علوم و تکنولوژی محیط زیست
سال:1380 | دوره:- | شماره:11 |تعداد مقالات:9

تحقیق حاضر، با بررسی معضلات مربوط به دریای خزر و سواحل آن در بخش جنوبی )کشور جمهوری اسلامی ایران( به این نکته پی برد که حفاظت از محیط زیست دریای خزر، به اهتمام مسوولان دولتی، همکاری سودبران از ناحیه ساحلی با یکدیگر، همکاری بخش خصوصی با سایر بخش ها )مردمی و دولتی(، برخورداری از ابزار مناسب و امکانات مالی کافی، توان کارشناسی، قوانین و مقررات مناسب و نظارت بر حسن اجرای آنان حمایت های سیاسی و مشارکت عموم جامعه در امور مربوط به تصمیم گیری، آموزش و تنویر افکار عمومی نیازمند است.لذا به منظور دستیابی به اهداف فوق و حل معضلات زیست محیطی موجود در سواحل جنوبی دریای خزر، قوانین و مقررات موجود و بررسی های به عمل آمده در خصوص تشکیلات اداری و سازماندهی و برنامه توسعه سوم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور جمهوری اسلامی ایران، مناسب ترین راهکار پیشنهادی در شرایط فعلی، تشکیل شورای هماهنگی محیط زیست دریای خزر، متشکل از معاونان دستگاه های دولتی ذیربط می باشد.

سازمان های غیردولتی به عنوان نهادهای رسمی، مردمی و خودجوش می توانند دولت را برای حفاظت از محیط زیست جهت داده و انگیزه های لازم را برای جلب مشارکت گسترده مردم در حفظ، احیا و بهره برداری اصولی از محیط زیست ایجاد کنند.برای پی بردن به وضعیت سازمان های غیردولتی زیست محیطی کشورمان و شناسایی اهداف، فعالیت ها و مشکلات آنها و استفاده از تجارب سازمان های غیردولتی زیست محیطی در خارج از کشور این تحقیق انجام شده است. در این تحقیق از سه سری پرسشنامه استفاده شد: یک پرسشنامه مخصوص سازمان های غیردولتی زیست محیطی داخل کشور، پرسشنامه دوم مخصوص عموم مردم و سومین پرسشنامه مخصوص سازمان های غیردولتی زیست محیطی خارج از کشور. نتایج به دست آمده نشان می دهد که مشکلات این سازمان ها در دو بخش درون سازمانی و برون سازمانی شناسایی شدند که در بخش درون سازمانی با مشکلاتی از قبیل: منابع مالی محدود، مشکلات مدیریتی، عدم فعالیت اعضا و ارتباط آنها با یکدیگر و عدم ارزیابی فعالیت ها و ... مواجه شدیم و در بخش مشکلات برون سازمانی با مواردی از قبیل: مشکلات ثبتی، موارد حقوقی، قانونی، اداری و عدم مشارکت مردم مواجه گشتیم. با تحلیل بیشتر روشن شد، علت عدم مشارکت مردم این است که عموم مردم ما شناخت کافی از ماهیت و نحوه عملکرد این سازمان ها ندارند و به عبارتی دیگر این سازمان ها در امر شناساندن و معرفی خود و فعالیت هایشان به جامعه، تاکنون ضعیف عمل کرده اند.

