اصول بهداشت روانی
سال:1385 | دوره:8 | شماره:30-29 |تعداد مقالات:10

مقدمه: در تعدادی از مطالعات شیوع بیشتر اختلالات روان پزشکی را در دانشجویان پزشکی گزارش نموده اند و برخی از مطالعات نیز بر میزان استرس بالای وارد شده بر دانشجویان پزشکی اشاره دارند. با توجه به اهمیت سلامت جسمانی و روانی پزشکان که مسوولیت تامین سلامت جامعه را بر عهده دارند، بر آن شدیم تا علاوه بر برآورد میزان آسیب شناسی روانی در دانشجویان پزشکی سال آخر مقایسه ای نیز با دانشجویان هم مقطع غیر پزشکی انجام دهیم تا نقش تحصیل در رشته پزشکی بر دانشجویان ارزیابی شود.روش کار: این مطالعه یک تحقیق مقطعی و توصیفی– تحلیلی است که بر روی 69 نفر از دانشجویان مقطع کارورزی پزشکی و 57 نفر از دانشجویان مقاطع کارشناسی ارشد و Ph.D دانشگاه علوم پزشکی مشهد در سال 1383 انجام شد. ارزیابی توسط پرسش نامه مشخصات فردی (سن، جنس، تاهل، بومی یا غیر بومی بودن و سطح درآمد و...) و ارزیابی روان پزشکی توسط آزمون SCL-25 بوده است. دو گروه به وسیله روش نمونه برداری خوشه ای نو آسان انتخاب شده اند. سپس دو گروه از لحاظ ابعاد نه گانه آزمون SCL-25 مورد مقایسه قرار گرفتند و تاثیر متغیرهای مستقل نظیر سن و جنس و... نیز در میزان بروز علایم روان پزشکی مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: در کل 126 نفر در این تحقیق وارد شدند و میان دو گروه دانشجویان پزشکی و غیر پزشکی از لحاظ ابعاد نه گانه علایم روان پزشکی (براساس آزمون SDL-25) تفاوت معنی داری مشاهده نشد (P>0.05). صرف نظر از رشته تحصیلی، روان پریشی و خصومت بین فردی در افراد مذکر به طور معنی داری بالاتر از افراد مونث بود و جسمانی سازی نیز در افراد متاهل و افسردگی در افراد مجرد به طور معنی داری بالاتر از گروه مقابل بود. ترس مرضی و عقاید پارانوئید به متغیرهای سن و جنس و تاهل ارتباطی نداشت.نتیجه گیری: طبق مطالعه ما تحصیل در رشته پزشکی نمی تواند عاملی برای افزایش آسیب شناسی روانی باشد و فاکتورهایی نظیر جنسیت و تاهل نقش تعیین کننده تری دارد.

مقدمه: حفظ ارتباط مثبت بین والدین و نوجوان می تواند انگیزه وی را در مورد آن چه به موفقیت تحصیلی اش مربوط می شود، افزایش دهد. تحقیقات نشان داده است شیوه تربیتی والدین، موفقیت تحصیلی نوجوان را تحت تاثیر قرار می دهد. بنابراین، با توجه به اهمیت شیوه تربیتی والدین برای رشد موفقیت تحصیلی فرزندان، این پژوهش به منظور تعیین ارتباط شیوه تربیتی والدین با شایستگی تحصیلی نوجوانان انجام گرفت.روش کار: در این مطالعه همبستگی توصیفی، 360 نفر دانش آموز نوجوان از مدارس دولتی شهر تبریز به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات شامل پرسش نامه شیوه تربیتی والدین و مقیاس شایستگی تحصیلی بود. آزمون های آماری آنالیز واریانس یک طرفه و LSD برای تجزیه و تحلیل اطلاعات مورد استفاده قرار گرفتند.نتایج: بیشترین درصد دانش آموزان نوجوان (39.7%) شیوه تربیتی والدین را اقتدارمنش گزارش کرده بودند. همچنین بیشترین درصد دانش آموزان نوجوان (39.2%) شایستگی تحصیلی بالایی داشتند. ارتباط آماری معنی داری بین شیوه تربیتی والدین با شایستگی تحصیلی وجود داشت (P=0.000).نتیجه گیری: با توجه به این که اکثریت نوجوانان شیوه تربیتی اقتدارمنش را گزارش کرده بودند و شیوه تربیتی اقتدارمنش ارتباط معنی داری با شایستگی تحصیلی داشت، لذا آموزش والدین درباره پیامدهای شیوه تربیتی آنها برای فرزندان و خصوصیات دوره نوجوانی موجب ارتقا موفقیت های تحصیلی نوجوانان می شود.

