پژوهشی خون
سال:1395 | دوره:13 | شماره:2 |تعداد مقالات:12

سابقه و هدف: بهترین روش دسترسی به سازگارترین خون جهت تزریق به بیمار، خون اتولوگ می باشد. این مطالعه به بررسی آگاهی و نگرش پزشکان به اهدای خون اتولوگ به روش قبل از عمل جراحی و نقش آموزش برآن پرداخته است.مواد و روش ها: مطالعه توصیفی از نوع مداخله ای روی 212 پزشک عمومی و متخصص همدان طی سال های 1388 تا 1390 انجام شد. ابتدا پرسشنامه سنجش آگاهی و نگرش، توسط گروه هدف پاسخ داده شد. سپس آموزش چهره به چهره و کتابچه آموزشی ارایه گردید و یک ماه بعد دوباره پرسشنامه پاسخ داده شد که در این مرحله 191 پرسشنامه جمع آوری شدند. یافته ها توسط آزمون های کای دو، فیشر و t-test و نرم افزار 15 SPSS تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: اشتیاق متخصصین در مطالعه کتابچه از پزشکان عمومی بیشتر بود (80.8%در مقایسه با 65%). میانگین نمره دانش پزشکان عمومی از 1.63±4.74 قبل از مداخله به 2.1±9.07 پس از مداخله و پزشکان متخصص از1.97 ±5.3 به 1.64±9.65 افزایش داشت که این افزایش در هر دو گروه از لحاظ آماری معنادار بود (p<0.001)، در هر دو مرحله نمره متخصصین به طور معناداری از پزشکان عمومی بالاتر بود و نمره سوالات نگرشی قبل و بعد از مداخله تفاوت معناداری نداشت.نتیجه گیری: آگاهی و نگرش جامعه مورد بررسی به اهدای خون اتولوگ در مرحله اول بسیار پایین بود و آموزش، به وضوح در بالابردن دانش گروه هدف موثر واقع شد، اما تغییر نگرش صرفا در افرادی که علاوه بر آموزش حضوری، بسته آموزشی را نیز مطالعه کرده بودند، به دست آمد.

سابقه و هدف: ترویج فرهنگ حیاتی اهدای خون در جامعه امروزی، بسیار ضروری به نظر می رسد. به همین دلیل آگاهی از فاکتورهایی که می تواند در اهدای خون به وسیله داوطلبان نقش داشته باشد و از خروج آن ها از چرخه اهدا جلوگیری کند، لازم است. هدف از پژوهش حاضر، بررسی نقش عواملی چون سبک زندگی، سبک هویت و نظام باورهای افراد در گرایش به اهدای خون و مقایسه این سه عامل در دو جمعیت اهداکننده و غیر اهداکننده بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه توصیفی به منظورجمع آوری اطلاعات، پرسشنامه های سبک زندگی، LSQ، پرسشنامه سبک هویت IsI-G6 و نظام باورها SBI- 15 -R با روش نمونه گیری در دسترس به وسیله 90 داوطلب اهدای خون و 90 غیر داوطلب تکمیل شد و توسط آزمون t و نرم افزار 21 SPSS تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: نتایج پژوهش نشان داد، میانگین سبک زندگی در دو گروه داوطلبان و غیر داوطلبان اهدای خون به ترتیب 345.71 و 322.36 با انحراف معیار 37.343 و 33.958 بود (p<0.05). هم چنین میانگین سبک هویت اطلاعاتی در دو گروه به ترتیب 41.38و 37.46 با انحراف معیار 7.400و 6.110و میانگین سبک هویت سردرگم- اجتنابی دو گروه 34.13 و 29.14با انحراف معیار 6.595و 6.090به دست آمد (p<0.05). میانگین نمرات دو گروه در نظام باورها به ترتیب 38.20و 35.87 با انحراف معیار 6.054 و 5.0773به دست آمد (p<0.05).نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش حاضر، آگاهی از فاکتورهای مهم در داوطلب شدن افراد به منظور اهدای خون می تواند از خروج آن ها از چرخه اهدا جلوگیری کند.

