تازه های علوم شناختی
سال:1386 | دوره:9 | شماره:3 (مسلسل 35) |تعداد مقالات:10

هدف: در این مطالعه تاثیر حساسیت زایی هیستامین بر یادگیری وابسته به وضعیت لیتیوم مورد بررسی قرار گرفت.روش: برای ارزیابی حافظه موش های بالغ نر نژاد NMRI، از روش اجتنابی غیرفعال پایین آمدن از سکو استفاده شد.یافته ها: تزریق داخل صفاقی لیتیوم (10mg/kg) پس از آموزش، باعث تخریب حافظه در روز آزمون شد و تزریق لیتیوم قبل از آزمون، از تخریب حافظه جلوگیری کرد (p<0.001). با تزریق 20 میکروگرم هیستامین در سه روز متوالی به هر موش و به دنبال آن پنج روز قطع دارو حساسیت زایی ایجاد شد. برگشت حافظه تخریب شده به وسیله لیتیوم، در موش های حساس شده با هیستامین بهتر از موش های حساس نشده صورت گرفت (p<0.01). از طرف دیگر تزریق مکرر (سه روز تزریق، پنج روز قطع) پیریلامین، آنتاگونیست گیرنده H1 (40 میکروگرم در هر موش) و رانیتیدین، آنتاگونیست گیرنده H2 (6.25 و 12.5 میکروگرم در هر موش) از بازگشت حافظه تخریب شده جلوگیری کرد.نتیجه گیری: حساسیت زایی با هیستامین بر حافظه تخریب شده به وسیله لیتیوم اثر می گذارد. بنابراین به نظر می رسد که اثر یون لیتیوم بر حافظه در روش اجتنابی غیرفعال توسط مسیرهای سیگنالی گیرنده هیستامین میانجی گری می شود.

هدف: در این تحقیق اثرات تزریق دوطرفه عوامل کولینرژیک به نواحی CA1 هیپوکامپ پشتی بر حافظه وابسته به وضعیت اتانول در موش های کوچک آزمایشگاهی بررسی شد.روش: موش های کوچک آزمایشگاهی نر نژاد NMRI با میانگین وزنی 30-20 گرم به صورت دوطرفه، در ناحیه CA1 هیپوکامپ پشتی و با استفاده از دستگاه استریوتاکس کانول گذاری شدند. کلیه حیوانات جراحی شده یک هفته دوره بهبودی را قبل از آزمون های رفتاری گذراندند. مدل یادگیری اجتنابی غیرفعال یک نوبته، به روش پایین آمدن از سکو برای سنجش حافظه استفاده گردید.یافته ها: تزریق درون صفاقی اتانول (g/kg1, 0.5) در مرحله پیش از آزمون توانست تخریب حافظه ناشی از مصرف پیش از آموزش اتانول (1g/kg) را مهار و حافظه وابسته به وضعیت ایجاد کند. تزریق درون هیپوکامپی آگونیست گیرنده های موسکارینی، فیزوستیگمن و نیکوتین در مرحله پیش از آزمون توانست تخریب حافظه ناشی از مصرف پیش از آموزش اتانول (1g/kg) را بهبود بخشد. به علاوه، تزریق درون هیپوکامپ فیزوستیگمن و نیکوتین در مرحله پیش از آزمون همراه با دوز غیر موثر اتانول (0.25 g/kg) تخریب حافظه ناشی از مصرف پیش از آموزش اتانول (1g/kg) را مهار و حافظه وابسته به وضعیت ایجاد نمود. تزریق آنتاگونیست گیرنده های موسکارینی (آتروپین) و تزریق آنتاگونیست گیرنده های نیکوتینی (مکامیل آمین) به ناحیه CA1 هیپوکامپ در مرحله پیش از آزمون، همراه با تزریق درون صفاقی اتانول (1g/kg) باعث جلوگیری از بازگشت حافظه به وسیله اتانول شد. تزریق درون هیپوکامپی فیزوستیگمین، نیکوتین، آتروپین یا مکامیل آمین به تنهایی تاثیری بر حافظه نداشت.نتیجه گیری: سیستم کولینرژیکی از طریق گیرنده های موسکارینی و نیکوتینی نواحی CA1 هیپوکامپ پشتی در القای یادگیری وابسته به وضعیت اتانول دخالت دارد.

