مجله تحقیقات دامپزشکی ایران (دانشگاه شیراز)
سال:1379 | دوره:1 | شماره:2 |تعداد مقالات:13

آبله گوسفندی از جدی ترین و خطرناکترین بیماریهای آبله در بین حیوانات اهلی به شمار می رود. شیوع بیماری در 8 گله مجزا با حدود 2000 راس گوسفند و با میزان ابتلا حدود 105 اتفاق افتاد. بره های از سن 8 روزگی تا گوسفندان بالغ بیش از 5 سال سن مبتلا بودند. بیماری در بالغین خفیف و محدود به ضایعات پوستی ولی در نوزادان به صورت سیستمیک و با ابتلا اکثر ارگانهای بدن و مرگ و میر 100%-60% همراه بود. در معاینه مبتلایان و کالبدگشایی تلف شدگان ماکولها، پایولها و ضایعات پاپولو وزیکولر به قطر حدود 3-1 سانتی متر در نواحی مختلف پوست همراه با سفتی و سختی دنبه، بزرگ شدن عقده های لنفاوی پیش کتفی و پیش رانی، ضایعات پاپولر در زبان، ندولهای سفت و توپر در ریه و ندولهای ناف دار کوچک سفید مایل به خاکستری در کلیه ها و بزرگ و رنگ پریده شدن کبد مشاهده شد. در بررسی هیستوپاتولوژیک، نفریت بینابینی کانونی، دژنرسانس آبکی سلولهای خاردار همراه با وجود گنجیدگیهای داخل سیتوپلاسمی ائوزینوفیلیک و هیپرپلازی سلولهای خاردار و بازال اپیدرم و فولیکولهای مو، درماتیت تک هسته ای و وجود تعداد زینادی سلولهای آبله گوسفندی در درم و سایر بافتهای مبتلا تشخیص داده شد.

میزان فعالیت فنل اکسیداز، اجزا سلولی و پروتئین تام پلاسما در همولنف میگوی سیاه ببری (Penaeus monodon) به وزن متوسط و انحراف معیار 6.2±0.84 گرم که در معرض سه محیط آبی با غلظت های مختلف غیرکشنده نفت خام قرار گرفتند بررسی شد. آزمایش در یک سیستم باز که آب شور آلوده شده با نفت خام در آن جریان داشت، انجام و غلظت مواد آلوده کننده بر اساس ترکیبات نفتالینی نفت خام به میزان 0.455، 0.240 و 0.129 میلی گرم بر لیتر تعیین گردید. نمونه های میگو در ده فاصله زمانی (0، 1، 3، 6، 12، 24، 48، 96، 192، 384 ساعت) پس از در معرض قرار گرفتن با نفت خام مورد آزمایش قرار گرفتند. در فاصله زمانی در معرض قرار گرفتن با غلظت های غیر کشنده نفت خام، عوامل تشخیص دهنده (فنل اکسیداز) و عمل کننده (هموسیت ها) در سیستم ایمنی میگوهای سیاه ببری به طور معنی داری (P<0.50) تقلیل پیدا کردند. نتایج این بررسی بر روی تغییرات تعداد کل هموسیت ها، شمارش تفریقی هموسیت ها و همچنین فعالیت فنیل اکسیداز بیان کننده این است که در معرض قرار گرفتن با غلظت های غیر کشنده نفت خام تاثیرات کاهش دهنده در قدرت ایمنی میگوی سیاه ببری خواهد داشت به نحوی که حدس زده می شود میگو را مستعد گرفتن بیماریهای می نماید که نیاز به اجزا ایمنی دارند.

به منظور بررسی بیماریهای نکروز عفونی بافتهای خونساز و لوزالمعده ای ماهی قزل آلا که از بیماری های پراهمیت و عامل ضررهای اقتصادی در پرورش آزاد ماهی ها از جمله قزل آلای رنگین کمان می باشند. در طی مطالعه یک و نیم ساله، 153 نمونه بافتی از ماهیهای مولد قزل آلای رنگین کمان و 607 نمونه ماهی (300-400 روزه) از 5 مزرعه قزل آلای رنگین کمان در استان کهکیلویه بویراحمد و استان فارس جمع آوری گردید. با استفاده از آنتی سرم های اختصاصی پلی کلونال و مونوکلونال و آزمایش الیزای ساندویچی مشخص گردید که آنتی ژنهای ویروس نکروز عفونی بافتهای خونساز (سویه فرانسوی) و ویروس نکروز عفونی لوزالمعده ای (سویه SP) که سویه حادی می باشد در بافتهای مولدین و بافتهای بچه ماهیها در مناطق کهکیلویه بویراحمد با درجه حرارت آب 14-10 درجه سانتی گراد تا سن 300 روزگی وجود دارند در حالیکه این آنتی ژنها در بچه ماهی های مناطق فارس با درجه حرارت آب بالاتر از 14 درجه سانتی گراد بعد از سن 80 روزگی مشاهده نگردیدند. هیچ آنتی ژن ویروسی مربوط به ویروس عامل بیماری سپتی سمی هموراژیک (سویه reva) در نمونه های فوق تشخیص داده نشد.

