مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

مقاله مقاله نشریه

مشخصات مقاله

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

685
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

616
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

سیر تحول پیشوند استمرار از فارسی باستان تا فارسی نو

صفحات

 صفحه شروع 271 | صفحه پایان 285

چکیده

 در گذشتة زبان فارسی, پیشوندهای فعلی کارکردهای گوناگونی بر عهده داشتند, از جمله کارکرد قیدی و گاهی هم معنای اصلی فعل را گسترش یا محدود یا به کلی دگرگون می کردند. غالب پیشوندهای فعلی در اصل هم به جای قید به کار می رفته اند و هم به عنوان حرف اضافه. در دورة میانة زبان فارسی, از کارکردهای نقشی آنها به تدریج کاسته شده و زبان به سمت تحلیلی شدگی پیش رفته و پیشوندهای فعلی کمتر باعث تغییر معنای واژگانی فعل شده اند. به دیگر سخن, به صورت پیشوندهای تثبیت شده و غیرزایا در دورة میانه و سپس در دورة بعدی ظاهر شده اند. این صورت های زبانی در روند تحول زبان فارسی, غالباً دستوری شده اند و نقش های گوناگون دستوری را بر عهده گرفته اند. یکی از این صورت های واژگانی, پیشوند «می» در زبان فارسی امروز است که چنین روندی را پشت سر گذاشته و موضوع این مقاله هم بررسی تحولات تاریخی و نقش آن در زبان فارسی امروز است. در فارسی امروز, «می» به عنوان پیشوند تصریفی با افعال ماضی و مضارع همراه می شود و نمود استمرار یا عادت را بازنمایی می کند. در این مقاله, سیر تحول «می» از دورة باستان تا فارسی امروز بررسی می شود و به کارکردهای آن در ادوار مختلف زبان فارسی اشاره می گردد. این پیشوند بازماندة صورت *hamaiwa در دورة باستان است که به صورت hamē به فارسی میانه رسیده است. hamē در فارسی میانه قید به معنی «همیشه» است و نمود استمرار و عادت را بازنمایی کرده و جای ثابتی در جمله نداشته و در جایگاه های گوناگون به کار رفته است. در متون ادب فارسی, این پیشوند به صورت «همی» و «می» باقی مانده و به تدریج به فعل جمله نزدیک شده و طی روند دستوری شدگی, کارکرد پیشوند تصریفی بر عهده گرفته است. در فارسی امروز, «می» علاوه بر نمود استمرار و عادت, برای بازنمایی مفاهیم وجهی نیز کاربرد دارد. در جملاتی که مفهوم آرزوی تحقق-نیافته و فرض نامحقق را بیان می کنند, این پیشوند به فعل ماضی افزوده می-شود و کارکرد وجهی بر عهده می گیرد. بدین ترتیب, پیشوند «می» که پیشتر روند دستوری شدگی را طی کرده و از مقولة قیدی به پیشوند تصریفی بدل شده و بازنمایی نمود استمرار و عادت را بر عهده گرفته است, در فارسی امروز, دستوری تر شده و در بازنمایی وجه نیز نقش ایفا کرده است.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    یوسفی، فتانه، منشی زاده، مجتبی، و زاهدی، فرح. (1399). سیر تحول پیشوند استمرار از فارسی باستان تا فارسی نو. پژوهش های زبانی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران)، 11(2 )، 271-285. SID. https://sid.ir/paper/399516/fa

    Vancouver: کپی

    یوسفی فتانه، منشی زاده مجتبی، زاهدی فرح. سیر تحول پیشوند استمرار از فارسی باستان تا فارسی نو. پژوهش های زبانی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران)[Internet]. 1399؛11(2 ):271-285. Available from: https://sid.ir/paper/399516/fa

    IEEE: کپی

    فتانه یوسفی، مجتبی منشی زاده، و فرح زاهدی، “سیر تحول پیشوند استمرار از فارسی باستان تا فارسی نو،” پژوهش های زبانی (دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه تهران)، vol. 11، no. 2 ، pp. 271–285، 1399، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/399516/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button