پژوهش های آسیب شناسی زیستی
سال:1379 | دوره:3 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

روشهای آماری در کلیه مراحل اصلی تحقیق نقش بسیار حیاتی دارند که بدون توجه به آن یافته ها و تجزیه و تحلیل پژوهشها از اعتبار لازم برخوردار نمی باشد لذا بررسی کیفیت روشهای آماری فعالیتهای پژوهشی که در نهایت بصورت مقالات منتشر می شود می تواند در بهینه بودن امر پژوهش کمک بسزایی بنماید. در این راستا بر آن شدیم تا با بررسی 90 مقاله منتشر شده در مجلات علمی و پژوهشی کشور در سال 1377 که با روش نمونه گکیری تصادفی منظم انتخاب گردیده بودند مطالعه ای در مورد چگونگی بکارگیری روشهای آماری به عمل آوریم که خلاصه ای از نتایج آن جهت اطلاع محققان و سردبیران محترم مجلات ارائه می گردد.

به منظور بررسی فون پشه ها (دو بالان: کولیسیده) در شهرستان رشت، مطالعات فونستیک از مردادماه 1375 تا آبان ماه 1376 انجام شد و جمعا یازده گونه پشه از پنج جنس شامل: آنوفل ماکولی پنیس؛ آنوفل هیرکانوس؛ آنوفل پزودپیکتوس؛ آادس جنیکولاتوس؛ آادس وکسانس؛ کوکیلتیدیا ریکیاردی؛ کولکس میمتیکوس؛ کولکس پیپینز (شامل مولستوس)؛ کولکس تیلری؛ کولکس تریتنیورینکوس و کولیستاسوبوکری به صورت لارو و بالغ جمع آوری و شناسایی گردید.در این مطالعه گونه کولکس میمتیکوس برای اولین بار از استان گیلان گزارش شد و با صید و شناسایی گونه کوکیلتیدیا ریکیاردی - که سابقا از مازندران گزارش شده بود اما در سالهای بعد وجود آن مورد تردید بوده، حتی در فهرست پشه های ایران نیز ذکر نشده است -، وجود آن در کشور و برای اولین مرتبه در استان گیلان تایید شد.

سالهاست آثار مثبت یا منفی فعالیتهای جسمانی بر سیستم دفاعی بدن مورد نظر محققان رشته طب و علوم ورزشی قرار گرفته است. تحقیقات نشان می دهد، تمرینهای ملایم و سبک احتمالا باعث افزایش عملکرد جنبه هایی از سیستم ایمنی می شود، اما تمرینهایی که تا سر حد خستگی انجام شود و برای فرد طاقت فرسا باشد، ممکن است به آسیب پاسخهای سیستم ایمنی منجر شود، به این ترتیب آسیب پذیری ورزشکار نسبت به التهاب حاد و مزمن در توده عضلانی بیشتر شود. هدف از این پژوهش بررسی تاثیر دو نوع ورزش اکسنتریک (برون گرا) و کانستریک (درون گرا) بر زیر گروههای لنفوسیتی T و انترلوکین 6 در زنان ورزشکار است.تعداد 12 دانشجوی ورزشکار با میانگین سن 0.75 ±21 سال، وزن 5.34±57 کیلوگرم و قد 2.71±161 انتخاب شدند. دو فعالیت ورزشی به فاصله 10 روز از یکدیگر اجرا گردید. در مرحله اول آزمودنیها، الگوی انقباضی اکسنتریک (پایین آمدن از تپه) را مشابه روش آزمون استاندارد الستید در مدت زمان 13 دقیقه با گام برداشتن در جهت عکس حرکت نواز گردان (تا سرحد خستگی) اجرا کردند (برخی افراد به دلیل شدت بالای کار و خستگی زیاد قادر به اجرای فعالیت اکسنتریک تا مدت زمان 13 دقیقه نبودند). در مرحله دوم با گذشت 10 روز از آزمون اول، آزمودنیهای الگوی انقباضی کانسنتریک را با شرایط یکسان و مشابه با مرحله اول و رو به صفحه مانیتور نوار گردان (حالت عادی) اجرا کردند. در هر دو مرحله نمونه های خون در زمانهای قبل، بلافاصله، 1 و 2 ساعت پس از ورزش جمع آوری گردید. زیر گروههای لنفوسیتی T شامل، CD4+/CD8+، CD4+،CD3+  و CD8+ و CD56+ به روش فلوسیتومتری و میزان کمی انترلوکین 6 به روش الیزا ارزیابی شد.شمارش گلبولهای سفید در هر دو گروه افزایش معنی داری را بلافاصله پس از ورزش نشان داد. شایان ذکر اینکه، این افزایش در ورزش اکسنتریک بیشتر بود. تعداد مطلق CD4+، CD3+، CD56+،  CD8+ پس از اجرای هر دو تمرین (اکسنتریک و کانسنتریک) افزایش معنی داری یافت (P<0.01) و یک ساعت پس از اجرای تمرین اکسنتریک به نصف زمان استراحت به طور معنی داری کاهش یافت (P<0.01). میزان انترکولین 6 پس از ورزش افزایش نشان داد؛ تمام این تغییرات در زمانهای یک تا دو ساعت پس از ورزش کانستریک به سطح نرمال بازگشت. اما پس از ورزش اکسنتریک به نصف زمان استراحت کاهش یافت که نشانگر تضعیف موقت سیستم ایمنی در 1 الی 2 ساعت پس از تمرین می باشد.

