GEOGRAPHIC SPACE
Year:2018 | Volume:17 | Issue:60|Papers Count:17

ایران از نظر لرزه خیزی در منطقه فعال جهان قرار دارد و وقوع زلزله در آن با تلفات جانی و مالی بالایی همراه است یکی از برنامه های مهم و در دست اقدام دولت برای کاهش خطرپذیری کشور در برابر زلزله، برنامه مطالعه و اجرای مقاوم سازی ساختمان های مهم دولتی و تاسیسات زیربنایی کشور است. ساختمان مدارس با قرارگیری در ردیف ساختمان های بااهمیت زیاد، مشمول این طرح است. این پژوهش، با توجه به اهمیت بحث مقاوم سازی، در ارتباط با مدارس آذربایجان شرقی بالاخص با قرارگیری شهرهای اهر و ورزقان در پهنه خطر لرزه خیزی با درجه بسیار زیاد و نیز لزوم مدیریت بحران در مناطق لرزه خیز باهدف شناسایی و اولویت بندی عوامل کلیدی موفقیت در زمینه پروژه های مقاوم سازی مدارس با توجه به عوامل اجرایی صورت گرفته است. پژوهش حاضر با روش توصیفی- پیمایشی به گردآوری اطلاعات به دو صورت مطالعات کتابخانه ای و تحقیقات میدانی و با استفاده از ابزار مصاحبه و پرسشنامه بسته انجام گرفته است و به ارزیابی عوامل کلیدی موفقیت پروژه ها از دیدگاه متخصصین مربوطه در بازه زمانی (2006-2014) پرداخته است. در تحلیل داده ها به کمک نرم افزار SPSS19 و با استفاده از آزمون کولموگروف اسمیرنوف، برای تحلیل استنباطی متغیرها و نیز آزمون فریدمن استفاده شده است. نتایج نشان می دهد عامل ضرورت و فوریت انجام پروژه با میانگین 4.81 و عامل اجرای صحیح دیتیلهای اجرایی مطابق مشخصات فنی با میانگین 4.79 در رتبه اول و دوم قرار دارد و فاکتورهای وجود مشاورین باصلاحیت و پیمانکاران توانمند مرتبط با میانگین 4.46 و 4.33 و فاکتور مستندسازی و ایجاد سامانه آرشیو تجربیات با میانگین 4.23 در رتبه های بعدی قرار دارد. در خاتمه، راهکارهای پیشنهادی برای ذینفعان تاثیرگذار پروژه ارائه گردید تا بتواند مجموعه تلاش های صورت گرفته در پروژه را به سمت به کارگیری یا مهار این عوامل سوق دهد و برآیند بهتری به همراه داشته باشد.

محیط های ساحلی به دلیل قرار گیری در محل تلاقی سه عرصه مهم آب کره، هوا کره و سنگ کره از پیچیده ترین و حساس-ترین محیط های کره زمین محسوب می شود. دلتا ها از مهم ترین و با ارزش ترین محدوده های ساحلی هستند که به دلیل تلاقی جریان هیدرودینامیک رودخانه و دریا همواره در حال تغییر و تحول هستند. آگاهی از این تغییرات در راستای بهره-برداری از پتانسیل های طبیعی سواحل کشور و همچنین مواجهه با مخاطرات ژئومورفولوژیکی الزامی است. در این تحقیق از تصاویر ماهواره ای چندزمانه سال های 2015- 1973 ماهواره لندست، نقشه های توپوگرافی با مقیاس 1:50000 و زمین شناسی با مقیاس 1:10000 استفاده شد در ادامه با استفاده از روش بصری، نیمه اتوماتیک و اتوماتیک و همچنین تحلیل آماری نیمرخ های متساوی البعد تغییرات ژئومورفودینامیک رخداده در دوره آماری 28 ساله در محدوده ساحلی جزیره ام-الکرم تا خور زیارت مورد ارزیابی قرار گرفته و عوامل موثر در این تغییرات بررسی شد. براساس نتایج حاصل شده مشخص شد با توجه به شیب کم سواحل منطقه و همچنین رسوب آوری رودخانه مند، تغییرات رخداده بسیار محسوس و چشمگیر است؛ به نحوی که بیش از 48.47 کیلومتر مربع از منطقه مورد مطالعه در خلال سال های 1987-2015 به زیر آب رفته است. همچنین در دوره (1987-2006) سرعت پیشروی آب به سمت ساحل بسیار سریع تر از دوره (2006 تا 2015) می باشد. بیش ترین میزان تغییرات مربوط به دهانه دلتای رودخانه مند و زبانه های ساحلی منطقه می باشد. لذا با توجه به ناپایداری سواحل و وجود مخاطرات جریانی و هیدورلوژیکی، هرگونه اقدامات تاسیساتی و زیربنایی در منطقه باید با توجه به تغییرات ژئومورفودینامیک ساحلی باشد.

