مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

565
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

242
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

سنجش سطح سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: دهستان حسن آباد شهرستان اسلام آباد غرب)

صفحات

 صفحه شروع 63 | صفحه پایان 78

چکیده

 1. مقدمه سرمایه اجتماعی نقش مهمی در توانمندسازی جوامع روستایی دارد و تلاشی برای تضمین توسعه پایدار روستایی است؛ تقویت آن باعث افزایش مشارکت و ارتباط فرد با افراد دیگر شده و این مشارکت و انسجام باعث پایین آمدن هزینه دستیابی به اهداف و برنامه های توسعه ای می شود. بنابراین با توجه به اینکه پیشرفت و توسعه پایدار, مستلزم حضور, اعتماد و مشارکت آحاد روستاییان در روند توسعه است و این امر امکان پذیر نیست, مگر آنکه روحیه مشارکت, اعتماد و همبستگی اجتماعی را به شکلی مدرن و در قالب تشکل های دولتی و غیر دولتی در روستا بالا برد. لذا برای افزایش سطح توسعه در روستاها و دستیابی به توسعه پایدار, استفاده و تقویت سرمایه اجتماعی ضروری می باشد. 2. مبانی نظری تحقیق ﺳ ﺮ ﻣ ﺎ ﯾ ﻪ اﺟ ﺘ ﻤ ﺎ ﻋ ﯽ ﺟ ﺎ ﻣ ﻌ ﻪ ﺷ ﺎ ﻣ ﻞ رﺳ ﻮ م, رواﺑ ﻂ , ﻧ ﮕ ﺮ ش و ارزش ﻫ ﺎ ﺳ ﺖ ﮐ ﻪ ﺑ ﺮ ﺗ ﻌ ﺎ ﻣ ﻼ ت ﺑ ﯿ ﻦ ﻣ ﺮ دم ﺣ ﺎ ﮐ ﻢ اﺳ ﺖ و ﺑ ﻪ ﺗ ﻮ ﺳ ﻌ ﻪ اﻗ ﺘ ﺼ ﺎ دی و اﺟ ﺘ ﻤ ﺎ ﻋ ﯽ ﻣ ﻨ ﺠ ﺮ شده, و عنصری مطلوب برای انجام همکاری های درون گروهی است که هرچه میزان آن بالاتر باشد دستیابی به اهداف گروه با هزینه کمتری انجام می گیرد. اگر در گروهی ویژگی هایی مانند اعتماد و هنجارهای مشوق مشارکت و سرمایه اجتماعی به اندازه کافی فراهم نباشد, هزینه های همکاری افزایش خواهد یافت و تحقق برنامه ها, پرهزینه و زمان بر خواهد بود. در مقابل, وجود سرمایه اجتماعی به میزان کافی و مناسب, سبب برقراری انسجام اجتماعی و اعتماد متقابل شده و هزینه های تعاملات و همکاری های گروهی کاهش می یابد و در نتیجه عملکرد گروه با هزینه کم و در زمان کمتر بهبود می یابد. مؤلفه های سرمایه اجتماعی نیز شامل: 1. مشارکت اجتماعی و عمل جمعی, 2. انسجام و همبستگی اجتماعی, 3. اعتماد اجتماعی, 4. هنجارها و ارزش های مشترک, 5. شبکه های اجتماعی می باشد. 3. روش تحقیق روش تحقیق حاضر, کاربردی, کمی, پیمایشی است و به منظور گردآوری اطلاعات و شناسایی روستاهای هدف تحقیق از دو روش جمع آوری اطلاعات یعنی روش اسنادی و میدانی استفاده شده است. برای جمع آوری داده ها از سطح روستاهای مورد بررسی از روش میدانی و ابزار پرسشنامه استفاده شد. در این راستا پرسشنامه ای درقالب 5 مؤلفه که شامل 35 گویه می باشد طراحی گردید. لازم به ذکر است عملیات میدانی به روش پرسشگری مستقیم انجام گرفته است. در تحقیق حاضر, سطح تحلیل 22 روستای دهستان حسن آباد, بخش مرکزی اسلام آباد غرب و جامعه آماری پژوهش شامل 2399 خانوار با جمعیت 9596 نفر می باشد. روایی تحقیق با استفاده از نظر اساتید و کارشناسان دانشگاه مورد تأیید قرار گرفت. همچنین پایایی پرسش نامه با روش آلفای کرونباخ محاسبه و معادل 83/. می باشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شده است. براین اساس حجم نمونه 331 خانوار برآورد شده است که برای پوشش دادن احتمال خطا, حجم نمونه را به 350 خانوار افزایش داده ایم. توزیع حجم نمونه در روستاهای مورد بررسی با روش انتساب متناسب می باشد. البته جهت پرهیز از خطا و امکان مقایسه روستاها, در روستاهای با جمعیت 15 خانوار و کمتر تمام شماری صورت گرفته است. 4. یافته های تحقیق بررسی مؤلفه های سرمایه اجتماعی در روستاهای مورد بررسی نشان می دهد که روستاهای سیاه خور با امتیاز 44/128 در بالاترین رتبه, تنگ شوهان سفلی با امتیاز 94/126 در رتبه دوم و شیت کمرزرد با امتیاز50/126 در رتبه سوم قرار گرفتند. همچنین روستاهای کمره علیا با امتیاز 09/115, کریم حاصله سفلی با امتیاز 66/114 وکمرزرد با امتیاز 09/114 به ترتیب در پایین ترین رتبه ها قرار گرفته اند. از مجموع 22 روستای مورد بررسی 9 روستا (9/40 درصد) به عنوان روستاهای دارای سرمایه