مجله دانشگاه علوم پزشکی سبزوار
سال:1388 | دوره:16 | شماره:1 (مسلسل 51) |تعداد مقالات:9

زمینه و هدف: تعداد اسپرم ها و قدرت باروری آن ها به سطح هورمون های آندروژنی خون وابسته است. بنابراین احتمال می رود که عصاره گیاه آب بشقابی بر سطح هورمون های موثر در روند اسپرماتوژنز اثر بگذارد. به همین منظور، مطالعه ای با هدف تعیین اثر عصاره الکلی گیاه آب بشقابی (Centella asiatica (L.) Urban.) بر غلظت سرمی تستوسترون، FSH و LH موش صحرایی نر نژاد ویستار انجام شد.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 40 سر موش صحرایی نر در پنج گروه (گروه کنترل، گروه شم و گروه های تجربی که به ترتیب مقدار10، 50 و 80 میلی گرم/کیلوگرم عصاره به مدت 40 روز دریافت کردند) تقسیم شدند. 24 ساعت بعد از آخرین روز تجویز عصاره، 3 تا 4 میلی لیتر خون از بطن قلب هر موش جمع آوری شده سپس با استفاده از روش رادیوایمنواسی، غلظت سرمی هورمون های تستوسترون، FSH و LH اندازه گیری شد. داده های به دست آمده در نرم افزار SPSS.13 توسط آزمون های آماری آنالیز واریانس و توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین و انحراف معیار غلظت تستوسترون در گروه کنترل و شم به ترتیب برابر 18/2 ±4/16 و 09/0±1/14 بود و در گروه های تجربی که مقدار 10، 50 و 80 میلی گرم/ بر کیلوگرم عصاره دریافت کردند، به ترتیب برابر با 32/1±15، 05/0±8/9 و 31/0± 4/8 نانومول بر لیتر بود. میانگین غلظت تستوسترون در گروه دریافت کننده عصاره به میزان 50 و 80 به طور معناداری نسبت به گرو ه کنترل (P<0.004 و P<0.02)، شاهد (P<0.003 و P<0.01) و نسبت به گروه دریافت کننده 10 میلی گرم بر کیلوگرم کاهش یافته بود (P<0.004 و P<0.02) بین دو گروه دریافت کننده عصاره به میزان 50 و 80 میلی گرم، این اختلاف معنادار نبود (P>0.09) غلظت هورمون های FSH و LH در تمام گروه های تجربی، اختلاف معناداری در مقایسه با گروه کنترل و شاهد نشان نداد (P>0.05).

زمینه و هدف: با توجه به ویژگی های گیاه صبر زرد در کاهش میل جنسی، اختلال در قاعدگی و کاربردهای گسترده آن، اطلاعات اندکی در مورد تاثیر عصاره الکلی این گیاه بر عملکرد محور هیپوفیز-گناد وجود دارد. بنابراین در تحقیق حاضر، تاثیر احتمالی عصاره گیاه صبر زرد بر فرآیند باروری موش صحرایی جنس نر بررسی شد.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت تجربی بر روی 45 سر موش صحرایی نر بالغ از نژاد ویستار انجام شد. موش ها به پنج گروه کنترل، شاهد و سه گروه تجربی تقسیم شدند. عصاره الکلی به روش پرکولاسیون تهیه و با مقادیر 150 mg/kg و 100، 50 به هر موش و به مدت 21 روز به صورت خوراکی داده شد. گروه شاهد فقط آب مقطر و الکل دریافت نمود و گروه کنترل هیچ دارویی دریافت نکرد. از تمام گروه ها در پایان روز بیست و یکم خون گیری مستقیم از بطن به عمل آمد. از نمونه های خونی جمع آوری شده برای اندازه گیری غلظت سرمی هورمون های FSH, LH و تستوسترون استفاده شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش LSD و آزمون توکی ارزیابی شد.یافته ها: غلظت هورمون FSH در گروه های تجربی متوسط و حداکثر به ترتیب 2.69±3.51 و 2.15±4.85 بود که نسبت به گروه کنترل (3.11±2.16) کاهش معناداری را نشان داد. غلظت هورمونی تستوسترون نیز در گروه های تجربی متوسط و حداکثر به ترتیب 6.18±3.41 و 3.92±5.27 بود که نسبت به گروه کنترل (6.85±7.19) کاهش معنا داری را نشان داد. غلظت هورمون LH در گروه های تجربی نسبت به گروه کنترل تغییر معنا داری نداشت.نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده احتمالا عصاره آلوئه ورا با دارا بودن ترکیباتی نظیر –P کوماریک اسید، آلوئه امودین، بتاسیتوسترول و اسکوربیک اسید، خاصیت ضد گنادوتروپینی و ضد آندروژنی داشته و می تواند باعث اختلال در ترشح هورمون های گنادوتروپین (FSH) و تستوسترون گردد.

