مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
سال:1391 | دوره:30 | شماره:2 |تعداد مقالات:8

سابقه و هدف: روش های تصویربرداری مقطعی تکنیک هایی دقیق برای شناخت آناتومی و تنوعات کانال مندیبولار هستند. هدف از این مطالعه بررسی شاخه های فرعی عصب مندیبولار می باشد. وجود این گونه تنوعات ممکن است موجب بروز مشکلاتی در انجام بی حسی های موضعی و یا برخی جراحی ها مانند جایگذاری ایمپلنت گردد.گزارش مورد: در این مقاله یک مورد نادر از شاخه کرستال عصب مندیبولار در یک مرد 49 ساله که توسط توموگرافی کامپیوتری با اشعه مخروطی دیده شده است، گزارش می شود.نتیجه گیری: اگرچه این گونه تفاوت های آناتومیک نادر هستند، اما همیشه باید انتظار برخورد با آن ها را داشته باشیم.

سابقه و هدف: در بازسازی پروتزی نقایص ناشی از ماگزیلکتومی، به علت گسترش بیس پروتز به درون ضایعه، وزن آن زیاد می شود. برای کاهش وزن، ناحیه سمت ضایعه باید توخالی فرم داده شود. هدف از این گزارش توصیف یکی از روش های تغییر یافته برای تو خالی فرم دادن بالب پروتز مسدودکننده می باشد.گزارش مورد: بیمار مردی بود 56 ساله، با بی دندانی کامل فک بالا که طی 14 ماه گذشته به علت ضایعه کارسینومای آناپلاستیک در ناحیه کام و آلوئول سمت راست، طی جراحی، قسمت وسیعی از کام سخت و نرم و تمامی آلوئول سمت راست حذف شده بود. پس از جراحی، بیمار ناتوانی در جویدن و بلع داشت و از نحوه تکلم خود اظهار نارضایتی می کرد. طرح درمان پیشنهادی شامل ساخت یک پروتز کامل به همراه مسدودکننده کامی برای فک بالا و یک پروتز پارسیل متحرک برای فک پایین بود. از روش هسته سیلیکونی بر روی کست اصلی جهت ساخت بالب تو خالی مسدود کننده استفاده شد.نتیجه گیری: پروتزهای مسدودکننده فک بالا همراه بالب تو خالی به بهبود کارایی جویدن، بلع و تکلم بیمار کمک شایانی می نمایند. روش مناسب جهت ساخت بالب تو خالی روش هسته سیلیکونی بر روی کست اصلی می باشد که به ایجاد سطحی صاف در دیواره های داخلی بالب کمک می کند.

سابقه و هدف: از آنجا که در سیستم های تمام سرامیکی موجود، کور زیرکونیایی به صورت رایج و به شکل یک لایه با ضخامت یکنواخت ساخته می شود، پرسلن ونیر شده در نواحی مختلف ضخامت های متفاوتی داشته، در نتیجه تحت تاثیر نیروهای مضغی سریع تر دچار Chipping و در نهایت شکست می شود. هدف از این مطالعه مقایسه نیروی منجر به شکست روکش های تمام سرامیکی ساخته شده با دو طراحی مختلف کور زیرکونیایی در سیستم Cercon در شرایط آزمایشگاهی بود.مواد و روشها: در مطالعه تجربی حاضر، ده عدد دای فلزی از روی دندان مولر اول ماندیبل به وسیله تکنیک Lost wax technique و با استفاده از آلیاژBase Metal NNB  تهیه شدند. در مرحله بعد به کمک دستگاه Cercon CAD/CAM System،  10عدد کور زیرکونیایی به صورت استاندارد و به ضخامت یکنواخت 0.5 میلی متر ساخته شدند. 10 عدد دیگر نیز به فرم Customized به گونه ای ساخته شدند که دارای کولار لبیال به ارتفاع 1 میلی متر و شولدر لینگوال به ارتفاع 2 میلی متر باشند. پرسلن گذاری بر روی تمامی نمونه ها بوسیله یک تکنسین مجرب و با استفاده از ایندکس صورت گرفت. روکش های حاصله تحت نیروی ثابت 25 نیوتن و به کمک سمان رزینی Panavia F و بر روی دای مربوط به خود قرار گرفتند. سپس بوسیله دستگاه Universal Testing Machine، نیروی عمودی Compressive به کمک گوی فلزی از جنس Stainless Steel و با سرعت 0.5 میلی متر بر دقیقه بر نمونه ها وارد شد تا شکست رخ دهد. آنالیز داده ها به کمک آزمون student t انجام گرفت.یافته ها: نتایج مطالعه بیانگر اعداد زیر برای میزان Fracture Load بود: 587.9±1852.11 نیوتن برای روکش های با کور زیرکونیایی با طراحی کور استاندارد و 916.38±3332.63 نیوتن برای روکش های با طراحی .Customized بررسی آماری داده ها نشان داد که میزانFracture Load  برای گروه با طراحی کور Customized به طور معنی داری از گروه با طراحی استاندارد بالاتر است (0.0001>p).نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده اینطور نتیجه گیری می شود که روکش های با طراحی کور Customized در مقایسه با طراحی استاندارد مقاومت به شکست بالاتری را از خود نشان می دهند.