با توجه به اهمیت کنترل فیوم حاصل از فرایندهای مختلف جوشکاری، به ویژه جوشکاری قوس الکتریکی با الکترود دستی و نیز توجه به این نکته که در اغلب صنایع فلزی، جوشکاری در پست های ثابت و بر روی قطعات با ابعاد ثابت انجام نمی شود، کنترل سیار این فرایند قابل ملاحظه است. از این رو در تحقیق حاضر سعی بر طراحی و ساخت یک دستگاه سیار کنترل فیوم جوشکاری شده است.در این پروژه، طراحی سیستم بر اساس توصیه های «انجمن متخصصان بهداشت صنعتی آمریکا» و به روش فشار سرعت انجام گردیده است، پارامترهای اصلی مطرح در طراحی، فاصله دهانه هود تا نقطه جوش، قطر کانال انتقال و میزان هوا گذر که پارامتر موثر در حفظ کیفیت جوش و کارایی عملکرد تهویه است، می باشند. بر این اساس طراحی در چهار مرحله با در نظر گرفتن مقادیر مختلف پارامترهای فوق به شرح زیر انجام شد:-1 اینچ D1=4 فوت مکعب در دقیقه Q1=330 اینچ 6 تا x1=2- اینچ D2=4 فوت مکعب در دقیقه Q1=442 اینچ 6 تا x2=3- اینچ D3=5 فوت مکعب در دقیقه Q3=740 اینچ 9-6 x3=4- اینچ D4=5 فوت مکعب در دقیقه Q4=1320 اینچ 12-9 x4=پس از مقایسه حالت های مختلف، حالت دوم یعنی، «اینچ x=6»، «فوت مکعب در دقیقه Q=442» و «انچ D=4» به عنوان معیارهای اصلی مورد استفاده قرار گرفتند. بر این اساس، شکل دهانه هود، دایره و با سطح مقطع (0.35 فوت مربع)، سرعت ربایش (158 فوت در دقیقه)، سرعت جلوی دهانه هود (449 فوت در دقیقه) و سرعت داخل کانال (5068 فوت در دقیقه) محاسبه شدند. سپس سیستم جمع ‎آوری و انتقال شامل کانال انتقال فلزی و سه زانویی قابل انعطاف از جنس لاستیک منجیت دار جمعا به طول 8 فوت و قطر 4 اینچ برای پوشش یک ایستگاه جوشکاری محاسبه و طراحی گردید.به منظور پالایش آلاینده ها از فیلتر کیسه ای پلی استر به ابعاد (595×300×180)، و فیلتر تلقیح شده زغال فعال به ابعاد (100×300×600 میلیمتر) استفاده شد. فشار استاتیک خط مکش و فشار استاتیک فن به ترتیب (-10.2) و (8.6) اینچ آب و در نتیجه هواکش سانتریفوژ با توان موتور 1.1 کیلووات محاسبه گردید. مقادیر فیوم و گازها (منوکسیدکربن، منواکسیدنیتروژن و دی اکسیدنیتروژن) قبل از ورود به دستگاه به ترتیب برابر (4.2 میلیگرم، 95 پی پی ام، 10.5 پی پی ام، 5 پی پی ام) و بعد از خروج از دستگاه به ترتیب برابر (0.1 میلیگرم، 5 پی پی ام، 0.5 پی پی ام، 0.5 پی پی ام) اندازه گیری شد، در نتیجه کارایی دستگاه برای تصفیه فیوم و گازها به ترتیب فوق الذکر برابر 97.6، 94.7، 95.2 و 90 درصد می باشد.

اساس مالیات بر نیتروژن آن است که اپراتورهای مکان دفن در هنگام دفن زایدات، مالیات بپردازند. این مالیات برای تامین هزینه های مدیریت پتانسیل آلوده کنندگی مکان های دفن در دراز مدت مورد نیاز است. برای تامین یک محرک مالی شفاف، مقدار کاهش هزینه باید بیش از هزینه های آمایش زباله باشد.بر اساس تحقیقات فراوان به انجام رسیده، نیتروژن آمونیاکی بلندمدت ترین خطرات و تهدیدها را برای محیط زیست ایجاد می کند، این خطر به واسطه آلودگی آب است. اگر نیتروژن آمونیاکی به میزان زیادی شسته شود فرض بر آن است که سایر اجزای شیرابه زباله به غلظتی مشابه با محیط اطراف خواهند رسید. مالیات بر نیتروژن باید بر اساس هزینه واقعی شست و شو و آمایش آلاینده های نیتروژن از مکان های دفن و مقداری برای ایجاد محرک های مالی و نیز هزینه های اجرایی وضع شود. در این مقاله ضمن بررسی موارد فوق، این مطالعات برای مکان دفن کهریزک محاسبه شده است.

