پژوهشی خون
سال:1395 | دوره:13 | شماره:4 |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: بیماران تالاسمی به تزریق مکرر خون نیاز دارند و در معرض خطر ابتلا به هپاتیت C هستند. بالا بودن فراوانی این ویروس در جمعیت تالاسمی، عوارض سنگین ناشی از آلودگی با آن و اهمیتی که تعیین تیپ ویروس در درمان آلودگی دارد، از دلایل انجام این تحقیق بود. این مطالعه با هدف شناسایی آلودگی مزمن در بیماران تالاسمی و تعیین تیپ هایی از ویروس که این گروه با آن آلوده هستند، انجام گرفت.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی، 120 بیمار تالاسمی anti-HCV مثبت در دو شهر تهران و آمل بررسی شدند. پس از توالی یابی محصولات PCR، تعیین تیپ نمونه ها با رسم درخت فیلوژنتیک صورت گرفت. یافته ها توسط آزمون های کای دو، t و دقیق فیشر و 22 SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: نتایج به دست آمده نشان داد 67 (55.8%) بیمار از نظر RNA ویروس مثبت بودند، از این بیماران 34 (28.3%) بیمار از تهران و 33 (27.5%) بیمار از شهر آمل بودند. از 67 سویه ویروس، توانستیم 65 مورد را تعیین تیپ کنیم. از این نمونه ها 35 (53.8%) بیمار تیپ 1a،  (%30.7) 20بیمار تیپ 3a،  (%13.8) 9بیمار تیپ  1bو 1 (1.7%) بیمار با تیپ a 4 آلوده بودند.نتیجه گیری: اعمال راه کارهایی که بتوان بیماران تالاسمی مبتلا به عفونت مزمن در مراکز تالاسمی را شناسایی کرد، ضروری می باشد. از آن جایی که تیپ 1 این ویروس به درمان رایج انترفرون و ریباورین در مقایسه با تیپ های 2 و3 با درصد پایین تری پاسخ می دهد، غالب بودن تیپ 1 در بین بیماران تالاسمی در درمان بیماران دارای اهمیت خاصی است.

سابقه و هدف: مصرف و تقاضای خون در بیمارستان های زمان حاضر با توجه به مدیریت خون بیمار دچار چالش اساسی شده است. به منظور تخمین میزان مصرف خون، داده های میزان تقاضا و مصرف به ازای هر بخش حائز اهمیت است. در این تحقیق وضعیت درخواست کراس مچ و مصرف خون در بخش های مختلف بزرگترین بیمارستان های شمال غرب کشور ایران (شماره 1 و 2)، مورد ارزیابی قرار گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه گذشته نگر توصیفی، اطلاعات واحدهای خونی کراس مچ شده و مصرفی دو بیمارستان از استان آذربایجان شرقی جمع آوری شدند و نسبت واحدهای خونی کراس مچ شده به تزریق شده (C⁄T) محاسبه شدند. یافته ها توسط آزمون های آمار توصیفی و 18 SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: از 36210 واحد خونی کراس مچ شده، 19329 واحد تزریق شدند و از کل واحدهای کراس مچ شده، حدودا 53.4% آن ها مصرف شدند. در کل نسبت کراس مچ به تزریق خون 1.9 بود. بیشترین C⁄T مربوط به بخش فک و صورت (10.4) و کمترین C⁄T مربوط به بخش1.3) ICU ) بود.نتیجه گیری: نسبت C⁄T، میزان درخواست و مصرف خون در مقایسه با جدول های MSBOS موجود در دنیا بالاتر است، و به نظر می رسد که باید وارد فاز مداخله به منظور کاهش مصرف و استفاده از روش های مدیریت خون جهت کاهش مصرف خون شویم.