یکی از مهم ترین عوامل اثرگذار بر ناپایداری گردشگری، عدم شناسایی دقیق مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر در توسعه گردشگری است. بر این اساس، تحقیق حاضر تلاش دارد تا با شناسایی این مولفه ها، زمینه های تحقق پایداری گردشگری در محدوده مورد مطالعه حاصل شود. بدین منظور ابتدا به استخراج شاخص های نظری از منظر اسناد معتبر جهانی اقدام شده است. سپس شاخص های مشترک گردشگری پایدار در سطح محدوده مورد مطالعه، به آزمون گذاشته شده اند. روش تحقیق مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق، از نوع توسعه ای است. داده های تحقیق به صورت کتابخانه ای و میدانی گردآوری شده است و در تحلیل اطلاعات از مدل ANP (برای وزن دهی به شاخص ها) و نرم افزار Mic Mac (برای تعیین مولفه های تاثیرگذار و تاثیرپذیر) بهره گیری شده است. جامعه آماری شامل بندر انزلی از توابع استان گیلان است. نتایج پژوهش نشان می دهد که شاخص های حفظ محیط زیست، نهادسازی شهری، توسعه زیرساخت های گردشگری، بهبود سطح ایمنی، افزایش میزان مشارکت، کدهای اخلاقی و مقررات محلی و کنترل آلودگی ها جزء شاخص های تاثیرگذار شاخص های ارتقاء سطح رضایتمندی، تامین زیرساخت های اطلاع رسانی و کنترل قیمت ها جزء شاخص های تاثیرپذیر و شاخص های تامین خدمات شهری و ارتقاء میزان امنیت جزء شاخص-های بی تاثیر محسوب می گردند.

هدف از این پژوهش ساماندهی مشاغل خیابان امام از طریق تعیین نسبت سازگاری بین هر کدام از مشاغل موجود بوده است. روش پژوهش تحلیلی–توصیفی و از نوع کاربردی است که داده ها از طریق برداشت میدانی و اطلاعات کتابخانه ای و استفاده از منابع موجود به دست آمده است. محدوده مورد مطالعه از فلکه دانشگاه تا میدان ساعت (شهرداری) می باشد. مشاغل موجود طبق اصول برنامه ریزی شهری در 11 طبقه گنجانده شده اند و در محیطArc GIS هر یک از این کاربری ها تبدیل به یک لایه شدند که نقشه های موقعیت هر کاربری نسبت به کل کاربری های اطراف تهیه شد. برای تشخیص درجه سازگاری تا ناسازگاری بر اساس ماتریس های کیفی و به طور خاص از ماتریس سازگاری، نسبت های سازگاری به دست آمد و تمامی مشاغل در پنج رده سازگار تا ناسازگار طبقه بندی شدند که این طبقه بندی بر اساس عملکرد و نوع شغل و خدماتی که ارایه می دادند، نسبت به کاربری های اطراف خود بررسی شد و نتایج به صورت نسبت سازگاری هر کاربری با توجه به ماهیت عملکردی، در 11 نقشه نسبت سازگاری به دست آمد و سرانجام تمامی مشاغل در پنج رده سازگار تا ناسازگار خلاصه شدند و نقشه سازگاری مشاغل خیابان تهیه شد و مشخص شد که کاربری تجاری محله ای بالاترین سازگاری و کاربری تاسیسات کم ترین سازگاری را با فضای اطراف خود دارند و بقیه کاربری ها بین این دو رده قرار گرفتند.

