مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

515
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

444
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

تاثیر حکمروایی خوب بر افزایش کیفیت محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان نیشابور)

صفحات

 صفحه شروع 145 | صفحه پایان 163

چکیده

 1. مقدمه طی دو دهه اخیر در کشورهای درحال توسعه, توجه به رشد و بهبود کالبدی سکونتگاه های روستایی و توسعه فرآیندهای آن در دستور کار دولت قرار گرفت. پیوند ابعاد پایداری به ویژه پایداری اجتماعی, نهادی, اقتصادی و محیطی, مسئله ای بسیار مهم در برنامهریزی توسعه پایدار مناطق روستایی است و اصولا کالبد سکونتگاه های روستایی بستری برای عملکرد اقتصادی و اجتماعی آنها محسوب میشود بنابراین تحول و ساماندهی کالبدی نخستین گام به منظور ارتقای عملکرد سکونتگاه ها است. آنچه که در این میان ضرورت توجه به بعد کالبدی را محرز می سازد, نابسامانی وضع کالبدی مناطق روستایی و آسیب های وارده به آن است که به واسطه توجه ضعیف به حکمروایی مطلوب به عنوان مهمترین ذینفعان در تهیه و اجرای طرح های مختلف توسعه ای در مناطق روستایی می باشد. کشور ما نیز از این وضعیت به دور نبوده و این ضعف در حکمروایی مطلوب و نابسامانی وضعیت کالبدی, روستاهای کشور را نیز تحت تاثیر قرار دادهاست. به گونهای که جوامع محلی و نهادهای برخواسته از آن در بسیاری از فعالیتهای توسعهای درخصوص محیط زندگی خود به ویژه اداره محیط روستا در ابعاد مختلف اقتصادی, اجتماعی, محیطی, کالبدی و غیره چندان مشارکت فعال نداشته و برانگیخته نمیشوند. در این ارتباط فرایند حکمروایی خوب روستایی یکی از عوامل موثر در افزایش کیفیت کالبدی سکونتگاههای روستایی است. بنابراین می توان گفت که حکمروایی خوب با مشارکت وسیع مردم, افزایش خوداتکایی, تکثرگرایی, همکاری بین کنشگران, واگذاری قدرت به سطوح محلی و ایجاد نهادهای موثر و کارا در محیط, توسعه کالبدی روستایی را تحقق می بخشد. از این رو پژوهش حاضر به دنبال پاسخگویی به این سوال می باشد که: بکارگیری فرایند حکمروایی خوب در قالب دو نهاد دهیاری و شورای اسلامی در روستاهای بخش مرکزی شهرستان نیشابور چه تاثیری بر کیفیت محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی می گذارد؟ 2. مبانی نظری بهطورکلی حکمروایی خوب روستایی را میتوان نقطه اوج مدیریت روستایی دانست زیرا که این رویکرد با تاکید بر هویت محلی و مدیریت محلی, منجربه وسیع شدن میدان عمل روستاییان و نهادهای محلی و افزایش قدرت عمل آنها میشود. در واقع در هر جامعهای هنگام جستوجو برای راهحل توسعه پایدار, همواره حکمروایی خوب به عنوان یک ابزار حیاتی برای پیشبرد توسعه پایدار معرفی میگردد. توسعه پایدار روستایی فرایندی جامع و چندبعدی است که از این ابعاد می توان به بعد کالبدی سکونتگاه های روستایی اشاره کرد. می توان بعد کالبدی روستا را نیز از عناصر ساختاری بسیار مهم توسعه روستاها در جهت ارتقای کیفیت کالبدی سکونتگاههای مناطق روستایی به شمار آورد. کیفیت کالبدی یکی از اصول برنامهریزی روستایی است که هدف آن, افزایش مطلوبیت فضاهای کالبدی برای کار, زندگی, تفریح و عملکردهای اجتماعی, اقتصادی و فرهنگی است. در واقع مدیران محلی در قالب الگوی حکمروایی خوب روستایی از طریق بالا بردن میزان آگاهی روستاییان در زمینه مقررات ساخت وساز, استفاده از نظرات روستاییان در زمینه برنامه های کالبدی, ارائه آموزش های لازم به روستاییان و آشنایی با نقاط ضعف و قوت وضعیت کالبدی روستای خود می توانند در افزایش کیفیت زندگی و افزایش کیفیت کالبدی سکونتگاه های روستایی تاثیر بسزایی داشته باشند. 3. روش تحقیق در این پژوهش سطح تحلیل روستا و واحد تحلیل آن مشتمل بر خانوارهای ساکن در روستاهای دارای مدیران محلی (دهیار و شوراهای اسلامی) می باشد. با توجه به اینکه در بخش مرکزی شهرستان نیشابور 113 روستا با جمعیت بالای 150 نفر وجود دارد که دارای دهیار و شورای اسلامی است, ازاینرو از طریق فرمول کوکران با ضریب خطای 0. 25 تعداد روستاهایی که برای مطالعه میدانی مورد نیاز است 13 روستا تعیین شد. بهاین ترتیب با توجه به جمعیت این 13 روستا و با استفاده از فرمول کوکران و ضریب خطای 0. 