سابقه و هدف: با توجه به نیاز روز افزون به خون و فرآورده های آن، نیازمند منابع خون لازم و کافی و اهداکنندگان سالم و مستمر بیشتری هستیم. هدف از انجام این پژوهش، بررسی انگیزه ها و اثرات جسمی- روانی اهداکنندگان خون و هم چنین مقایسه آن بین تهران و مهاباد با شرایط فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی متفاوت بود.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی در زمستان 1392 بر روی 258 نفر از اهداکنندگان خون در مراکز انتقال خون تهران (123 نفر) و مهاباد (135 نفر) صورت گرفت. نمونه گیری به صورت افراد در دسترس در روزهایی که به صورت تصادفی انتخاب شدند، انجام شد. ابزار جمع آوری داده ها فرمی شامل 44 سوال بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آمار توصیفی، آزمون های مقایسه میانگین ها، کای دو و نرم افزار SPSS ویرایش 18 استفاده شد.یافته ها: در این مطالعه 242 مرد (93.8%) و 16 زن (6.2%) شرکت داشتند. بیشترین انگیزه های اهدای خون نوع دوستی (مهاباد80% و تهران 93%)، اثرات مثبت اهدای خون روی سلامتی (مهاباد 80% و تهران 66%) و اهدای خون جهت بررسی سلامتی (مهاباد 69% و تهران 52%) بود. در بین اثرات کوتاه مدت، احساس مفید بودن، هوشیاری، شادابی و آرامش روانی، در بین اثرات بلند مدت، افزایش قدرت کاری، بهبود وضعیت جسمانی و کاهش فشار عصبی از فراوانی بیشتری برخوردار بودند.نتیجه گیری: مهم ترین انگیزه اهدای خون نوع دوستی، اثرات مثبت اهدای خون و اهدای خون جهت بررسی سلامتی بود که دو انگیزه اخیر در مهاباد بیشتر از تهران بود. بیشترین اثرات ذکر شده نیز آرامش روانی، هوشیاری و شادابی و احساس مفید بودن با فراوانی بیشتر در مهاباد بود.

سابقه و هدف: یکی از نیازهای مهم بخش بالینی، خون سالم می باشد. علاوه بر این، اهدای خون فواید بسیاری برای اهداکنندگان به همراه دارد. این پژوهش با هدف، بررسی سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده در رفتار اهدای خون کارمندان انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی، 280 نفر از کارمندان اداری شهرستان اراک به روش نمونه گیری تصادفی در سال 1393 انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز پیرامون مشخصات دموگرافیک و سازه های تئوری رفتار برنامه ریزی شده به وسیله پرسشنامه جمع آوری گردید. سپس این اطلاعات بین دو گروه اهدا کنندگان و غیر اهدا کنندگان خون مقایسه شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار 20 SPSS و آزمون های آماری تی مستقل و مربع کای استفاده شد.یافته ها: حدود 56% از شرکت کنندگان در این مطالعه سابقه اهدای خون داشتند. گروه اهداکننده خون به طور معناداری دارای سن، سابقه خدمت و نمایه توده بدنی بیشتری نسبت به گروه غیر اهداکننده بودند. هم چنین مردان بیشتر از زنان خون اهدا کرده بودند (p<0.001). اما از نظر تحصیلات و وضعیت تاهل، دو گروه با هم تفاوت معناداری نداشتند. میانگین آگاهی، نگرش، کنترل رفتاری درک شده و قصد در گروه اهداکننده خون به طور معنا داری بیشتر از گروه دیگر بود (p<0.001).نتیجه گیری: این تحقیق نشان داد که سطح آگاهی، نگرش و کنترل رفتاری درک شده در گروه اهدا کنندگان خون به طور معنا داری بیش از سایر افراد است، لذا طراحی برنامه آموزشی با تاکید بر این سازه ها به خصوص در افراد جوان و زنان کارمند ضروری به نظر می رسد.

