علوم کشاورزی
سال:1386 | دوره:13 | شماره:1 (ویژه نامه) |تعداد مقالات:27

پیش بینی مقادیر متغیرهای اقتصادی نقشی مهم در برنامه ریزی و سیاست گذاری اقتصادی دارد. در این بین ارایه پیش بینی های دقیق یا توام با حداقل خطا در خصوص متغیر قیمت می تواند مسوولین را در برنامه ریزی تولید و عرضه محصول یاری نموده تا در صورت نیاز تمهیدات لازم در ارتباط با واردات و جبران کمبود تولید داخل را به عمل آورند). در این مقاله به منظور برآورد الگوی پیش بینی قیمت های هفتگی گوشت مرغ مربوط به سال های 81، 82 و دو ماه نخست سال 1383 مشتمل بر 112 داده از روش باکس – جنکینز استفاده شده است. آزمونی دیکی فولر انجام شده بر روی متغیر مذکور حاکی از غیرایستا بودن سری اولیه بوده و لذا تفاضل مرتبه اول آن که ایستاست، مورد استفاده قرار گرفت. سپس به کمک روش باکس – جنکینز و به دنبال برازش ترکیبات مختلفی از مدل های خود رگرسیونی و میانگین متحرک، در نهایت مدل مناسب شامل اجزا خود رگرسیونی مرتبه اول، AR (1)، و خود رگرسیونی فصلی مرتبه 12، SAR (12)، جهت پیش بینی سری مورد نظر انتخاب گردید. به عبارت دیگر در دوره زمانی مورد مطالعه قیمت مشاهده شده گوشت مرغ با وقفه های 1 و 12 می تواند نتایج قابل قبولی در خصوص پیش بینی قیمت در دوره های آتی به دست دهد.

به منظور بررسی میزان جذب و پراکنش عناصر معدنی در شاخساره و ریشه در مرحله دانهالی پایه های مورد استفاده در باغات مرکبات جنوب کشور، این پژوهش در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. پایه های مورد نظر در این پژوهش شامل نارنج معمولی (Citrus aurantium)، لیمو شیرین (C. limetta)، لیموآب (C. aurantifolia)، ولکامریانا (C. volkameriana) و بکرائی (C. reticulate× C. limetta)، بود. در پایان آزمایش شاخص های رشد، میزان کلروفیل، غلظت عناصر پرمصرف و کم مصرف در شاخساره و ریشه اندازه گیری و میانگین ها در سطح یک درصد آزمون دانکن با هم مقایسه شدند. بر اساس نتایج، پایه های مورد آزمایش در شاخص های اندازه گیری شده با هم تفاوت داشتند که این تفاوت در بیشتر موارد در سطح یک درصد معنی دار بود. از بین دانهال ها لیموشیرین از رشد رویشی بیشتری برخوردار بود. از نظر عناصر معدنی به جز در رابطه با فسفر (لیموآب)، و منگنز (لیموآب، نارنج و ولکامریانا)، مقادیر اندازه گیری شده در شاخساره در حد نرمال بود. با توجه به نتایج این پژوهش می توان گفت که تحت شرایط این آزمایش نیازی به مصرف عناصر معدنی در مرحله دانهالی تکثیر پایه های فوق نمی باشد.

بیماری مرگ گیاهچه چغندرقند با عامل Rhizoctonia solani از مهم ترین بیماری های این گیاه در ایران به شمار می آید. به منظور کنترل بیماری توسط باکتری های آنتاگونیست، تاثیر 23 جدایه باکتری در شرایط آزمایشگاهی روی بازدارندگی از رشد دو جدایه قارچی Rs (k) و Rs (A) به طور مجزا مورد بررسی قرار گرفت و تعداد 10 جدایه که بیشترین تاثیر بازدارندگی را در مقابل قارچ عامل بیماری نشان دادند. در گلخانه به دو روش تیمار بذری و محلول پاشی در خاک مورد بررسی قرار گرفتند. در آزمون تیمار بذری هیچ یک از جدایه های باکتریایی تاثیر خوبی در کنترل جدایه Rs (K) نداشتند. اما در آزمون محلول پاشی در خاک جدایه های Sch-3 و Sch-5، 45 روز پس از کاشت بهترین تاثیر را در کنترل جدایه قارچی Rs (K) داشته و باعث افزایش گیاهچه های سالم به میزان 30 درصد نسبت به شاهد گردیدند. در آزمون تیمار بذری، 45 روز پس از کاشت جدایه Sch-4، بهترین تاثیر را در کنترل جدایه Rs(A) داشت و باعث افزایش 30 درصدی گیاهچه ها گردید. هم چنین در آزمون محلول پاشی در خاک، جدایه های باکتریایی Ckk-1، Sch-3 و Sch-4 (30 روز پس از کاشت) و جدایه های باکتریایی Ssh-3، Ssh-4، Ckk-1 و Sch-3 (45 روز پس از کاشت) موثرترین جدایه های باکتریایی در کنترل جدایه قارچی Rs(A) بوده و به ترتیب باعث افزایش گیاهچه های سالم به میزان 35 و 36 درصد شدند. با استفاده از روش های باکتری شناسی تعلق جدایه های Sch-5، Sch-3، Ssh-4 و Ssh-3 به جنس Bacillus مشخص شد. هم چنین جدایه Ckk-1 به جنس Pseudomonas تعلق داشت.

