سالمند: مجله سالمندی ایران
سال:1396 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:13

اهداف: با توجه به افزایش جمعیت سالمندان در کشور، این مطالعه با هدف تعیین میزان ناتوانی سالمندان صورت گرفت و ارتباط آن با جنسیت انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی از نوع همبستگی بر روی 300 نفر از سالمندان 60 ساله و بیشتر تحت پوشش سازمان بازنشستگی شهرداری تهران به روش نمونه گیری تصادفی و از طریق مراجعه به منازل افراد سالمند و مصاحبه با آنان صورت گرفته است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسش نامه ای مشتمل بر دو بخش بود که بخش اول درباره مشخصات جمعیت شناختی، اقتصادی، اجتماعی و ابتلا به بیماری ها و بخش دوم، پرسش نامه WHODAS2 از سازمان بهداشت جهانی بوده است. داده ها با استفاده از نسخه 18 نرم افزار SPSS بررسی شدند.یافته ها: میانگین سنی کل افراد مطالعه شده 68.14±7.11 سال و میانه سن آنان 66 سال بود. در میان سالمندان مطالعه شده، 175 نفر (46 درصد) ناتوانی نداشتند و 19.13 درصد افراد ناتوان (125 نفر)، ناتوانی خفیف داشتند. بیشترین میزان ناتوانی در حیطه حضور در جامعه با میانگین ناتوانی (5.6) در زن ها و (4.38) در مردها دیده شد و حداقل میانگین ناتوانی در مردها (0.72) مربوط به حیطه مراقبت از خود و بهداشت شخصی و در زن ها (1.07) بوده است.نتیجه گیری: سالمندان مطالعه حاضر در مقایسه با سایر کشورها ناتوانی کمتری داشتند، با این حال توجه به روند افزایش جمعیت سالمندان و سلامت و کاهش ناتوانی های آن ها ضروری به نظر می رسد. طبق بررسی انجام شده درصد ناتوانی در زنان (58.14 درصد) نسبت به مردها (53.31 درصد) بیشتر بود و ناتوانی با سن رابطه معنی داری داشت (P<0.001).

اهداف: هدف از انجام این مطالعه تاثیر هشت هفته برنامه تمرینی تحمل وزن اندام تحتانی و مصرف زیاد کافئین بر زمان واکنش زنان سالمند بود.مواد و روش ها: این تحقیق از نوع نیمه تجربی بود که با استفاده از طرح تحقیق پیش آزمون و پس آزمون اجرا شد. شرکت کنندگان این پژوهش شامل 43 زن یائسه سالمند غیرفعال با میانگین سنی 55.69±5.88 سال بودند که به صورت تصادفی به سه گروه فعال (15 نفر)، کافئین (15 نفر) و کنترل (13 نفر) تقسیم شدند. گروه فعال هشت هفته تمرین تحمل وزن را اجرا کردند، در حالی که گروه کافئین و کنترل هیچ گونه برنامه تمرینی یا تغذیه ای نداشتند. برای اندازه گیری شاخص های ترکیب بدن و زمان واکنش ساده و انتخابی آزمودنی ها در مراحل پیش آزمون و پس آزمون از دستگاه تحلیل گر بدن و دستگاه واکنش سنج استفاده شد. به منظور تحلیل آماری از آزمون های تی همبسته، تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون تعقیبی توکی استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد تمرین های تحمل وزن در مورد زمان واکنش ساده (نور) و زمان واکنش انتخابی معنادار بود، اما در مورد زمان واکنش ساده (صدا) معنادار نبود (به ترتیب P=0.003، P=0.003، P=0.09). همچنین مشخص شد مصرف یک بار کافئین با غلظت 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن آزمودنی ها بر زمان واکنش آن ها تاثیری نداشت (P=0.12).نتیجه گیری: نتایج این تحقیق نشان داد فعالیت بدنی تحمل وزن از طریق تغییرات مثبت فیزیولوژیکی، زمان واکنش سالمندان را بهبود می بخشد.