سابقه و هدف: بعضی از اهداکنندگان به دلایل مذهبی در مناسبت ها خون اهدا می کنند. این مطالعه به مقایسه وضعیت دموگرافیک داوطلبان اهدای خون در روزهای مذهبی و روزهای عادی پرداخته است. مواد و روش ها: مطالعه مقطعی بر روی داوطلبین اهدای خونی که در بازه زمانی دو روزه تاسوعا و عاشورا و سه روزه ایام قدر سال های 1388 تا 1392 و داوطلبینی که در همان بازه زمانی یک ماه قبل از این مناسبت های مذهبی به سازمان انتقال خون شیراز مراجعه کرده بودند انجام گرفت. وضعیت دموگرافیک اهداکنندگان و شیوع هپاتیت B، C و HIV داوطلبان در دو بازه با هم مقایسه شد. یافته ها توسط آزمون مقایسه نسبت ها و نرم افزار 18 medcal مقایسه شدند. یافته ها: تعداد مراجعین اهدای خون به طور قابل ملاحظه ای در تاسوعا و عاشورا نسبت به روزهای عادی افزایش یافته بود (9659 در مقابل 9849) (1.4 برابر). شیوع هپاتیت B و C در تاسوعا و عاشورا به ترتیب کمتر از یک ماه قبل از آن بود (0.07% در مقابل 0.12%)، (0.01% در مقابل 0.10%) (p<0.001). شیوع عفونت های هپاتیت B و C در ایام قدر کمتر از روزهای عادی بود (0.10% در مقابل 0.13%) (0.06% در مقابل 0.08%) (p<0.001). شیوع HIV در مراجعین این ایام مذهبی و یک ماه قبل از آن صفر بود. میزان معافیت در روزهای مذهبی دو بازه زمانی تفاوت معناداری نداشت. نتیجه گیری: با توجه به بالاتر بودن تعداد داوطلبان اهدا و پایین تر بودن میزان شیوع عفونت های هپاتیت B و C در اهداکنندگان مناسبت های مذهبی، جذب اهداکنندگان و فراهم نمودن امکانات اهدای خون می تواند به افزایش سلامت و کفایت خون منجر شود.

سابقه و هدف: فعالیت (FVIII:C) FVIII در بیماران هموفیلی A با روش های یک مرحله ای، دو مرحله ای مبتنی بر تشکیل لخته و کروموژنیک سنجش می شود. نتایج این سنجش ها در اغلب بیماران هموفیلی A خفیف و متوسط مشابه است ولی در برخی بیماران اختلاف بارزی دارد که می تواند باعث عدم تشخیص یا تشخیص نادرست شدت بیماری شود. هدف مطالعه حاضر تعیین مقادیر فاکتور هشت به دو روش و میزان مغایرت در بیماران هموفیلی A است. مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی مقطعی، FVIII:C با روش های یک مرحله ای و کروموژنیک در 73 بیمار هموفیلی A شناخته شده سنجش شد. روش تحلیل داده ها آزمون t زوجی و نرم افزار 22 SPSS بود. یافته ها: از 73 بیمار، FVIII:C به روش یک مرحله ای با محدود 4% تا 81% (میانگین 22.7% با انحراف معیار 14.8) و FVIII:C به روش دو مرحله ای کروموژنیک با محدوده 1% تا 123% (میانگین 16.5 و انحراف معیار 21) بود و در این بین 45 بیمار (62%) مغایرت در نتایج سنجش FVIII:C داشتند.نتیجه گیری: جهت جلوگیری از عدم تشخیص یا تشخیص نادرست هموفیلی A و شدت بیماری سنجش FVIII:C با هر دو روش یک مرحله ای و دو مرحله ای کروموژنیک برای تشخیص بیماران مشکوک به هموفیلی خفیف یا متوسط اکیدا توصیه می شود.