فاسیولیازیس، یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و دام است که از سراسر جهان و منجمله ایران، گزارش گردیده و هر چند بزرگترین همه گیری آن طی دهه گذشته با فراوانی حدود ده هزار مورد در استان گیلان و موارد انگشت شماری در تهران، اصفهان و آذربایجان شرقی، به اثبات رسیده بود ولی در کرمانشاه با اولین همه گیری بیماری، مواجه بوده و بدین وسیله گزارش آن را ارایه می نماییم. مطالعه حاضر، نوعی مطالعه توصیفی - مقطعی است که با بهره گیری از موازین اپیدمیولوژی توصیفی و سرشماری، مشاهده و ثبت یافته های بالینی و تغییرات پاراکلینیکی در تمام اهالی یکی از روستاهای کنگاور از توابع استان کرمانشاه در غرب ایران صورت گرفته است. میانگین سنی 21.65 (sd=12.44)، درصد آنان مونث و 47 درصد مذکر و همگی به شغل دامداری و کشاورزی سنتی، اشتغال داشتند. 82 درصد آنان سابقه مصرف شاهی آبی را ذکر می کردند. ضعف و لاغری، شایعترین شکایت بیماران و تاکی پنه و هپاتواسپلنومگالی، شایعترین یافته های بالینی آنان بوده، 54 درصد آنها لکوسیتوز و 6 درصد لکوپنی داشته، میانگین ائوزینوفیلهای خون محیطی آنان 32.35 با sd=26 بود و هموگلوبین کمتر از 12 در 41 درصد بیماران یافت شد و تست الایزا و CCIE تمامی آنانا و تست IFA نیمی از آنان مثبت شد و پاسخ درمانی مطلوبی با تریکلابندازول، به سرعت حاصل شد. علایم و نشانه های بالینی در بیماران کرمانشاهی، نظیر بررسیهای انجام شده در استان گیلان، ولی شدت بیماری، در مجموع کمتر از آن استان بوده است. لازم به ذکر است که نه ماه پس از درمان، علایم و نشانه های بیماری در هیچ یک از بیماران، یافت نگردید، همگی احساس بهبودی داشتند، تعداد گلبولهای سفید و مقدار هموگلوبین، کاملا طبیعی شده بود ولی ائوزینوفیلی خفیف تا متوسط، همچنان در نیمی از آنان یافت گردید. تست الایزا در اغلب آنان همچنان مثبت ولی تست کانترایمونوالکتروفورز، در اکثر آنها منفی شده بود.