اهداف: هدف از انجام این مطالعه بررسی و مقایسه روند سال خوردگی جمعیت در کشورهای اروپایی و آسیایی طی سال های 1950 تا 2015 است.مواد و روش ها: روش انجام این مطالعه به صورت تحلیل ثانویه است. داده های استفاده شده از داده های بخش جمعیت سازمان ملل متحد برای 90 کشور اروپایی و آسیایی گرفته شده است. روش آماری استفاده شده، تحلیل پیشینه بقاست. داده ها با استفاده از روش آماری stata و روش های ناپارامتری برآورد تابع بقای کپلان میر، نلسن الن و مدل نیمه پارامتری مخاطره متناسب کاکس تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان داد نرخ باروری کلی و امید زندگی در دو قاره اروپا و آسیا به سمت همگرایی پیش می رود. احتمال سال خوردگی با نرخ باروری کلی رابطه منفی و با امید زندگی رابطه مثبت دارد. برآورد تابع بقا و مخاطره تجمعی برای دو منطقه آسیا و اروپا در سال 2015 نشانگر آن است که احتمال سال خوردگی در این دو منطقه به طور معناداری متفاوت است. تابع بقای سال خوردگی برای کشورهای اروپایی به صفر نزدیک شده است؛ این بدان معناست که بیشتر کشورهای اروپایی وارد مرحله سال خوردگی جمعیت شده اند، درحالی که احتمال بقای سال خوردگی برای کشورهای آسیایی بیشتر از 0.75 است.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، طی سال های 1950 تا 2015 درصد سال خوردگی جمعیت در همه مناطق قاره اروپا با فاصله فاحشی بیشتر از کشورهای آسیایی است. با توجه به کاهش سریع نرخ باروری و افزایش امید زندگی طی دهه های اخیر در مناطق کمتر توسعه یافته قاره آسیا، پیش بینی می شود روند سال خوردگی جمعیت بر خلاف دهه های گذشته در این مناطق سرعت بیشتری به خود بگیرد و در نهایت تا سال 2050، این شاخص در کشورهای آسیایی از کشورهای اروپایی پیشی بگیرد.

اهداف: تغییرات توده عضله اسکلتی یکی از مشکلات اجتناب ناپذیر سالمندی است و فرایندی چندبعدی محسوب می شود که با کاهش بارز عملکرد عصبی عضلانی و جسمانی و ناتوانی افراد سالمند نسبت به افراد جوان همراه است. هدف مطالعه حاضر، تمرین پذیری عضلات تثبیت کننده کمری زنان سالمند در مقایسه با زنان جوان به دنبال تمرین مقاومتی و مصرف پروتئین سویا است.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل 27 زن سالمند (69.3±60.16 سال) و 10 زن جوان (30.08±4.1 سال) بود. افراد سالمند به طور تصادفی به گروه تمرین های پایدارکننده کمر با شیرسویا، گروه تمرین های پایدارکننده کمر و گروه کنترل (9 فرد در هر گروه) تقسیم شدند و به مدت 10 هفته و هر هفته 3 جلسه، در مداخله ورزشی و تغذیه ای شرکت کردند. شرکت کنندگان شیرسویا را در سه وعده با فعالیت ورزشی و بدون فعالیت نوشیدند. مشخصات اولتراسونیک عضله مولتیفیدوس، میزان توانمندی (ODI)، عملکرد کمر (BPS) و وضعیت تغذیه زنان سالمند در دو مرحله قبل و بعد اندازه گیری و با تحلیل واریانس دوطرفه تجزیه و تحلیل شد.یافته ها: سطح مقطع عضله مولتیفیدوس زنان سالمند (3.49±0.908 سانتی مترمربع) پیش از مداخله تفاوت معناداری با زنان جوان (7.1±42.52 سانتی مترمربع) داشت. در پایان مداخله در هر دو گروه تمرین های ثبات مرکزی با شیرسویا و تمرین های ثبات مرکزی نسبت به زنان جوان (به ترتیب 5.28±1.18 و 5.41±0.44 سانتی مترمربع) بهبود معناداری دیده شد (P<0.05)، اما این اختلاف حذف نشد. میزان توانمندی عملکرد کمر در دو گروه تمرین های ثبات مرکزی با شیرسویا و تمرین های ثبات مرکزی نسبت به گروه کنترل (به ترتیب -11.72±2.8 و -10.2±3.3 امتیاز) بهبود معناداری یافت(P<0.05) .نتیجه گیری: انجام ده هفته مداخله تمرین های پایدارکننده کمر و مصرف شیرسویا باعث افزایش مشخصات اولتراسونیک عضله مولتیفیدوس کمری زنان سالمند می شود و اختلاف سنی ایجادشده در سطح مقطع عضلانی را کاهش می دهد. از طرفی بهبود وضعیت عضله مولتیفیدوس نه تنها با بهبود توانمندی و عملکرد کمر همراه است، بلکه موجب بهبود استقلال فردی و مشارکت اجتماعی زنان سالمند نیز می شود.