هدف از تحقیق حاضر بررسی و شناخت عوامل اجتماعی و اقتصادی موثر بر تخریب مراتع می باشد که در شهرستان دماوند از استان تهران انجام گردیده است. برای انجام تحقیق تعداد 118 نفر از مرتع داران شهرستان از میان 600 نفر کل جامعه آماری به عنوان جامعه نمونه انتخاب شد و با استفاده از ابزار پرسش نامه اطلاعات لازم جمع آوری گردید و روش نمونه گیری طبقه بندی تناسبی تصادفی بوده که افراد نمونه از میان مرتع داران مشاعی بالای ده نفر برگزیده شدند. روش تحقیق حاضر، از نظر هدف کاربردی و از حیث شیوه انجام تحقیق به صورت توصیفی همبستگی می باشد. بر اساس یافته های تحقیق، از میان کل متغیرهای مستقل مورد مطالعه، متغیرهای اجتماعی با پنج رابطه معنی دار با متغیر وابسته «میزان تخریب مراتع» در صدر قرار داشته و پس از آن متغیرهای مستقل اقتصادی با دو رابطه معنی دار و در انتها متغیرهای ویژگی های فردی با یک رابطه معنی دار با متغیر وابسته «میزان تخریب مراتع» در رتبه های بعدی قرار گرفتند که در نهایت بر اساس یافته های آماری رگرسیون چند متغیره به روش گام به گام میزان تمایل به مشارکت مرتع داران در حفظ، احیا از مراتع، میزان آگاهی از اصول صحیح مدیریت مرتعداری، میزان دسترسی به نهاده ها و میزان سن از مهم ترین عوامل و متغیرهایی بودند که با متغیر وابسته رابطه معنی داری داشتند.با توجه به یافته های تحقیق موارد ذیل توصیه و پیشنهاد گردید:1- استفاده از پاداش های نقدی و غیرنقدی به منظور جلب مشارکت هر چه بشتر مرتع داران در فعالیت های مشارکتی.2- استفاده از کلاس های آموزشی ترویجی در سطح وسیع تر به منظور ارتقا کمی و کیفی سطح آگاهی مرتع داران از اصول صحیح مدیریت مرتع داری.3- استفاده از منابع اطلاعاتی و ارتباطی همچون مروجین – دامپزشکان در سطح وسیع به جهت بهره گیری مرتع داران از موارد فوق الذکر.4- استفاده از کانال های ارتباطی رسانه ای سمعی بصری برای قشر وسیعی از دامداران و مرتع داران بی سواد و کم سواد.

به منظور بررسی میزان موفقیت جنگل کاری با گونه اقاقیا و نقش دخالت های مجری بر خصوصیات کمی و کیفی آن گونه در شهر اراکمنطقه ای در شمال شرقی این شهر به صورت نوار جنگلی و مساحت 85 هکتار متشکل از گونه خالص و همسال اقاقیا که طول عمری نزدیک به 35 سال دارد برای انجام تحقیق انتخاب شد. به منظور آماربرداری (با توجه به ساختار نواری منطقه) از روش برداشت قطعات نمونه در امتداد خط (ترانسکت) استفاده شد که درنهایت تعداد 79 قطعه نمونه با فاصله 200 متر و مساحت 2000 متر مربع در نظر گرفته شد. از طرفی با انجام عملیات جنگل گردشی منطقه به 3 تیمار شامل: منطقه با دخالت و رسیدگی زیاد و منظم مجری و تاثیرات اجتماعی زیاد، ناحیه با دخالت و رسیدگی متوسط و نامنظم مجری و تاثیرات اجتماعی متوسط، منطقه با دخالت و رسیدگی کم و بدون برنامه مجری و تاثیرات اجتماعی کم تقسیم گردید هم چنین جهت ارزیابی میزان موفقیت جنگل کاری در داخل قطعات نمونه مشخصه های کمی شامل: قطر برابر سینه، ارتفاع درخت، ارتفاع تاج، طول تاج در دو جهت شرقی – غربی و شمالی – جنوبی و مشخصه های کیفی چون درصد سلامت تاج پوشش، سرخشکیدگی، آفت و چند شاخگی برداشت شد. که برای تجزیه و تحلیل داده های کمی از آزمون های t و توکی (Tukey) و هم چنین در مطالعات کیفی از آزمون های ناپارامتریک K نمونه مستقل (آزمون های کورسکال والیس و کای اسکور) استفاده شد. برای بررسی خاک منطقه و اثرات متقابل آن تعداد 4 پروفیل خاک نیز حفر و از هر پروفیل دو نمونه خاک (از اعماق 30-0 و 60-30 سانتی متری) برداشت شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که هر چه از سمت مناطق با دخالت کم و بدون برنامه به سمت مناطق با دخالت زیاد و منظم پیش برویم رویشگاه از حاصلخیزی بیشتری برخوردار می باشد.از طرفی در درون تیمارها مناسب ترین حالت از لحاظ مجموع مشخصه های کمی و کیفی را در مناطقی میتوان مشاهده کرد که بیشترین دخالت مفید و مستمر انجام شده است. بر اساس نتایج حاصل از این تحقیق در ارزیابی کمی و کیفی میزان موفقیت جنگل کاری با گونه اقاقیا (در شهر اراک) از لحاظ مجموع مشخصه های کمی و کیفی و شاخص های استقرار جنگل کاری، گونه اقاقیا دارای شرایط مناسبی است که می توان با انجام عملیات پرورشی و مراقبتی نسبت به بهبود هر چه بهتر شرایط کمی و کیفی آن اقدام نمود.