سابقه و هدف: سالانه شمار زیادی از بیماران به علت یک بیماری خوش خیم بستری می شوند ولی به علت آمبولی ریوی فوت می کنند، در حالی که اگر پروفیلاکسی مناسب انجام شود می توان از مرگ آن ها جلوگیری کرد. مطالعه حاضر با هدف تعیین درصد فراوانی استفاده از پروفیلاکسی علیه ترومبوز وریدهای عمقی (DVT) بر اساس دستورالعمل های انجمن پزشکان ریه آمریکا (ACCP) انجام شد. مواد و روش ها: این مطالعه از نوع گذشته نگر و توصیفی بود و نمونه ها از میان پرونده بیمارانی که در بخش های جراحی بیمارستان امام خمینی (ره) شهر ایلام در بازه زمانی فروردین 1391 تا مهر 1392 بستری و تحت عمل جراحی قرار گرفته بودند، انتخاب شدند. نوع دریافت پروفیلاکسی بر اساس دستورالعمل ACCP تعیین گردید. پس از بررسی معیارهای ورود و خروج، اطلاعات بیماران استخراج گردید. در پایان اطلاعات به دست آمده توسط آزمون های توصیفی کای دو، اسپیرمن و نرم افزار 17 SPSS آنالیز شدند. یافته ها: در بررسی 169 نمونه واجد شرایط، 78 (46.2%) بیمار زن بودند. از 132 بیمار نیازمند دریافت پروفیلاکسی، 39 بیمار (29.5%) پروفیلاکسی دریافت نمودند و در 13 بیمار (22.7%) مطابق دستورالعمل ACCP برای نوع، دوز و مدت زمان ترومبوپروفیلاکسی، به طور کامل اجرا شده بود. بیشترین میزان ترومبوپروفیلاکسی در بخش های (%46.6) ICU و جراحی اعصاب (47.5%) و کمترین این میزان در بخش کلیه و مجاری ادراری (0%) بود.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد اختلاف قابل توجهی میان عملکرد بالینی با توصیه های ACCP در پروفیلاکسی علیه DVT وجود دارد و در بیش از 75% بیماران دارای خطر DVT، ترومبوپروفیلاکسی بر اساس دستورالعمل ACCP اجرا نشده است. لذا استراتژی های جدید برای اجرای ترومبوپروفیلاکسی علیه DVT نیاز است.

سابقه و هدف کاهش شدید بقای سلول های بنیادی مزانشیمی پس از پیوند، از چالش های اساسی استفاده از این سلول ها است. در این مطالعه با هدف افزایش بقای این سلول ها پس از پیوند، سلول های بنیادی مزانشیمی دست ورزی نشده تحت تیمار با سکرتوم حاصل از سلول های دست ورزی شده با ژن Nrf2 قرار گرفتند. سپس اثرات درمانی این سلول ها در مدل حیوانی آسیب حاد کلیوی مورد ارزیابی قرار گرفت. مواد و روش ها در یک مطالعه تجربی پلاسمید نوترکیب pcDNA3.1-Nrf2 به درون سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از مغز استخوان ترانسفکت شد و سکرتوم سلول ها جمع آوری گردید. سلول های بنیادی مزانشیمی در سکرتوم حاصل از سلول های دست ورزی شده با ژن Nrf2 کشت داده شدند. سلول های مجاور شده با سکرتوم، به موش های صحرایی (گروه 10 تایی) دچار آسیب حاد کلیوی تزریق شد و اثر درمانی این سلول ها با استفاده از روش های بیوشیمیایی و پاتولوژی مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها 14 روز پس از درمان، کاهش BUN در گروهی که تزریق سلول های کشت داده شده در سکرتوم داشتند (48±3.5 mg/dL) نسبت به گروهی که سلول های طبیعی دریافت کرده بودند (100±9.9 mg/dL) تفاوت معناداری داشت (p<0.001). تعداد کست (0.26) مشاهده شده در مقاطع بافتی این گروه نیز کمتر از گروه دریافت کننده سلول های طبیعی (0.51) بود.نتیجه گیری: کشت سلول های بنیادی مزانشیمی در سکرتوم حاصل از سلول های دست ورزی شده با ژن Nrf 2، اثرات ترمیمی این سلول ها را در بهبود آسیب حاد کلیوی افزایش می دهد.

