مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

833
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

535
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

عنوان فارسی: جبر یا اختیار: رویکردی جامعه شناسانه به نزاعی کهن (عنوان عربی: جبرٌ أم إختیار: مقاربة اجتماعیة لنزاع قدیم)

صفحات

 صفحه شروع 93 | صفحه پایان 108

چکیده

 چکیده فارسی:اختیار اعمال انسانی از یک سو و ضرورت های الهیاتی ناشی از قدرت و علم خداوند از جنبه دیگر, دو سویه نزاع میان متکلمان بوده که بر اساس نوع تقریر ارتباط بین آنها, سه رویکرد کلامی میان مسلمانان ظهور کرده است. امامیه در مقایسه با اشاعره و معتزله, رویکردی بینابین را برگزیده که ضمن حفظ سویه های ارادی عمل, نظام مندی برآمده از قدرت خداوند نیز نادیده گرفته نمی شود. در این مقاله با ارزیابی اجمالی شرایط تاریخی و اجتماعی این نظریات, امکانات فهم جامعه شناسانه در خصوص جایگاه «اختیار» و حدود آن بررسی می شود. شرایط مدرن و فهم جامعه شناسانه معطوف به آن, صورت بندی جدیدی را از وضعیت اراده پیش نهاده است. در چنین وضعیتی, اجبار اجتماعی, محصول اراده های افراد پرشماری است که به یکدیگر معطوف شده اند و این پدیده برای تحقق حداکثری, خصلتی مستقل و اجباری می یابد. قواعد الزام آور فرهنگی موجب می شوند تا اراده امکان تحقق یابد. گرچه گونه معرفت جامعه شناختی نمی تواند در خصوص غایات الهیاتی ضرورت بخش در حوزه انسانی بحثی به میان آورد, صورت بندی جامعه شناختی برای تبیین کیفیت تحقق نظم اجتماعی در شرایط معاصر, ضمن حفظ خصلت اراده مندی کنش انسانی, به تقریر بهتر مساله در میان متکلمان نیز یاری می رساند و مزایای رویکرد امامیه را در زمینه وضعیت بینابین اختیار و جبر, در مقایسه با رویکردهای اشاعره و معتزله تبیین می کند. چکیده عربی: ظهرت ثلاثة اتجاهات کلامیة بین المسلمین علی أساس نوع تقریر العلاقة فی ما یخص النزاع الذی انبثق بین المتکلّمین حول الاختیار فی اعمال الإنسان من جهة و ما تقتضیه الضرورات الإلهیة الناتجة عن قدرة الله و علمه من جهة اخری. حیث طرح الإمامیة منهجاً وسطاً بین ما یذهب إلیه الأشاعرة من جهة والمعتزلة من جهة اخری. و هذا المنهج یحافظ علی الاتجاهات الارادیة للعمل, و فی الوقت ذاته لا یتجاهل النظام المنبثق من قدرة الله. هذا البحث یقدّم تقییماً اجمالیاً للظروف التاریخیة والاجتماعیة التی نشأت فیها هذه النظریات, وفی غضون ذلک یناقض مدی امکانیة الفهم الاجتماعی بخصوص مکانة «الاختیار» و حدوده. ان الظروف الجدیدة و ما أفرزته من فهم اجتماعی طرحت تصوّراً جدیداً عن قضیة الارادة. و فی مثل هذا الوضع یکون الاجبار الاجماعی حصیلة لارادة افراد کثیرین مجتمة مع بعضها و هذه الظاهرة تتخذ صفة مستقلة والزامیة لتحقیق الحد الاعلی من الارادة. القواعد الثقافیة الملزمة تتیح الظروف لتحقیق الارادة و مع ان طبیعة المعرفة الاجتماعیة غیر مؤهلة لاثارة نقاش حول الغایات الإلهیة الضروریة فی المجال الإنسانی, فان التصوّر الاجتماعی یمکن أن یساعد فی تبیین کیفیة تحقیق النظم الاجتماعی فی الظروف المعاصرة مع الحفاظ علی خصلة الارادة فی النزعة الإنسانیة لغرض اعطاء تبیین أفضل للمسألة بین المتکلّمین, و یسلط الضوء علی الایجابیات التی یتمیّز بها الاتجاه الذی تذهب إلیه الإمامیة فی الوسطیة بین الجبر والتفویض, من خلال المقارنة بین ما یذهب إلیه کل من الاشاعرة والمعتزلة.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    اعتمادی فرد، سیدمهدی. (1394). عنوان فارسی: جبر یا اختیار: رویکردی جامعه شناسانه به نزاعی کهن (عنوان عربی: جبرٌ أم إختیار: مقاربة اجتماعیة لنزاع قدیم). اندیشه نوین دینی، 11(42)، 93-108. SID. https://sid.ir/paper/133406/fa

    Vancouver: کپی

    اعتمادی فرد سیدمهدی. عنوان فارسی: جبر یا اختیار: رویکردی جامعه شناسانه به نزاعی کهن (عنوان عربی: جبرٌ أم إختیار: مقاربة اجتماعیة لنزاع قدیم). اندیشه نوین دینی[Internet]. 1394؛11(42):93-108. Available from: https://sid.ir/paper/133406/fa

    IEEE: کپی

    سیدمهدی اعتمادی فرد، “عنوان فارسی: جبر یا اختیار: رویکردی جامعه شناسانه به نزاعی کهن (عنوان عربی: جبرٌ أم إختیار: مقاربة اجتماعیة لنزاع قدیم)،” اندیشه نوین دینی، vol. 11، no. 42، pp. 93–108، 1394، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/133406/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button