سن گندم Eurygaster intergriceps Puton (Hem, Scutelleridae) مخرب ترین حشره آفت گندم در ایران می باشد. در کنترل تلفیقی این آفت به کارگیری ارقام مقاوم یکی از راهکارهای اساسی و بلندمدت محسوب می گردد. در این راستا، تحقیق حاضر به بررسی ترجیح میزبانی این آفت به 9 رقم گندم در منطقه ابرکوه یزد پرداخته است. در سال زراعی 1379 ترجیح میزبانی مراحل زیستی سن مادر، پوره سن چهار و پنج نسل جدید به پنج رقم گندم نان (تجن، انزا، نیک نژاد، طبسی و مغان -1) و چهار رقم گندم دوروم (ماسارا-1، دیپر-6، آلتار -84 و شهداس) در شرایط طبیعی و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و به صورت شعاعی تعیین گردید. نتایج نشان داد که اختلاف بین ارقام در جذب سن و پوره ها در سطح آماری یک درصد معنی دار بود. ارقام نیک نژاد و طبسی به ترتیب بیشترین و کمترین میانگین جذب سن مادر را دارا بودند، در حالی که پوره های سن چهار و پنج و سن نسل جدید بیشترین رجحان را به رقم طبسی و کمترین آن را به رقم تجن نشان دادند.

فرایند نفوذ آب به خاک نقشی بسیار مهم در چرخه آبی طبیعت ایفا می کند. اهمیت پدیده نفوذ پژوهشگران را بر آن داشته تا همواره در پی ارایه مدلی مناسب برای بیان آن باشند. در این پژوهش عملکرد مدل های کوستیاکوف، کوستیاکوف – لوییز، هورتون و فیلیپ مورد ارزیابی قرار گرفت. به این منظور، اطلاعات نفوذپذیری مربوط به چند سری مختلف خاک به روش استوانه ای مضاعف جمع آوری و پارامترهای مدل های مورد بررسی به روش حداقل مجموع مربعات خطا تعیین گردید. سپس مدل های گفته شده با استفاده از آماره های میانگین خطا، ریشه میانگین مربعات خطا، ضریب همبستگی پیرسون و میانگین قدر مطلق خطاها مورد ارزیابی و مقایسه قرار گرفتند. نتایج نشان داد مدل کوستیاکوف – لوییز دارای بیشترین دقت و کمترین وابستگی مکانی در برآورد نفوذ است. مدل های کوستیاکوف و فیلیپ نیز دارای بیشترین خطاهای برآورد بودند. با توجه به این که داده های مورد استفاده در مناطق مختلف کشور اندازه گیری شده بودند، برخی مدل ها در تبیین فرایند نفوذ آب به خاک از یک منطقه به منطقه دیگر عملکردی متفاوت داشتند. مدل کوستیاکوف – لوییز کمترین وابستگی مکانی و دیگر مدل ها از وابستگی مکانی بالایی برخوردار بودند. مطالعه کارایی مدل ها در بافت های مختلف نشان داد همه مدل ها به غیر از مدل کوستیاکوف – لوییز، بسته به نوع بافت خاک دارای عملکرد نسبی متفاوت بوده و در بیان نفوذپذیری هر کدام در بافتی خاص برتری نسبی داشتند. در مجموع، ارزیابی مدل ها نشان داد که مدل های کوستیاکوف – لوییز، هورتون، کوستیاکوف و فیلیپ به ترتیب رتبه های نخست تا چهارم را در برآورد نفوذ دارا می باشند.

ضایعات جانبی صنایع فولادسازی مانند سرباره و لجن کنورتور که از نظر pH قلیایی می باشند، می توانند به عنوان مواد اصلاح کننده و کاهش عناصر سنگین و کم مصرف در خاک های اسیدی کاربرد داشته باشند. لذا برای بررسی اثر این مواد بر خصوصیات خاک، یک آزمایش مزرعه ای در یک خاک اسیدی اجرا شد. این تحقیق با 6 تیمار در 18 پلات، شامل 6 تیمار (0.5 و 1 درصد سرباره، 0.5 و 1 درصد لجن کنورتور، 0.5 درصد سرباره 0.5+ درصد لجن کنورتور در واحد وزن خاک خشک و تیمار شاهد) در 3 تکرار بر روی پلات های با مساحت 40 متر مربعی در قالب طرح کاملا تصادفی اجرا شد. تیمارها در ابتدای فصل بهار تا عمق 15 سانتیمتری با خاک مخلوط شدند. نمونه های خاک پس از آماده شدن در آزمایشگاه مورد تجزیه شیمیایی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرباره و لجن کنورتور می تواند به عنوان یک ماده آهکی عمل کرده و pH خاک را افزایش دهد. مقدار افزایش pH در تیمارهای سرباره نسبت به تیمارهای لجن کنورتور بیشتر بوده و با افزایش مقدار مصرف سرباره و لجن کنورتور، pH خاک به طور خطی افزایش یافت. تمام تیمارهای سرباره و لجن کنورتور مقدار منگنز و روی قابل عصاره گیری با DTPA را به طور معنی داری نسبت به تیمار شاهد کاهش دادند. مقدار آهن قابل جذب خاک در همه تیمارهای سرباره و لجن کنورتور به جز تیمار یک درصد لجن کنورتور کاهش معنی داری را نشان داد. در میان تیمارها فقط تیمار 1 درصد سرباره مقدار مس قابل عصاره گیری با DTPA را به طور معنی داری کاهش داد. هیچ کدام از تیمارهای سرباره و لجن کنورتور تاثیر معنی داری روی مقدار کادمیم خاک نشان ندادند.