مقدمه: استعمال دخانیات یکی از علل عمده مرگ زود هنگام در کشورهای توسعه یافته می باشد. به دلیل تغییرات سریع شیوع مصرف سیگار و نیاز به شناخت مشکل، حساس کردن جامعه و دست اندرکاران مسایل بهداشتی، از طرفی مطالعات معدودی که در این زمینه وجود دارد. شیوع مصرف سیگار در یک جمعیت روستایی مورد بررسی قرار گرفت.روش مطالعه: این تحقیق مقطعی در سال 1380 در یک منطقه روستایی با روش نمونه گیری سرشماری انجام شد. اطلاعات از طریق پرسش نامه دموگرافیک به اضافه پرسش نامه فاجراستروم برای وابستگی به نیکوتین که روایی و پایایی آن قابل قبول بود جمع آوری شد. از تمام جمعیت بالای 12 سال خواسته شد که پرسش نامه را تکمیل نمایند.نتایج: از مجموع 2100 پرسش نامه توزیع شده 1670 پرسش نامه قابل تجزیه و تحلیل آماری بود (میزان پاسخگویی حدود 80%). 49.30 درصد افراد زن و 50.7 درصد مرد بودند. در کل نمونه آماری 18.5 درصد سابقه مصرف سیگار داشته و از این تعداد 7.3 درصد وابستگی به سیگار داشتند. در مردان شیوع مصرف سیگار به صورت معنی داری بیشتر از زنان بود (P<0.001). مشوق اصلی در مصرف سیگار در مرحله اول دوستان و در مرحله آخر خواهر یا برادر بوده است. مصرف قلیان و چپق گزارش نشد. متوسط مصرف روزانه 11 نخ سیگار بود. تمایل به ترک سیگار بسیار بالا (90.7%) و متوسط اقدام به ترک سه مرتبه بود.نتیجه گیری: سو مصرف و اعتیاد به سیگار در جمعیت مورد مطالعه در حد قابل توجهی بالاست، به ویژه در مردان با توجه به نقش دوستان و تمایل به ترک بالا به جاست که سازمان های مربوطه نسبت به آموزش جامعه در مورد مهارت های اجتماعی از یک طرف و از طرف دیگر امکانات و تسهیلات در دسترس جهت کسانی که تمایل به ترک دارند اقدام لازم را معمول دارند.

مقدمه: خودکشی با آتش در کشورهای غربی بسیار نادر است (0.06 تا 1% تمام خودکشی ها)، اما در کشورهای در حال توسعه نسبتا شایع است (تا حد 40.3% تمام خودکشی ها). در نقاط مختلف ایران حدود 1.39 تا 9.5% از مواردی که اقدام به خودکشی (ناموفق) می کنند و 25 تا 40.3% مواردی که خودکشی موفق می کنند، به علت خودسوزی بوده است. آمار رسمی در سال 1380 نشان دهنده این موضوع است که 36.4% کل خودکشی های موفق در ایران به علت خودسوزی بوده است. خودسوزی از 0.37% تا 40% از بیماران بستری شده در بخش سوختگی را در نقاط مختلف جهان به خود اختصاص داده است، و در ایران 4.1% تا 36.6% از بیماران بستری شده در بخش های سوختگی نقاط مختلف ایران، به علت خودسوزی بوده است. این در حالی است که 80% از بیماران خودسوزی بستری شده به علت شدت بالای سوختگی می میرند. هدف از این مطالعه شناخت چهره اپیدمیولوژیک خودسوزی موفق در استان کرمانشاه است. نتایج حاصل از این بررسی به عنوان پایه ای جهت مطالعات مداخله ای پیشگیری کننده از این اقدام خود مخرب انسانی به کار گرفته خواهد شد.روش کار: در طول سال 1383 تمام موارد خودکشی پذیرش شده در بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی مورد برسی قرار گرفتند. نوع مطالعه گذشته نگر مقطعی با استفاده از پرسش نامه جمعیت شناسی و پرسش نامه خودکشی بوده است.نتایج: در مدت یکسال زمان مطالعه، 1820 مورد اقدام به خودکشی (ناموفق) و 90 مورد خودکشی موفق پذیرش شدند. 41% (37 مورد) از خودکشی های موفق به علت خودسوزی بوده است. 81% از بیماران خود سوزی مونث (P<0.0005)، و نسبت زن به مرد برابر 4.3 بود. 86% در گروه سنی 11 تا 30 سال بودند. میانگین سنی 24.9 سال بود (دامنه 14 تا 50 سال)، 49% مجرد بودند. 84% سواد کمتر از مقطع راهنمایی داشتند. 78.5% خانه دار و 14% بیکار بودند. همچنین 53% در روستا زندگی می کردند، 97% فاقد سابقه اقدام به خودکشی بودند، 67.5% در موقع ورود به بیمارستان از کار خود پشیمان بودند. زمان غالب جهت انجام خودسوزی در طول روز (64.8%) و شایع ترین عامل محرک جهت خودسوزی، دعوای مابین زن و شوهر بود (32.5%).نتیجه گیری: در مجموع این مطالعه نشان می دهد که خودسوزی باید به عنوان یک مساله مهم بهداشت روانی در جامعه ما مورد توجه مسوولان قرار گیرد. استراتژی ها و برنامه های پیشگیری باید در اولویت قرار گیرند. سیستم ارایه خدمات بهداشتی درمانی یک بستر مناسب جهت اجرای برنامه ملی پیشگیری از خودسوزی می باشد. آگاهی از آمار قربانیان خودسوزی و سرگذشت آنها انگیزه کافی را جهت تلاش برای پیشگیری از این بلای خود مخرب که دارای عوارض شدید اجتماعی نیز هست، فراهم می کند.