در این تحقیق، فعالیت خودبخودی نورونهای هسته پاراژیگانتوسلولاریس همراه با پارامترهای رفتاری سندرم ترک تحت تاثیر کافئین در موشهای صحرایی وابسته به مرفین بررسی شد. برای وابسته کردن موشها به مرفین، حیوانات طی 21 روز مرفین محلول در آب خوراکی را با دزهای افزایشی دریافت کردند.با توجه به ثبتهای الکتروفیزولوژیک در آزمایشهای ما، حیوانات مورد آزمایش پس از بیهوشی در دستگاه استریوتاکس قرار گرفتند. با کنار زدن پوست سر و پیدا کردن مختصات هسته PGi، سوراخی بر روی استخوان جمجمه در بالای هسته PGi ایجاد و از طریق سوراخ الکترود ثبات وارد هسته  PGiشد. پس از پایداری ثبت نورون و 20 دقیقه ثبت پایه، دارو اثر داده شد و تا پایان اثر دارو ثبت ادامه یافت. ثبتهای مذکور، ابتدا به دستگاه تقویت کننده، آنگاه برای نمایش به اسیلوسکوپ و سرانجام برای ذخیره سازی اطلاعات به کامپیوتر وارد شد.در نتایج ما، با تزریق داخل صفاق کافئین (50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم)، افزایش معنی داری وابسته به دز در فعالیت خودبخودی نورونهای PGi ایجاد گردید، که این تفاوت در گروه وابسته به مرفین مشخص تر بود. بروز تقریبا همزمان پارامترهای رفتاری سندرم ترک و بالارفتن فعالیت خودبخودی نورونهای PGi حدود 8-15 دقیقه پس از تزریق داخل صفاقی کافئین، ارتباط بالا رفتن فعالیت الکتریکی هسته PGi طی سندرم ترک و بروز رفتارهای سندرم ترک به دنبال تزریق کافئین را نشان داد. داده های ما با توجه به مطالعات دیگران - که بالا بودن فعالیت الکتریکی هسته PGi طی سندرم ترک، افزایش تعداد گیرنده های آدنوزینی طی مصرف ممتد مرفین و بروز رفتارهای سندرم ترک به وسیله آنتاگونیستهای آدنوزینی را نشان داده اند - قابل توجیه است. از طرفی آزمایشهای ما که با تزریق داخل هسته ای کافئین 0.5 میکرولیتر: 200 میکرومولار - که طی 20 -25 ثانیه انجام می گرفت، و به دنبال خود بروز رفتارهای سندرم ترک را به همراه داشت - نقش اساسی این هسته را در بروز چنین رفتارهایی نشان می دهد.

این پژوهش مطالعه ای نیمه تجربی است که به منظور "بررسی تاثیر طرح مدون تغذیه نیمروزی بر شاخصهای رشد کودکان نوپا" صورت گرفته است. در این پژوهش 90 کودک نوپای 18-30 ماهه به صورت غیراحتمالی آسان طی یک ماه انتخاب و در یکی از دو گروه شاهد و آزمون قرار گرفتند. دو گروه به لحاظ متغیرهای مورد نظر (سن، جنس، میزان قد و وزن کودک و سن، شغل و تحصیلات والدین) همسان بوده و اختلاف معنی داری را نشان دادند (P>0.05). ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسشنامه سنجش آگاهی، نگرش و عملکرد (به وسیله پرسشنامه یادآمد 24 ساعته) بوده که از طریق مصاحبه مستقیم با مادران تکمیل شده است. ضمنا شاخصهای رشد (وزن، قد و دور بازو) به وسیله ابزار استادندارد اندازه گیری شده است.سپس طرح مزبور با روش آموزش چهره به چهره به مادران، طی 6 جلسه 15 دقیقه ای به مدت سه ماه به اجرا درآمد و به دنبال آن به مدت 45 روز هیچ گونه ای مداخله ای اجرا نشد. پس از این مدت مجددا اطلاعات از دو گروه جمع آوری گردید.مقایسه نتایج حاصل، اختلاف معنی داری را بین آگاهی و نگرش مادران پیش و پس از اجرای طرح مدون در گروه آزمون بتنهایی و پس از مداخله در گروههای آزمون و شاهد نشان داد (P=0.000). همچنین اختلاف معنی داری در عملکرد تغذیه ای مادران در مورد "آهن، کالری و کلسیم" و شاخص رشد وزن در گروههای شاهد و آزمون پس از مداخله نشان داده شد (P<0.05).نتایج این مطالعه نشان داد که طرح مدون تغذیه نیمروزی بر شاخص رضد وزن کودکان، عملکرد تغذیه ای، آگاهی و نگرش مادران در خصوص تغذیه نیمروزی تاثیر داشته است. لذا پیشنهاد می شود برای بهبود شاخصهای رشد کودکان از طرح مدون تغذیه نیمروزی (طراحی شده در این پژوهش) استفاده شود.