پلی هیدروسیس هسته ای از جمله بیماری های ویروسی شایع و مهلک در صنعت نوغان داری است. این آزمایش برای بررسی واکنش بیست هیبرید جدید کرم ابریشم در شرایط آلودگی به ویروس فوق اجرا شد. همه لاروها تا پایان سن سوم لاروی تحت شرایط مدیریتی یکسان و طبق استانداردهای متداول پرورش یافتند و سپس اولین وعده برگ مصرفی لاروهای سن چهارم به طور یکنواخت به ویروس عامل پلی هیدروسیس هسته ای آغشته شد. طبق نتایج حاصل، هیبریدهای 107K×108K، 107K×124K و 101433×114 به طورمعنی داری (P<0.05) دارای بیشترین تعداد پیله تولیدی بودند. هیبریدهای 107K×108K، 107K×124K و 101433×114 و نیز 31×32 هم از نظر میانگین وزن پیله تولیدی بهترین عملکرد را نسبت به سایر هیبریدها نشان دادند (P<0.05). هیبریدهای 113K×114K، 113K×108K و 107K×124K هم بیشترین ماندگاری شفیره در پیله را داشتند (P<0.05). بنابراین هیبرید 107K×124K در همه موارد دارای بهترین عملکرد بود و برای آزمون های تکمیلی توصیه گردید.

به منظور تعیین بهترین شاخص پیش بینی افت عملکرد گندم در ابتدا و انتهای فصل رشد، برآورد مقدار و سهم هر یک از علف های هرز در تداخل با گندم، آزمایشی در سال زراعی 81-1380 در قائم شهر انجام شد. به این منظور قطعه زمینی به ابعاد 24×35 متر انتخاب گردید. در مساحت یاد شده چهار نوار به طول 35 متر و عرض هر نوار معادل بوم سمپاش (6 متر) انتخاب شد. سپس هر نوار به طور تصادفی به یکی از تیمارهای زیر اختصاص داده شد، عدم کنترل علف های هرز، کنترل برگ باریک ها، کنترل برگ پهن ها، و کنترل کامل علف های هرز با علف کش های مربوطه، هر نوار در جهت طولی نیز به دو بخش مساوی تقسیم شده که در بخش اول تراکم، سطح برگ و وزن خشک گندم و علف های هرز به تفکیک گونه ها در ابتدای فصل و در بخش دوم همین متغیرها در زمان برداشت اندازه گیری شدند. نتایج حاکی از آن بود که مناسب ترین شاخص جهت پیش بینی عملکرد گندم در ابتدای فصل رشد، سطح برگ نسبی گندم و سایر علف های هرز و در انتهای فصل رشد، وزن برگ می باشد. مدلی که برای بیان رقابت درون و برون گونه ای از آن استفاده شد بر اساس قانون عکس وزن دانه بوته گندم استوار بود. بررسی مدل یاد شده بر مبنای متغیرهای مستقل سطح برگ نسبی چهارگونه گندم (Triticum aestivum)، خونی واش (Phalaris sp.)، خاکشیر (Descurania Sophia) و سیزاب (Veronica persica) در ابتدای فصل رشد نشان داد که خونی واش نمی تواند سبب افزایش معنی دار رشد و عملکرد گندم گردد. در میان علف های هرز پهن برگ، خاکشیر بیشترین بازدارندگی را به خود اختصاص داد و سهم رقابت بین گونه ای برای کاهش عملکرد گندم نسبت به رقابت درون گونه ای گندم، بیشتر به دست آمد.

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی صفات مهم کمی و کیفی در 23 جمعیت اصلاحی سیب زمینی بر پایه دورگ گیری های انجام گرفته شده و انتخاب تک بوته های تفرق یافته از نسل F1 که از این پس هر کدام با عنوان یک کلون نامیده می شود و در مجموع 285 نوع کلون با منشا آمریکای جنوبی از مرکز تحقیقات بین المللی سیب زمینی (CIP) آزمایشی در قالب طرح آماری آگمنت در هشت بلوک در موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج با هدف معرفی رقم در سال های آتی به اجرا گذاشته شد. تجزیه واریانس بر روی ارقام شاهد نشان داد که بین بلوک ها و ارقام شاهد اختلاف معنی داری وجود نداشته است. مقایسه میانگین تیمارها به روش LSD انجام شدف بالاترین عملکرد تک بوته مربوط به کلون های 2 و 10 از جمعیت 397015، 5 و 7، از جمعیت 397009 و کلون های 6 و 18 از جمعیت های 396108 و 395186 به ترتیب برابر 2.516، 2.074، 2.062، 1.820، 1.582 و 1.573 کیلوگرم بود. بیشترین و کمترین ضریب همبستگی صفات با عملکرد به ترتیب مربوط به درصد غده های بزرگ تر از 55 میلی متر و طول استولون بوده است. نتایج تجزیه علیت نشان داد بیشترین اثر مستقیم و غیرمستقیم به ترتیب مربوط به صفات درصد غده بزرگتر از 55 میلی متر و درصد غده بذری (55-35 میلی متر) بوده است. تجزیه به عامل ها نیز نشان داد سه عامل اول 60.2 درصد از تغییرات را تبیین می نمود که در ارتباط با فرم بوته و اجزا عملکرد بوده اند. بر مبنای تجزیه خوشه ای بر روی کلون های امیدبخش و با برش دندروگرام در فاصله ادغام هشت واحد، نه کلاستر حاصل شد. بیشترین فاصله ژنتیکی در بین کلون های امیدبخش مربوط به کلاستر نهم بود. و کلاستر ششم هر سه شاهد را شامل شد که موید نزدیکی فاصله ژنتیکی این کلون ها با ارقام شاهد بوده است.