زمینه و هدف: شواهد زیادی نشان می دهد که گیاه نعنا (Mentha Piperita) در طب سنتی در درمان اختلالات گوارشی کاربرد فراوان داشته و احتمالا موجب کاهش انقباض عضله صاف و حرکات روده می شود. هدف پژوهش حاضر تعیین اثر عصاره هیدروالکلی گیاه نعنا بر حرکات ایلئوم خوکچه هندی به روش آزمایشگاهی Invitro بوده است.مواد و روش ها: در این مطالعه تجربی، 5 سر خوکچه هندی نر (300-200 گرم) استفاده شد. پس از کشتن حیوان، حداقل 6 قطعه از ایلئوم آن به طول 2 تا 3 سانتی متر جدا و در محلول تیرود نرمال، جریان گاز کاربوژن و حرارت 37 درجه قرار گرفت. سپس هر نسج در بین 2 الکترود قرار گرفته و به یک استیمولاتور مرتبط شد و انقباضات روده توسط یک ترانس دیوسر ایزوتونیک به فیزیوگراف منتقل و ثبت گردید و عصاره نعنا در غلظت های مختلف و در ضمن تحریک ایلئوم به حمام بافت اضافه شد و انقباضات دوباره ثبت گردید. از هر بافت حداقل 7-6 پاسخ تهیه شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و توکی تحت نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که عصاره گیاه نعنا با غلظت های 5، 15، 50، 150 و 500 میلی گرم در هر میلی لیتر به محلول تیرود ضمن تحریک 1/0 هرتز سبب کاهش طول انقباضات به طور وابسته به مقدار می گردد که این درصد کاهش به ترتیب 27 درصد، 8/30 درصد، 41 درصد، 61 درصد و 75 درصد بود. فعالیت 50 درصد این اثر مهاری در غلظت 50 میلی گرم در میلی لیتر می باشد (P<0.05).نتیجه گیری : یافته های فوق نشان می دهد که عصاره نعنا به طور وابسته به دوز موجب کاهش انقباضات و نهایتا حرکات روده می گردد.

زمینه و هدف: در برخی، مطالعات صورت گرفته در افراد غیر دیالیزی نشان داده شده است که اسیدهای چرب امگا 3 (ω3) می توانند باعث کاهش غلظت Lp(a) سرم شوند. لذا این مطالعه به منظور بررسی اثرات مکمل اسیدهای چرب ω3 بر غلظت چربی ها و لیپوپروتئین های سرم بیماران همودیالیزی صورت گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه یک کارآزمایی بالینی تصادفی دو سو کور بود که در سال 1387 روی 40 بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان واسعی سبزوار انجام شد. بیماران به طور تصادفی به گروه دریافت کننده مکمل اسیدهای چرب ω3 و گروه دارونما اختصاص داده شدند. بیماران همودیالیزی در گروه مکمل اسیدهای چرب ω3 روزانه 2080 میلی گرم مکمل اسیدهای چرب ω3 و بیماران گروه دارونما روزانه به همین مقدار دارونمای حاوی روغن MCT دریافت می کردند. در شروع مطالعه و پایان هفته دهم از هر بیمار قبل از دیالیز 5 سی سی خون بعد از 12 تا 14 ساعت ناشتایی گرفته شد و سپس غلظت تری گلیسرید، کلسترول تام،LDL-C ، HDL-C و Lp(a) سرم اندازه گیری شد. تجزیه و تحلیل داده ها توسط نرم افزار SPSS و آزمون های آماری مجذور کای، تی، تی زوج و آنالیز واریانس انجام شد.یافته ها: در شروع مطالعه میانگین غلظت تری گلیسرید سرم در گروه اسیدهای چرب ω3 و دارونما به ترتیب 113±32 و 109±19 و در پایان مطالعه 113±32 و 115±17 بود که در گروه دریافت کننده مکمل اسیدهای چرب ω3 در پایان هفته دهم مطالعه نسبت به زمان شروع مطالعه به طور معناداری کاهش یافت (P<0.01) که در مقایسه با گروه دارونما معنادار بود (P<0.006). در این مطالعه تفاوت آماری معناداری بین دو گروه از نظر میزان تغییرات کلسترول تام،LDL-C ، HDL-C و Lp(a) سرم مشاهده نگردید .(P>0.05)نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که مکمل اسیدهای چرب ω3 سبب کاهش غلظت تری گلیسرید سرم در بیماران همودیالیزی می شود اما تاثیری بر غلظت سایر چربی ها و لیپوپروتئین های سرم در بیماران همودیالیزی ندارد.

