مجله تحقیقات دامپزشکی ایران (دانشگاه شیراز)
سال:1380 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

لیزوزیم سفیده تخم مرغ با اثر بر روی پپتیدوگلیکن دیواره سلولی باکتریهای گرم مثبت و برخی از باکتریهای گرم منفی موجب لیزه شدن این باکتریها می شود. در این تحقیق اثر این آنزیم بر سالمونلاتیفی موریم در شرایط آزمایشگاهی بررسی گردید. بدین منظور سالمونلاتیفی موریم فاژ تایپ 49 در شرایط رشد در محیط های کشت باکتریایی جامد و مایع و در شرایط توقف رشد در آب مقطر و محلول بافر فسفات (PBS) و در pH های مختلف با غلظت های متفاوت لیزوزیم سفیده تخم مرغ آنکوبه گردید. جهت مقایسه میکروکوکوس لیزودیکتیکوس که حساس ترین باکتری به این آنزیم است، به عنوان شاهد انتخاب گردید. میزان مهار رشد و خاصیت لیزه کنندگی باکتریها در حضور لیزوزیم با استفاده از روش کدورت سنجی، مشاهده با میکروسکوپ نوری و الکترونی مقایسه شد. اگر چه لیزوزیم با غلظت 1000/1 در شرایط توقف رشد توانست به طور معنی داری(0.05 (P< تعداد باکتری زنده سالمونلا را کاهش دهد اما در شرایط رشد قادر به مهار رشد آن نبود. با این وجود تغییرات مورفولوژیکی سالمونلا شامل از دست دادن شکل طبیعی ظاهری، تورم سلولی، تکه تکه شدن دیواره سلولی و قطعه قطعه شدن باکتری مشاهده شد. غلظت 500/1 لیزوزیم نیز در pH=3  اثر معنی داری بر لیزه شدن باکتری سالمونلاتیفی موریم فاژ تایپ 49 و یک جدایه دیگر این سروتیپ در شرایط توقف رشد در آب مقطر داشت. این آنزیم در تمامی شرایط مورد مطالعه بر باکتری میکروکوکوس لیزودکتیکوس اثر لیزه کنندگی داشت. این تحقیق نشان داد با وجودی که سالمونلاتیفی موریم یک باکتری گرم منفی است در شرایط توقف رشد به لیزوزیم سفیده تخم مرغ حساس است و در شرایط رشد هم در مواجهه با این آنزیم درجاتی از تغییرات ساختاری در آن به وجود می آید.

در این تحقیق، ضریب رشد آلومتریک نخاع شوکی نسبت به ستون مهره ای در نوزاد نر و ماده حیوانات آزمایشگاهی شامل 12 قطعه خرگوش، 12 قطعه خوکچه هندی و 12 قطعه موش صحرایی مطالعه گردید. همچنین نقطه اختتام نخاع شوکی در کانال مهره ای در نوزاد نر و ماده حیوانات مذکور معین شد. ضریب رشد آلومتریک نخاع شوکی نسبت به ستون مهره ای در نوزاد نر خرگوش 0.02 0.74±، در نوزاد ماده خرگوش 0.01 0.75±، در نوزاد نر خوکچه هندی 0.01 0.75±، در نوزاد ماده خوکچه هندی 0.02 0.78±، در نوزاد نر و نوزاد ماده موش صحرایی به یک میزان و برابر 0.01 0.66± می باشد.موقعیت تشریحی نقطه اختتام نخاع شوکی در کانال مهره ای در نوزاد خرگوش در لبه خلفی مهره دوم خاجی، در نوزاد خوکچه هندی در لبه خلفی مهره ششم کمری و در نوزاد موش صحرایی در لبه خلفی مهره سوم خاجی می باشد. از نظر آماری تفاوتی بین دو جنس نر و ماده حیوانات آزمایشگاهی مذکور از لحاظ نقطه اختتام نخاع شوکی در کانال مهره ای وجود نداشت.