هدف: هدف این مطالعه مقایسه ویژگی های تصویربرداری مغز بیماران دچار اختلال هویت جنسی با افراد سالم بود.روش: مطالعه به صورت توصیفی - تحلیلی انجام شد. برای هر یک از دو گروه بیمار و شاهد 30 نفر که واجد معیارهای ورود و فاقد معیارهای خروج بودند به روش غیرتصادفی از بین بیماران مراجعه کننده به بیمارستان روزبه، سازمان بهزیستی و پزشکی قانونی تهران انتخاب شدند. اطلاعات جمعیت شناختی شامل قد و وزن و دور سر و اندکس توده بدن گردآوری و MRI به روش FSE T2 3D انجام شد. داده های MRI مغز به وسیله نرم افزار حجم سنجی ارزیابی گردید. حجم هسته قرمز، حجم پارانشیم مغز، حجم اینترادورال، حجم مایع مغزی نخاعی و مساحت کورپوس کالوزوم با به کارگیری آزمون های آماری t و ضریب همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: حجم هسته قرمز در گروه بیمار کمتر از گروه شاهد بود (p<0.01). حجم هسته قرمز و حجم اینترادورال و پارانشیم مغز زنان و مردان تفاوت معنی دار داشت. بین حجم هسته قرمز بیمارن مرد و زنان طبیعی تفاوت معنی داری دیده نشد، ولی حجم هسته قرمز بیماران زن کمتر از مردان نرمال بود (p<0.01).نتیجه گیری: بین ساختار آناتومیک مغز افراد دچار اختلال هویت جنسی و افراد سالم تفاوت هایی مشاهده شد. در مراحل رشد و تمایز سامانه عصبی مرکزی، ممکن است ساختار آناتومی مغز این بیماران دچار تغییراتی شده و از مسیر معمول و طبیعی هماهنگ و همراستا با جنسیت فرد پیروی نکرده باشد.

هدف: مطالعات انجام شده در مورد اختلال بیش فعالی - کم توجهی حاکی از وجود اختلال در عملکرد اجرایی از جمله حافظه کاری است. از طرف دیگر در این بیماران شواهدی دال بر اختلال در حافظه بینایی به دست آمده است. هدف این مطالعه بررسی حافظه بینایی با استفاده از آزمون های نوروپسیکولوژی حساس به عملکرد لوب تمپورال در کودکان مبتلا به اختلال بیش فعالی - کم توجهی بود.روش: در این مطالعه مقطعی - تحلیلی 41 کودک 6 تا 11 ساله مبتلا به اختلال بیش فعالی - کم توجهی با بهره هوشی طبیعی که قبلا تحت درمان دارویی نبودند، با 30 کودک سالم که از نظر سن، جنس و بهره هوشی با آنها همسان شده بودند، به وسیله آزمون های نوروپسیکولوژی تاخیر در جور کردن با نمونه (DMS)، یادگیری جفت ارتباط (PAL) و حافظه شناسایی الگو (PRM) مقایسه شدند.یافته ها: در آزمون PAL عملکرد افراد مبتلا به اختلال بیش فعالی - کم توجهی ضعیف تر از گروه کنترل بود. تعداد کل خطاها و تعداد کل تلاش ها به شکل معنی داری بیشتر و تعداد مراحل تکمیل شده به شکل معنی داری کمتر بود. در آزمون DMS درصد پاسخ های صحیح، گروه بیمار به طور معنی داری کمتر از گروه کنترل بود و این اختلاف در مورد درصد پاسخ های صحیح کل تاخیرها و نمایش همزمان نیز معنی دار بود. نتایج آزمون PRM نشان داد که درصد پاسخ های صحیح و میانگین زمان پاسخدهی صحیح در گروه بیمار ضعیف تر از گروه کنترل بود، اما این تفاوت به لحاظ آماری معنی دار نبود.نتیجه گیری: کارکرد بیماران مبتلا به اختلال بیش فعالی - کم توجهی بدون دریافت قبلی دارو در آ‍زمون های حساس به عملکرد تمپورال به ویژه در زمینه حافظه بینایی نسبت به گروه کنترل دارای درجاتی از اختلال می باشد.

هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی توجه انتخابی نسبت به محرک های مربوط به غذا و شکل بدن در افراد دارای علایم اختلالات خوردن که برای درمان مراجعه نکرده بودند انجام شد.روش: در یک بررسی مقطعی، 53 دختر دارای علایم اختلالات خوردن (شامل 15 نفر علایم بی اشتهایی عصبی و 38 نفر علایم پراشتهایی عصبی) و 46 دختر بهنجار با دامنه سنی 14 تا 18 سال انتخاب و از نظر سن و سطح تحصیلات خود و والدینشان همتا شدند. تمام آزمودنی ها به تکلیف کشف نقطه (تکلیف رایانه ای بررسی توجه انتخابی) پاسخ دادند. کلمات هدف در این آزمون دو گروه کلمات غذا و شکل بدن بود که بر اساس طول کلمه و فراوانی با کلمات خنثی همتا شدند. زمان عکس العمل آزمودنی ها اندازه گیری و ثبت شد. برای تحلیل داده ها از طرح چند عاملی با سنجش مکرر و تحلیل واریانس استفاده شد.یافته ها: افراد مبتلا به اختلالات خوردن که در پرسشنامه نگرش های خوردن نمرات بالا گرفته بودند نسبت به افرادی که نمرات پایین داشتند در تکلیف کشف نقطه، در قالب اجتناب از محرک های منفی شکل بدن توجه انتخابی نشان دادند، در حالی که نسبت به محرک های غذا این سوگیری مشاهده نشد.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش در پرتو نتایج سایر تحقیقات مورد بحث و بررسی قرار گرفته اند.