تانن ها ترکیبات پلی فنل گیاهی می باشند که در بسیاری از غذاها به ویژه میوه ها و آشامیدنی ها یافت می شوند. مصرف غذاهای حاوی تانن توسط بسیاری از پستانداران طی بیش از هفت روز باعث افزایش چشمگیر وزن غدد بزاقی بنا گوشی و میزان پروتئین های غنی از پرولین می شود. از طرف دیگر تغذیه با رژیم غذایی مایع باعث کاهش وزن و اندازه سلولهای غدد بناگوشی و کاهش سنتز و ترشح پروتئین می گردد. در تحقیق حاضر چهار گروه خرگوش سفید نر بالغ (هر گروه 6 عدد) به مدت پانزده روز به ترتیب تحت رژیم غذایی، عادی، مایع، عادی حاوی اسید تانیک 4% و مایع حاوی اسید تانیک 4% قرار گرفتند. میانگین وزن غده بناگوشی در حیواناتی که تحت رژیم غذایی حاوی اسید تانیک 4% بودند در مقایسه با بقیه گروهها بیشتر و از لحاظ آماری معنی دار می باشد (P<0.01). میانگین پروتئین تام غده بناگوشی در حیوانات تحت رژیم عادی حاوی اسید تانیک در مقایسه با رژیم عادی شش برابر بیشتر بوده و از لحاظ آماری معنی دار می باشد (P<0.01). میانگین فعالیت آمیلاز در غده بناگوشی تحت تاثیر رژیم غذایی حاوی اسید تانیک در مقایسه با رژیم عادی بیشتر بوده و از لحاظ آماری معنی دار می باشد (P<0.01). میانگین فعالیت آمیلاز در غده بناگوشی تحت تاثیر رژیم مایع حاوی اسید تانیک 4% در مقایسه با رژیم مایع پنج برابر بیشتر بوده و از لحاظ آماری معنی دار می باشد (P<0.01). تغییرات معنی دار در وزن غده تحت فکی و زیرزبانی و همچنین میزان پروتیین تام و آمیلاز غدد تحت فکی و زیر زبانی در گروههای مورد آزمایش مشاهده نمی شود. الگوی الکتروفورزی پروتئین های غده بناگوشی نشان می دهد در حیواناتی که تحت تاثیر رژیم عادی حاوی اسید تانیک 4% قرار گرفته اند افزایش تراکم باندهای پروتئینی در نواحی 65، 52، 38 و 15 کیلو دالتون در مقایسه با بقیه رژیم های غذایی مشاهده می شود. در غده تحت فکی نیز تحت تاثیر رژیم غذایی عادی حاوی اسید تانیک 4% تراکم باندهای پروتئینی در منطقه 75، 20 و 15 کیلو دالتون مشاهده می شود. تغییرات واضح در الگوی الکتروفورزی غده زیر زبانی تحت تاثیر رژیم های غذایی مشاهده نمی شود.