ساختار بیوشیمیایی و بیومولکولهای موجود در بافت ها ارتباط مستقیم با فعالیت های فیزیولوژیک آنها دارد. از آنجا که بزاق نقش های عمده ای در انتقال مکانیکی و تبدیل گوارشی مواد غذایی داشته و همچنین خواص ضد باکتریایی و ضد قارچی را دارا می باشد. مطالعات بیوشیمیایی بافت های غدد بزاقی به ویژه شناسایی آنزیم های موجود در آنها می واند در شناخت روند طبیعی متابولیسم و تغییرات پاتولوژیک غدد بزاقی کاربری داشته باشد. در این مطالعه حضور فعالیت قابل ملاحظه ای از آنزیم های ALT (آلانین ترانس آمیناز)، AST (آسپارتات ترانس آمیناز)، LDH (لاکتات دهیدرژناز) و رودنیز در بافت های غدد زیر زبانی و تحت فکی در گوسفند و بز به اثبات رسیده و مقایسه گردیده است در حالیکه هیچگونه فعالیتی در رابطه با آنزیم های آرژیناز و آمیلاز مشاهده نشده است. اختلاف بین میانگین فعالیت ویژه آنزیم های: AST و رودنیز در بین دو غده زیر زبانی و تحت فکی در گوسفند ALT و LDH و رودنیز در بین دو غده مزبور در بز و رودنیز در بین غدد تحت فکی دو حیوان نیز معنی دار می باشد (p<0.05). بافت غده زیر زبانی گوسفند بیشترین فعالیت ویژه رودنیز وAST  و بافت غده زیر زبانی بز بیشترین فعالیت LDH و ALT را از خود نشان داده اند. 

برای تعیین میزان بروز سقط جنین و مرده زایی توکسوپلاسموزیس در گوسفندان، مطالعه ای هم گروهی (آینده نگر) در دامپروری فردوس واقع در آق قلا گرگان انجام گرفت. 430 راس میش آماده جفتگیری مورد خونگیری قرار گرفتند. پس از جمع آوری سرمها، آزمایش سرولوژی آگلوتیناسیون مستقیم برای تشخیص آلودگی توکسوپلاسما و آزمایش سرولوژی رزبنگال برای تشخیص آلودگی به بروسلا انجام گرفت. نتایج سرمی نشان داد که 165 راس از این میشها آلوده به توکسوپلاسما و همچنین تعداد 26 راس مبتلا به بروسلا بودند. پس از حذف میشهای آلوده به بروسلا، دو گروه شاهد و مورد هر کدام به تعداد 140 راس به طور تصادفی تشکیل گردید. مجددا در فصل زایش از دو گروه مربوطه خونگیری و آزمایش سرمی آگلوتیناسیون مستقیم انجام گردید. نتایج این بررسی نشان داد که میزان بروز آلودگی به توکسوپلاسما در فصل زایش در مقام مقایسه با فصل جفتگیری به میزان 31% افزایش یافته است. همچنین نتایج بدست آمده نشان دهنده میزان بروز سقط جنین در گروه مورد به میزان 3.88% و در گروه شاهد به میزان 79% است. نتایج آماری حاکی از آن است که ارتباط معنی داری بین میزان بروز سقط جنین آن عده از میشهایی که در گروه مورد در طول دوره آبستنی با عامل توکسوپلاسمایی برخورد نموده اند، وجود دارد. همچنین بر مبنای میزان بروز سقط جنین در گروه شاهد و مورد میزان خطر نسبی و خطر قابل انتساب در میشهای آبستن در گله مورد نظر 4.91 و 3.08% تعیین گردید. 

