متون فارسی از مهم ترین منابع تاریخ معماری ایران است. در میان این متون، تاریخ بیهقی در زمره چند متن نخست ادب فارسی است. از کتاب مفصل ابوالفضل بیهقی دبیر، که در اصل تاریخ آل سبکتگین نام داشته، امروزه فقط شش مجلد، از نیمه جلد پنجم تا نیمه جلد دهم، به دست ما رسیده است. این پاره با ماجرای مرگ محمود، جلوس محمد و سپس مسعود آغاز می شود و با ذکر سفر آخر مسعود به هندوستان در گریز از ترکمانان سلجوقی پایان می یابد. بیهقی نمونه مورخ دقیق است و تاریخ خود را صرفا بر اساس شواهدی که طی سال ها حضور در متن حوادث دربار غزنویان گردآورده پرداخته است. گرچه در وصف معماری و صفات کالبدی آن دقت و حساسیت ناصر خسرو را ندارد، اطلاعات درباره معماری و شهر در کتاب او کم نیست. نثر او نیز گواهی است بر توانایی نثر فارسی در بیان فضای معماری.«باغ» از مکانهایی است که بیهقی به کرات بدان پرداخته است. زندگی مسعود غزنوی بیش از آنکه در کاخ سپری شود، در خیمه و خرگاه و در باغ می گذشته است. او به تناسب ذکر احوال معسود و امیران غزنوی و کارگزاران دستگاه آنان به باغ های گوناگون در منطقه خراسان پرداخته است: باغ های غزنین، بلخ، هرات، نشابور، غور، دشت لگان، و برخی اوصاف معماری آنها.