سابقه و هدف لوسمی لنفوبلاستیک حاد (ALL)، شایع ترین بدخیمی در کودکان است. به دلیل اثرات جانبی فراوان داروهای شیمی درمانی، استفاده از ترکیبات طبیعی مورد توجه قرار گرفته است. ارس یک گیاه دارویی است که اثر مهاری عصاره آن بر روی چندین رده سلولی سرطانی گزارش شده است. هدف از این مطالعه، بررسی اثر کشندگی و آپوپتوتیک عصاره بخش های هوایی گیاه ارس بر رده های سلولی Nalm-6) ALL و Reh) بود. مواد و روش ها در این مطالعه بنیادی سلول های Nalm-6 و Reh بعد از کشت سلولی با غلظت های مختلف عصاره تیمار شده و با آزمون MTT، درصد سلول های زنده بعد از 48 و 72 ساعت انکوباسیون بررسی شد. جهت درک مکانیسم مرگ سلولی از آزمون فلوسیتومتری Annexin V-FITC و سنجش فعالیت کاسپاز 3 استفاده شد. آنالیز آماری داده ها با استفاده از آزمون one-way ANOVA و 23 SPSS انجام گرفت. یافته ها نتایج حاصل از آزمون MTT نشان داد که غلظت های 3، 4 و 5 میکروگرم بر میلی لیتر عصاره در هر دو رده سلولی، موجب کاهش معنادار درصد سلول های زنده می شود (p<0.001). هم چنین نتایج حاصل از فلوسیتومتری حاکی از افزایش قابل توجه آپوپتوز در سلول های تیمار شده نسبت به گروه کنترل بود (p<0.001). در آزمون سنجش فعالیت کاسپاز 3 نیز افزایش قابل توجه فعالیت آن در سلول های تیمار شده نسبت به گروه کنترل مشاهده شد (p<0.05).نتیجه گیری با توجه به نتایج، عصاره بخش های هوایی گیاه ارس دارای اثرات کشندگی و آپوپتوتیک بر سلول های سرطانی رده Nalm-6 و Reh بودند.

سابقه و هدف به دلیل نقش تلومراز در تکثیر نامحدود اکثر سلول های سرطانی از جمله بدخیمی های خونی، مهار تلومراز به عنوان روش مناسبی جهت درمان سرطان ها مطرح می باشد. هدف از مطالعه، بررسی اثر BIBR1532 که یک مهارکننده سنتتیک hTERT می باشد، بر روی فعالیت متابولیک، میزان ساخت DNA، تغییرات چرخه سلولی و بیان ژن های p21، p73، Bax و Bad در سلول های Nalm-6 (رده سلولی لوسمی لنفوبلاستیک حاد) بود.مواد و روش ها در این مطالعه تجربی به منظور بررسی اثر BIBR1532، سلول ها در حضور غلظت های مختلف دارو کشت داده شدند و متعاقبا آزمون های BrdU cell proliferation assay، Microculture Tetrazolium Test، Flowcytometeric cell cycle arrest و Quantitative real-time انجام شد.یافته ها نتایج به دست آمده نشان داد که BIBR1532 دارای اثر مهاری بر فعالیت متابولیک و ساخت DNA سلول های رده  Nalm-6به طور وابسته به دوز و زمان می باشد. هم چنین نتایج حاکی از افزایش بیان mRNA ژن های Bad، Bax، p73 و p21 بود که خود متعاقبا با توقف چرخه سلولی در مرحله G1 و افزایش مرحله Sub-G1 همراه می باشد.نتیجه گیری از آن جایی که تیمار با داروی BIBR1532 در رده سلولی Nalm-6 سبب القاء توقف چرخه سلولی و فعال شدن مسیر آپوپتوز می گردد، لذا می توان از افزوده شدن درمان های مبتنی بر داروهای آنتی تلومراز به عنوان یک استراتژی جدید در درمان مبتلایان به لوسمی لنفوبلاستیک حاد بهره جست.