اجتماعی بالا, 5 روستا (73/22 درصد) به عنوان روستاهای دارای سرمایه اجتماعی متوسط و 8 روستا (37/36 درصد) به عنوان روستاهای دارای سرمایه اجتماعی ضعیف شناخته شده اند. به منظور سنجش تفاوت روستاهای مورد بررسی از نظر سرمایه اجتماعی, براساس معیارهای جمعیت, تعداد افراد دارای تحصیلات دانشگاهی, درصد افراد باسواد, درصد شاغلین و فاصله روستاها از مسیر اصلی گروهبندی شدند. نتایج گویای آن است که از نظر سرمایه اجتماعی بین گروه های جمعیت, تحصیلات دانشگاهی, درصد افراد باسواد و درصد شاغلین تفاوت معنادار در سطح اطمینان 99 درصد وجود دارد, درحالیکه در گروه فاصله از مسیر اصلی تفاوت معناداری مشاهده نشد. به بیان دیگر عامل فاصله روستاها از جاده اصلی تأثیری بر میزان سرمایه اجتماعی آنها نداشته است. همچنین بین مؤلفه های سرمایه اجتماعی ارتباط مثبت و معنادار در سطح اطمینان 99 درصد برقرار است و فقط ارتباط بین انسجام اجتماعی و شبکه های اجتماعی در سطح اطمینان 95 درصد می باشد. 5. بحث و نتیجه گیری که نتایج بدست آمده نشان می دهد در برخی از مؤلفه های سرمایه اجتماعی همچون مشارکت اجتماعی, اعتماد اجتماعی و شبکه های اجتماعی که مرتبط با عملکرد نهادهای محلی می باشند, این نهادها عملکرد و برنامه ریزی کافی نداشته اند بطوریکه در جلب اعتماد و مشارکت مردم و همچنین ایجاد و تقویت شبکه های اجتماعی چندان موفق نبوده اند, در حالیکه مؤلفه های انسجام اجتماعی و ارزش ها و هنجارهای مشترک که بیشتر تابع خصوصیات و ویژگی های قومیتی و بومی روستاها هستند وضعیت بهتری نسبت به مؤلفه های دیگر دارند و از نظر میزان تأثیرگذاری در اولویت اول و دوم قرار دارند. پیشنهادات زیر برای تداوم و افزایش سرمایه اجتماعی در منطقه مورد مطالعه رائه می شود: 1. حضور مسئولین محلی به صورت دوره ای و مداوم در روستاها, برگزاری جلسات هم اندیشی با روستاییان پیرامون مشکلات و مسائل روستاها و شفاف سازی طرح ها و اقدامات انجام گرفته و ارائه گزارش عملکرد به مردم. 2. تقویت پایبندی به ارزش های ملی و مذهبی علی الخصوص در میان جوانان روستا و افزایش تعاملات و ارتباطات بین ساکنین و مسئولین محلی و نیز استفاده از این پتانسیل به منظور آموزش و ترویج, حس همدلی و انسجام اجتماعی روستاییان. 3. استفاده از هنجارها و ارزش های بومی و محلی و تقویت آنها, ترویج آموزه های دینی که بر مشارکت اجتماعی مردم در جامعه تأکید نموده اند و نیز آموزش و افزایش آگاهی روستاییان در خصوص اهمیت مشارکت و نقش آن در جامعه. 4. ایجاد و تقویت سازمان های مردم نهاد و تعاونی های مختلف و تغییر نگرش روستاییان در زمینه فعالیت های جمعی و عضویت در تشکل ها و انجمن های محلی.

استنادها

  • ثبت نشده است.

    • ارجاعات

  • ثبت نشده است.

    • استناددهی

    APA: کپی

    نوری، مجتبی، و توکلی، جعفر. (1397). سنجش سطح سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: دهستان حسن آباد شهرستان اسلام آباد غرب). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، 8(1 (پیاپی 24) )، 63-78. SID. https://sid.ir/paper/236479/fa

    Vancouver: کپی

    نوری مجتبی، توکلی جعفر. سنجش سطح سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: دهستان حسن آباد شهرستان اسلام آباد غرب). پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)[Internet]. 1397؛8(1 (پیاپی 24) ):63-78. Available from: https://sid.ir/paper/236479/fa

    IEEE: کپی

    مجتبی نوری، و جعفر توکلی، “سنجش سطح سرمایه اجتماعی سکونتگاه های روستایی (مطالعة موردی: دهستان حسن آباد شهرستان اسلام آباد غرب)،” پژوهش و برنامه ریزی روستایی (JOURNAL OF RESEARCH AND RURAL PLANNING)، vol. 8، no. 1 (پیاپی 24) ، pp. 63–78، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/236479/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.

    • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.

    • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button