پژوهشی خون
سال:1390 | دوره:8 | شماره:2 (پیاپی 31) |تعداد مقالات:10

سابقه و هدف: سلول های بنیادی مزانشیمی جدار ورید بند ناف انسانی، به عنوان سلول های چند توان، اخیرا جداسازی شده و پتانسیل تمایزی آن ها به سلول های مختلفی نظیر سلول های عصبی و قلبی بررسی شده است. در این مطالعه، توانایی سلول های بنیادی مزانشیمی ورید بند ناف در تمایز به سلول های کبدی با تمرکز بر پروفایل بیان ژن های اختصاصی کبد ارزیابی شد.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، سلول های بنیادی مزانشیمی جدار ورید بند ناف انسان پس از جداسازی به مدت یک ماه با استفاده از یک روش دو مرحله ای تحت تیمار با فاکتورهای القایی نظیر فاکتور رشد کبدی و انکوستاتین M قرار گرفتند. سپس بیان ژن های اختصاصی سلول های کبدی از طریق روش RT-PCR و ایمونوسیتوشیمی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: پس از تیمار سلول ها با فاکتور های القایی، تغییر شکل سلول ها از حالت فیبروبلاستی و دو قطبی به فرم اپیتلیال و چند وجهی مشاهده گردید. بیان یا افزایش بیان ژن های اختصاصی سلول های کبدی نظیرCK8 ، CK18،HNF3β ،c-Met ، AFP،TTR ،G6P ، Transthyretin و ALB در طول دوره القایی تایید شد. هم چنین واکنش سلول ها به آنتی بادی بر علیه آنتی ژن سیتوکراتین 18 در سلول های تمایز یافته مثبت بود.نتیجه گیری: با توجه به داده های کسب شده، می توان نتیجه گرفت که سلول های بنیادی مزانشیمی مشتق از جدار ورید بند ناف، توانایی تمایز به سلول های شبه کبدی را دارا می باشند.

سابقه و هدف: یکی از فاکتورهای مطرح در ایجاد ترومبوفیلی در زنان مبتلا به سقط مکرر، پلی مورفیسم های A1298C و C677T در ژن MTHFR است. هدف از این تحقیق، بررسی ارتباط این دو پلی مورفیسم با سندروم سقط مکرر به عنوان یکی از عوامل خطر ژنتیکی برای این سندروم بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه مورد شاهدی از میان مراجعین بیمارستان بقیه اله و مرکز ناباروری ابن سینا، 30 زن با سابقه سقط مکرر خود به خود با علت نامشخص به عنوان گروه بیمار و 10 زن بدون سابقه سقط مکرر و دارای حداقل دو باروری موفق، به عنوان گروه شاهد انتخاب شدند. دو پلی مورفیسم ژن MTHFR با واکنش زنجیره ای پلی مراز و هضم آنزیمی محصولات PCR با آنزیم های اندونوکلئاز محدودالاثر (PCR-RFLP) بررسی شدند. نتایج به دست آمده از تعیین ژنوتیپ هر پلی مورفیسم با نرم افزارSPSS 16 ، دو آزمون c2 و همبستگی اسپیرمن تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: بین دو پلی مورفیسم C677T و A1298C ارتباط متقابل وجود داشت. 17 نفر از گروه مورد (56.6%) و 5 نفر از گروه شاهد (50%)، برای پلی مورفیسم C677T هتروزیگوت بودند. فراوانی آلل موتانت T در زنان دچار سقط، بیشتر از زنان گروه شاهد بود (28.4% در زنان دچار سقط مکرر و 25% در زنان گروه شاهد، .(p<0.05 فراوانی پلی مورفیسم A1298C در میان زنان دچار سقط مکرر و زنان گروه شاهد به ترتیب 63.3% و 50% بود.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده در این پژوهش نشان داد که هیچ کدام از دو پلی مورفیسمMTHFR ، نمی توانند توجیه کننده علت سقط مکرر در زنان مورد بررسی محسوب گردند.