اهداف: با افزایش سن توده و قدرت عضلانی کاهش می یابد که به آن سارکوپنیا گفته می شود. تمرین مقاومتی یکی از روش های موثر برای مقابله با کاهش توده و قدرت عضلانی است. هدف این پژوهش بررسی تاثیر تمرین مقاومتی بر توده عضلانی و قدرت و غلظت مایوستاتین است.مواد و روش ها: پس از فراخوان در سطح شهر اهواز، از بین افراد داوطلب برای شرکت در پژوهش، 14 مرد سالمند (دامنه سنی 55 تا 70) و 11 مرد جوان (دامنه سنی 20 تا 35) به صورت تصادفی انتخاب شدند. شرکت کنندگان در برنامه تمرین مقاومتی پیش رونده (افزایش تدریجی بار تمرین از هفته اول 50 درصد یک تکرار بیشینه تا هفته هشتم 85 درصد یک تکرار بیشینه)، سه روز در هفته و به مدت هشت هفته شرکت کردند. مقدار کالری دریافتی، قدرت، توده عضلانی، سطح مقطع عضلانی (با سی تی اسکن) و غلظت مایوستاتین قبل و بعد از دوره تمرین اندازه گیری شد.یافته ها: نتایج نشان داد پس از هشت هفته، قدرت در گروه سالمند نسبت به گروه جوان افزایش بیشتری داشته است (P<0.05)، درحالی که توده عضلانی کل بدن فقط در گروه جوان افزایش یافت (P<0.05). میزان کالری برنامه غذایی دو گروه تفاوت معناداری نداشت (P>0.05). همچنین سطح مقطع عضله چهارسر ران در گروه جوان 76.03±12.21) سانتی مترمربع در پیش آزمون تا 79.16±11.54 سانتی مترمربع در پس آزمون) نسبت به گروه سالمند (60.10±03.75 سانتی مترمربع در پیش آزمون تا 61.93±10.42 سانتی مترمربع در پس آزمون) افزایش معناداری داشت (P<0.05). غلظت مایوستاتین (به ترتیب 3.86±1.89 و 3.68±1.66 نانوگرم بر میلی لیتر در گروه سالمند و جوان) پس از هشت هفته تمرین کاهش معناداری در دو گروه داشت (P<0.05)، اما بین دو گروه اختلافی مشاهده نشد (P>0.05). همچنین مایوستاتین با توده عضلانی سالمندان ارتباط معناداری داشت (P<0.05، R=0.73).نتیجه گیری: تمرین مقاومتی با کاهش مایوستاتین و افزایش قدرت و حجم و سطح مقطع عضلانی همراه بود. این امر درنهایت ممکن است موجب کاهش آتروفی عضلانی وابسته به سن شود و در سلامت سالمندان موثر باشد.

اهداف: تحقیق حاضر به منظور بررسی کیفی ارتباط با خدا در بین سالمندان انجام شد. رابطه انسان با خداوند به عنوان رابطه ای قدیمی، به رابطه انسان با دیگران و خود و هستی جهت می دهد. افرادی که با خدا ارتباط مثبتی داشته باشند در مقابل حوادث و مشکلاتی که با آن مواجه می شوند، اضطراب و آشفتگی روانی کمتری دارند.مواد و روش ها: در راستای رسیدن به هدف تحقیق و پاسخ گویی به سوال های تحقیق، در فرایند روش تحقیق زمینه یابی (گراندد تئوری)، پرسش نامه باز پاسخ دهی طراحی و در قالب مصاحبه نیمه ساختاریافته اجرا شد. نمونه تحقیق نظری بود و تا رسیدن به اشباع نظری نمونه گیری ادامه یافت. در مجموع، نمونه تحقیق شامل 18 نفر از سالمندان در سنین 60 تا 81 سال بودند.یافته ها: نتایج به دست آمده شامل 105 مفهوم و 24 مقوله فرعی و 5 مقوله اصلی بود. مقوله های به دست آمده در متغیرهای شرایط علی، پدیده، محتوا (زمینه)، شرایط میانجی، استراتژی کنش/ کنش متقابل و پیامد تحلیل شدند. درنهایت از رابطه بین مقوله ها الگویی ارائه شد.نتیجه گیری: الگوی نهایی ارائه شده حاکی از تنوع گسترده در کیفیت و کمیت ارتباط با خدا بود. نقش عوامل عاطفی و شناختی و اجتماعی در بروز این رفتار (ارتباط با خدا) شفاف است. با توجه به شرایط میانجی و پیامدهای ادراک شده از ارتباط با خداوند، چگونگی تضعیف یا تقویت ارتباط با خداوند ترسیم شد.

