مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

594
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

277
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

گفتمان های گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی: شناسایی ادراک ذهنی ساکنان شهری (مطالعة موردی: روستاهای ییلاقی پیرامون شهر سبزوار)

صفحات

 صفحه شروع 143 | صفحه پایان 157

چکیده

 1. مقدمه اکثر کلانشهرهای کشور چند سالی است که علاوه بر بیماری شلوغی و تراکم جمعیت گذشته-دچار ویروس ویرانگر جدیدی یعنی آلودگی هوا شده اند. این در حالی است که مسوولان امر جز تجویز نسخه های موقتی همچون تعطیلی مدارس و ادارات, گسترش محدوده طرح ترافیک, برخورد با خودروها و موتورسیکلت های دودزا و تعطیلی برخی از کارخانجات و معادن چاره ای برای درمان این معضل بزرگ نیاندیشیده اند. وقتی از مردم درباره زندگی ایده آل سوال می شود آرزو می کنند تعطیلاتی پیش بیاید تا چند روزی از شهر دور شده و به جایی بروند که دیگر از شلوغی و آلودگی خبری نباشد(با این گفته که دیگر شهر برای زندگی مناسب نیست)؛ به همین خاطر است که در حال حاضر بحث جریان های شهرگریزی و اقامت در مناطق ییلاقی خوش آب و هوا و ساخت خانه های دوم و ویلایی داغ است. تقاضای خروج صرفا مختص کلانشهرها نبوده و با کمال تعجب در شهرهای میانی و کوچک نیز شاهد چنین حرکت هایی هستیم و تقاضای روز افزون برای بهره گیری و اقامت از مناطق ییلاقی خوش آب وهوا وجود دارد. در سایه این گستردگی تقاضا, گفتمان عامه پسند خانه های دوم و ویلایی به موازات مفهوم حومه و حومه سازی قرار می گیرد که می تواند چارچوب مناسبی را برای تحلیل چرایی گرایش های ساکنان شهری به مناطق ییلاقی پیرامون فراهم سازد. می توان گفت, تقاضاهای خروج از کلانشهرها و شهرهای میانی کوچک به نواحی ییلاقی و پیرامون به طور همزمان از یک آبشخور گفتمانی یعنی تصویر شاعرانه از روستا آب می خورد تا تجربیات روزمره. در مقاله حاضر به بررسی نقش تصویر شاعرانه در شکل دهی به ترجیحات سکونتی و خاصه ساخت و اسکان در خانه های دوم پیرامون شهر پرداخته شده است. البته, نقطه شروع برای محقق تجزیه و تحلیل تصاویر منحصر به فرد از محل های خاص روستایی است که رفتارهای مهاجرتی و اسکان را تحت تاثیر قرار می دهد. 2. مبانی نظری تحقیق بخش قابل توجهی از مطالعات در جغرافیای روستایی بر موضوع تصویر شاعرانه از روستا متمرکز شده اند. تصویر شاعرانه از روستا به «تصورات عامه پسندانه» و عمومی مردم از "آرامش و سادگی زندگی دهقانی و همبستگی با طبیعت" اشاره دارد. شورت (1992) در مطالعه خود تصویر شاعرانه از روستا را این گونه توصیف کرده است: بیش از حد سالم و پاکیزه, بیش از حد روح انگیز و معنوی, بیش از حد طبیعی؛ و به طورکلی بکر و دست نخورده عاری از هر گونه ناخالصی. تصویر رایج از زندگی روستایی که ارتباط نزدیک با طبیعت دارد و هم آوایی با آهنگ زمین و فصول را به نمایش می گذارد: به عبارتی, تصویر کارت پستالی از زندگی روستایی. بل(2006) سه نوع از تصویر شاعرانه از روستا را از یکدیگر متمایز کرده است, یعنی تصویر شاعرانه شبانی از کشاورزی که منعکس کننده چشم انداز کشاورزی هنرمندانه است تا صنعتی و مهندسی شده؛ تصویر شاعرانه طبیعی از حیات وحش که تاکیدی است پیشافرهنگی, ماقبل انسانی, زمین دست نخورده و بکر و طبیعت رام نشدنی؛ و تصویر شاعرانه ورزشی از ماجراجویی که در آن روستا به عنوان زمین بازی و به نوعی خطر کردن قابل شناسایی است. وپسالینن و پیتکانن(2010) نیز مطالعه ای درباره تصاویر شاعرانه روستاهای فنلاند و ارتباط آن با گفتمان های عامه پسند خانه های دوم انجام داده اند. این پژوهش به موازات خط فکری بل یعنی تقسیم بندی چشم اندازهای طبیعی و کشاورزی, سنت های زندگی روستایی و ماجراجویانه از تصاویر شاعرانه روستایی قرار داشت. آن ها نیز بر حضور نیرومند تصاویر شاعرانه به عنوان "نقطه مشترک" ما بین زندگی سنتی و تاریخی روستایی و زندگی کالایی شده روستایی, صحه می گذارند. 