فاکتور بافتی (TF)، اصلی ترین آغازکننده آبشار انعقادی است. برای بررسی مسیر خارجی انعقاد، اندازه گیری زمان پروترومبین بهترین روش است که در این روش با توجه به TF به کار گرفته شده، نوساناتی در نتیجه آزمایش دیده می شود. در این مطالعه با هدف دستیابی به نتایجی با تکرارپذیری بیشتر، از TF نوترکیب استفاده شده است.مواد و روش ها: مطالعه انجام شده از نوع تجربی بود. cDNA فاکتور بافتی در پلاسمید pcDNA3.1 کلون و به سلول های CHO منتقل گردید. پروتئین های سلول های CHO ترانسفکت شده استخراج و پس از جداسازی با روش SDS-PAGE با وسترن بلات آنالیز شدند. سلول های CHO که TF را بیان می کردند در حضور کلرورکلسیم به پلاسمای سیتراته افزوده شدند و زمان لخته شدن پلاسما ثبت گردید. فعال سازی فاکتور VII در پلاسما با روش الایزا مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها :در آنالیز پروتئین های جدا شده از سلول های ترانسفکت شده با روشSDS-PAGE ، باندی حدود 40 کیلودالتون مشاهده شد که با آنتی بادی مونوکلونال TF در آنالیز وسترن بلات مورد تایید قرار گرفت. زمان انعقاد پلاسما در مقایسه با سلول های CHO ترانسفکت نشده، از 3 دقیقه به 3±21 ثانیه کاهش یافت. هم چنین اضافه کردن غشای این سلول ها به پلاسما در حضور کلرور کلسیم، موجب فعال سازی فاکتور VII به میزان 810±35 ng/ml شد.نتیجه گیری: TFنوترکیب بیان شده در سلول هایCHO ، قادر به لخته کردن پلاسمای سیتراته و فعال سازی فاکتور VII بود.

سابقه و هدف: فلوسایتومتری روشی مناسب، سریع، دقیق و قابل اعتماد جهت ارزیابی میزان خونریزی های جنینی- مادری (FMH) می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی میزان FMH با استفاده از شاخص آنتی ژنیک RhD و هموگلوبین جنینی (HbF) به روش فلوسایتومتری است.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، 34 نمونه خون بند ناف نوزاد Rh مثبت با خون فرد بالغ RhD منفی به صورت رقیق سازی سریالی در 6 رقت (0.125، 0.25، 0.5، 1، 5 و 10 درصد) که بیانگر 99.9 درصد احتمال FMH بود، شبیه سازی شد و به روش فلوسایتومتری دو رنگی HbF ‏‏و کربونیک انهیدراز (CA) و تک رنگی RhD مورد مطالعه قرار گرفت. از آزمون های آماری T test، آنالیز واریانس و رگرسیون جهت تحلیل نتایج استفاده شد.یافته ها: همبستگی قابل قبولی بین نتایج HbF و RhD به روش فلوسایتومتری مشاهده شد .(r=0.897) میزان خونریزی محاسبه شده توسط هر دو پارامترHbF   RhD ودر مقایسه با مقادیر خونریزی مورد انتظار، نشان داد که آنالیز دو رنگی HbF و CA ازحساسیت بالاتری نسبت به آنالیز تک رنگی RhD در تعیین مقادیر اندک خونریزی برخوردار می باشد. نتایج روش RhD با وجود همبستگی بالا(r=0.984) ، در تعیین مقادیر پایین FMH در مقایسه با میزان خونریزی به دست آمده از روشHbF/CA ، افزایش کاذبی را نشان داد ولی توانایی آن در تعیین مقادیر بالاتر خونریزی در مقایسه با HbF/CA قابل توجه بود.نتیجه گیری: استفاده از مونوکلونال آنتی بادی های اختصاصی در روش فلوسایتومتری، امکان ارزیابی دقیق میزان خونریزی و به تبع آن تعیین دقیق دوز ایمونوگلبولین Rh جهت محافظت مادران از آلو ایمونیزاسیون بر علیه آنتی ژن D را ایجاد می کند.