اهداف: در این مطالعه شناخت عوامل خطر و شیوع آن ها در بروز یبوست در سالمندان مدنظر بود. یبوست مشکل شایعی در سالمندان است و در سالمندان آسیب پذیر به عوارضی نظیر احتباس ادراری و بی اختیاری سرریز منجر می شود. گرفتن شرح حال دقیق و شناسایی عوامل خطر از مصرف بی رویه مسهل ها و عوارض آن در این گروه سنی جلوگیری خواهد کرد.مواد و روش ها: این مطالعه روی 100 بیمار 65 سال و بالاتر انجام شد. 50 نفر از آن ها یبوست داشتند و 50 نفر یبوست نداشتند که به کلینیک بیمارستان حضرت رسول اکرم مراجعه کرده بودند. برای تجزیه و تحلیل آماری از نسخه 16 نرم افزار آماری SPSS استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان داد که فراوانی عواملی نظیر مصرف چندین دارو، مصرف داروهای بلاکر کانال کلسیم، مصرف داروهای آنتی کولینرژیک، تحرک نداشتن، دهیدراتاسیون، رژیم غذایی کم فیبر و بیماری هایی همچون دیابت، هیپوتیروئیدیسم، سکته مغزی، بدخیمی، نارسایی کلیوی و پارکینسون به طور معنی داری در سالمندان دچار یبوست بیش از دیگر سالمندان است. از سوی دیگر، فراوانی مصرف مواد مخدر و افسردگی در دو گروه اختلاف قابل توجهی نداشت.نتیجه گیری: شناخت عوامل موثر در بروز یبوست در سالمندان و سنجش فراوانی این عوامل اهمیت بسزایی در درمان و بهبود اجابت مزاج آنان دارد و با حذف عوامل خطر می توان از مصرف بی رویه مسهل ها در این جمعیت آسیب پذیر جلوگیری کرد.

اهداف: سالمندی یکی از مراحل مهم زندگی است که با پیشرفت علم و بهبود شرایط بهداشتی، آمار سالمندان در جوامع گوناگون روبه افزایش است. از این رو برای ارتقای سازگاری سالمندان، توجه به رضایت از زندگی آنان لازم است. بنابراین پژوهش حاضر به منظور پیش بینی رضایت از زندگی بر اساس هوش معنوی و سرمایه روان شناختی در سالمندان انجام شد.مواد و روش ها: روش پژوهش توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه آماری 180 سالمند ساکن در خانه های سالمندان شهرستان کاشان بودندکه به روش نمونه گیری تصادفی ساده و با استفاده از جدول مورگان، 123 نفر انتخاب شدند. داده هابا استفاده پرسش نامه های رضایت از زندگی، هوش معنوی و سرمایه روان شناختی جمع آوری و به کمک آزمون های ضریب همبستگی پیرسون و تحلیل رگرسیون چندگانه تحلیل شدند.یافته ها: میانگین و انحراف معیار سن سالمندان (70±5.2)، درک و ارتباط با هستی (62.18±14.7)، زندگی معنوی (51.11±6.75)، خودکارآمدی (24.14±4.14)، امیدواری (22.83±1.58)، تاب آوری (21.08±4.38)، خوش بینی (28.33±5.04) و رضایت زندگی (2.75±21.71) بود. نتایج پژوهش نشان داد که ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان شناختی سطح رضایت از زندگی سالمندان را به طور معناداری پیش بینی می کنند (P<0.01) و ابعاد درک و ارتباط با هستی و امیدواری سهم بیشتری در پیش بینی رضایت از زندگی سالمندان دارند (P<0.01).نتیجه گیری: نتایج پژوهش حاضر حاکی از این است که بخشی از تغییرات رضایت از زندگی سالمندان به کمک ابعاد هوش معنوی و سرمایه روان شناختی قابل پیش بینی است. بنابراین به منظور افزایش سطح رضایت از زندگی سالمندان پیشنهاد می شود زمینه ارتقای سطح هوش معنوی و سرمایه روان شناختی آنان فراهم شود.