سابقه و هدف ژن ASXL1به تازگی به عنوان ژن جهش یافته در لوسمی های میلوئیدی مطرح شده است. جهش در این ژن با حالت تهاجمی بیماری و پیامد بد بالینی همراه است و بررسی آن نتایج ارزشمندی در تعیین پیش آگهی بیماری در اختیار ما خواهد گذاشت. با توجه به این که فاکتورهای پیشگویی کننده محدودی برای تعیین پیش آگهی بیماران CML وجود دارد و از سویی مطالعه این ژن در بیماران ایرانی تاکنون صورت نگرفته، در این مطالعه وجود این جهش در بیماران CML بررسی شد.مواد و روش ها در یک مطالعه تجربی، تعداد 66 بیمار CML (لوسمی میلوئیدی مزمن) بعد از تشخیص بیماری از نظر وجود این جهش بررسی شدند. بدین منظور قسمتی از اگزون 12 از ژن ASXL1 که اکثر جهش ها در آن روی می دهد تکثیر داده شد و با تعیین سکانس، توالی نوکلئوتیدی از نظر جهش مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها موتاسیون های ژن ASXL1 در 4 بیمار (2 مرد و 2 زن) با میانگین سنی 44 سال و با انحراف معیار 17.85 مبتلا به %6) CML) وجود داشتند. موتاسیون ها دو نوع و شامل موتاسیون نوع تغییر غالب (c. 1934 dupG, p.Gly 646 TrpfsX 12) و نوع حذفی (c. 1900-1922 del, p.Glu 635 ArgfsX 15) بودند و در مطالعه های گذشته بیان شده بودند. هیچ تفاوت معناداری در بیماران دارای موتاسیون و بدون موتاسیون از نظر سن، جنس تعداد گلبول سفید، تعداد پلاکت و میزان هموگلوبین مشاهده نشد.نتیجه گیری موتاسیون ژن ASXL1 به عنوان یک ناهنجاری ژنی در CML قلمداد می شود. با توجه به یافته ما که موتاسیون در بیماران از ابتدای تشخیص وجود داشت، می توان آن را یکی از آسیب های اولیه ژنی در این لوسمی دانست.

سابقه و هدف خون بند ناف در درمان بیماری های مختلف از جمله انواع سرطان ها حایز اهمیت می باشد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی سطح آگاهی و نوع نگرش کادر مامایی- پرستاری شاغل در درمانگاه های پره ناتال و اورژانس های زایمان وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران در زمینه اهدای خون بند ناف در سال 1390 بود.مواد و روش ها در یک مطالعه توصیفی مقطعی، پرسشنامه محقق ساخته مشتمل بر سه بخش اصلی خصوصیات فردی و شغلی (11 سوال)، آگاهی (13 سوال) و نگرش (25 سوال) توسط 149 نفر از کادر مامایی پرستاری تکمیل شد. امتیاز بخش آگاهی به 3 گروه آگاهی ضعیف (کمتر از 8)، متوسط (15-8) و خوب (بالاتر از 16) و امتیاز بخش نگرش به 3 قسمت نگرش منفی (کمتر از 25)، بی تفاوت یا خنثی (26 تا 50) و مثبت (بالاتر از 51) طبقه بندی گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری 16 SPSS و از طریق آمار توصیفی و استنباطی (ضریب همبستگی اسپیرمن)، انجام شد.یافته ها حدود نیمی از افراد از سطح آگاهی متوسط (45.9%) و اکثریت آن ها (87.9%) از نگرش مثبتی برخوردار بودند. میانگین و انحراف معیار نمره آگاهی و نگرش، به ترتیب، 5.49± 12.36و 18.29±74.23به دست آمد. بین دو متغیر آگاهی و نگرش، ارتباط آماری معنا دار وجود نداشت.نتیجه گیری برنامه ریزی آموزشی و اطلاع رسانی درباره اهدای خون بند ناف، جهت ارتقاء سطح آگاهی، ضروری می باشد.