هدف: پژوهش حاضر با هدف مقایسه نوع یا الگوی لکنت در کلمات عملکردی و معنایی بین کودکان و بزرگسالان فارسی زبان مبتلا به لکنت انجام شد.روش: 50 فرد مبتلا به لکنت مراجعه کننده به مراکز درمانی و آموزش خصوصی و دولتی کرج در قالب پنج گروه سنی 10 نفره (6-3، 9-7، 12-10، 16-13 و 17 سال به بالا) مورد بررسی قرار گرفتند. حداقل به مدت پنج دقیقه از گفتار خود انگیخته هر فرد ضبط آوایی شد و انواع الگوهای لکنت هر فرد بر حسب نوع کلمات مشخص گردید. سپس داده ها به وسیله آزمون های کروسکال - والیس و من - وینتی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: الگوی غالب لکنت در کودکان صرف نظر از نوع کلمات تکرار بود، در حالی که با افزایش سن غالبا الگوهای کشش سکوت یا گیر، میان اندازی و بازنگری اصلاحی ظاهر می شد. با افزایش سن، الگوی لکنت هم در کلمات عملکردی و هم معنایی تغییر می کرد.نتیجه گیری: افراد فارسی زبان مبتلا به لکنت در سنین مختلف الگوهای ناروانی متفاوتی نشان می دهند، چنانچه با افزایش سن در جهت افزایش الگوهای کشش سکوت یا گیر، میان اندازی و بازنگری اصلاحی تغییر می کند. بر اساس نظریه اکس پلن (EXPLAN)، انتظار می رفت الگوی تکرار کل کلمات، میان اندازی و سایر الگوهای تاخیراندازی لکنت همه گروه های سنی دیده شود، اما علت اینکه الگوی لکنت در کلمات عملکردی نیز مانند کلمات معنایی در سنین مختلف تغییر می یابد می تواند مربوط به تفاوت ساختار کلمات عملکردی در زبان فارسی و دشوارتر بودن برنامه ریزی زبانی آن نسبت به زبان انگلیسی باشد.

هدف: هدف اصلی این پژوهش بررسی مدل های اسنادی (شناختی) افسردگی در نوجوانان دانش آموز بود.روش: در این پژوهش 388 دانش آموز (222 دختر و 166 پسر) مقطع متوسطه شهرستان ری به روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی انتخاب شدند و پرسشنامه افسردگی بک، پرسشنامه حوادث منفی زندگی و پرسشنامه سبک اسنادی را تکمیل کردند. داده ها با استفاده از نرم افزار لیزرل و SPSS و با روش های تحلیل عامل اکتشافی، تحلیل عامل تاییدی، تحلیل مسیر و مدل معادلات ساختاری بررسی شد.یافته ها: از میان سه مدل اسنادی آسیب پذیری، مدل نشانه و مدل شروع، دو مدل نشانه و شروع برازش خوبی در تبیین افسردگی داشت، ولی مدل آسیب پذیری برازش خوبی نداشت.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش از مدل های اسنادی شروع و نشانه در تبیین افسردگی حمایت می کند.

هدف: انطباق و هنجاریابی آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا برای دانشجویان رشته های مختلف دانشگاه های شهر تهران (آزاد و دولتی).روش: پس از ترجمه و اجرای اولیه آزمون روی تعدادی از دانشجویان، فرم اصلاح شده به وسیله 1000 دانشجو از پنج گروه تحصیلی علوم پزشکی، علوم انسانی، فنی و مهندسی، هنر و علوم پایه که به صورت در دسترس انتخاب شده بودند، تکمیل شد. برای تحلیل داده ها از میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی دو رشته ای نقطه ای پیرسون، رتبه درصدی z و t برای سه مهارت ارزشیابی، تحلیل و استنباط و نمره کل بر اساس جنس، برای هر یک از پنج گروه تحصیلی و کل دانشجویان و همچنین آزمون های همخوانی درونی (آلفای کرونباخ و دو نیم کردن) استفاده شد.یافته ها: پایایی فرم انطباق یافته آزمون با استفاده از روش دو نیم کردن 0.78 و با استفاده از محاسبه آلفای کرونباخ برای مهارت ارزشیابی 0.79، برای مهارت تحلیل 0.75، برای مهارت استنباط 0.91 و برای کل آزمون 0.83 به دست آمد. به علاوه میانگین نمرات مهارت های تفکر انتقادی دانشجویان همه رشته های دانشگاه های تهران از نمرات چند دانشگاه آمریکایی به طور بارز و معنی داری کمتر بود.نتیجه گیری: پایایی فرم انطباق یافته آزمون مطلوب می باشد و هنجاری آن برای دانشجویان شهر تهران محاسبه و ارایه شده است.