این پژوهش با هدف بررسی تغییرات تبدیل کاربری ها با استفاده از تصاویر ماهواره ای در فواصل زمانی 15 و 6 ساله (21 ساله) در سطح شهرستان خلخال انجام گرفته است. با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و IRS، و با توجه به اصلاح خطاهای ژئومتری و رادیومتری نقشه کاربری و پوشش اراضی شهرستان خلخال به روش طبقه بندی نظارت شده و الگوریتم حداکثر احتمال تشابه برای سال های (66، 1381 و 1387) تهیه شد. صحت نقشه های تولیدی با آزمون صحت کلی و آماره کاپا محاسبه و نتایج مقایسه نقشه سال های (1366) با (1381) نشان داد که میزان تغییرات اراضی زراعت دیم از 18.37 به 25.22 درصد و زراعت آبی از 5.77 به 7.30 درصد افزایش، در مقابل مراتع از 38.44 به 31.61 درصد و سطوح جنگلی از 2.00 به 0.38 درصد کاهش یافته است. همچنین نتایج مقایسه نقشه سال های (1381) با (1388) نشان داد که کاربری مرتع و مسکونی به ترتیب با 0.23 و 0.06 درصد افزایش و کاربری زراعت دیم با 1.58 درصد بیش ترین کاهش را داشته اند. تحلیل آماری برای نقشه سال (1366) در سطوح 1 و 5 درصد نشان داد که طبقات صخره به ترتیب 89 و 91 درصد و برای چمن زار 62 و 65 درصد از بیش ترین و کم ترین درصد اطمینان برخوردار است. برای نقشه سال (1381) در سطوح آماری فوق طبقات زراعت دیم به ترتیب 91 و 94 درصد و جنگل 67 و 69 درصد و برای سال (1387) پوشش اراضی صخره با 86 و 89 درصد و کاربری جنگل با 67 و 69 درصد در سطوح آماری 1 و 5 درصد به ترتیب از بیش ترین و کم-ترین درصد حدود اطمینان برخوردار بوده اند. با توجه به آزمون صحت، کاپا و درصد حدود اطمینان نقشه های تهیه شده از دقت قابل قبول برخوردار بوده است.

مقاله حاضر با هدف بررسی متغیرهای مؤثر بر رضایت مندی شهروندان از کیفیت محیط زندگی در مراکز تجاری-تاریخی کلان شهرها از دیدگاه ساکنان آن با نمونه موردی کلان شهرهای اصفهان و تبریز، به دنبال تبیین علمی-تر و نگاه کارشناسانه تر بر عوامل کیفیت محیط می باشد. بر این اساس با توجه به مطالعه ادبیات نظری مربوط به کیفیت محیط، چارچوب مفهومی متشکل از عوامل شانزده گانه، برای بررسی تدوین و مبانی تحقیق و تحلیل قرار گرفته است. نوع پژوهش، از نظر هدف کاربردی و توسعه ای، از لحاظ روش انجام تحقیق، توصیفی-تحلیلی می باشد. ویژگی های سن، جنس، سطح تحصیلات، رضایت اقتصادی و وضعیت سلامت به عنوان ویژگی های فردی و مستقل در این راستا شناسایی شده اند تا تاثیرشان بر رضایت مندی از کیفیت محیط زندگی و هریک از عوامل شانزده گانه آن به عنوان متغیرهای وابسته مورد تحلیل قرار گیرد. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران با در نظر گرفتن فرضیه حداکثر ناهمگنی، برای مجموع دو محدوده مورد نظر 768 محاسبه شد. به منظور تحلیل داده ها، روش های آماری نظیر توزیع فراوانی، آزمون تی تک نمونه ای، ضریب همبستگی اسپیرمن، فی و کرامر به کار رفت که بدین منظور از نرم افزار SPSS استفاده شد. نتایج نشان می دهد که میزان رضایت شهروندان از کیفیت محیط در حد مطلوبی قرار ندارد. در ارتباط با میزان آزمون تی تک نمونه ای در هر دو محدوده مورد بحث، تفاوت به گونه ای می باشد که حتی می توان از در نظر گرفتن اختلاف مقدار محاسبه شده (0.01) نیز صرف نظر کرد. به هر حال با توجه به تفاوت های جغرافیایی و فرهنگی نسبی بین ساکنان مرکز تجاری-تاریخی دو کلان شهر اصفهان و تبریز، علت این موضوع را می توان در تفاوت های فردی وابسته به صفات اجتماعی-اقتصادی بررسی کرد. نتایج این بررسی ها نشان می دهد که متغیر جنسیت و رضایت مالی شهروندان ساکن در مراکز تجاری-تاریخی در ادراک محیط آنان موثر است که در دو جامعه مورد اشاره مورد آزمون قرار گرفته و تایید می شود. تاثیر میزان تحصیلات در ادراک محیطی ساکنان تنها در کلان شهر تبریز تایید می شود.