میزان رشد تکاملی نخاع شوکی در قبل و بعد از تولد به صورت کلی و ناحیه ای به همراه محل اختتام نخاع شوکی در 15 قلاده سگ نر در پنج گروه سنی شامل جنین 42 روزه، جنین 52 روزه، نوزاد، شش ماهه و بالغ مورد بررسی قرار گرفت.نسبت افزایش طول کلی نخاع شوکی از جنین 42 روزه به سگ بالغ به میزان 8.37 مرتبه می باشد و ناحیه سینه ای بیشترین و ناحیه خاجی کمترین طول ناحیه ای نخاع شوکی را تشکیل می دهد. پس از ناحیه سینه ای بیشترین طول نخاع شوکی به ترتیب در نواحی گردنی، کمری، دمی و خاجی قرار دارند.محل اختتام نخاع شوکی در سنین پایین تر در محل مهره های پایین تر و در سنین بالاتر در محل مهره های بالاتر قرار می گیرد. بطوریکه پایین ترین محل اختتام نخاع شوکی در لبه خلفی مهره سوم خاجی مربوط به جنین 42 روزه و بالاترین محل اختتام نخاع شوکی در مهره هفتم کمری مربوط به حیوان بالغ می باشد.

در ارزیابی میزان شیوع نقص ایمنی غیر فعال در گوساله های نوزاد یکی از گاوداریهای شیری اطراف مشهد، در مدت یکسال (مهر 76 تا شهریور 77) 206 راس گوساله هولشتاین که سن آنها بین 24 ساعت تا 7 روز بود، مورد نمونه گیری قرار گرفتند. مقادیر پروتئین تام سرم به وسیله روش انکسار سنجی و ایمونوگلوبولین سرم به وسیله روش نیمه کمی رسوبی سولفیت سدیم اندازه گیری شد. تاثیر عوامل مختلفی شامل جنس گوساله ها، نحوه تولد گوساله ها، تعداد زایش و فصل زایش مادران آنها، ساعت تولد و تعداد گوساله ها در هر زایش بر پارامترهای ذکر شده توسط روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اختلاف معنی داری بین دو جنس، نحوه تولد، ساعت تولد و تعداد گوساله ها در هر زایش برای پروتئین تام مشاهده نشد. فصل زایش و تعداد زایش مادران اثر معنی داری بر میزان پروتئین تام داشت (P<0.05). اختلاف معنی داری بین جنس، تعداد زایش مادران، نحوه تولد، ساعت تولد، تعداد گوساله، در هر زایش در ارتباط با وقوع نقص ایمنی غیر فعال مشاهده نشد. فصل زایش تاثیر معنی داری بر وقوع نقص ایمنی غیر فعال نشان داد (P<0.05).

نظر به اینکه تنها راه ابتلا انسان به فرم بینی حلقی لینگواتولوز مصرف احشا آلوده علفخواران به صورت خام یا نیمه پخته می باشد و با توجه به اینکه مصرف کبد به صورت نیمه پخته و حتی خام در مناطق مختلف کشور شایع است، بررسی نقش کبد گاو، گوسفند و بز در ابتلا مصرف کنندگان در مناطق مختلف کشور ضروری به نظر می رسد. در این بررسی به منظور تعیین میزان آلودگی کبد دامهای کشتار شده به نوچه لینگواتولا سراتا، 640 نمونه کبد به تفکیک شامل 222 نمونه کبد گوسفند، 204 نمونه کبد گاو و 214 نمونه کبد بز از کشتارگاههای مختلف شهرستان شهرکرد، شامل کشتارگاههای شهرکرد، فرخشهر، هفشجان، سامان و بن تهیه گردید. به منظور یافتن نوچه انگل، پس از بررسی ظاهری کبد و مشاهده مقاطع برشهایی که بر روی کبد داده می شد، نمونه های کبد در محلول هضم کننده هضم شده سپس نوچه انگل در سوسپانسیون بدست آمده جستجو می شد. در هیچکدام از کبدهای بز و گاو آلودگی به نوچه لینگواتولا سراتا مشاهده نشد و در یک مورد (0.45 درصد) از کبدهای گوسفند آلودگی به انگل مذکور مشاهده گردید. با توجه به وجود انگل در منطقه و نظر به اینکه در بازرسی متداول کشتارگاهی امکان تشخیص همه کبدهای آلوده وجود ندارد، برای پیشگیری از ابتلا به فرم بینی حلقی بیماری باید از مصرف کبد خام یا نیم پخته اجتناب نمود.