زمینه و هدف: در سال های اخیر بحث دلبستگی مادر و کودک در رابطه با بهداشت روانی افراد اهمیت زیادی پیدا کرده است. از طرفی، خشونت علیه زنان در بارداری از جمله مشکلات بهداشتی مهم در سراسر جهان می باشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین ارتباط شدت خشونت خانوادگی در دوران بارداری با دلبستگی مادر به شیرخوار می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، 102 زن باردار مراجعه کننده به مراکز و پایگاه های بهداشتی شهر مشهد در سال 1387 که معیارهای ورود به مطالعه را دارا بودند، به شیوه طبقه ای-خوشه ای تصادفی وارد پژوهش شدند. داده های مربوط به خشونت خانوادگی در دوران بارداری در انتهای دوران بارداری با استفاده از پرسشنامه مقیاس تدابیر حل اختلاف و دلبستگی مادر به شیرخوار، 4 تا 5 هفته بعد از تولد با استفاده از پرسشنامه دلبستگی مولر جمع آوری شد. داده های به دست آمده با استفاده از آزمون های ضریب همبستگی اسپیرمن، کروسکال والیس، من ویتنی و رگرسیون چندگانه و با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجریه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: به طور کلی 2/89 درصد از زنان، خشونت خیلی خفیف، 8/9 درصد خفیف و یک درصد خشونت متوسط را در دوران بارداری از طرف شوهرانشان تجربه کرده اند. یافته های به دست آمده، رابطه معکوس بین خشونت گفتاری (r=0.21, P=0.032)، جسمی (r=0.27, P=0.005)، صدمات (r=-0.21, P=0.018) و خشونت کل (r=0.29, P=0.002)، با دلبستگی مادر به شیرخوارنشان داد. همچنین میانگین خشونت روانی(15.9±12.94)  (P=0.026)، جسمی(9.1±11.12)  (P=0.002)، صدمات(15.9±3.47)   (P=0.006)و خشونت کل (P=0.038) (47.6±33.68) به طور معناداری در گروهی که مردان از بارداری همسرانشان رضایت نداشتند، بیشتر بوده است. بین تحصیلات زنان و مردان با میزان خشونت خانوادگی رابطه ای دیده نشد.نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه، بین خشونت های گفتاری، جسمی و صدمات در دوران بارداری با دلبستگی مادر به شیرخوار ارتباط وجود دارد

زمینه و هدف: عملکرد سازمان ها به ویژه در بخش بهداشت و درمان مبنای توسعه کمی و کیفی محسوب می گردد. از طرفی سیستم های بهداشتی و درمانی به منظور رشد و توسعه خود نیاز به اندازه گیری و بهبود عملکرد دارند. هدف از انجام این پژوهش، مطالعه تطبیقی سنجش عملکرد در ایران و برخی از کشورهای توسعه یافته با رویکرد استفاده در نظام بهداشت و درمان ایران می باشد.مواد و روش ها: در این پژوهش توصیفی تطبیقی، کشورهای استرالیا، کانادا، هلند، سوئد، انگلستان و آمریکا که تجارب موفقی در زمینه اندازه گیری عملکرد دارند انتخاب شدند. به منظور جمع آوری داده ها در کشورهای مورد مطالعه از مجلات علمی، کتب، بانک های اینترنتی و برقراری ارتباطات الکترونیکی استفاده گردید. داده های جمع آوری شده در مورد کشورهای مورد مطالعه بر اساس متغیرهای پژوهش، خلاصه و دسته بندی شده و در جداول تطبیقی مورد مقایسه و تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: عمده کشورهای مورد مطالعه معیارهایی از قبیل اعتبار، اعتماد، واقعی بودن، به موقع بودن، ارتباط داشتن، صحت و مناسبت را در برنامه های سنجش عملکرد در نظر گرفته و از نتایج سنجش عملکرد در فرآیند بودجه ریزی استفاده نموده اند. بهره برداری از نتایج نهایی برنامه های سنجش عملکرد در تصمیم گیری، بودجه ریزی در کشور های مورد مطالعه مورد تاکید قرار گرفته است. در ایران سنجش عملکرد در دو بعد اختصاصی و عمومی انجام می گیرد.نتیجه گیری: نتایج این پژوهش نشان می دهد که در اکثر کشورهای توسعه یافته معیارهای عملکردی مناسب، مدل های ارزیابی عملکرد و بهره وری از نتایج سنجش عملکرد در تصمیم گیری و بودجه بندی مورد استفاده قرار می گیرد.