به منظور بررسی میزان محدودیت منبع و توزیع مجدد مواد فتوسنتزی به دانه در کشت دو منظوره گیاه جو (برداشت علوفه و دانه)، این آزمایش در سال زراعی 84-1383 به صورت آزمایش کرت های یک بار خرد شده و با سه تکرار در اهواز به مرحله اجرا درآمد. چهار سطح نیتروژن در قالب بلوک های کامل تصادفی (60، 120، 180 و 220 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به عنوان کرت اصلی و سه ارتفاع برداشت علوفه (برداشت از ارتفاع پنج و 10 سانتی متری و عدم برداشت علوفه) به عنوان کرت های فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد تیمارهای برداشت علوفه کاهش معنی دار عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد (عدم برداشت علوفه) به همراه داشتند. عملکرد در تیمارهای ارتفاع برداشت 10 و پنج سانتی متر به ترتیب 15.8 و 24.5 درصد نسبت به شاهد کاهش یافت. در میان تیمارهای کود نیتروژن، بیشترین عملکرد دانه (530 گرم در متر مربع) به تیمار 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار اختصاص داشت. نتایج هم چنین نشان داد برداشت علوفه از ارتفاع 10 و پنج سانتی متر، میزان محدودیت منبع نسبت به پتانسیل منبع در تیمار شاهد را به ترتیب 23 و 28 درصد تشدید کرد. مصرف 120 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار در تیمارهای برداشت اندام های هوایی، کمترین محدودیت منبع و تغییرات وزن دانه را به همراه داشت. میزان فتوسنتز جاری و توزیع مجدد مواد فتوسنتزی در هر دو تیمار برداشت علوفه نسبت تیمار شاهد کاهش یافت. برداشت علوفه از ارتفاع پنج سانتی متر، سهم فتوسنتز جاری را 8.7 درصد کاهش و سهم توزیع مجدد را 11 درصد افزایش داد.

به منظور مطالعه اثر تراکم و الگوی کاشت بر خصوصیات فیزیولوژیکی شاخص سطح برگ، سرعت رشد گیاه، سرعت رشد نسبی و سرعت و دوره پر شدن دانه ذرت، آزمایشی با سه فاکتور الگوی کاشت، تراکم و رقم در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت اسپلیت پلات – فاکتوریل با چهار تکرار در سال زراعی 1381 در صفی آباد خوزستان اجرا گردید. فاکتور اصلی شامل دو رقم امیدبخش ذرت TWC600 و KSC720، و ترکیب الگوی کاشت و تراکم به صورت فاکتوریل به کرت های فرعی اختصاص داده شد. الگوی کاشت شامل دو سطح یک و دو ردیف روی پشته و تراکم شامل سه سطح 70، 80 و 90 هزار بوته در هکتار بودند. نتایج حاصل از اجرای تحقیق و رسم منحنی های مربوط به LAI، CGR و RGR نشان داد در اوایل فصل رشد تا قبل از ظهور اندام های زایشی، منحنی های مربوط به دو رقم TWC600 و KSC720 بر هم منطبق بودند. حدود 60 روز بعد از سبز شدن و در آستانه ظهور اندام های زایشی رقم KSC720 نسبت به TWC600 از نظر شاخص های یاد شده افزایش اندکی یافت. روند تغییرات منحنی های مذکور در مورد تیمارهای تراکم از شرایط یکسانی پیروی می کرد و با افزایش تراکم شاخص های ذکر شده افزایش یافتند. هم چنین با افزایش تراکم از طول دوره پر شدن دانه کاسته شده ولی سرعت پر شدن دانه افزایش می یابد. الگوی کاشت تاثیری بر دوره و سرعت پر شدن دانه نداشت.

به منظور بررسی تاثیر دما بر روی مقدار محصول و همچنین ضریب پوشش گیاهی (NDVI) گندم دیم استان زنجان تحقیقی طراحی شد و داده های دمائی و سنجش از دور به طور همزمان مورد استفاده قرار گرفتند. تصاویر ماهواره ای مورد استفاده در این تحقیق، تصاویر ماهواره MODIS با بزرگ نمایی 250 متر و SPOT با بزرگنمایی 1000 متر و برای بررسی اثر دما نیز از مجموع دماهای موثر استفاده شد. محاسبات آماری این تحقیق با نرم افزار SPSS به انجام رسید. تخمین ضریب پیرسون و تخمین ضرایب رگرسیون از مراحل آماری انجام این تحقیق است. در نهایت مدل هایی جهت تخمین عملکرد گندم دیم استان زنجان ارایه شد. بر اساس نتایج به دست آمده دما در پنج بخش از هفت بخش این استان بر روی محصول تاثیر دارد. نتایج تکمیلی نشان داد که تاثیر دما بر روی NDVI حاصل از ماهواره MODIS نسبت به ماهواره SPOT معنی دارتر است. ولی نتایج حاصل از ماهواره SPOT به واقعیت نزدیک تر می باشد.