سیلاب از جمله بلایای طبیعی شناخته شده می باشد که خسارت مالی و جانی فراوانی به همراه دارد این پدیده با کمک شناسایی مناطق سیل خیز و مدیریت مناسب قابل کنترل می باشد. هدف این مقاله ارزیابی و پهنه بندی خطر سیل در حوضه زنگمار در شهرستان ماکو با استفاده از مدل فازی می باشد به این منظور لایه های اطلاعاتی مربوط به شیب، ارتفاع، انحنای پلانی متریک، انحنای پروفیل، کاربری اراضی، خاک، سنگ شناسی، فاصله از رود، تراکم زهکشی و شاخص NDVI مورد استفاده قرار گرفته است. نقشه پهنه بندی سیلاب با استفاده از عملگر گاما 0.5، 0.7 و 0.9 تهیه شد و برای آزمودن کارایی مدل فازی و انتخاب عملگر مناسب گاما، همبستگی پارامترها با هر یک از عملگرها جداگانه محاسبه شد. نتایج نشان داد، گاما 0.9 مناسب ترین عملگر می باشد. در نقشه نهایی پهنه بندی خطر سیل خیزی نواحی با خطر بسیار بالا در بالادست و شمال حوضه قرار دارند. اغلب نواحی با خطر سیل خیزی بسیار بالا در دامنه های محدب و ستیغ ها و در شیب های بین 0-7 درصد که اغلب مناطق کوهستانی، است قرار دارد. ارتفاع این سطوح اغلب، بین 800-1200 متر می باشد.

با توجه به شرایط نامساعد روستاهای شهرستان جوانرود به لحاظ نرخ بیکاری بالا و فقر روستاییان که تبعات منفی بسیاری را به دنبال دارد، هدف از پژوهش حاضر سنجش وضعیت شاخص های کارآفرینی در بین روستاییان شهرستان جوانرود و همچنین شناسایی تعیین کننده ها و راهکارهای توسعه کارآفرینی در سکونتگاه های روستایی شهرستان مذکور است. پژوهش حاضر از نوع تحقیقات کمی بوده که با روش توصیفی-تحلیلی انجام گرفته است. جامعه آماری پژوهش را کلیه سرپرستان خانوار روستایی شهرستان جوانرود تشکیل می دهد و با توجه به محدودیت های پیش رو، محققان با استفاده از فرمول کوکران، 356 نفر از آن ها را به عنوان نمونه آماری برآورد کرده اند. نتایج پژوهش نشان داد وضعیت روستاییان شهرستان جوانرود به لحاظ دارا بودن مشخصه های کارآفرینی، با میانگین 3.327، در وضعیت مناسبی قرار دارند و روستاییان شهرستان جوانرود در میان 12 مشخصه کارآفرینی، به لحاظ سه ویژگی پشتکار، انرژی بالا و مردم داری به ترتیب با ضریب تغییرات 0.178، 0.191 و 0.205 دارای بهترین وضعیت و به لحاظ سه ویژگی خطرپذیری، نوآوری و پیشقدمی به ترتیب با ضریب تغییرات 0.540، 0.430 و 0.426، ضعیف ترین وضعیت را دارند. نتایج شناسایی تعیین کننده های توسعه کارآفرینی در محدوده مورد مطالعه با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد پنج عامل اقتصادی، مدیریتی-آموزشی، زیرساختی، اجتماعی-فرهنگی و محیطی، توانسته اند حدود 66.5 درصد واریانس متغیر وابسته را تبیین کنند. نتایج اولویت بندی راهکارهای عملیاتی روستاییان جهت توسعه کارآفرینی در سکونتگاه های روستایی شهرستان جوانرود نشان داد سه راهکار «تخصیص منابع مالی با شرایط اخذ و بازپرداخت مناسب به روستاییان جهت توسعه فعالیت های کارآفرینی»؛ «حمایت مالی مستقیم بخش دولتی و خصوصی از روستاییان جهت کاهش خطر ورشکستگی» و «تضمین خرید تولیدات روستاییان حداقل در مراحل اولیه شروع فعالیت کارآفرینی» به ترتیب با 194، 169 و 158 بار تکرار، مهم ترین راهکارهای روستاییان جهت توسعه کارآفرینی بوده اند.