سابقه و هدف: رضایت شغلی در هر سازمان، باعث موفقیت و اعتلای سازمان می شود. مراکز انتقال خون به علت داشتن اهداکنندگان داوطلب جهت اهدای خون، نیازمند داشتن کارکنانی با روحیه قوی جهت حفظ این اهداکنندگان و تامین خون سالم برای تامین خواسته های بیماران می باشند. به همین دلیل این مطالعه با هدف بررسی رضایت کارکنان این مراکز انجام شد.مواد و روش ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و مقطعی بود که در سال 1393 بر روی 120 نفر از کارکنان مراکز انتقال خون استان کرمان و به صورت سرشماری انجام شد. تعداد 97 پرسشنامه تکمیل شده و به محققین برگردانده شد. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استاندارد رضایت شغلی استفاده شد. داده ها با روش های آماری توصیفی و تحلیلی شامل آزمون تی مستقل و تحلیل واریانس یک طرفه به کمک نرم افزار 18 SPSS تحلیل گردیدند.یافته ها: نتایج این مطالعه نشان داد که رضایت کلی کارکنان در حد متوسط است (0.66±3.17) که برای مردان و زنان به ترتیب .08±3.08 و .09±3.23 بود. بیشترین رضایت از همکاران (1.05±3.70) و کمترین رضایت از پرداخت (0.94±2.35) و بعد از آن ارتقای شغلی (0.1±2.56) بود. هم چنین رضایت از ماهیت کار (0.79±3.17) و سرپرست (0.98±3.50) نیز وضعیتی مانند رضایت کلی داشتند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که می توان با پرداخت عادلانه تر به کارکنان و ارتقای شغلی آن ها بر اساس نظام شایسته سالاری، میزان رضایت را در آن ها تا حد زیادی افزایش داد.

سابقه و هدف: تالاسمی بتا، یک بیماری اتوزومی مغلوب است. طی مطالعه های صورت گرفته، گزارش شده است که آلل A پلی مورفیسم HindIIIG با بیماری تالاسمی اینترمدیا پیوستگی دارد. هدف این پژوهش، بررسی پلی مورفیسم HindIIIG در اینترون دوم ژن Gy و ارتباط آن با میزان HbF در بیماران تالاسمی بتا و اینترمدیا بود.مواد و روش ها: در یک مطالعه مورد شاهدی، تعداد 150 بیمار بتا تالاسمی ماژور، 34 بیمار بتا تالاسمی اینترمدیا و 50 فرد سالم مورد مطالعه قرار گرفتند. پلی مورفیسم HindIIIG در اینترون دوم ژن Gy به روش RFLP-PCR تعیین گردید. میزان HbF به روش الکتروفورز با استفاده از پرونده های بیماران مشخص شد. سپس پیوستگی این پلی مورفیسم، با پلی مورفیسم XmnI در ناحیه '5 ژن Gy با اندازه گیری مقدار D' توسط نرم افزار Power Marker بررسی شد. یافته ها: آنالیز داده ها نشان داد که بین آلل A و بیماری تالاسمی اینترمدیا، ارتباط وجود دارد به طوری که اگر آلل A غالب در نظر گرفته شود، ژنوتیپ های AA+AC با تالاسمی اینترمدیا ارتباط دارند (p=0.014) اما ارتباطی با تالاسمی ماژور مشاهده نشد. میانگین HbF در بیماران بتا تالاسمی ماژور و اینترمدیا به ترتیب برابر g/dL 94.3 و g/dL 84.4 بود. پیوستگی نامتعادل بالایی بین دو پلی مورفیسم HindIIIG و XmnI دیده شد. نتیجه گیری: حضور آلل A پلی مورفیسم HindIIIG به عنوان یک آلل غالب، اثر مثبتی بر میزان HbF و کاهش شدت علایم بالینی بیماران بتا تالاسمی اینترمدیا دارد. پیوستگی بالای آلل A پلی مورفیسم HindIIIG با آلل T پلی مورفیسم XmnI در بیماران تالاسمی اینترمدیا و آلل C پلی مورفیسم HindIIIG با آلل C پلی مورفیسم XmnI در بیماران تالاسمی ماژور مشاهده شد.