در هنگام زایش در اثر شل و باز شدن گردن رحم، مهبل و فرج، رحم گاو در معرض فلور موجود در مهبل و آلودگیهای محیطی قرار می گیرد اما در اثر مقابله سیستم دفاعی، اکثر گاوها پاک می شوند و تنها درصد کمی مبتلا به التهاب دیواره داخلی رحم باقی می مانند که این مساله روی سرعت برگشت دستگاه تناسلی به وضعیت قبل از آبستنی و فاصله زایش تا آبستنی تاثیر می گذارد. لذا چگونگی تغییرات سلولهای دفاعی خون، ترشحات دهانه گردن رحم و ارتباط آنها با روند جمع شدن رحم، هدف این تحقیق را در بر می گیرند. از 10 راس گاو شیری نژاد هولشتاین در روزهای 5، 10، 15، 20، 30، 40 و 50 بعد از زایش طبیعی نمونه های خون و مخاط دهانه گردن رحم گرفته شدند.برای ارزیابی دستگاه تناسلی، در این روزها، لمس راست روده ای نیز انجام شد، اگر چه تغییرات گلبولهای سفید خون در روزهای مختلف از نظر آماری معنی دار نبود لیکن با افزایش روزهای پس از زایش، میانگین درصد لنفوسیتها و ائوزینوفیلهای خون، افزایش و درصد نوتروفیلهای خون کاهش نشان دادند. میانگین درصد نوتروفیلهای ترشحات دهانه گردن رحم در روزهای نمونه گیری به ترتیب 18.04، 21.98، 20.58، 5.54، 0.93، 1.92 و صفر بوده که با افزایش روزهای پس از زایش کاهش یافته است.همبستگی منفی و معنی داری بین درصد نوتروفیلهای ترشحات دهانه گردن رحم و روزهای پس از زایش (r=-0.37, P<0.01)، به قطر شاخ آبستن رحم و روزهای پس از زایش (r=-0.75 P<0.001) و قطر گردن رحم و روزهای پس از زایش (r=-0.72, P<0.001) مشاهده شد. با افزایش روزهای پس از زایش درصد سلولهای دفاعی در ترشحات دهانه گردن رحم کاهش یافت. در مجموع، تعیین درصد سلولهای دفاعی در گسترشهای ترشحات دهانه گردن رحم امکان ارزیابی وضعیت دستگاه تناسلی گاو را در مرحله پس از زایش ممکن می سازد.

در بررسی حاضر 488 نمونه سرم از گاوداریهای اطراف شیراز به طور تصادفی اخذ گردید. نمونه های سرم با استفاده از 20 نوع آنتی ژن زنده و با روش آگلوتیناسیون میکروسکوپیک (MAT) مورد آزمایش قرار گرفتند. نتایج آزمایش ها نشان می دهد که 32 درصد نمونه ها دارای عیار سرمی برابر یا بیشتر از 1:200 می باشند و عامل بیماری در بین جمعیت گاوهای تحت مطالعه وجود دارد. همچنین نتایج نمایانگر پراکندگی سه تیپ سرمی مختلف لپتوسپیرا یعنی icterohaemorrhagiae, grippotyphosa وcanicola Hand Utrech در این منطقه می باشد. به علاوه 27.2 درصد نمونه های سرمی دارای عیار سرمی مثبت بر علیه بیش از یک وارتیه سرمی بوده اند. نتایج عیارسنجی تیپ های سرمی مختلف در منطقه نشان می دهد که عیار سرمی 1:200 به میزان 18.8 درصد، عیار 1:400 به میزان 9.1 درصد، عیار 1:800 به میزان 3.5 درصد، عیار 1:600 به میزان 0.4 درصد و عیار 1:3200 به میزان 0.2 درصد است. در مجموع 68 درصد نمونه های سرمی فاقد عیار قابل اندازه گیری یا دارای عیار برابر با 1:100 بودند.

به منظور ارایه سیمای طبیعی الکترولیتها و غیرالکترولیتهای سرم خون اسبچه خزر مینیاتور و مقایسه آن با اسب عربی ایرانی، از 94 اسبچه خزر و 18 اسب عرب ایرانی به ظاهر سالم خونگیری انجام شد. الکترولیتهای سرم شامل کلسیم، فسفر، منیزیم، سدیم، پتاسیم و کلر و غیرالکترولیتهای سرم شامل گلوکز، تری گلیسیرید، کلسترول، کراتینین، بیلیروبین، اوره خون و اسید اوریک اندازه گیری شدند.اسبها به چهار گروه سنی طبقه بندی گردیدند و نتایج حاصله بر اساس سن، جنس و نژاد مورد مطالعه آماری قرار گرفتند. مقدار فسفر، سدیم، پتاسیم، تری گلیسیرید و کلسترول در اسبچه خزر بیشتر از اسب عرب ایرانی بوده و در مقابل میزان کراتینین و بیلیروبین تام در اسب عرب بیشتر از اسبچه خزر می باشد که از نظر محاسبه آماری دارای اختلاف معنی دار است (P<0.05). اختلاف فوق بین مادیانهای دو نژاد و نریانهای دو نژاد نیز مشاهده گردید. از طرفی میزان اسید اوریک در مادیان خزر بیشتر از مادیان عرب و اوره خون در مادیان عرب بیشتر از مادیان خزر بوده است (P<0.05). از نظر جنس نیز مقدار پتاسیم، کلسترول و بیلیروبین تام در نریانهای خزر بیشتر از مادیانها می باشد (P<0.05). از نظر سن، مقدار پتاسیم و کلراید در سنین پایین بیشتر بوده و با افزایش سن کاهش می یابند. در سایر پارامترهای اندازه گیری شده تغییرات قابل توجهی همراه با افزایش سن دیده نشد.