سابقه و هدف: تشخیص صحیح و به موقع پوسیدگی می تواند مانع از گسترش آن گردد. بنابراین، یکی از مسائل مهمی که دانشجویان فارغ التحصیل رشته دندانپزشکی باید به آن اشراف کامل داشته باشند، توانایی تشخیص صحیح پوسیدگی است. این مطالعه با هدف بررسی توانایی دانشجویان ترم آخر یکی از دانشکده های دندانپزشکی کشور در تشخیص وجود و عمق پوسیدگی های پروگزیمالی در کلیشه بایت وینگ انجام شد.مواد و روشها: مطالعه حاضر یک ارزیابی تشخیصی است که در آن تعداد 100 کلیشه رادیوگرافی بایت وینگ که از لحاظ کیفیت شرایط مناسبی داشتند، بطور تصادفی از میان پرونده بیماران انتخاب شدند. کلیشه ها بطور جداگانه توسط 30 دانشجوی ترم آخر و 5 نفر از اساتید دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی (برای تعیین استاندارد طلایی)، تحت شرایط مشابه مشاهده شدند. از مشاهده گرها درخواست شد که وجود و فقدان پوسیدگی سطوح پروگزیمال، همچنین عمق آن را با توجه به معیارهای تعیین شده در پرسشنامه علامت بزنند. درصورتی که سه نفر از اساتید در تمام موارد بر روی وجود یا فقدان پوسیدگی توافق داشتند، این نظر به عنوان استاندارد طلایی مطالعه منظور می شد. به منظور بدست آوردن اختلافات داخلی (پایایی)، کلیشه ها مجددا یک ماه بعد توسط همان 5 استاد و 11 نفر از دانشجویان مشاهده و بررسی شدند. یافته ها توسط نرم افزار spss و مقایسه مقادیر کاپا به وسیله آزمون t-test تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: میانگین آماره کاپا برای دو بار مشاهده در میان اساتید 0.065±0.777 و در میان دانشجویان 0.131±0.664 بدست آمد. این آماره بر اساس نظریه Fleiss در مورد سه نفر از اساتید و سه نفر از دانشجویان، عالی ارزیابی شد. حساسیت تشخیصی دانشجویان در تعیین پوسیدگی 78.22%، ویژگی آنها 82.14%، ارزش اخباری مثبت 79.68% و ارزش اخباری منفی 80.81% ارزیابی شد.نتیجه گیری: توان تشخیصی دانشجویان در افتراق موارد پوسیده و غیر پوسیده در حد مطلوب قرار داشت و پایایی این افراد با استاندارد طلایی اختلاف معنی داری را نشان نداد. دانشجویان بیشتر قادر به تشخیص وجود یا فقدان پوسیدگی بودند اما در تشخیص عمق پوسیدگی under estimation وجود داشت.

سابقه و هدف: ایده مهندسی بافت، امیدهای فراوانی را برای بازسازی ضایعات استخوانی فراهم نموده است. به منظور مهندسی استخوان، سلول های بنیادی، تحت شرایط کنترل شده تحریک با فاکتورهای رشد، بر روی داربست های مناسب، کشت داده می شوند. داربست یا اسکافولد، ماتریس موقتی برای رشد استخوان است که محیطی اختصاصی را برای تکامل بافت، فراهم می کند و باعث تسهیل چسبندگی، رشد و تمایز سلول ها می شود. تاکنون، انواع مختلفی از داربست های سرامیکی، پلیمری و کامپوزیتی در مطالعات آزمایشگاهی و حیوانی مهندسی بافت استخوان، مورد استفاده قرار گرفته اند. هدف از این مطالعه، مروری است بر مطالعات ده ساله اخیر، در زمینه مهندسی استخوان فک و صورت با تمرکز بر داربست های مورد استفاده در این مطالعات.مواد و روشها: در مرور نظام مند حاضر از کلمات کلیدی Craniomaxillofacial tissue engineering، bone regeneration، scaffold، oral surgery، stem cell+scaffold،allograft  و xenograft در مدلاین استفاده شد. مطالعاتی که ترمیم ضایعات استخوانی ناحیه فک و صورت و جمجمه در مدل انسانی یا حیوانی توسط داربست به همراه سلول های بنیادی را مورد بررسی قرار داده بودند، در این مطالعه وارد شدند.یافته ها: 64 مقاله مورد بررسی کیفی قرار گرفتند.نتیجه گیری: بر اساس این مطالعه مروری می توان نتیجه گیری نمود که هر چند، هنوز هم گرافت استخوان اتوژن، درمان مطلوب برای نقایص استخوانی به شمار می آید، اما با پیشرفت های صورت گرفته در زمینه طراحی داربست ها با استفاده از، Rapid Prototyping (RP)، امیدها برای طراحی داربست های مناسب مهندسی بافت استخوان فک، در آینده ای نه چندان دور، افزایش یافته است.