امروزه نحوه دفع، مکان یابی و مدیریت صحیح محل دفن مواد زاید به عنوان یکی از معضلات زیست محیطی شهری تبدیل شده است. مشکل جستجوی یک محل مناسب برای دفن پسماندهای جامد به علت وجود عوامل و پارامترهای متعدد موثر در این امر، از جمله مسائل پیچیده، پرهزینه و وقت گیر به شمار می رود. سیستم های تصمیم گیری چند معیاره و سیستم اطلاعات جغرافیایی تکنیکی کارآمد برای مدیریت و کاربرد داده های مختلف مکانی هستند. لذا هدف این پژوهش به کارگیری روشی مناسب برای مکان یابی زیست محیطی محل دفن زباله های شهری با استفاده از سیستم های تصمیم گیری چند معیاره و تکنیک های سیستم اطلاعات جغرافیایی است. بر این اساس شهرستان بوکان به عنوان منطقه مورد مطالعه انتخاب شد. پژوهش حاضر از نوع کاربردی بوده و روش تحقیق آن توصیفی-تحلیلی می باشد. شیوه گردآوری اطلاعات در آن، اسنادی، میدانی و نرم افزاری می باشد که با بهره گیری از مدل ترکیبی روش های فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) و میانگین گیری وزن دار ترتیبی (OWA) و معیارهای فاصله از آب های سطحی، فاصله از شهر، فاصله از مراکز جمعیتی (نقاط روستایی)، فاصله از راه های ارتباطی، شیب و کاربری اراضی، مکان یابی بهینه برای دفن زباله های شهری صورت گرفته است. یافته ها نشان داد در حدود 360 کیلومتر مربع معادل تقریبا 9 درصد از مساحت شهرستان بوکان برای دفن پسماند، کاملا مناسب است که این محدوده ها در قسمت های شمال و شمال شرقی شهرستان بوکان واقع شده اند. شایان ذکر است، نتیجه کلی پژوهش حاضر حاکی از کارایی و انعطاف پذیری الگوریتم ترکیبی برای یافتن مکان بهینه جهت دفن مواد زاید شهری است.

توسعه گردشگری در هر مکان جغرافیایی باعث می شود تا در کنار آثار مثبت و پیامدهای مثبت اقتصادی، اجتماعی، شاهد اثرات زیست محیطی نیز باشیم. چنانچه این اثرات از نوعی منفی بوده و تداوم پیدا کند، در آن صورت می تواند خسارت های جبران ناپذیری را به بار آورد. امروزه، گردشگری پایدار در چارچوب برنامه های توسعه پایدار به منظور حفاظت از محیط زیست مناطق گردشگری مورد توجه خاصی قرار گرفته است. در همین راستا، هدف این بررسی، ارزیابی میزان پایبندی صاحبان اقامتگاه های گردشگری به گردشگری پایدار در شهرهای منتخب ساحلی استان مازندران است. جامعه آماری تحقیق حاضر را صاحبان اقامتگاه های گردشگری در سه شهر بابلسر، نور و محمودآباد تشکیل دادند که به صورت نمونه گیری تصادفی ساده، 121 نفر انتخاب شدند. روش انجام این تحقیق به صورت پیمایش بوده و برای جمع آوری اطلاعات نیز از پرسشنامه استفاده شده است. یافته های تحقیق نشان داد که پاسخگویان نسبت به گردشگری پایدار گرایش مثبت داشتند و میزان این گرایش برحسب سن، تحصیلات و سابقه اشتغال پاسخگویان متفاوت بوده است. علاوه بر این، نتایج تحقق نشان داد که بین دو بعد ذهنی و عملی گردشگری پایدار رابطه مستقیم وجود داشته است. در نهایت، میزان پایبندی به گردشگری پایدار در بین سه شهر مورد بررسی، متفاوت بوده است.