07 تعداد 192پرسشنامه تعیین شد. به منظور سنجش متغیر حکمروایی خوب از شاخص های مشارکت, بینش راهبری, مسولیت پذیری, پاسخگویی, مشروعیت, مارایی و اثربخشی, اجتماع محوری, شفافیت و عدالت محوری استفاده شده و شاخص های کیفیت محیط مسکونی, کیفیت زیرساختها, کیفیت محیط زیست و کیفیت بصری محیط کالبدی برای سنجش کیفیت کالبدی سکونتگاه های انسانی مورد استفاده قرار گرفته است. 4. یافته ها تحقیق نتایج تحقیق نشان می دهد که براساس آزمون تی تک نمونه ای سطح معناداری تمام شاخص های حکمروایی خوب روستایی زیر 0. 05 می باشد و همچنین میانگین تمامی شاخص ها از 3 کمتر است باید اذعان نمود که وضعیت حکمروایی خوب در بخش مرکزی نیشابور از وضعیت مطلوبی برخوردار نمیباشد. همچنین از آنجاییکه سطح معناداری تمام شاخص های کیفیت کالبدی سکونتگاه ها در آزمون تی تک نمونه ای زیر 0. 05 می باشد و میانگین تمامی شاخص ها از 3 کمتر است باید اشاره کرد که وضعیت کیفیت کالبدی منطقه مورد مطالعه نامناسب است. با توجه به نتایج ارائه شده از آزمون پیرسون از آنجاییکه سطح معناداری 7 روستا که شامل روستاهای خانلق, سرچاه, بشنیج, مبارکه, بحرودی, حسینآباد و میرآباد میشود, زیر 0. 05 است از اینرو میتوان گفت که در این روستاها بین دو متغیر حکمروایی خوب روستایی و کیفیت کالبدی سکونتگاهها ارتباط معناداری وجود دارد. به این معنی که بهبود عملکرد حکمروایی خوب در این روستاها منجربه افزایش کیفیت کالبدی میشود و نتایج مدل PLS نیز بیانگر این میباشد که حکمروایی خوب روستایی به میزان 62 درصد بر بهبود کیفیت کالبدی سکونتگاههای روستایی تاثیر دارد. 5. بحث و نتیجه گیری به دلیل عدم توجه به ساخت اصولی مساکن روستایی, نامناسب بودن وضعیت راه های ارتباطی و عدم هماهنگی در ساخت وسازهای روستایی که همه این موارد میتواند نتیجه انتخاب افراد نامناسب به عنوان مدیران محلی, ناآشنا بودن مدیران محلی نسبت به قوانین و مقررات مربوطه, بی اطلاعی از نقاط ضعف و قوت نواحی روستایی باشد که منجربه کاهش کیفیت کالبدی در سکونتگاههای روستایی شدهاست. لذا ضروری است به منظور بهبود وضعیت کیفیت کالبدی سکونتگاههای روستایی توجه ویژهای به برنامهریزی کالبدی شود. یکی از مهمترین عواملی که میتواند در ارتقای کیفیت کالبدی سکونتگاهها موثر باشد حکمروایی خوب روستایی میباشد. در پایان, آگاه سازی و آموزش مردم در زمینه نحوه اصولی ساختوساز در روستاها, تلاش مدیران محلی به منظور جذب همکاری سازمانهای مربوطه برای بهبود وضعیت کیفیت کالبدی سکونتگاههای روستایی, ایجاد زمینه مناسب برای جذب مشارکت آگاهانه مردم در بهبود وضعیت کالبدی, ایجاد هماهنگی و تعامل بین شوراهای اسلامی و دهیار برای رفع مشکلات کالبدی در روستا از جمله پیشنهاداتی میباشد که میتواند در بهبود عملکرد حکمروایی خوب در راستای دستیابی به افزایش کیفیت کالبدی سکونتگاه های روستایی موثر باشد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    عنابستانی، علی اکبر، و سلیمانی، زهرا. (1398). تاثیر حکمروایی خوب بر افزایش کیفیت محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان نیشابور). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، 8(2 (25 پیاپی) )، 145-163. SID. https://sid.ir/paper/236470/fa

    Vancouver: کپی

    عنابستانی علی اکبر، سلیمانی زهرا. تاثیر حکمروایی خوب بر افزایش کیفیت محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان نیشابور). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)[Internet]. 1398؛8(2 (25 پیاپی) ):145-163. Available from: https://sid.ir/paper/236470/fa

    IEEE: کپی

    علی اکبر عنابستانی، و زهرا سلیمانی، “تاثیر حکمروایی خوب بر افزایش کیفیت محیط کالبدی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: بخش مرکزی شهرستان نیشابور)،” پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، vol. 8، no. 2 (25 پیاپی) ، pp. 145–163، 1398، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/236470/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button