این مطالعه به منظور بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه و امکان افزایش آن از طریق به کارگیری لاین های مختلف خالص شده از گندم سرداری در کشت خالص و مخلوط در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با 12 تیمار و 3 تکرار و به مدت 2 سال زراعی (81-1379) در 6 ایستگاه تحقیقاتی مناطق سردسیر دیم کشور اجرا شد. در هر سال و در هر منطقه پس از برداشت دانه، تجزیه واریانس ساده و در پایان سال دوم در هر منطقه تجزیه واریانس مرکب برای عملکر دانه انجام شده و هم چنین در پایان سال دوم تجزیه مرکب دو ساله برای تمامی مناطق (2 سال و 6 مکان) انجام گردید. برای تعیین ژنوتیپ های پایدار از روش پارامتر تیپ چهار (روش لین و بینز)، ضریب تغییرات عملکرد دانه (CV%) و روش غیرپارامتری رتبه بندی استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه مرکب دو سال و شش مکان نشان داد که اثر ساده سال، مکان، ژنوتیپ و اثر متقابل سه جانبه سال × مکان × ژنوتیپ بر عملکرد دانه از نظر آماری معنی دار بود. بیشترین عملکرد دانه متعلق به سال دوم (1.59 تن در هکتار)، منطقه مراغه (2.20 تن در هکتار) و لاین شماره 5 (1.56 تن در هکتار) بود. نتایج حاصل از بررسی سازگاری و پایداری عملکرد لاین ها و ارقام به روش لین و بینز و آزمون ضریب تغییرات عملکرد نشان داد که، لاین شماره 6 (Sardari-HR39) نسبت به سایرین دارای پایداری عملکرد بهتری بوده و نتیجه حاصل از تجزیه پایداری به روش رتبه بندی نشان داد که، لاین شماره 5 (Sardari-HR35) دارای پایداری عملکرد بیشتری نسبت به سایر لاین ها و ارقام بود.

به منظور بررسی اثرات آللوپاتی گیاهان مختلف بر جوانه زنی و رشد گیاهچه جو، آزمایشی روی جو (Hordeum valgar) رقم والفجر در قالب طرح کاملا تصادفی در دو شرایط آزمایشگاهی و گلخانه ای صورت گرفت. در این بررسی اثر عصاره قسمت های هوایی سه گیاه زراعی گندم، چغندرقند و ذرت (که عمدتا در تناوب با جو قرار می گیرند) و پنج گونه علف هرز رایج مزارع جو یعنی یولاف وحشی، چاودار، اویارسلام، قیاق و پیچک در کاهش درصد جوانه زنی بذر جو در شرایط آزمایشگاهی تعیین گردید. شاخص های مورد بررسی عبارت بود از درصد جوانه زنی بذر جو در زمان های مختلف پس از کاشت، وزن خشک اندام های هوایی و وزن خشک ریشه گیاهچه ها در پایان هر آزمایش. نتایج نشان داد که اثر عصاره قسمت های هوایی پیچک، چغندرقند و چاودار معنی دار بود و جوانه زنی بذر جو را به ترتیب %47، %42 و %25 در مقایسه با شاهد کاهش داد. اثرات آللوپاتی بقایا و نیز عصاره های چغندرقند و تا حد کمتری پیچک بر جوانه زنی و رشد گیاهچه جو مشخص بود و باعث کاهش معنی دار درصد جوانه زنی، طول ریشه، طول ساقه و وزن خشک اندام های هوایی جو شد. به طور کلی ریشه های جو در مقایسه با قسمت های هوایی حساسیت بیشتری به عصاره ها داشتند. از سوی دیگر اثرات مضر عصاره قسمت های هوایی بیش از عصاره های ریشه بود. در مجموع نتیجه گرفته شد که عصاره ها و نیز بقایای اندام های هوایی سه گیاه مذکور به خصوص عصاره اندام های هوایی تازه آنها باعث کاهش جوانه زنی، طول ریشه، طول ساقه و وزن خشک ریشه گیاهچه های جو شد و در این میان طول و وزن خشک ریشه بیشتر از همه تحت تاثیر قرار گرفت. این اثرات در مورد چغندرقند بارزتر بود.

به منظور بررسی اثر کودهای زیستی بر عملکرد دانه و میزان ماده موثره گیاه دارویی رازیانه (Foeniculum vulgare Mill)، آزمایشی به صورت فاکتوریل سه فاکتوره با استفاده از فاکتورهای تلقیح مایکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح)، کود فسفات زیستی (0، 30 و 60 کیلوگرم در هکتار) و ورمی کمپوست (0، 5 و 10 تن در هکتار) در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با هجده تیمار و سه تکرار و نیز مقایسه این تیمارها با یک تیمار شاهد کود شیمیایی (NPK به میزان 90، 60 و 90 کیلوگرم در هکتار) به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با نوزده تیمار و سه تکرار در ایستگاه تحقیقات همند دماوند در سال 1384 انجام گرفت. مقایسه میانگین ها توسط آزمون دانکن در سطح احتمال پنج درصد انجام شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین عملکرد دانه (1047 کیلوگرم در هکتار)، میزان اسانس در دانه (%3.95)، عملکرد اسانس (42.17 کیلوگرم در هکتار) و میزان آنتول در اسانس (%71.09) در تلقیح با مایکوریزا حاصل شد. کود فسفات زیستی دارای اثر معنی داری بر میزان اسانس در دانه و عملکرد اسانس بود به طوری که بیشترین میزان اسانس در دانه (%3.94) و عملکرد اسانس (%40.77) کیلوگرم در هکتار در مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی به دست آمد. هم چنین بیشترین عملکرد دانه (1253 کیلوگرم در هکتار)، میزان اسانس در دانه (%4.10)، عملکرد اسانس (51.49 کیلوگرم در هکتار) و میزان آنتول در اسانس (%98.72) در مصرف 10 تن ورمی کمپوست حاصل گردید. مقایسه شاهد با تیمارهای کودهای زیستی، نیز معنی دار گردید به طوری که از نظر عملکرد دانه، تیمار کود زیستی حاوی تلقیح با مایکوریزا، مصرف 30 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست (1292 کیلوگرم در هکتار) برتری محسوسی نسبت به تیمار شاهد (1097 کیلوگرم در هکتار) داشت. هم چنین از نظر میزان اسانس در دانه و عملکرد اسانس، تیمار کود زیستی شامل تلقیح با مایکوریزا، مصرف 60 کیلوگرم کود فسفات زیستی و 10 تن ورمی کمپوست (%4.50ف 57.63 کیلوگرم در هکتار) در مقایسه با شاهد (%3.48، 38.20 کیلوگرم در هکتار) برتر بود.