سابقه و هدف اهداکنندگان خون داوطلبانه و بدون پاداش، خون اهدا می نمایند و نیمی از آن ها را، جوانان تشکیل می دهند. هدف از این مطالعه، انگیزه اهداکنندگان جوان جهت اهدای خون بود.مواد و روش ها این مطالعه مقطعی- توصیفی بر روی 1000 اهداکننده در محدوده سنی 30-18 سال انجام شد. پرسشنامه ای که قبلا روایی سنجی شده بود در سه بخش اطلاعات فردی، انگیزه و میزان آگاهی در مورد انتقال خون ارائه شد. برای تجزیه و تحلیل از آزمون کای دو و 11.5 SPSS استفاده گردید.یافته ها شایع ترین انگیزه اهداکنندگان، کمک به هم نوع در 89.2% بود. از بین آن ها 18.4% انجام آزمایش های رایگان و 21.8% انجام آزمایش HIV را به میزان زیادی در انگیزه شان جهت اهدای خون موثر دانستند. میانگین سن افراد مورد مطالعه 24.6 سال بود. 82.1% اهداکنندگان مرد و 17.9% زن بودند. 71.1% آن ها مجرد و 33.4% لیسانس و بالاتر داشتند. 84.1% آنان از شرایط اهدای خون آگاهی داشته و 15.9% اظهار بی اطلاعی کرده بودند. تنها 12.4% از دوره پنجره در بعضی ازبیماری های منتقله از خون آگاهی داشتند.نتیجه گیری به نظر می رسد آگاهی و علم در خصوص اهدای خون و روش های انتقال بیماری ها کافی نبوده و لازم است برنامه های آموزشی مورد توجه قرار گیرد تا اهداکنندگان جوان به اهداکنندگان سالم مستمر تبدیل شوند.

سابقه و هدف کمبود فاکتور سیزده، اختلالی خونریزی دهنده با شیوع بسیار پایین بوده که تخمین زده می شود شیوع آن حدود 1 نفر در هر 2 میلیون نفر باشد. تمامی آزمایش های معمول انعقادی در کمبود فاکتور سیزده طبیعی بوده و این موضوع، تشخیص این اختلال انعقادی را دشوار می سازد. لذا در مطالعه مروری حاضر، یک رویکرد آزمایشگاهی مناسب برای تشخیص کمبود فاکتور سیزده ارائه گردید.مواد و روش ها مطالب مطالعه مروری حاضر با استفاده از کلمات کلیدی مناسب و به وسیله بررسی 50 مقاله معتبر علمی فارسی و انگلیسی جمع آوری شده است. برخی قسمت های مقاله بر اساس تجربیات نویسندگان مقاله و بر اساس اطلاعات به دست آمده از بیماران ایرانی مبتلا به کمبود فاکتور سیزده ارایه شد. یافته ها آزمایش حلالیت لخته پر کاربردترین آزمایش مورد استفاده برای بررسی کمبود فاکتور سیزده می باشد که حساسیت و اختصاصیت کمی داشته و تحت تاثیر فاکتورهای بسیاری مانند معرف استفاده شده برای منعقد کردن خون و عوامل حل کننده لخته قرار می گیرد. هر چند این آزمایش برای غربالگری کمبود فاکتور سیزده توصیه نمی شود ولی به دلیل استفاده گسترده از این آزمایش، امکان حذف آن وجود ندارد ولی می توان آزمایش را بهبود بخشید و جهت غربالگری بیماری استفاده کرد. اندازه گیری کمی فعالیت فاکتور سیزده، آزمایشی است که به عنوان خط نخست غربالگری بیماری توصیه می شود. این آزمایش با روش های مختلفی انجام می شود که در بین آن ها روش نورسنجی کاربرد بیشتری داشته، در صورت عدم استفاده از بلانک پلاسما، فعالیت فاکتور سیزده را بیش از حد نشان خواهد داد که در برخی مواقع خطرناک بوده و عواقب مرگباری برای بیمار می تواند به همراه داشته باشد.نتیجه گیری کمبود فاکتور سیزده بیماری نادر با عوارض مرگبار می باشد اما رویکرد آزمایشگاهی مناسب منجر به تشخیص به موقع کمبود فاکتور سیزده شده و از تشخیص نادرست بیماری و عواقب ناشی از آن جلوگیری می کند.