اهداف: سطوح بالای سایتوکاین های ضد التهابی اینترلوکین-10 و اینترلوکین-15 و سطح پایین پروتئین واکنش گر C با طول عمر بالاتر مرتبط است. تاثیر فعالیت ورزشی منظم روی این سایتوکاین ها در زنان یائسه به خوبی بررسی نشده است.مواد و روش ها: 15 زن یائسه فعال و 15 زن یائسه غیرفعال با دامنه سنی 50 تا 60 سال به طور تصادفی برای پژوهش انتخاب شدند. معیارهای پژوهش برای گروه غیرفعال شامل عدم ابتلا به بیماری های مزمن، عدم استعمال دخانیات، عدم جراحی در یک سال اخیر، سپری شدن یک سال از زمان یائسگی و برای گروه فعال داشتن فعالیت ورزشی منظم با شدت متوسط (هفته ای سه جلسه در حداقل شش ماه و حداکثر یک سال گذشته) بود. فعالیت های ورزشی گروه فعال ترکیبی از پیاده روی، جاگینگ و تمرینات مقاومتی بود. پس از 12 ساعت ناشتابودن نمونه ها از آن ها نمونه خونی از سیاهرگ دست چپ در حالت نشسته و استراحت گرفته شد. سرم با دستگاه سانتریفیوژ در دور 4 هزار، به مدت 5 دقیقه از خون جدا شد و برای اندازه گیری اینترلوکین-10 و اینترلوکین-15 و پروتئین واکنش گر C استفاده شد. برای مقایسه نتایج در گروه فعال و غیرفعال از آزمون تی مستقل استفاده شد. تمام محاسبات آماری در سطح معناداری 0.05 انجام گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد فعالیت ورزشی منظم باعث کاهش معنادار پروتئین واکنش گر C، افزایش معنادار اینترلوکین-15 و افزایش غیرمعنادار اینترلوکین-10 در زنان یائسه فعال نسبت به زنان یائسه غیرفعال شده است.نتیجه گیری: احتمالا فعالیت ورزشی منظم از طریق کاهش التهاب و افزایش سایتوکاین های ضدالتهابی زنان یائسه مسن در برابر بیماری های مزمن مقابله می کند و شاید از این طریق در افزایش طول عمر موثر باشد.

اهداف: با توجه به تغییرات ساختار جمعیتی کشور، روزبه روز تعداد افراد مراجعه کننده به داروخانه ها در حال افزایش است. همچنین با توجه به افزایش روزافزون جمعیت سالمندان و متعاقب آن افزایش نیاز به دارو و نیز مراجعه بیشتر افراد سالمند به داروخانه ها، این مطالعه با هدف ارزیابی داروخانه های شهر شیراز با معیار داروخانه دوستدار سالمند انجام شد.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی، توصیفی تحلیلی در سال 1395 انجام شده است. جامعه مورد مطالعه تمام 33 داروخانه بیمارستانی شهر شیراز بود که به صورت سرشماری وارد مطالعه شدند. ابزار جمع آوری داده ها چک لیست محقق ساخته با هدف «قابلیت تبدیل داروخانه های شهر شیراز به داروخانه های دوستدار سالمند» بود که پایایی آن با استفاده از ضریب همیستگی 0.85 و روایی آن از طریق تایید متخصصان برآورد شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 23 برای انجام آزمون های کروسکال والیس، من ویتنی و کای دو استفاده شد.یافته ها: متوسط نمره قابلیت تبدیل داروخانه ها به داروخانه های دوستدار سالمند 50.52 به دست آمد که بیانگر سطح متوسط داروخانه های شهر شیراز از لحاظ دوستدار سالمند بودند. نتایج حاصل از آزمون کروسکال والیس برای تعیین ارتباط نمره نهایی داروخانه های دوستدار سالمند با مالکیت داروخانه نیز نشان داد که ارتباط معناداری بین این دو متغیر وجود نداشت. همچنین ارتباط بین نوع داروخانه و نمره نهایی قابلیت تبدیل داروخانه های دوستدار سالمند نیز معنی دار نشد.نتیجه گیری: با توجه به مسن شدن جامعه، همچنین سطح متوسط داروخانه های سطح شهر شیراز از لحاظ دوستدار سالمند بودن، آمادگی داروخانه های شهر شیراز برای ارائه خدمات به سالمندان یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در بلندمدت است. با سیاست گذاری صحیح و مناسب بر سیستم های مراقبت بهداشتی و درمانی، به ویژه داروخانه ها می توان مشکلات سالمندان را در آینده کاهش داد.