این تحقیق به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر خصوصیات کیفی و جوانه زنی بذور سه لاین گلرنگ تابستانه در دو بخش مزرعه ای و آزمایشگاهی انجام گرفت. در بخش مزرعه ای در طی یک کشت تابستانه در قالب طرح کرت های یک بار خرد شده، سه لاین گلرنگ به نام های اصفهان -8، اصفهان -24 و اصفهان -44 کشت و تحت چهار رژیم آبیاری قرار گرفتند و پس از رسیدگی فیزیولوژیکی بذور تولیدی در بخش آزمایشگاهی تحت آزمایش درصد جوانه زنی و آزمون تترازالیوم قرار گرفتند و میانگین زمان جوانه زنی و سرعت جوانه زنی در مورد بذور حاصله محاسبه گردید و میزان روغن و پروتئین دانه ها و نسبت مغز به کل دانه ها مشخص شد و با تعیین عملکرد دانه در واحد سطح، شدت تنش در تیمارهای آبیاری محاسبه شد. محاسبه شدت تنش در بخش مزرعه ای بیانگر اعمال تنش با شدت های مختلف بر اجتماعی گیاهی بود و نتایج حاصله از بررسی خصوصیات کیفی و زیستی بذور در بخش آزمایشگاهی نشان داد که اعمال تنش خشکی در اجتماعی گیاهی گلرنگ بر میزان پروتئین دانه ها تاثیر معنی داری نداشته ولی باعث کاهش معنی دار میزان روغن دانه و نسبت مغز به کل دانه گردید. هم چنین قوه نامیه بذور، سرعت جوانه زنی و میانگین زمان جوانه زنی تحت تاثیر تیمارهای آبیاری قرار نگرفت ولی درصد جوانه زنی تحت تیمارهای تنش به طور معنی داری افزایش یافت. در بین لاین های مورد بررسی لاین اصفهان -44 با 18.31 درصد پروتئین دانه و لاین اصفهان -24 با 29.68 درصد روغن دانه برتری نشان دادند ولی از نظر بقیه خصوصیات تفاوت معنی داری نشان ندادند. در این مطالعه اثر متقابلی بین آبیاری و لاین مشاهده نگردید.

این طرح تحقیقاتی در قالب طرح فاکتوریل در هشت تیمار، چهار تکرار و 32 پلات با استفاده از رقم آگریا از سال زراعی 1383 به مدت دو سال به اجرا درآمد. فاکتور اندازه غده بذری در دو سطح و فاکتور زمان حذف اندام های هوایی در چهار سطح در نظر گرفته شده بود. تاثیر اندازه غده بذری، بر صفات عملکرد محصول، تعداد ساقه های اصلی، تعداد غده های آلوده به بیماری های قارچی، تعداد غده های آلوده به بیماری های باکتریایی و درصد غده های درشت در سطح یک درصد معنی داری گردید و زمان حذف اندام های هوایی بر دو صفت، تعداد غده های آلوده به بیماری های قارچی و درصد غده های درشت در سطح یک درصد و بر عملکرد محصول در سطح 5 درصد تاثیر معنی دار داشت.

به منظور بررسی اثر تنش کم آبی درمرحله نمو زایشی بر صفات زراعی و فیزیولوژیک ژنوتیپ های کلزا، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در سال 1382 در مزرعه تحقیقاتی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج اجرا شد. در این آزمایش، آبیاری به عنوان عامل اصلی در دو سطح آبیاری معمول بر اساس 50 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس A (شاهد) و تنش کم آبی (قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی به بعد تا مرحل بلوغ فیزیولوژیکی) و ژنوتیپ های بهاره کلزا به عنوان عامل فرعی در 10 سطح شامل اوگلا، نوزده – اچ، هایولا 401 (کانادا)، هایولا 401 (صفی آباد)، هایولا 401 (برازجان)، سین -3، هایولا 420، آپشن 500، هایولا 308 و کوانتوم بودند. نتایج حاصل نشان داد که قطع آبیاری از مرحله ساقه دهی به بعد، تاثیر نامطلوبی بر عملکرد و اجزا عملکرد داشت. در میان اجزا عملکرد دانه، کاهش وزن هزار دانه (8 درصد) و به ویژه تعداد دانه در خورجین (11.3 درصد)، بیشترین سهم را در کاهش عملکرد دانه (16 درصد) ژنوتیپ های بهاره کلزا در شرایط تنش کم آبی دارا بودند. ژنوتیپ ها در شرایط تنش کم آبی میزان آمینواسید پرولین بالاتری در برگ داشتند، در حالی که میزان محتوای نسبی آب برگ و میزان کلروفیل b, a و کل در آنها پایین تر بود. میزان پرولین تجمع یافته در برگ در شرایط تنش کم آبی، بیانگر میزان خسارت وارده به ژنوتیپ ها بود. همچنین کاهش میزان محتوای نسبی آب برگ در ارقام حساس به کم آبی بیشتر بود. ارقامی که در شرایط تنش کم آبی، محتوای نسبی آب برگ خود را به میزان بالاتری حفظ نمودند، عملکرد دانه بالاتری را تولید نمودند. بر پایه نتایج، ژنوتیپ های سین -3، نوزده – اچ، هایولا 420، هایولا 401 (برازجان) و هایولا 401 (کانادا) با شخص تحمل به تنش بالاتر نسبت به سایر ژنوتیپ های مورد بررسی، سازگاری مناسب تری با تنش کم آبی داشتند و توانستند هم در شرایط آبیاری معمول و هم تنش کم آبی، میزان عملکرد دانه بالاتری را تولید نمایند. در مقابل، ژنوتیپ هایولا 308، بیشترین حساسیت را به کم آبی در میان ژنوتیپ های مورد بررسی دارا بود.