سابقه و هدف:تری گلیسرید سرم، نقش مهمی در سرطان زایی بازی می کند و آنزیم کلیدی LPL که مسبب هیدرولیز تری گلیسرید پلاسما است نیز، در این روند درگیر است. تنظیم نادرست LPL در بسیاری از بیماری های انسانی مثل آترواسکلروزیس نقش دارد. سطوح تری گلیسیرید سرم با افزایش خطر شیلومیکرونمیا، چاقی و دیابت نوع 2 در ارتباط است. در این مطالعه بیان کمی و کیفی این ژن، قبل و بعد از تمایز سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان انسانی به سلول چربی در محیط آزمایشگاه بررسی گردید.مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی، سلول های بنیادی مزانشیمی جداسازی گردید و در محیط کشت حاوی القاگرهای مناسب به مدت 14 روز به آدیپوسیت تمایز داده شد. سپس RNA استخراج شد و ساخت cDNA انجام گرفت و در نهایت آنالیز RT-PCR برای ژن LPL صورت گرفت.یافته ها: مشاهده زیر میکروسکوپ معکوس بعد از 14 روز نشان داد که قابلیت تمایز سلول های مزانشیمی مغز استخوان به چربی وجود دارد. ژن LPL قبل از تمایز فاقد بیان بود در حالی که بعد از تمایز دارای بیان قابل توجهی بود.نتیجه گیری: با توجه به یافته های حاصل از این مطالعه، سلول های بنیادی مزانشیمی مغز استخوان قادر به تمایز به رده استخوان و چربی می باشند که در تصمیم گیری برای تعهد به هر کدام از این رده ها، یک سری ژن های چربی ساز از جمله LPL، نقش دارند. ممکن است بتوان با مهار و یا تحریک بیان آن ها در درمان بیماری های مختلف از جمله سرطان پروستات، آنمی آپلاستیک، دیابت و پوکی استخوان از آن بهره برد.

سابقه و هدف:سقط مکرر خود به خودی، به ختم بارداری قبل از هفته 20 حاملگی اطلاق می شود. در برخی از زنان با سابقه سقط مکرر، جهش های ژن ترومبوفیلیک منجر به ایجاد لخته های خونی در عروق جفت، کاهش اکسیژن رسانی و مرگ جنین می شود. هدف از این مطالعه، بررسی ارتباط پلی مورفیسم های 807C/T (ژن GPIa) و pLA1/pLA2 (ژن GPIIIa) با سقط مکرر خود به خودی بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مورد - شاهدی، 50 خانم با سابقه حداقل دو سقط مکرر با علت نا مشخص و 50 خانم بدون سابقه سقط مکرر و دارای حداقل دو بارداری موفق در استان تهران انتخاب شدند و در مرکز تحقیقات بیولوژی دانشگاه آزاد اسلامی زنجان در سال 1393 مورد بررسی قرار گرفتند. پلی مورفیسم های  807C/Tو pLA1 /pLA2 به ترتیب از طریق روش های Tetra-Primer ARMS-PCR و PCR-RFLP ارزیابی شدند. نتایج به دست آمده از تعیین ژنوتیپ این پلی مورفیسم ها توسط نرم افزار 16 SPSS و آزمون کای دو تجزیه و تحلیل گردیدند.یافته ها: افراد واجد ژنوتیپ 807TT در جمعیت بیمار بیشتر از افراد شاهد بود (p=0.045). در مقابل شیوع ژنوتیپ pLA2/pLA2 در جمعیت بیمار و شاهد بسیار کم بود. در این تحقیق فراوانی ژنوتیپ هایTT  807 و pLA2/pLA2 به ترتیب در گروه بیمار و شاهد ( 0.34،0.16) و ( 0.06،0.02) گزارش شد.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که پلی مورفیسم  807C/Tبا سقط مکرر خود به خودی، رابطه معناداری دارد. در مقابل اختلاف معناداری بین افراد بیمار و شاهد در پلی مورفیسم pLA1/pLA2 وجود ندارد.