مدل سازی تغییر شکل منحنی تداوم جریان، یکی از موضوعات مهم در هیدرولوژی بوده و ابزار مناسبی برای تحلیل هیدرولوژیکی حوضه است. در این پژوهش تعداد 22 ایستگاه با آمار مناسب و دوره مشترک آماری سال های آبی (1378-1353) انتخاب شد. با استفاده از نقشه توپوگرافی با مقیاس 1:50000 و تعیین موقعیت ایستگاه ها، محدوده مورد پژوهش مشخص و پارامترهای اولیه حوضه با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی، استخراج شد. واحدهای سنگ شناسی با استفاده از نقشه زمین شناسی رقومی شده، با مقیاس 1:250000 استخراج و مساحت تحت پوشش هر واحد در هر حوضه محاسبه گردید. منحنی تداوم جریان با استفاده از داده های روزانه جریان، ترسیم و با استفاده از کد نویسی در محیط برنامه نویسی MATLAB شیب آخرین نقطه عطف منحنی محاسبه و درصد عدم تجاوز معادل آن بر روی محور افقی منحنی تداوم جریان، به عنوان شاخص تغییر شکل منحنی انتخاب شد. تحلیل عاملی با استفاده از 12 پارامتر انجام و همگن بندی با عوامل موثر صورت گرفت. سپس روابط رگرسیونی شاخص تغییر شکل منحنی تداوم جریان، با پارامتر های هیدرولوژیکی، زمین شناسی و هندسی حوضه ها در سطوح معنیداری کم تر از یک درصد تعیین شد. نتایج آزمون تحلیل عاملی نشان داد که کلیه متغیر ها در قالب چهار عامل طبقه بندی می شوند که در مجموع در برگیرنده 74.47 درصد از واریانس داده ها می باشند. عوامل ارتفاع متوسط، بارش متوسط سالیانه، چگالی زهکشی و شاخص جریان پایه در قالب عامل اول، عامل زمین شناسی در عامل دوم، مساحت حوضه و طول رودخانه اصلی در عامل سوم و ضریب جریان در عامل چهارم، به عنوان موثرترین پارامتر ها شناخته شدند. نتایج تحلیل شیب منحنی نشان داد که میزان صدک های منحنی، معادل آخرین نقطه عطف، در حوضه های منطقه پژوهش، بین Q8 تا Q60 متغییر است.

داشتن کیفیت زندگی مطلوب، همواره آرزوی بشر بوده و هست. در سال های اخیر مطالعات کیفیت زندگی در محیط های شهری به طور قابل توجهی از سوی اندیشمندان علوم شهری مورد بررسی و پژوهش قرار گرفته است. در تعریفی کلی می توان کیفیت زندگی را یک اصطلاح کلی مفهومی برای نشان دادن چگونگی برآورده شدن نیازهای انسانی و همچنین معیاری برای ادراک رضایت و عدم رضایت افراد و گروه ها از ابعاد مختلف زندگی دانست. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی کیفیت زندگی شهری با استفاده از شاخص های ذهنی از دیدگاه ساکنان شهر کرمان و ارزیابی میزان رضایت آن ها از زندگی شهری است. روش تحقیق در این پژوهش از لحاظ هدف «کاربردی» و از نظر روش مطالعه، «توصیفی-تحلیلی» است و جمع آوری اطلاعات و داده ها به دو صورت «اسنادی و پیمایشی (پرسشنامه)» انجام پذیرفته است. حجم نمونه با توجه به جمعیت شهر و با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر به دست آمده است و روایی گویه های پرسشنامه توسط تعدای از کارشناسان و اعضای هیات علمی دانشگاه مورد تایید قرار گرفت و همچنین برای بررسی پایایی ابزار تحقیق نیز از روش انجام پیش آزمون و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد که ضریب آلفای کرونباخ برای مجموع شاخص های پرسشنامه برابر 0.791 محاسبه شد که نشان دهنده پایایی مناسب و قابل قبول ابزار پرسشنامه است. نتایج پژوهش نشان می دهد که متغیرهای سلامت روانی، بعد حمل ونقل، بعد اقتصادی، سلامت جسمانی، سلامت محیطی و سلامت اجتماعی به ترتیب با میزان 0.395، 0.271، 0.254، 0.227، 0.213 و 0.156 بیش ترین تاثیرات را در بالا رفتن میزان کیفیت زندگی در سطح شهر کرمان داشته اند.

