مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

49
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

36
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تثبیت گفتمان اشعری در برابر گفتمان های خردگرا بر مبنای عامل دسترسی (با تکیه بر دیوان ناصرخسرو و رباعیات خیام)

صفحات

 صفحه شروع 1 | صفحه پایان 26

چکیده

 این جستار به بررسی فرایند تثبیت گفتمان اشعری در برابر گفتمان­های خردگرا (به­طور مشخص دیوان ناصرخسرو و رباعیات خیام) بر مبنای برداشتی تازه از عامل دسترسی, توزیع نابرابر تولیدات زبانی گفتمان­ها در جامعه, پرداخته است. مطابق این برداشت میزان دسترسی به متون گفتمان­ها با تأثیر بر شناخت ذهنی افراد نقشی اساسی در تثبیت یا تضعیف آنها دارد. از این نظرگاه, تمرکز پژوهش بر شناسایی مناسبات اجتماعی مؤثر بر دسترسی متون گفتمان­های نام­برده و نوع تحلیل نیز کلان و متفاوت با توصیف­های زبانی در سطح خُرد است. چارچوب نظری دیدگاهی تلفیقی متشکل از لایة کردار اجتماعی در رویکرد فرکلاف و فرایند برجسته­سازی­ـ­حاشیه­رانی در نظریة لاکلا و موف است. یافته­ها نشان می­دهد عوامل قدرت با روش­های تحمیل و محدودیت­های گفتمانی, به­ترتیب به­منظور برجسته­سازی گفتمان اشعری و حاشیه­رانی گفتمان­های خردگرا, دسترسی به متون این گفتمان­ها را در حالتی نابرابر نگه داشتند. به این معنا که در سطح تحمیل گفتمانی با طراحی تشکیلات نرم همچون گروه­بندی و تأسیس مدارس نظامیه زمینة دسترسی وسیع متون گفتمان اشعری را در جامعه فراهم و در سطح محدودیت گفتمانی با اقدامات سخت­افزاری مثل حذف و سرکوب از دسترسی گفتمان­های خردگرا و متون مربوط به آنها جلوگیری کردند. دیوان ناصرخسرو و رباعیات خیام دو نمونه از متونی بودند که افزون بر خردمحور بودن به دلیل ستیز با ایدئولوژی غالب ـ­دیوان ناصرخسرو با دربرداشتن مفاهیمی همچون تبلیغ آموزه­های اسماعیلی, انکار شدید مذهب تسنن و نثار ناسزاهای سنگین به صدر تا ذیل عوامل گروه رقیب و رباعیات خیام با به­چالش­کشیدن عقل سلیم جامعه دربارة گزاره­های مسلم دینی و تعریض و کنایه به صاحبان دین و خبر روزگار­ـ­ محدودیت­های گفتمانی به­شدت دربارة آنها اعمال می­شد. این نکته نیز گفتنی است که از رهگذر تشکیلات نرم­افزاری مدارس نظامیه دسترسی به جایگاه­های اقتدار و اعتبار برای کنشگران این گفتمان­های رقیب به شکلی نابرابر و به نفع گفتمان اشعری توزیع می­شد. این راهبرد امکان تحمیل گفتمان اشعری را بسیار هموار می­ساخت. مجموع این سازکارها در نهایت به تثبیت گفتمان اشعری انجامید.

چندرسانه ای

  • ثبت نشده است.

    • استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    مقالات مرتبط نشریه ای

  • ثبت نشده است.

    • مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button