سابقه و هدف: طحال برداری در بیماران تالاسمی ماژور، سبب عوارضی هم چون سپسیس، ترومبوز، افزایش فشار خون ریوی و تغییر وضعیت ایمنی بدن می شود و درمان آهن زدایی غیر اصولی، سبب عوارض هموکروماتوز در این بیماران می گردد. این مطالعه با هدف بررسی بروز طحال برداری و فراوانی استفاده از درمان آهن زدایی منظم در بیماران تالاسمی ماژور ایران به روش متاآنالیز انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه یک مرور سیستماتیک بود که بر اساس مستندات به دست آمده از بانک های اطلاعاتی Magiran، Iran medex، IranDoc، SID، Medlib، Embase، Scopus، Web of Science، Pubmed، Science Direct و هم چنین موتور جستجوی GoogleScholar از سال 1372 تا 1394 با استفاده از کلید واژه های استاندارد و توسط دو نفر از پژوهشگران به صورت مستقل انجام شد. داده ها با استفاده از مدل اثرات تصادفی به روش متاآنالیز توسط نرم افزار 11.1 Stata Ver. تحلیل شدند.یافته ها: در 21 مطالعه، تعداد 4017 نمونه مورد بررسی قرار گرفت. بروز طحال برداری در بیماران تالاسمی ماژور ایران (46.2-31.4: 95%(CI %38.8 برآورد گردید. کمترین و بیشترین این میزان به ترتیب مربوط به غرب (25%) و شرق کشور (44%) بود. میانگین سن شروع تزریق خون و فراوانی درمان آهن زدایی منظم به ترتیب (16.05-7.68: 95%(CI 11.86 ماه و (81.2-28: 95%(CI %54.6تخمین زده شد.نتیجه گیری: درصد زیادی از بیماران تالاسمی ماژور ایران درمان آهن زدایی را به صورت نامنظم انجام می دهند. توصیه می شود اقدامات لازم مانند آموزش و آگاهی بخشی در این زمینه به این بیماران صورت گیرد.

سابقه و هدف: آلوآنتی بادی های غیره منتظره، در سرم بیمارانی که سابقه تزریق خون یا بارداری داشته اند یافت می شوند و موجب ایجاد عوارض در بیمار به دنبال تزریق خون می گردند. این گزارش نشان داد که تجسس آنتی بادی در زنان باردار ضروری است.مورد: در یک گزارش مورد، خانم 30 ساله ای که پنج مورد سقط در ماه های 9-7 بارداری داشت و در یکی از زایمان ها 4 واحد خون دریافت کرده بود بررسی شد. در زمان مراجعه برای آزمایش های غربالگری، در هفته 19 بارداری بود. در بررسی غربالگری آنتی بادی و تعیین نوع آنتی بادی، به ترتیب 2 سلول از 3 سلول پانل سه تایی و 8 سلول از 11 سلول پانل سه تایی در فازهای مختلف دمایی واکنش مثبت مشاهد شد. جهت تایید نهایی نوع آنتی بادی از Selected Cells و Enzyme treatment استفاده شد.نتیجه گیری: مطالعه ها نشان داد که شیوع این آلوآنتی بادی ها در سرم بیمارانی که سابقه تزریق خون و بارداری مکرر داشته اند بیشتر است. با توجه به نتایج حاصله، بیمار دارای آنتی D و آنتی E بود، لذا توصیه می شود در صورت نیاز به تزریق خون، از خون فاقد آنتی ژن D و E جهت تزریق به بیمار تجویز شود.