ترافیک یکی از منابع آلودگی صدا در سطح شهرهای بزرگ است که در بزرگراه ها معمولا به دلیل افزایش شار ترافیکی و سرعت بالای وسایط نقلیه نقش آن در ایجاد آلودگی صدا بیشتر است. براساس آخرین اطلاعات به دست آمده تاکنون تحقیق و مطالعه جامعی در زمینه کاهش آلودگی صدای ناشی از وسایط نقلیه در بزرگراه های تهران صورت نگرفته است از این رو در این پژوهش میزان آلودگی صدای ناشی از ترافیک وسایط نقلیه در مسیر بزرگراه شیخ فضل اله نوری تهران اندازه گیری و بررسی شده و در پایان روش های کنترل و کاهش آن بیان شده است. پس از شناسایی مسیر مورد نظر، ایستگاه های اندازه گیری تعیین و انتخاب شدند و سپس به وسیله صداسنج در روزهای مخلف هفته، مقادیر تراز معادل فشار صوت در ایستگاه های تعیین شده اندازه گیری شدند محل ایستگاه ها با توجه به تراکم نقاط مسکونی حاشیه بزرگراه انتخاب شدند، سپس مقادیر اندازه گیری شده با مقادیر استاندارد مقایسه شدند. نتایج به دست آمده بیانگر آن است که مقادیر از حد مجاز بالاتر بوده و کنترل و کاهش آلودگی صدا در این مسیر ضروری است. لذا موثرترین و متداول ترین روشی برای کنترل و کاهش صدا در بزرگراه ها و محیط های باز ارایه شده است که همان نصب موانع صوتی در طول مسیر مورد نظر می باشد. بدین منظور به وسیله روش هندسی با استفاده از عدد فرنل و روابط مثلثاتی و اندازه گیری طول و فاصله مناطق مسکونی (شنونده) تا حاشیه بزرگراه (منبع صوت) در طول مسیر، مقادیر ارتفاع مانع، کاهش صدا به ازای نصب مانع، حداقل طول مانع، فاصله مانع تا منبع صوت و فاصله مانع تا شنونده محاسبه شده و به تفکیک برای مناطق حاشیه بزرگراه در هر یک از ایستگاه های انتخابی تعیین شدند.

تالاب گمیشان برای پرندگان آبزی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. به طوری که این تالاب به عنوان یک «منطقه مهم برای پرندگان» در مقیاس جهانی شناخته شده است. در این مقاله، تغییرات سالانه مربوط به جمعیت گونه های پرندگان، براساس سرشماری های نیمه زمستانی ارایه شده است. همچنین از اسفند 1377، در 12 ماه پیاپی، شمارش پرندگان به تفکیک 3 نوع بوم سازگان این تالاب انجام شده و در جدولی آمده است. پرندگان آبزی این تالاب از لحاظ مهاجرت به 4 گروه مهاجر زمستانی، مهاجر جوجه آور، مهاجر عبوری و مهاجر 4 فصل تقسیم می شوند. تقسیم بندی گونه ای و جمعیتی پرندگان آبزی به تفکیک 3 نوع بوم سازگان قابل تشخیص در این تالاب نیز با توجه به شرایط زیستگاهی لازم برای انواع گوناگون پرندگان آبزی انجام شده است. بوم سازگان حاشیه شرقی تالاب، بیشترین تعداد (75 درصد) از پرندگان آبزی این تالاب را مورد حمایت قرار داده است. بوم سازگان آب با میانی تالاب 14 درصد و بوم سازگان نیزار غربی تالاب 11 درصد تعداد پرندگان آبزی را در خود جای داده اند. تعداد 4 گونه از پرندگان مشاهده شده در این تالاب در فهرست سرخ گونه های در معرض تهدید جهان قرار دارند. جمعیت مهاجر زمستانی تعداد 20 گونه از پرندگان این تالاب، در برخی از سال ها بیش از 1 درصد جمعیت جهانی آنها بوده است. شاخص های تنوع گونه ای و نیز شباهت بوم سازگانی، برای پرندگان آبزی مربوط به این تالاب محاسبه و ارایه شده است.