مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

604
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

273
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

ارزیابی پایداری سکونتگاه های روستایی دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه با استفاده از تکنیک V-PROMETHEE و سیستم استنتاج فازی

صفحات

 صفحه شروع 59 | صفحه پایان 76

چکیده

 1. مقدمه نواحی روستایی در ایران متأثر از عوامل گوناگون ناهمگونی زیادی دارد که گاه ناشی از شرایط طبیعی مانند مختصات جغرافیایی, انزوای جغرافیایی, شرایط جغرافیایی و تفاوت های آب و هوایی و گاه ناشی از شرایط انسانی مانند رواج الگوها و شیوه های زندگی شهری است که به نوبه ی خود, بر تنوع و تفاوت های اقتصادی و اجتماعی روستاهای کشور تأثیر گذاشته است. از این رو نقطه آغازین توجه به توسعه پایدار روستایی شناخت میزان توسعه یافتگی سکونتگاه های روستایی بر اساس شاخص های گوناگون اقتصادی, اجتماعی و زیست محیطی است. در این پژوهش سعی شده به ارزیابی پایداری توسعه در دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه بپردازد. در پی احداث سد کارون 3 در سال 1383, حدود 64 روستا (جمعیتی بالغ بر 16 هزار نفر) از سه دهستان دهدز تخلیه شدند. به دلیل آبگیری سد, روستائیان زمین های کشاورزی و مراتع خود را از دست دادند و به حاشیه نشینی در شهرهای خوزستان و اصفهان روی آوردند. همچنین در فاز دوم, حدود 6 روستا با جمعیتی بالغ بر 2 هزار نفر به خاطر عبور دکل های برق فشار قوی نیروگاه سد کارون 3 مجبور به تخلیه شدند. علاوه بر 70 روستای مذکور, تعداد 18 روستا که مربوط به دهستان دنباله رود جنوبی هستند؛ نیز در محاصره آب قرار گرفتند و راه ارتباطی آنان قطع گردید. بجز مشکلات دسترسی در این روستاها می توان به مشکلاتی چون, کمبود و ضعف خدمات زیر ساختی – رفاهی, بهره وری اندک تولید, کمبود فرصت های اشتغال, مهاجرت فرستی, ضعف مدیریتی و غیره اشاره کرد. لذا این روستاها علیرغم پتانسیل ها در زمینه های مختلف از جمله جاذبه های طبیعی فراوان برای گردشگری, صنایع دستی, خاک حاصلخیز و مستعد برای تولیدات کشاورزی, گیاهان دارویی, منابع آب فراوان و. . . تاکنون نتوانسته به جایگاهی که مستحق آنها است دست یابند. 2. مبانی نظری تحقیق مفهوم پایداری در چارچوب مبحث پایداری روستایی, بیانگر تعادل و پوپایی سکونتگاه روستایی در ارتباط با ساختارهای طبیعی-اکولوژیکی, اجتماعی-فرهنگی و کالبدی-فضایی است, بطوری که متضمن پایداری سکونتگاه طی روندهای مکانی-زمانی گردد. توسعه پایدار روستایی را می توان فرآیندی از تغییر و تحولات, با هدف بهبود و ارتقای کمی و کیفی سطح زندگی جامعه ی روستایی دانست, فرآیندی که به ایجاد تعادل و توازن زیستی بین دو فضای شهری و روستایی می انجامد و عمدتاً در پی ایجاد توان افزایی و کارایی لازم برای جمعیت کم درآمد و فقیر روستایی است که کمتر قادر است بر توان خود بسنده کند و بر روی پای خود بایستد. برای سنجش پایداری به فراخور بعد مورد بررسی, وجود شاخص ها و چارچوب مناسب برای نیل به نتیجه گیری صحیح و منطقی ضروری است. در ارتباط با شاخص ها و نماگرها توسعه پایدار بسته به شرایط زمان, مکان و جوامع گوناگون مفهومی نسبی است. بنابراین مهم است که شاخص ها با دقت انتخاب شوند تا بتوانند شناخت مورد نظر را از توسعه پایدار نمایان سازند. 