مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

514
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

624
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

جستاری در تیپ شناسی شاهان در قصه های عامیانه ی فارسی (مورد پژوهانه: سمک عیار، داراب نامه و قصه ی حسین کرد شبستری)

صفحات

 صفحه شروع 157 | صفحه پایان 180

چکیده

 این جستار در پی تبیین مفهوم «تیپِ» شاهان و گزارش کردارهای آنان است تا نقش آنان را در پیشبرد قصه بازنمایی کند. روش مطالعه از نوع کتابخانه­ ای و کیفی بر حسب تحلیل محتواست. ملاک گزینش این قصه ها, علاوه بر شهرت, طیف وسیع خوانندگان, اقبال عمومی و بسامد حضور شاهان است. پس از بررسی این قصه­ ها دریافتیم که شاهان غالباً بر حسب نوع نگرش گزارشگر قصه, در دو اقلیم ایرانی و غیرایرانی قرار می گیرند و بسته به فضای کلی قصه و درون مایه ی آن, سیمای شاهان گزارش می شود. درون­ مایه ی هر قصه علاوه بر اینکه بن مایه ی خاصی می­ طلبد, قهرمانان و تیپ­ های خاصی را نیز اقتضا می­ کند؛ مثلاً قصه ی سمک عّیار که دارای بُن مایه ی عیاری است, قهرمانان آن بیشتر عیاران و پهلوانان هستند و حتی کُنش شاهان برحسب نقش و کارکرد این تیپ شناخته می شود. داراب­ نامه دارای بُن مایه ی اساطیری حماسی است و لذا رفتار و کردار شاهان فخیم تر, حماسی تر و در مواردی اساطیری است. حسین کرد نیز داستانی پهلوانی مذهبی است. فرض ما بر این است که قصه پردازان در خلق تیپ های قالبی همچون شاه و درباریان و دیگر قهرمانان, در پی ضابطه مند کردن و قانونمند کردن ساختار جامعه اند؛ به عبارت دیگر آنان در پی ایجاد یک چارچوب قطعی و مسلم اند که تخطی از آن, مشکل­ آفرین و گاه خطایی بخشش ناپذیر است. از منظر بسامد «تیپ»ها, با مطالعه ی قصه­ های مورد پژوهش به این نتیجه رسیدیم که «درباریان», به­ ویژه شاه و خانواده­ اش و وزیران, بیشترین بسامد و حضور را دارند و بیشتر قصه­ ها با حکایت «شاه» یا «شاهزاده­ ای» آغاز می­ شود. در این قصه­ ها حس شدید میهن دوستی و ایرانی­ گرایی دیده می­ شود؛ به همین دلیل تیپ شاهان ایرانی در این قصه­ ها بسیار لطیف­ تر, رئوف­ تر, انسانی­ تر, مردم دارتر, عادل­ تر و خردمندتر از دیگر هم­ منصبان غیرایرانی­ شان تصویر شده است. داراب­ نامه بیش از دو قصه ی دیگر حماسی تر است و تیپ شاهان فخیم تر و مطنطن تر و تاریخی تر تصویر شده است, در حسین کرد شاهان چندان حضور ندارند و کنش چندانی به انجام نمی رسانند.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    عزیزی فر، امیرعباس. (1398). جستاری در تیپ شناسی شاهان در قصه های عامیانه ی فارسی (مورد پژوهانه: سمک عیار, داراب نامه و قصه ی حسین کرد شبستری). فرهنگ و ادبیات عامه، 7(25 )، 157-180. SID. https://sid.ir/paper/255456/fa

    Vancouver: کپی

    عزیزی فر امیرعباس. جستاری در تیپ شناسی شاهان در قصه های عامیانه ی فارسی (مورد پژوهانه: سمک عیار, داراب نامه و قصه ی حسین کرد شبستری). فرهنگ و ادبیات عامه[Internet]. 1398؛7(25 ):157-180. Available from: https://sid.ir/paper/255456/fa

    IEEE: کپی

    امیرعباس عزیزی فر، “جستاری در تیپ شناسی شاهان در قصه های عامیانه ی فارسی (مورد پژوهانه: سمک عیار, داراب نامه و قصه ی حسین کرد شبستری)،” فرهنگ و ادبیات عامه، vol. 7، no. 25 ، pp. 157–180، 1398، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/255456/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button