سابقه و هدف: خونریزی کنترل نشده، عامل مرگ و میر در صدمات نظامی و در حوادث غیر نظامی است. توقف غیر فشاری خونریزی از جمله اقداماتی است که امکان زنده ماندن افراد مجروح را افزایش می دهد. هدف از این مطالعه، بررسی کارآیی Cool Clot در کنترل خونریزی های شریانی و کاهش زمان تشکیل لخته بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه تجربی، سه قلاده سگ هیبریدی انتخاب گردیده و پونکسیون شریانی به وسیله سوزن و یا آرتریوتومی در شریان های فمورال حیوان انجام شد. در شریان های کنترل، تنها از دستور عمل 4 دقیقه فشار بر روی موضع با گاز استریل و در سمت مقابل از عامل هموستاتیک Cool Clot استفاده شد. برای اندازه گیری زمان تشکیل لخته، از 10 دانشجوی داوطلب، نمونه گیری خون صورت گرفت. جهت تحلیل نتایج از آزمون های ANOVA و دانت و نرم افزار  SPSS 15استفاده شد.یافته ها: در مدل حیوانی سگ، مدت زمان توقف خونریزی در شریان تیمار شده با روش های معمول (بدون عامل هموستاتیک) بیش از سه برابر شریان تیمار شده با عامل هموستاتیک Cool Clot بود. در فاز بعدی مطالعه و در نمونه های خون انسانی، میانگین زمان تشکیل لخته در نمونه های خون کنترل و نمونه های خون تیمار شده با بنتونیت، زئولیت و عامل انعقادی Cool Clot به ترتیب معادل 44.1±253.4، 50.0±149.5، 74.5±162.3 و 114.6±143.4 ثانیه بود.(p<0.05) نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان دهنده تاثیر عامل انعقادی Cool Clot در کاهش دادن زمان لازم برای توقف خونریزی در مدل حیوانی سگ و کاهش زمان تشکیل لخته در نمونه های خون انسانی است.

سابقه و هدف: نگرانی از عوارض ناشی از انتقال خون سبب گردیده تا به افزایش دانش در حوزه طب انتقال خون به عنوان راه کاری برای بهبود کیفیت مراقبت از بیمار و کاهش هزینه های سلامت توجه شود. این مطالعه قصد دارد با نشان دادن فرصت های یادگیری در سازمان انتقال خون برای دانشجویان پزشکی، این مراکز را به عنوان بخشی از عرصه آموزشی طب انتقال خون معرفی نماید.مواد و روش ها:در یک مطالعه نیمه تجربی، تعداد 14 دانشجوی پزشکی در یک دوره 6 روزه در سازمان انتقال خون اصفهان، فرصت های یادگیری طب انتقال خون را تجربه کردند. در پایان دوره، دانش دانشجویان طی آزمونی سنجیده شد و پس از شش ماه، ماندگاری اطلاعات آن ها اندازه گیری گردید. نمرات دانشجویان با استفاده از آزمون ویلکاکسون و استفاده از نرم افزار 18  SPSS مقایسه شد.یافته ها: میانگین نمرات دانشجویان در آزمون اول 2±15.7 (از 20) بود و در آزمون شش ماه بعد، میانگین نمرات به 2±12.8 از بیست تقلیل یافت .(p<0.001) در رابطه با نظر سنجی انجام شده، 85.7% شرکت کنندگان این دوره را برای دانشجویان پزشکی دوره بالینی توصیه کرده و 71.4% آن ها در پایان دوره، خود را در مورد انتخاب فرآورده های خونی توانمند می دانستند.نتیجه گیری: آموزش طب انتقال خون باید به صورت همکاری گروه های آموزشی انجام گیرد و آموزش محیط های بالینی کافی نمی باشد. سازمان انتقال خون به عنوان مرکز تهیه و توزیع فرآورده های خونی می تواند فرصت های یادگیری ویژه ای برای دانشجویان پزشکی فراهم آورد.