3. روش شناسی تحقیق رویکرد کیفی و روش تحلیل گفتمان برای استخراج ادراک ذهنی ساکنان شهری(تجربیات تصاویر شاعرانه) در دستور کار قرار گرفت. بر همین اساس, 38 مصاحبه نیمه ساخت یافته با مالکان خانه های دوم و به صورت هدفمند به عمل آمد. مطالعه حاضر در تفرجگاه های ییلاقی پیرامون شهر سبزوار معروف به منطقه طبس صورت گرفته است: شامل روستاهای طبس, سنگ سفید, رازقند, بازقند و دیواندر. 4. یافته های تحقیق در این پژوهش گسترش خانه های دوم در روستاهای کوهستانی پیرامون شهر سبزوار مبتنی بر گفتمان های شامل چشم اندازهای طبیعی و کشاورزی, سنت های زندگی روستایی و فعالیت های تفریحی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. روایت های به دست آمده نشان داد که روستاگرایی و فضای روستایی از طریق تصاویر شاعرانه و مفاهیم ایده آل و آرمانی بازنمایی شده و فرهنگ گسترش خانه های دوم با تکیه بر این انتزاعات شکل گرفته است. به طور خلاصه, تجربیات تصاویر شاعرانه ساکنان شهری و مالکان خانه های دوم از حضور و اقامت در روستا را می توان در یک چارچوب سه گانه معرفی نمود: چشم اندازهای طبیعی به عنوان حیات وحش بکر و دست نخورده شناخته می شود؛ شیوه زندگی در خانه های دوم و حضور در روستا تقلیدی از سنت های زندگی روستایی است؛ و در نهایت, محیط سکونتگاهی برای تفریح و گذران اوقات فراغت مورد استفاده قرار می گیرد. گرچه شناسایی ادراک ذهنی ساکنان شهری(تجربیات تصاویر شاعرانه) در روستاهای کوهستانی پیرامون شهر سبزوار از بسیاری جهات منحصر به فرد است (به طورکلی این مورد مطالعاتی می تواند به عنوان فرهنگ خانه های دوم در ایران بررسی شود), اما شباهت های فراوانی هم با فرهنگ خانه دوم در سطح جهان (کشورهای اروپایی, آمریکای شمالی و استرالیا و جنوب شرق آسیا) دارد. چراکه در روایت های بدست آمده از مالکان خانه های دوم به کلیدواژه هایی همچون چشم اندازهای بکر و دست نخورده, سنت های زندگی روستایی و تفریحات طبیعت محور برخورد می کنیم که در ادبیات عمومی گردشگری خانه های دوم و مطالعات تجربی صورت گرفته برجسته شده است. به طورکلی, تصاویر سه گانه یاد شده به هم پیوسته و از یکدیگر مجزا نیستند, اما ترکیب آنها تصویری خاصی از فرهنگ خانه های دوم ارائه می دهد, همان الگویی که در روستاهای کوهستانی پیرامون شهر سبزوار بدست آمده است. 5. بحث و نتیجه گیری بی شک تصاویر شاعرانه و بازسازی مفاهیم روستاگرایی و حومه سازی و مصرفی شدن روستا (جریان های پساتولیدگرایانه) برای تفریح و گذران اوقات فراغت با بهره گیری از طبیعت و محیط سنتی و فرهنگی روستا یکی از مهمترین دلایل گسترش خانه های دوم در روستاهای کوهستانی پیرامون شهر سبزوار محسوب می شود, اما بسیاری از مولفه های گذشته نظیر کشاورزی, قناعت و ساده زیستی در ساخت و ساز, همبستگی اجتماعی و اقدامات جمعی به آن اضافه شده و ساختار متفاوتی از تصاویر شاعرانه را عرضه می دارد.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    خسروبیگی بزچلویی، رضا. (1397). گفتمان های گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی: شناسایی ادراک ذهنی ساکنان شهری (مطالعة موردی: روستاهای ییلاقی پیرامون شهر سبزوار). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، 8(1 (پیاپی 24) )، 143-157. SID. https://sid.ir/paper/236476/fa

    Vancouver: کپی

    خسروبیگی بزچلویی رضا. گفتمان های گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی: شناسایی ادراک ذهنی ساکنان شهری (مطالعة موردی: روستاهای ییلاقی پیرامون شهر سبزوار). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)[Internet]. 1397؛8(1 (پیاپی 24) ):143-157. Available from: https://sid.ir/paper/236476/fa

    IEEE: کپی

    رضا خسروبیگی بزچلویی، “گفتمان های گردشگری خانه های دوم در نواحی روستایی: شناسایی ادراک ذهنی ساکنان شهری (مطالعة موردی: روستاهای ییلاقی پیرامون شهر سبزوار)،” پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، vol. 8، no. 1 (پیاپی 24) ، pp. 143–157، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/236476/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button