3. روش تحقیق این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و براساس ماهیت توصیفی – تحلیلی است. داده های مورد نیاز با استفاده از شیوه کتابخانه ای و میدانی (پرسشنامه) گردآوری شده است. محدوده مورد مطالعه شامل 18 روستا دارای سکنه و 1460 خانوار است. حجم نمونه براساس فرمول کوکران 300 سرپرست برآورد گردید که بر حسب تعداد خانوار موجود در هر روستا بین سرپرستان خانوار توزیع گردید. تحلیل داده های حاصل از پرسشنامه با استفاده از مدل پرومتی (در محیط نرم افزار ویژال پرامتی) و سیستم استنتاج فازی ( در محیط نرم افزار MATLAB) انجام گردید. 4. یافته های تحقیق براساس تکنیک پرامتی روستاها با توجه به سه جریان مثبت (Phi+), منفی (phi-) و خالص رتبه بندی شده اند. روستاهایی که دارای بیشترین مقدار مثبت و کمترین جریان منفی باشند در جایگاه نخست و روستاهایی که از کمترین مقدار مثبت و بیشترین مقدار منفی برخوردار باشند, در جایگاه آخر پایداری توسعه قرار گرفته اند. نتایج به دست آمده از سیستم استنتاج فازی نیز نشان دهنده آن است که وضعیت پایداری دهستان مورد مطالعه بین دو سطح متوسط و پایین قرار دارد. 5. بحث و نتیجه گیری پژوهش زیادی در راستای پایداری توسعه سکونتگاه های روستایی صورت گرفته است. که توسعه یا عدم توسعه هر کدام از این سکونتگاه ها دارای شرایط مشابه و یا متفاوتی بوده اند. اما در روستاهای مورد مطالعه شاید دلیل ناپایداری و محرومیت سکونتگاه های روستایی نسبت به دیگر سکونتگاه ها متفاوت باشد. چرا که در سازمان فضایی روستاهای مورد مطالعه به دلیل آبگیری روستاها تغییراتی زیادی صورت گرفته است. این تغییرات در نظام و عملکرد سکونتگاه ها نابسامانی هایی بوجود آورده است و کیفیت زندگی و رفاه ساکنان را تحت تأثیر قرار داده است. به عبارت دیگر می توان گفت شرایط زندگی قبل از آبگیری سد کارون3 بهتر از حال بوده است. چرا که احداث سد مسیرهای ارتباطی روستاها با شهر, زمین های کشاورزی و باغات, مدارس, خانه بهداشت روستایی, منازل مسکونی, روستاهای خدمات دهنده و. . . را تخریب کرده و روستاها تا این زمان در پشت سد به حال خود رها شده اند. مجموع عوامل فوق سبب شد که خیلی از خانوارها به اجبار مهاجرت کنند و امید و انگیزه, دیگر ساکنان نسبت به آینده روستاها در ابهام باشد. لذا در چنین شرایطی دخالت در نظام سکونتگاهی به منظور پایدار نمودن و بهینه سازی آن ضروری است.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    کریم زاده، حسین، حسینی شه پریان، نبی اله، و حسینی کهنوج، سیدرضا. (1398). ارزیابی پایداری سکونتگاه های روستایی دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه با استفاده از تکنیک V-PROMETHEE و سیستم استنتاج فازی. پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، 8(2 (25 پیاپی) )، 59-76. SID. https://sid.ir/paper/236467/fa

    Vancouver: کپی

    کریم زاده حسین، حسینی شه پریان نبی اله، حسینی کهنوج سیدرضا. ارزیابی پایداری سکونتگاه های روستایی دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه با استفاده از تکنیک V-PROMETHEE و سیستم استنتاج فازی. پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)[Internet]. 1398؛8(2 (25 پیاپی) ):59-76. Available from: https://sid.ir/paper/236467/fa

    IEEE: کپی

    حسین کریم زاده، نبی اله حسینی شه پریان، و سیدرضا حسینی کهنوج، “ارزیابی پایداری سکونتگاه های روستایی دهستان دنباله رود جنوبی شهرستان ایذه با استفاده از تکنیک V-PROMETHEE و سیستم استنتاج فازی،” پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، vol. 8، no. 2 (25 پیاپی) ، pp. 59–76، 1398، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/236467/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button