طی یک دوره یک ساله، 24 نمونه خاک از نقاط مختلف منطقه ابیانه در استان اصفهان جمع آوری و از نظر حضور سویه های مولد آفلاتوکسین آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس بررسی شدند. 21 ایزوله آسپرژیلوس بر اساس خصوصیات ماکروسکوپی و میکروسکوپی شناسایی گردید. این ایزوله ها در 50 درصد نمونه ها حضور داشتند و (به این ترتیب) توانایی تولید آفلاتوکسین (به وسیله) آنها با استفاده از تصویربرداری با اشعه ماورای بنفش (UV) در محیط گلوکز - عصاره مخمر ارزیابی شد. در تصاویر تهیه شده با اشعه ماورای بنفش، کلنیهای متعلق به ایزوله های مولد آفلاتوکسین (تعداد 8 ایزوله) به رنگ خاکستری یا سیاه مشاهده شدند در حالی که کلنیهای مربوط به ایزوله های غیر مولد توکسین (تعداد 13 ایزوله) به رنگ سفید نمایان بودند. تمام ایزوله های UV مثبت و منفی با بررسی عصاره های کلروفرمی به دست آمده از محیطهای گلوکز - عصاره مخمر و عصاره مخمر - سوکروز به وسیله روش کروماتوگرافی لایه نازک (TLC) نیز تایید شدند. از میان 8 ایزوله مولد آفلاتوکسین، 3 ایزوله مولد انواع آفلاتوکسین B1 و B2 و 5 ایزوله دیگر تنها مولد آفلاتوکسین B1 بودند. غلظت آفلاتوکسی B1 در ایزوله های مولد توکسین بین 0.45 تا 2.31 میکروگرم به ازای هر یک گرم از محیط گلوکز - عصاره مخمر متغیر بود. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که از تصویربرداری با اشعه ماورای بنفش در محیط گلوکز - عصاره مخمر، می توان به عنوان یک روش غربالگری سریع و مطمئن برای شناسایی ایزوله های مولد آفلاتوکسین آسپرژیلوس فلاووس و آسپرژیلوس پارازیتیکوس استفاده کرد.

به منظور بررسی انتشار جغرافیایی کنه های آرگازیده و تعیین نقش کنه های اورنیتو دوروس تولوزانی و اورنیتو دوروس اراتیکوس در انتقال تب بازگرد در شهرستان قزوین، 10 درصد روستاها - که شامل 54 روستا بود - به طور تصادفی انتخاب شدند و از پاییز 1378 تا تابستان 1378 با سه نوبت عملیات صحرایی مورد مطالعه قرار گرفتند. در این بررسی جمعا 3197 کنه آرگازیده از اماکن نگهداری حیوانات اهلی جمع آوری شد که به دو جنس اورنیتودوروس و آرگاس متعلق بودند. از جنس اورنیتودوروس گونه های تولوزانی دارای 7.2 درصد، کانسترینی 6.3 درصد و گونه لاهورنسیس 45.4 درصد بودند. و از جنس آرگاس، دو گونه آرگاس پرسیکوس 36.7 درصد و آرگاس رفلکسیوس 4 درصد بودند.در این مطالعه تعداد 12 لانه فعال جونده در مناطق روستایی مورد حفاری قرار گرفت و جمعا 12 کنه اورنیتودوروس اراتیکوس به دست آمد. از 231 کنه اورنیتودوروس تولوزانی - که از نظر آلودگی به بورلیا مورد مطالعه قرار گرفت - 8.82 درصد از آنها به بورلیا پرسیکا آلوده بودند.همچنین از 12 کنه اورنیتودوروس اراتیکوس مورد بررسی، نیمی از کنه ها به بورلیامیکروتی آلوده بودند.

در این مطالعه از روشی ساده و سریع برای آنتی ژنهای گروه ب کیست هیداتیک استفاده شد. بدین ترتیب که پش از آلبومین زدایی و حذف گلوبولینها از مایع کیست هیداتیک، محلول آنتی ژنی حاوی آنتی ژنهای ب و 5 به دست آمد. با عمل جوشاندن آنتی ژنهای 5 حذف و آنتی ژنهای گروه ب در محلول باقی ماند. برای تعیین میزان خلوص و تعیین وزن مولکولی این آنتی ژنها از روشهای Native-PAGE  و SDS-PAGE و برای ارزیابی آنتی ژنیسیته از روش الایزای نقطه ای استفاده شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که آنتی ژنهای گروه ب دارای سه جز با وزنهای مولکولی 8-12، 16 و 20-24 است. از این آنتی ژنها می توان در تکنیکهای تشخیص آلودگی با کیست هیداتیک بخصوص روش الایزای نقطه ای بخوبی استفاده نمود.

پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است و به صورت سنجش سه مرحله ای بر روی دو گروه آزمون و شاهد برای بررسی اثربخشی آموزش مهارت مشکل گشایی برخودپنداره نوجوانان پسر دبیرستانهای گناباد در سال 1378 انجام شده است. اطلاعات از طریق سیاهه خودپنداره راجرز و پرسشنامه مشخصات فردی از دو دبیرستان به روش خوشه ای ساده دو مرحله ای و به تعداد 66 نفر به دست آمده است. برنامه آموزش حل مساله بر روی گروه آزمون در سه دسته یکسان، بر اساس ابزارهای یاد شده طراحی و اجرا شده، پس از پایان جلسات برنامه ریزی شده، در مرحله اول بلافاصله و در مرحله دوم پس از گذشت یک ماه با مقیاس مذکور، نمرات خودپنداری در هر دو گروه به طور جداگانه برآورد و تاثیر و پایداری روش، مقایسه شده است. یافته ها حاکی از اختلاف معنی دار بین گروه آزمون و شاهد پس از مداخله بود (P<0.001) و آزمونهای آماری اختلاف معنی داری را بین قبل و بعد از اجرای برنامه در داخل گروه آزمون نشان می دهند (P<0.001). در این تحقیق به علل اولیه ضعف خودپنداره پرداخته نشد، اما اطلاعات دموگرافیک و سوالات باز پرسشنامه مشخصات فردی با نمره خودپنداره مقایسه و ارزیابی شد. نتایج حاصل بیانگر آن است که بکارگیری شیوه مشکل گشایی در درک از خود نوجوانان مورد نظر اثر مثبت داشته و موجب افزایش آن می شود. برای ادامه این روند پیگیری و یادآوری روش بکار رفته ضروری است.

هدف از این مطالعه، بررسی بینش ابن سینا در مورد طب سالمندان و ریشه یابی این واژه و این رشته مهم پزشکی و بهداشت است که اشتباها به ره آورد علمی نیمه دوم قرن بیستم میلادی، نسبت داده شده است. به منظور نیل به این هدف، پس از رایانه ای کردن کتاب کامل قانون در طب ابن سینا (ترجمه مرحوم عبدالرحمن شرفکندی)، واژه های مرتبط با پیری، سالخوردگی، سالمندی ... جستجو شد. به این ترتیب ضمن مواجه شدن با بیش از پانصد واژه، وجود بسیاری از عناوین فعلی مرتبط با طب سالمندان، در فصول و موضوعات اصلی این کتاب مشخص گردید. همچنین شرح مفصلی از بهداشت، دستورات غذایی، نوشیدنیهای مناسب، ورزش، خواب و استراحت سالمندان و ... قابل مشاهده بود. علاوه بر آن بر موضوعات دیگری مانند تاثیر محیط بر پیری زودرس، تاثیر عمیقی و باروری بر زمان آغاز سالمندی، تاثیر سالخوردگی بر حساسیت و مقاومت در مقابل بیماریهای عفونی، تبهای شدید و دردهای مهلک، اشاره شده است. به این ترتیب در آغاز هزاره دوم میلادی، مبانی طب سالمندان و بسیاری از تفاوتهای آن با طب سایر سنین مطرح گردیده است. با توجه به افزایش امید به زندگی، در سطح کشور، تغییرات واضح در راس هرم سنی در جهت افزایش جمعیت سالمندان و افزایش نیازهای پزشکی و بهداشتی حال و آینده آنان جا دارد در آغاز هزاره سوم میلادی، با تاسی به افکار مترقی یکهزار سال قبل ابن سینا و تاکیدهای اخیر سازمان جهانی بهداشت، ضمن احساس نیاز به این رشته مهم پزشکی و بهداشت در میهن عزیزمان در برنامه ریزیهای آموزشی و پژوهشی وزارت متبوع، دانشگاههای علوم پزشکی و مراکز آموزشی - درمانی کشور همانگونه که به طب اطفال پرداخته ایم - به این شاخه مهم پزشکی نیز بپردازیم.