در این بررسی مجموعا 30 قطعه ماهی شیربت (از رودخانه کارون- اهواز) صید شده و مورد بررسی قرار گرفتند. ماهیهای مورد آزمایش پس از صید به صورت زنده به آزمایشگاه منتقل شده و در آنجا ابتدا از آبششها گسترش مرطوب تهیه کرده و سپس زیر میکروسکوپ با بزرگنمایی مختلف مورد بررسی قرار می گرفت. به طور همزمان نیز از آبششها به منظور بررسی هیستوپاتولوژیکی نمونه برداری صورت گرفت. از نمونه های جدا شده مقاطع بافتی تهیه کرده و با دو روش هماتوکسیلین- ائوزین و گیمسا در بافت رنگ آمیزی گردیدند. آلودگی آبشش ماهیان مورد مطالعه به این انگل 86.7 درصد بود. با اندازه گیری نواحی مختلف اسپور با میکرومتر و با توجه به محل آلودگی و میزبان، گونه انگل میکسوبولوس کارونی بوده است. در بررسی مقاطع پاتولوژیک آبششها مشخص گردید که کیستهای این انگل در عروق خونی لاملاهای اولیه جایگزین می گردد. اسپورها عموما توسط بافت پیوندی احاطه شده و به صورت کیستهای مشخصی قابل مشاهده هستند. در مواردی نیز اسپورهای آزاد در لاملاهای ثانویه مشاهده گردید.

هدف از این بررسی تعیین ارتباط بین مشاهده جسم زرد با سطح پروژسترون سرم بوده است. لذا از 36 راس گاو (بومی یا هلشتاین) قبل از کشتار، نمونه خون جهت تعیین سطح روژسترون تهیه، و دستگاه تناسلی آنها پس از کشتار جمع آوری و فرمول تخمدانی و اندازه جسم زرد موجود ثبت گردید. در 7 راس گاو فاقد جسم زرد رشد یافته سطح پروژسترون 0.34 0.53± نانوگرم در هر میلی لیتر بدست آمد. از 29 راس گاو دارای جسم زرد 25 راس سطح پروژسترون بالاتر از 1.5 نانوگرم در هر میلی لیتر سرم (1.74 5.48±) و جسم زردهایی به قطر 2.9 18.3± میلی متر داشتند. و 4 راس گاو دیگر دارای جسم زرد با قطر 15 میلی متر (ظاهرا جسم زرد رشد یافته) و سطح پروژسترون پایین تر از 1 نانوگرم در هر میلی لیتر سرم (0.34 0.56±) بودند. با توجه به نتایج حاصل شده، روش مشاهده جسم زرد در مقایسه با RIA به عنوان روش استاندارد از حساسیت 100%، ویژگی 63.6% و ارزش پیش بینی مثبت 86.2% برخوردار بود. بنابراین برای روشهایی که متکی بر مشاهده تخمدان و جسم زرد می باشد، خطای دید و عدم همخوانی اندازه جسم زرد و سطح پروژسترون را باید در نظر داشت و بکارگیری اندازه گیری پروژسترون به همراه این روش توصیه می شود. در این مطالعه اندازه جسم زردها از 12 تا 23 میلی متر (2.98 17.86± میلی متر) و سطح پروژسترون سرم 0.19 تا 9 نانوگرم در هر میلی لیتر (3.18 5.14±) متغیر بوده است. در تجزیه و تحلیل آماری بین اندازه جسم زرد و سطح پروژسترون سرم ارتباط مثبت معنی داری مشاهده گردید p<0.01) 0.62+(r=. در نتیجه برای تخمین سطح پروژسترون با اندازه جسم زرد (12 تا 23 میلی متر) فرمول ذیل بدست آمده است: (6.8- اندازه جسم زرد بر حسب میلی متر) 0.66= سطح پروژسترون سرم نانوگرم در میلی لیتر).