ارزیابی اثرات زیست محیطی یک ابزار مدیریتی مهم برای استفاده انسان از محیط زیست از طریق یک فرآیند سیستماتیک و عمومی می-باشد که برای شناسایی و طراحی پروژه های توسعه پایدار زیست محیطی، برنامه ها و طرح ها مورد استفاده قرار می گیرد. در این مطالعه برای ارزیابی اثرات زیست محیطی احداث مجتمع تفریحی توریستی در منطقه آثار طبیعی ملی دهلران اقدام به پیش بینی آثار ناشی از پروژه بر روی عوامل محیطی به تفکیک در دو فاز ساختمانی و بهره برداری شد. پس از ارزیابی آثار، با دو روش ماتریس ارزیابی اثرات سریع و ماتریس ایرانی تجزیه وتحلیل صورت گرفت. گزینه های مورد بررسی در این ارزیابی، دو گزینه عدم اجرا و گزینه اجرا خواهد بود که ماتریس های آن ها با یکدیگر مقایسه شده و مورد ارزیابی قرار خواهد گرفت. از مهم ترین ریز فعالیت های مورد بررسی در هر دو فاز می توان به خاک برداری و خاک ریزی، برداشت پوشش گیاهی، آلودگی های محیطی و خدمات رفاهی توریستی اشاره کرد. نتایج جمع جبری درجه بندی های عددی در هر دو روش جهت ارزیابی اثرات حاکی از اولویت اجرای طرح بر عدم اجرای آن در منطقه است به گونه ای که روش ارزیابی سریع اثرات جهت گزینه اجرا 50+ و جهت گزینه عدم اجرا 80- را نشان داد و در روش ماتریس ایرانی، گزینه اجرای پروژه دارای 56 امتیاز مثبت و گزینه عدم اجرا دارای 303 امتیاز منفی بود. واضح است اثر مثبت بر اثر منفی ارجحیت دارد، بنابراین رقم ارزیابی ها موکدا اجرای پروژه و ترجیح آن بر عدم اجرا را تایید می نماید.