مقدمه: بیماری های قلبی عروقی مهم ترین علت مرگ در کشورهای توسعه یافته است و عوامل خطر متفاوتی نیز برای این بیماری ها مطرح است که از آن میان عوامل فشارزای روان شناختی نقش مهمی در ایجاد یا تشدید و استمرار این اختلالات دارند. این پژوهش برای مقایسه نتایج شیوه های مقابله با استرس و رویدادهای اخیر زندگی در بیماران مبتلا به بیماری عروق کرونر و گروه شاهد سالم انجام گرفت.روش کار: جمعیت مورد مطالعه، بیماران بستری در بخش قلب بیمارستان قائم (عج)، حجم نمونه 50 بیمار مرد کرونری و 50 مرد غیر مبتلا به بیماری عروق کرونر بودند. دو گروه مورد مطالعه از نظر وضعیت تاهل، شغل، تعداد فرزندان، محل اقامت (زندگی در شهر یا روستا)، مراجعه به روانپزشک، میانگین فشارخون سیستول و دیاستول و میانگین کلسترول خون و جنسیت همگن بودند. برای هر دو گروه تست روش های مقابله با استرس (coping) بیلینگز و موس و رویدادهای اخیر زندگی پیکل و همکاران انجام شد و نتایج آن در دو گروه مورد مقایسه آماری قرار گرفت.نتایج: بین دو گروه، شاهد غیر مبتلا به بیماری کرونری و افراد بیمار کرونری، راهبردهای مقابله ای بیماران کرونری مبتنی بر واکنش هیجانی به طور معنی داری بیش از گروه شاهد سالم و راهبردهای مبتنی بر ارزشیابی شناختی گروه شاهد سالم به طور معنی دار بالاتر از گروه بیماران کرونری بود راهبردهای مقابله ای مبتنی بر حل مساله و جلب حمایت اجتماعی در گروه شاهد بیش از گروه بیماران کرونری بود ولی از نظر آماری معنی دار نبود. راهبردهای جسمانی نمودن نیز در بیماران کرونری بیش از گروه شاهد سالم بود ولی از نظر آماری معنی دار نمی باشد. از نظر رویدادهای استرس آمیز تفاوت معنی دار بین دو گروه موجود نبود.نتیجه گیری: در پایان به نظر می رسد تغییر شیوه های برخورد با استرس و سبک های مقابله ای می تواند در کاهش خطر ابتلا به بیماری های عروق کرونر نقش مهمی ایفا کند.

مقدمه: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی– تحلیلی است که به منظور بررسی میزان نشانه های افسردگی نوجوانان و ارتباط آن با رضایت زناشویی مادران آنان در شهرستان تویسرکان در سال 1383 انجام گرفته است.روش کار: جامعه این پژوهش را کلیه دانش آموزان مشغول به تحصیل در دبیرستان های روزانه دولتی شهرستان تویسرکان به همراه مادرانشان که دارای شرایط و معیارهای مورد پژوهش بودند را تشکیل داد که از بین آنان 240 نفر به روش نمونه گیری چند مرحله ای به عنوان نمونه انتخاب گردیدند. ابزار گردآوری داده ها در این پژوهش پرسش نامه بوده که در دو بخش تنظیم شده و شامل پرسش نامه 20 سوالی سنجش افسردگی بک و پرسش نامه رضایت زناشویی انریچ می باشد.نتایج: یافته های پژوهش نشان داد که میزان نشانه های افسردگی در نوجوانان 74.5 درصد بود و نیز میزان نارضایتی مادران 2.8 درصد بود. از نظر آماری ارتباط معنی داری معکوس بین میزان افسردگی نوجوانان و میزان رضایت زناشویی مادران وجود داشت (P<0.001). به علاوه بین برخی از مشخصه های نوجوانان مانند جنس، تعداد خواهران و برادران و میزان افسردگی آنان ارتباط معنی دار وجود داشت. همچنین بین میزان رضایت زناشویی مادران و برخی مشخصه های آنان مانند سن، سن همسر، تحصیلات و تحصیلات همسر ارتباط معنی دار وجود داشت و بین میزان افسردگی نوجوانان و برخی از مشخصه های مادران آنان مانند سن مادر، تحصیلات مادر و تحصیلات پدر نیز ارتباط معنی دار وجود دارد.نتیجه گیری: نتایج پژوهش لزوم اجرای برنامه های آموزشی منظم و موثر را جهت ارتقا سطح آگاهی افراد جامعه به خصوص والدین نوجوانان در زمینه افسردگی نوجوانان و ارتباط آن با رضایت زناشویی والدین مورد تایید قرار می دهد.