پس از تظاهر دو حمله متناوب از درد شکمی اسپاسمودیک در یک مادیان پیر، اسب بیمار به درمانگاه دانشکده دامپزشکی ارومیه ارجاع شد. تعداد ضربان قلب 55 بار در دقیقه و تعداد تنفس و دمای بدن در محدوده طبیعی قرار داشتند. مخاطات دهانی کم رنگ بوده و اشتها و نحوه دفع مدفوع عادی به نظر می رسید.معاینات راست روده ای مشخص کرد که وضعیت احشا در حفره شکمی، غیر عادی نیست، اما بررسی آزمایشگاهی نشان داد که مدفوع حاوی تخمهای کرم استرونژیلوس وولگاریس است. ارزیابی بیوشیمیایی خون، کاهش غلظت آلبومین سرم و افزایش غلظت ایمونوگلوبولینها را نان داد. سرانجام، علی رغم مایع درمانی سنگین و تجویز داروهای ضد درد و ضد پروستاگلاندین، مادیان مبتلا به دل درد تلف شد. در کالبد گشایی پس از مرگ وجود ندولهای متعدد حاوی لاروهای مهاجر در دیواره روده کور و قولون بزرگ محرز گردید. در بافت شناسی مرضی آثار مهاجرت لاروهای انگلی و پاسخ التهابی ائوزینوفیلیک و ترومبوآمبولیک در روده ها و عروق مربوطه مشخص گردید. 

پس از تزریق طولانی مدت داروی ایزوپرنالین به خوکچه های هندی ماده بالغ، غدد بزاقی اصلی جدا شده و با گروه کنترل مقایسه گردید. هر دو غدد بناگوشی و تحت فکی به علت هیپرتروفی و هیپرپلازی افزایش وزن نشان دادند در حالیکه غده زیرزبانی تحت تاثیر قرار نگرفت. غدد هیپرتروفی شده به وسیله میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد مطالعه قرار گرفت. واحدهای ترشحی غده بناگوشی از نوع موکوس بوده و شامل سلولهای ترشحی هرمی شکل حاوی مقدار زیادی شبکه اندوپلاسمیک خشن، دستگاه گلژی و گرانولهای ترشحی روشن و عمدتا بهم متصل شده بودند. سلول های مجاری مخطط در این غده تخطط قاعده ای را نشان ندادند. پس از تزریق داروی ایزوپرنالین به مدت طولانی، واحدهای ترشحی غده بناگوشی کاملا تحت تاثیر قرار گرفته  در حالیکه مجاری بدون تغییر ظاهر شدند. در واحدهای ترشحی، علاوه بر افزایش سلولی، افزایش گرانولهای ترشحی روشن نیز مشاهده شد. پارانشیم غده تحت فکی شامل واحدهای ترشحی سروزی خالص و عمدتا مجاری بینابینی، مجاری گرانولار و مجاری مخطط می باشد. سلول های واحدهای ترشحی اکثرا حاوی گرانول های ترشحی تیره، مقدار زیادی شبکه اندوپلاسمیک خشن و دستگاه گلژی فعال می باشند. سلولهای استوانه ای مجاری گرانولار دارای هسته بزرگ و تعداد زیادی گرانولهای ترشحی تیره در اندازه های گوناگون در راس سلولی بودند. مجاری بینابینی و مخطط از نظر ساختاری شبیه مجاری همنام در غده بناگوشی می باشند. پس از تزریق طولانی مدت داروی ایزوپرنالین، تنها واحدهای ترشحی و مجاری گرانولار تحت تاثیر قرار گرفتند. سلول های ترشحی بزرگ شده، حاوی مقدار بیشتری گرانول ترشحی عمدتا به صورت کروی در حالیکه سلولهای مجاری گرانولار اکثرا گرانول ترشحی خود را تخلیه کرده بودند. هیچگونه تغییری در سایر مجاری مشاهده نشد.