هرچه شهرها توسعه و گسترش پیدا می کنند، برخورد آن ها با عناصر محیطی (اقلیمی و ژئومورفولوژیکی) و موضوعات مربوط به آن ها زیادتر می شود. اقدام به توسعه و عمران شهرها، به نحوی با پویایی و دینامیسم محیط طبیعی در ارتباط است؛ به طوری که اگر در برخورد با این عوامل در جریان توسعه شهر، اگر برخی اصول و نکات ضروری رعایت نشود، تعادل مورفودینامیک محیط به هم خورده و خطرات بزرگی غالب کاربری ها و تجهیزات و امکانات شهری را در جریان توسعه شهر مورد تهدید قرار می دهد و شهرها را با ناپایداری مواجه می سازد. از این رو، این تحقیق با هدف بررسی و تعیین بهترین جهات برای توسعه فیزیکی شهر مشگین شهر بر مبنای مجموعه شاخص های طبیعی مانند گسل و ساختار زمین شناسی، منابع آب سطحی، بافت و عمق خاک، خطوط ارتباطی و کاربری اراضی جهت کاهش مخاطرات طبیعی و خسارات ناشی از آن انجام گرفته است. این تحقیق از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش توصیفی و تحلیلی است. داده ها به صورت کتابخانه ای با استفاده از نقشه های معیارهای تحقیق و میدانی با تطبیق نقشه ها با وضع موجود محدوده مورد مطالعه گردآوری شده است. برای استاندارد-سازی و وزن دهی داده ها از نظر اساتید و کارشناسان و از نرم افزار Super Decision و برای ورود، پردازش و تحلیل داده ها از نرم افزار ArcGIS و برای ارائه راهبردهای مناسب جهت توسعه بهینه از مدل سوات استفاده شده است. جهت ارزش گذاری جهات بهینه توسعه فیزیکی، شهر به چهار طبقه ی بسیار نامناسب، نامناسب، نسبتا مناسب و مناسب تقسیم بندی شده است. یافته های تحقیق نشان می دهد، بیش تر قسمت های مرکزی شهر در اراضی نسبتا مناسب توسعه یافته اند و دیگر قسمت های مشگین شهر، به خصوص قسمت های حاشیه ای در اراضی نامناسب شکل گرفته اند، همچنین قسمت هایی از شهر که بر اساس طرح و برنامه قبلی طرح ریزی و ساخته شده اند، در اراضی نامناسب و در مواقعی در بخش های بسیار نامناسب قرار گرفته اند و فقط قسمت های محدودی از شهر در اراضی مناسب شکل گرفته است. علاوه بر این، با توجه به ارزش گذاری انجام شده، سمت شمال و شمال غربی و قسمت هایی از جنوب غربی شهر مشگین شهر، بهترین جهات برای توسعه فیزیکی شهر و اجرای طرح های شهری است.

امروزه گردشگری از بخش های مهم در فعالیت های اقتصادی به شمار آمده و همواره از دیدگاه های گوناگون مورد توجه قرار گرفته است. پژوهش حاضر نیز به بررسی کارکرد گردشگری در ایجاد اشتغال در شهرستان های استان گیلان و تاثیر آن بر توسعه متوازن منطقه ای طی دو دوره زمانی (1375-1385) و (1385-1390) پرداخته است. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی بوده و اطلاعات مورد نیاز با تکیه بر اطلاعات اسنادی، جمع آوری شد. برای تحلیل اثرات اشتغال زایی بخش گردشگری از «تعداد شاغلین فعالیت های مربوط به تامین جا و غذا» به عنوان جایگزین در این زمینه استفاده شده است. یافته های تحقیق با استفاده از مدل های تغییر مکان –سهم، ضریب مکانی و ضریب آنتروپی حاکی از آن است که طی این دوره های زمانی بخش گردشگری در استان دارای رشد اشتغال زایی مثبت بوده است. در حالی که که توزیع آن در شهرستان های استان در دوره زمانی (1375-1385) در راستای توسعه ی متوازن منطقه ای و در دوره زمانی (1385-1390) در این راستا نبوده و به طور عمده به نفع شهرستان رشت بوده است. در دوره زمانی (1375-1385) شهرستان های آستارا، رشت، شفت و صومعه سرا و فومن در این بخش اقتصادی نسبت به استان، دارای رشد کم تر و سایر شهرستان ها یعنی آستانه اشرفیه، بندرانزلی، تالش، رودبار و رودسر، لاهیجان و لنگرود دارای رشد بیش تر بوده اند. همچنین در بازه زمانی (1385-1390) به جز شهرستان های رشت، رودسر، لاهیجان و ماسال که رشد اقتصادی بیش تری در حوزه گردشگری نسبت به استان داشته اند، 12 شهرستان دیگر یعنی آستارا، آستانه اشرفیه، املش، بندرانزلی، تالش، رضوانشهر، رودبار، سیاهکل، شفت، صومعه سرا، فومن، لنگرود در این خصوص دارای رشد منفی بوده اند. علاوه بر این طی دوره اول شهرستان های فومن، آستانه اشرفیه و لنگرود و طی دوره دوم شهرستان های رشت، املش و لاهیجان موفق ترین عملکرد را در حوزه ی افزایش سهم اشتغال بخش گردشگری داشته اند.