مقدمه: مدیریت زمان یکی از روش های موثر جهت کاهش میزان استرس شغلی است. در واقع این نوع مدیریت چیزی جدا و منفک از واژه مدیریت به مفهوم عام نیست و هدف آن جلوگیری از اتلاف وقت و نظم و نسق دادن به زمان کاری می باشد.روش کار: این پژوهش یک مطالعه توصیفی از نوع همبستگی است که به منظور بررسی رابطه رفتارهای مدیریت زمان و استرس شغلی صورت گرفته است. در این پژوهش 30 سرپرستار شرکت داشتند. روش نمونه گیری از نوع در دسترس بوده است. میزان رفتارهای مدیریت زمان و استرس شغلی از طریق پرسش نامه مورد سنجش قرار گرفته است.نتایج: تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین رفتارهای مدیریت زمان و استرس شغلی همبستگی معکوس وجود دارد. ضریب همبستگی پیرسون نیز این ارتباط را تایید کرد (r=-0.81 P<0.001). بین دو متغیر مذکور و مشخصات فردی هیچ گونه ارتباط معنی داری پیدا نشد.بحث: دارا بودن رفتارهای مدیریت زمان سبب تخفیف استرس شغلی می گردد. لذا پیشنهاد می گردد کلیه سازمان ها جهت تخفیف استرس شغلی و افزایش رضایت و عملکرد شغلی نسبت به برقراری دوره های آموزشی مدیریت زمان مبادرت ورزند.

مقدمه: نوجوانان سرمایه های آینده جامعه هستند. مدارس ویژه پرورش استعدادهای درخشان دارای محیطی نسبتا متفاوت با مدارس عادی می باشند. تفاوت دو محیط آموزشی می تواند موجب تقویت یا ایجاد ویژگی های شخصیتی متفاوت در دو گروه دانش آموزان این مدارس شود. پژوهش حاضر برای بررسی تفاوت های احتمالی موجود در ویژگی های شخصیتی و سلامت روان دانش آموزان دبیرستان های تیزهوشان و عادی طراحی و اجرا گردید.روش کار: نمونه ای مشتمل بر 200 دانش آموز (97 نفر تیزهوشان و 103 نفر عادی) از میان دانش آموزان مقطع سال سوم دبیرستان انتخاب شدند سپس ابعاد شخصیت نمونه ها با استفاده از پرسش نامه NEOPI-R و نیز سطح سلامت روان آنها با به کارگیری پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) مورد ارزیابی قرار گرفت.نتایج: یافته ها نشان داد که دانش آموزان دبیرستان های تیزهوشان در مقایسه با دانش آموزان عادی نمرات نسبتا بالاتری در شاخص باز بودن به تجربه ها (P=0.05) و نمرات پایین تری در شاخص توافق (P=0.012) دارند. به علاوه دختران در مقایسه با پسران نمرات بالاتری در شاخص توافق کسب کرده اند (P=0.001). از طرف دیگر نتایج نشان داد که دانش آموزان دبیرستان های تیزهوشان از سطح سلامت روانی بهتری نسبت به دانش آموزان مدارس عادی برخوردارند (P=0.001) که این تفاوت در نمرات اضطراب (P=0.001) و افسردگی (P=0.001) معنی دار می باشد. به علاوه دختران تیزهوشان از سطح سلامت روانی بهتری نسبت به دختران مدارس عادی برخوردارند (P=0.008) که این تفاوت در سه خرده مقیاس اضطراب (P=0.009)، افسردگی (P=0.012)، و علایم جسمانی (P=0.005) معنی دار بود.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش به نظر می رسد که دانش آموزان دبیرستان های تیزهوشان از نظر برخی از ابعاد شخصیتی و نیز سطح سلامت روان با دانش آموزان عادی متفاوت هستند. شرایط مطلوب محیط آموزشی و نوع برخورد خانواده می تواند در این تفاوت ها نقش داشته باشد.