نظر به فراوانی چشمگیر و اهمیت اقتصادی و بهداشتی تورم پستان گاو در صنعت گاوداری مملکت، این بررسی روی 175 نمونه شیر گاو مبتلا به ورم پستان طی یک دوره یکساله انجام گرفت. در کل 175 نمونه شیر گاو مبتلا به ورم پستان در محیط های کشت باکتریولوژی کشت داده شد، از این تعداد 51 نمونه اشریشیاکلی، 37 نمونه استرپتوکوکوس آگالاکتیه، 27 نمونه استافیلوکوکوس ارئوس کوآگولاز مثبت، 10 نمونه استرپتوکوکوس دیسگالاکتیه، 3 نمونه اکتینومیسس پیوژنز، 3 مورد استافیلوکوکوس ارئوس کوآگولاز منفی، 2 نمونه پروتئوس میرابیلیس، 2 مورد پزودوموناس آئروژینوزا، یک مورد سالمونلا انتریتیدیس، یک مورد کلبسیلا پنومونیه و یک مورد هم باسیلوس سرئوس جدا گردید. 37 نمونه هم گر چه در آزمون CMT واکنش مثبت نشان داده بودند، ولی باکتری خاصی از آنها جدا نگردید. نتایج حاصله نشان می دهد که عوامل ورم پستان واگیر 55.8% و عوامل محیطی 44.2% از عوامل باکتریایی جدا شده از موارد ورم پستان در گاو را شامل می شود. پس از آنتی بیوگرام باکتری های جدا شده از موارد ورم پستان مشخص گردید که روی عوامل واگیر مولد ورم پستان، به ترتیب آنتی بیوتیک های کلوگزاسیلین، استرپتومایسین و انروفلوکساسین بهترین اثر را داشته اند و روی عوامل ورم پستان محیطی، به ترتیب آنتی بیوتیک های کلرامفنیکل، انروفلوکساسین و جنتامایسین تاثیر زیادتری را نسبت به سایر آنتی بیوتیک ها داشته اند.

ارزیابی سلامت تولید مثلی نریان در مواردی نظیر آزمایش باروری، حداکثر ظرفیت تولیدمثلی در گله، تهیه منی منجمد و خرید و فروش نریان انجام می شود. با توجه به اینکه به کارگیری تلقیح مصنوعی در دنیا در حال پیشرفت است، ارزیابی اولیه سیمای تولید مثلی نریانهای منطقه فارس ضروری به نظر می رسد. برای دستیابی به این منظور تعداد 6 راس از نریانهای منطقه فارس انتخاب و در خلال دو فصل تولیدمثل و غیر تولیدمثل از نظر وضعیت بدنی، دستگاه تناسلی خارجی، اندامهای تناسلی داخلی، وضعیت منی شامل آزمایش میکروسکوپی و ماکروسکوپی مورد ارزیابی قرار گرفتند. در فصل تولیدمثل میانگین حجم منی 109.5±24.3 میلی لیتر، غلظت اسپرم 110.4±17´106 در هر میلی لیتر، میانگین تحرک اسپرم 78±13.5 درصد، میانگین اسپرم های ناهنجار 11.7±6.8 درصد، میانگین اسپرم های زنده 85.27±9.05 درصد بود. در فصل غیر تولیدمثل میانگین حجم منی 70.5±11.6 میلی لیتر، غلظت اسپرم 56±20.7´106 در هر میلی لیتر، میانگین تحرک 59.7±13.94 درصد، میانگین اسپرم های ناهنجار 17.14±7.02 درصد، میانگین اسپرم های زنده 69±15.7 درصد بود. میانگین حجم منی، غلظت اسپرم، تحرک اسپرم و اسپرم های زنده در فصل تولیدمثلی به طور معنی داری (P<0.05) از فصل غیر تولیدمثلی کمتر بود. از آنجا که میانگین تحرک پیش رونده در فصل تولیدمثل و غیر تولیدمثل بیش از 50% می باشد و از طرفی میزان اسپرم طبیعی 60 درصد می باشد، می توان نتیجه گرفت که نریانهای منطقه در هر دو فصل تولید مثل و غیر تولیدمثل دارای قدرت باروری می باشند.