سابقه و هدف: در سال های اخیر در مراکز انتقال خون برای انتخاب اهداکننده اقداماتی دقیق تر، چند مرحله ای با کنترل شدید صورت گرفته است. این مطالعه با هدف ارزیابی این شرایط، میزان بروز آلودگی در واحدهای خون اهدایی را در ارتباط با معافیت های اهداکنندگان با علت رفتارهای پرخطر مورد بررسی قرار داد.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی تحلیلی، 542705 واحد خون اهدا شده از مرداد 1383 تا پایان سال 1388 در انتقال خون اصفهان با روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفت. درصد فراوانی معافیت های ناشی از خطر انتقال بیماری های ویروسی هپاتیت و ایدز و هم چنین درصد فراوانی نشانگرهایHBs Ag ، HCVAb،HIV Ab  با روش های تاییدی در واحدهای خون اهدایی محاسبه و ارتباط آن ها با استفاده از برنامه نرم افزاری نگاره و  SPSS 17تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: درصد فراوانی نشانگرها در مراجعه کنندگان به انتقال خون از 83 تا 88 به ترتیب0.54 ، 0.45، 0.34، 0.25، 0.22 و 0.22درصد بود. درصد فراوانی معافیت های مرتبط با خطر انتقال بیماری های ویروسی در کل مراجعه کنندگان نیز طی همین سال ها به ترتیب 3.69، 4.71، 5.29، 5.19، 3.93 و 4.04 درصد بود. درصد فراوانی معافیت ها رابطه ضعیف و معکوسی با درصد فراوانی نشانگرهای ویروسی هپاتیتp=0.78)B ، (r=-0.148 و هپاتیت C(p=0.75، r=-0.165) داشت.نتیجه گیری: اقدامات سازمان انتقال خون در سال های اخیر با کاهش نشانگرهای ویروسی و افزایش سلامت خون همراه بوده است ولی به علت احتمال مخفی کاری معدودی از اهداکنندگان، آموزش و انجام آزمایش رایگان و دادن اطلاعات پس از اهدا ممکن است کمک بیشتری به سلامت خون کند.

سابقه و هدف: هر چند غربالگری خون باعث کاهش بروز عفونت HCV شده است، این مشکل هنوز از علل مهم مرگ و میر و از کارافتادگی در بیماران تالاسمی می باشد.مواد و روش ها: طی یک مطالعه توصیفی در 206 بیمار تالاسمی مراجعه کننده به درمانگاه تالاسمی بیمارستان کرج، از فروردین 1388 لغایت فروردین 1389 به صورت غربالگری، Anti-HCV اندازه گیری شد. برای موارد مثبت، آزمایش RIBA-II انجام شد. اطلاعات توسط نرم افزار  SPSS 18و آزمون های کای دو و t تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: 31 بیمار (15 درصد) دارای آنتی بادی هپاتیت C بودند (11 مذکر و 20 مونث) که از این تعداد، در 29 نفر آزمایش RIBA نیز مثبت بود (11 مذکر و 18 مونث). یک بیمار تزریق خون بعد از سال 1375 (شروع غربالگری فرآورده های خونی از نظر (HCV داشت.نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای آلودگی به ویروس هپاتیت C در بیماران تالاسمی ماژور نسبت به جمعیت عمومی و نیز خطر ابتلای بیش از 80 درصد افراد آلوده به بیماریهای مزمن کبدی و فیبروز، با اقدامات پیشگیرانه از جمله بررسی اهداکنندگان خون از نظر آلودگی ویروسی و پیگیری های مکرر بیماران، می توان قدم مهمی در شناسایی و درمان زودرس این بیماری و کنترل انتشار آن برداشت.

سابقه و هدف: ترومبوز یکی از عوارض غیر شایع در بیماران مبتلا به لوکمی حاد لنفوبلاستیک حین کموتراپی است که دارای شیوع متغیری می باشد.مورد: بیمار پسر بچه ای 12 ساله بود که در نیمه اول سال 1388 با تشخیص لوکمی حاد لنفوبلاستیک از نوعPre B ، تحت کموتراپی با دستور عمل BFM گروه پر خطر با پاسخ سریع قرار گرفت. در مرحله دوم درمان بر اساس دستور عمل فوق، بیمار دچار سردرد شد. بعد از بررسی های تشخیصی، ترومبوز وریدی مغز مطرح و اثبات گردید. به دنبال بررسی علل مستعد کننده، موتاسیون هتروزیگوت در ژن پروترومبین به شکل G20210A به اثبات رسید.نتیجه گیری: برای بیمارانی که در معرض خطر ترومبوآمبولی هستند، بایستی عوامل خطر ارثی ترومبوفیلی نیز در نظر گرفته شوند تا درمان های پیشگیری علیه ترومبوز اولیه انجام پذیرد.