سابقه و هدف: یکی از موضوعاتی که در حیطه ارتودنسی مطرح می باشد ارتباط میان میزان بهره هوشی و مال اکلوژن است. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان بهره هوشی در بیماران دارای اختلالات دندانی-فکی مراجعه کننده به بخش ارتودنسی دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال تحصیلی 1388-1387 انجام پذیرفت.مواد و روشها: در مطالعه توصیفی-مقطعی حاضر، 160 بیمار 18-12 ساله تحت درمان ارتودنسی شرکت داشتند. پرسشنامه ای در سه بخش شامل اطلاعات دموگرافیک، عمومی و ارتودنسی تهیه گردید. پس از تکمیل پرسشنامه توسط بیمار و دانشجوی سال آخر دندانپزشکی، تست مقیاس 3 آزمون هوش R.B.Cattel از طریق رایانه به عمل آمد و میزان بهره هوشی ثبت گردید. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون خطی آنالیز شدند.یافته ها: میانگین بهره هوشی جامعه مورد مطالعه برابر 16±98 بود. آنالیزهای آماری ارتباط معنی داری را بین میزان تحصیلات (0.001>P)، سن (0.001>P) و وضعیت اقتصادی-اجتماعی (0.001>P) با میزان بهره هوشی نشان دادند. با این وجود هیچگونه ارتباط معنی دار آماری بین نوع روابط اسکلتال و الگوی رشدی صورت با میزان بهره هوشی مشاهده نگردید.نتیجه گیری: نتایج بدست آمده نشان داد که بین نوع روابط اسکلتال و الگوی رشدی صورت با میزان بهره هوشی ارتباطی وجود ندارد.

سابقه و هدف: استفاده از مواد پیوند استخوان و غشاهای مسدودکننده ممبران به منظور افزایش میزان استخوان سازی و تسریع آن، درمانی استاندارد محسوب می شود. با توجه به امکان استفاده از فاسیای فرآوری شده گاو به عنوان یک ممبران قابل جذب و مزایای آن، مطالعه حاضر با هدف مقایسه فاسیای فرآوری شده گاو با «اولوشن» با بیس کلاژن بر میزان استخوان سازی آهیانه خرگوش انجام گرفت.مواد و روشها: در مطالعه تجربی حاضر، از 5 خرگوش نیوزیلندی نر با وزن متوسط 2.5 کیلوگرم استفاده شد. پس از بی هوشی، در استخوان آهیانه هر خرگوش 3 دیفکت استخوانی به صورت بای کورتیکال به قطر 8 میلی متر و در امتداد هم ایجاد و هر یک به صورت تصادفی با استفاده از فاسیای فرآوری شده گاوی یا ممبران اولوشن پوشش یافته یا به عنوان گروه شاهد خالی باقی گذاشته شدند. حیوانات بعد از 12 هفته قربانی شده، نمونه برداری برای آزمایشات هیستوپاتولوژی انجام شد. میزان استخوان سازی با استفاده از صفحه مدرج بر روی مانیتور متصل به دوربین میکروسکوپ و با استفاده از معیار عدم مشاهده استخوان سازی، استخوان سازی کمتر از 33%، استخوان سازی در محدوده 66%-33% و بیشتر از 66% محاسبه گردید. همچنین نوع استخوان، میزان التهاب، نکروز و فیبروز در سه گروه بررسی گردید. داده ها با استفاده از آزمون Jonckheere-Terpstra در سه گروه تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از 4 نمونه مورد مطالعه در گروه فاسیای فرآوری شده، نصف آنها علائمی از استخوان سازی نشان نداد، 1 نمونه استخوان سازی به میزان 66%-33% و 1 نمونه نیز استخوان سازی بیشتر از 66% مقطع بافتی داشتند. در نمونه های ممبران اولوشن نیز نیمی از آنها، فاقد علائم استخوان سازی و نیم دیگر استخوان سازی کمتر از 33% نشان دادند. در گروه شاهد نیز نیمی از نمونه ها، فاقد علائم استخوان سازی و نیم دیگر آنها استخوان سازی بیش از 66% مقطع نشان دادند. تفاوت میزان استخوان سازی در سه گروه از نظر آماری معنی دار نبود. در گروه فاسیا، از 2 نمونه دارای استخوان سازی، 1 نمونه بالغ و 1 نمونه دیگر نابالغ بود. هر 2 نمونه دارای استخوان سازی در گروه ممبران اولوشن از نوع نابالغ و هر 2 نمونه دارای استخوان سازی در گروه شاهد از نوع بالغ بودند. نتایج آزمون آماری تفاوت معنی داری بین سه گروه از نظر نوع استخوان، میزان التهاب، نکروز و فیبروز نشان نداد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر در مجموع نشان داد میزان استخوان سازی در دیفکت های پوشش یافته با فاسیای فرآوری شده گاوی، ممبران اولوشن و نمونه های شاهد یکسان بوده، تفاوت معنی داری بین سه گروه وجود نداشت. بنابراین استفاده از فاسیای فرآوری شده می تواند به همان میزان ممبران اولوشن استخوان سازی ایجاد نماید. با این حال، فاسیای فرآوری شده و ممبران اولوشن هیچکدام نتوانستند در مقایسه با گروه شاهد استخوان سازی را تشدید نمایند.