زمینه و هدف: پرستاران بزرگترین گروه ارایه دهنده خدمات در نظام سلامت می باشند و باید از کیفیت زندگی مطلوبی برخوردار بوده تا بتوانند مراقبت ها را به شکل مطلوب به مددجویان ارایه دهند. هدف از این پژوهش، تعیین کیفیت زندگی پرستاران شاغل در بیمارستان های شهر سبزوار می باشد.مواد و روش ها: این تحقیق یک مطالعه توصیفی-تحلیلی، مقطعی است تعداد 96 نفر به صورت نمونه گیری سهمیه ای (غیر تصادفی) از پرستاران شاغل در سه بیمارستان شهر سبزوار در سال 85-1384 انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه کیفیت زندگی SF36 بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون های آماری تی، آنالیز واریانس و همبستگی در نرم افزار SPSS استفاده گردید.یافته ها: در مورد بعد جسمی، حداقل نمره 1050 و حداکثر 2200 (میانگین 270±1720) و در مورد بعد روانی، حداقل نمره 475 و حداکثر 1400 (میانگین 24±1065)  به دست آمد. کمترین میانگین نمره کیفیت زندگی پرستاران بخش دیالیز (450±2471) و بالاترین میانگین نمره کیفیت زندگی پرستاران در بخش آی سی یو (197±29.6) بود.نتیجه گیری: نمره کیفیت زندگی پرستاران در بعد روانی پایین تر از بعد جسمی بود و اکثریت آن ها کیفیت زندگی متوسط را به خود اختصاص می دادند.

زمینه و هدف: کاربرد وسیع سی تی اسکن گاهی خطرات بالقوه ای مانند تخریب غیرقابل برگشت قسمتی از بافت های بدن را به همراه دارد. به منظور پیشگیری از استفاده بی رویه و نابه جای این روش تشخیصی، اطلاع دقیق از میزان فراوانی ضایعات مغزی موجود در کلیشه های سی تی اسکن می تواند حفاظت در برابر اشعه را تا حدودی فراهم کند. به همین منظور این مطالعه با هدف تعیین فراوانی ضایعات مغزی در کلیشه های سی تی اسکن مغز مراجعین به مرکز سی تی اسکن بیمارستان امداد سبزوار انجام گرفت.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی مقطعی، کلیه مراجعین به مرکز سی تی اسکن بیمارستان امداد سبزوار در سه ماهه دوم سال 1384 (807 نفر) مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها از طریق مصاحبه با بیمار و بررسی برگه های ارجاع پزشک و گزارش سی تی اسکن جمع آوری و توسط آزمون مجذور کای و با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل گردید.یافته ها: بر اساس یافته های پژوهش، در 8/81 درصد مراجعه کنندگان جهت انجام سی تی اسکن، هیچ گونه ضایعه مغزی مشاهده نشد. در بین افراد دارای ضایعه، بیشترین درصد را افراد مبتلا به سکته مغزی (9/9 درصد) به خود اختصاص دادند و فقط 5/0 درصد افراد دارای ضایعه تومورال بوده اند. همچنین بیشترین درصد واحدها (6/34 درصد) از سردرد شکایت داشتند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که میزان ارجاع به مرکز سی تی اسکن بیمارستان امداد سبزوار در بعضی موارد بالاتر از کشورهای دیگر است.