جهت نگهداری بلند مدت پیاز در منازل و انبارها، بسته بندی و شرایط محیط نگهداری از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. در این طرح، به بررسی تاثیر نوع بسته بندی و شرایط نگهداری در کیفیت انبارمانی پیاز پرداخته شد. برای این منظور پس از عمل اوری، پیازهای سالم جدا و درجه بندی شد و در 4 نوع بسته: کیسه گونی کنفی، کیسه پلاستیکی، کیسه توری و جعبه چوبی بسته بندی گردید. سپس نمونه ها در دو نوع انبار (انبار سنتی موجود در منطقه و انبار فنی کنترل شده) نگهداری گردید و در 2 مرحله زمانی بهمن ماه و اردیبهشت ماه درصد افت وزنی، درصد خرابی، درصد جوانه زنی بررسی شدند. طرح آماری مورد استفاده، اسپلیت پلات در زمان با 3 تکرار بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در بین دو نوع انبار، انبار فنی دارای کمترین درصد افت وزنی و کمترین درصد جوانه زنی و پایین ترین درصد خرابی در پیازها بود و در بین بسته ها، در مجموع در هر دو نوع انبار، بسته بندی در جعبه چوبی با توجه به درصد افت وزنی و جوانه زنی و خرابی کمتر پیاز، بهترین شرایط را جهت نگهداری طولانی مدت پیاز فراهم نمود.

کاشت نخود در نواحی غرب کشور معمول و متمرکز است و استان کردستان از نظر کشت نخود سیاه تیپ دسی دیم اولین رتبه را در کشور دارد. در این تحقیق روش کاشت دست پاش و پنج نوع بذر کار موجود در منطقه که عبارتند از: 1- عمیق کار هاسیا 2- عمیق کار کشت گستر 3- عمیق کار ماشین برزگر همدان 4- بذرکار حبوبات جیران صنعت 5- بذرکار صلاح کار جهت کاشت نخود سیاه دیم مورد ارزیابی فنی قرار گرفتند. در ارزیابی فنی بر اساس روش استاندارد آزمون دستگاه های بذرکار شماره 2779 موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران، ابتدا عملکرد موزع بذرکارها از نظر میزان درصد شکستگی بذر مورد آزمایش قرارگرفت، سپس آزمون مقایسه ای مزرعه ای جهت ارزیابی عملکرد روش های کاشت انجام شد. نتایج نشان داد که نوع بذرکار و سرعت موزع بر درصد شکستگی بذور در سطح احتمال 1 درصد اختلاف معنی دار داشته است و حالت مخزن (پر، نیمه و یک هشتم) بر درصد شکستگی بذور اختلاف معنی دار نداشته است. مقایسه میانگین ها حاکی از آن است که با افزایش سرعت موزع درصد شکستگی بذر کاهش می یابد. عمیق کار ماشین برزگر با متوسط 0.19 درصد میزان صدمه به بذر از نظر شکستگی بذور کمترین میزان را داشته و با سایر تیمارها در سطح %1 اختلاف معنی دار نشان داده است و بذرکارهای صلاح کار و کشت گستر با 0.98 و 0.93 درصد بیشترین درصد شکستگی بذور را داشته اند. در بخش دوم ارزیابی فنی، به منظور بررسی اثر انواع بذرکارها و روش دست پاشی بر خصوصیات زراعی نخود سیاه دیم و تعیین عملکرد بذرکارها، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و 5 تکرار در شرایط یکسان و به صورت همزمان اجرا گردید. نتایج نشان داد که تیمار دست پاش از نظر دو معیار اجزا عملکرد (تعداد غلاف در بوته و وزن 100 دانه) در سطح %5 اختلاف معنی دار داشته و در بالاترین کلاس آماری است. کل تیمارها از نظر تعداد دانه در غلاف در سطح %5 اختلاف معنی دار نداشتند. تیمارها از نظر عملکرد محصول در سطح %5 اختلاف معنی دار داشته اند و تیمار صلاح کار با 598.2 کیلوگرم در هکتار بالاترین میزان محصول را داشته و تیمارها از نظر پارامترهای فاصله ردیف، فاصله بوته روی ردیف، تعداد بوته در متر مربع و میزان استقرار بوته در سطح %5 اختلاف معنی دار نشان داده اند و در مجموع تیمارهای هاسیا، کشت گستر، ماشین برزگر و صلاح کار از نظر پارامترهای فوق شرایط مطلوبی را حفظ کردند.