سابقه و هدف: اطلاع دقیق از توپوگرافی آپکس دندان و محل تنگه اپیکال جهت انجام درمان کانال ریشه دندان و پیش آگهی طولانی مدت درمان ضروری است. از آن جا که یکی از رایج ترین معیارهای تشخیص محل ختم درمان نمای رادیوگرافی می باشد، تعیین محل تنگه اپیکال بر مبنای رادیوگرافی ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی فاصله تنگه اپیکالی تا اپکس آناتومیک و رادیوگرافیک در دندان های خارج شده پره مولر دوم ماگزیلا به کمک روش شفاف سازی بوده، روایی نتایج رادیوگرافی نسبت به هیستولوژی نیز مورد بررسی قرار گرفت.مواد و روشها: در بررسی تجربی آزمایشگاهی حاضر، 50 دندان پره مولر دوم دائمی ماگزیلا کشیده شده از بیماران مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر تهران انتخاب شدند. پس از پاکسازی وضدعفونی سطح ریشه ها و تهیه حفره دسترسی، متیلن بلو 2% با استفاده از فشار منفی به داخل کانال ها تزریق گردید. سپس پروسه دمینرالیزاسیون و شفاف سازی دندان ها با استفاده از اسید نیتریک 5% و متیل سالیسیلات انجام شد. نمونه ها در زیراستریومیکروسکوپ با بزرگنمایی 16 بررسی گردیدند. جهت تعیین فاصله تنگه تا آپکس رادیوگرافی، پس از ثابت کردن یک فایل شماره 10 در محل تنگه اپیکالی در زیر استریومیکروسکوپ و آغشته کردن آپکس دندان ها به سیلر، از تمامی نمونه ها رادیوگرافی تهیه شد. نتایج بدست آمده از قسمت هیستولوژی با رادیوگرافی مقایسه و روایی (صحت) نتایج رادیوگرافی نسبت به هیستولوژی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: در بررسی انجام شده میانگین فاصله تنگه اپیکال تا اپکس آناتومیک و اپکس رادیوگرافیک به ترتیب 0.9 و 1.05 میلی متر و انحراف معیار به ترتیب 0.2 و 0.2 میلی متر بدست آمد. حساسیت و ویژگی نتایج رادیوگرافی به ترتیب 87.8% و 88.8% بوده، ارزش اخباری مثبت و منفی آن به ترتیب 93% و 62% محاسبه گردید. نسبت درست نمایی نتایج مثبت و منفی رادیوگرافی به ترتیب 7.9 و 0.1 بدست آمد و در نهایت نسبت نتایج واقعی به کاذب نیز برابر با 57.6 بود که نشان دهنده صحت و روایی قابل قبول نتایج رادیوگرافی در بررسی فاصله تنگه اپیکالی تا اپکس آناتومیک می باشد.نتیجه گیری: با توجه به تحقیق حاضر، مشخص شد که فاصله تنگه اپیکال تا اپکس آناتومیک و رادیوگرافیک در دندان های پره مولر دوم ماگزیلا حدود 1 میلی متر می باشد و تمام مراحل و درمان ریشه دندان باید به این ناحیه ختم گردد. به این ترتیب صحت نتایج رادیوگرافی و اهمیت آگاهی از دانش آناتومی در دستیابی به درمان مناسب در کلینیک مورد تایید قرار می گیرد.