مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

video

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

sound

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

نسخه انگلیسی

مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

بازدید:

2,002
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

دانلود:

672
مرکز اطلاعات علمی Scientific Information Database (SID) - Trusted Source for Research and Academic Resources

استناد:

اطلاعات مقاله نشریه

عنوان

بررسی و مقایسه دیدگاه اصولیان شیعه و مفسران فریقین در تفسیر مهم ترین آیات اصل برائت

صفحات

 صفحه شروع 7 | صفحه پایان 36

چکیده

 اثبات و بررسی ادلة برائت-که یکی از بنیادی ترین اصل در نزد اصولیان شیعه است-اهمیت بسیاری دارد. برخی از اصولیان در اثبات اصل برائت به آیاتی از قرآن استناد کرده اند. در این مقاله سعی شده است, ابتدا مهم ترین آیات اصل برائت؛ مانند آیات 15 اسراء, 7 طلاق و 42 انفال را مطرح کند, سپس, نظرهای اصولیان و مفسران شیعه و اهل تسنن در کتب اصولی و تفسیری را با یکدیگر تطبیق دهد و شباهت ها و تفاوت ها را مشخص سازد. اصولیان دربارة آیات مزبور دو دیدگاه دارند. براساس یک دیدگاه, آیات مزبور بر اصل برائت دلالت دارند و براساس دیدگاه دیگر, بر اصل برائت دلالت ندارند. در تفاسیر اهل سنت درخصوص آیة اول (اسراء: 15) بیشتر به تفاوت بین برائت شرعی و عقلی اشاره شده است و در تفاسیر امامیه نیز همانند دیدگاه اصولیان دو دیدگاه وجود دارد. مفسران شیعه و سنی, آیه دوم (طلاق: 7) را بر نفی تکلیف مالایطاق از طرف خداوند حمل کرده اند. برخی از ایشان به مصادیقی از تکلیف مالایطاق, همچون انفاق بیش از توان, معرفت بدون در اختیار بودن اسباب آن و. . . اشاره نموده اند. این نوع تفاسیر با تفسیر آیه به ممنوعیت هر نوع تکلیف مالایطاق منافات ندارند. بسیاری از مفسران هر دو مذهب آیه سوم (انفعال: 41) را با توجه به شأن نزول, آن تفسیر کرده اند. آیات اصولی در گذر زمان تغییرات و تحولاتی را پشت سر نهاده اند. ازآنجایی که مفسران شیعی و اهل سنت و نیز دانشمندان اصولی هر دو مذهب فقهی دربارة آیات مورد نظر مشترکات زیادی دارند؛ بررسی تطبیقی آن آیات می تواند به همگرایی و نزدیکی دو علم اصول فقه و تفسیر کمک کند. تازه های تحقیق برخی از آیات مورد استناد دانشمندان اصولی برای اثبات برائت, برائت را نتیجه می دهند و برخی از آنها به برائت ارتباطی ندارند. برای مثال, برخی از اصولیان؛ مانند شیخ انصاری دلالت آیة 17 سوره اسراء بر اصل برائت را نپذیرفته و تعذیب در این آیه را مربوط به همین دنیا و امت های پیشین دانسته است, و برخی مانند امام خمینی آیه را ظاهرترین و محکم ترین آیه در اثبات اصل برائت دانسته اند. در تفاسیر اهل سنت بیشتر به تفاوت میان برائت شرعی و عقلی اشاره شده است؛ البته این اختلاف در تفاسیر شیعی نیز به چشم می خورد. همچنین, برخی از اصولیان در دلالت آیة 7 سوره طلاق گفته اند که ظهور در برائت آن آشکار است؛ مانند نراقی, میرزای قمی و امام خمینی. و اصولیان دیگری؛ مانند شیخ انصاری معتقدند این آیه بر اصل برائت دلالت ندارد. مفسران شیعه و سنی, این آیه را حمل بر نفی تکلیف مالایطاق از طرف خداوند کرده اند, که یکی از اقسام و مصادیق آن عقاب بلا بیان می باشد. درباره آیة 42 سورة انفال نیز اصولیان دو نظر دارند. برخی, همچون صاحب منهاج الاصول دلالت آیه را در اثبات اصل برائت پذیرفته اند, ولی بیشتر اصولیان دلالت آن را بر اصل برائت نپذیرفته اند. مفسرین هر دو مذهب نیز بیشتر باتوجه به شأن نزول, آیه را تفسیر کردند؛ البته تفاسیر دیگری نیز ذکر شده که هیچ کدام به اصل برائت ارتباط ندارند. منابع تفسیری شیعه و اهل سنت و نیز منابع اصولی هر دو مذهب فقهی که از آیات مورد بحث سخن گفته اند, نشان می دهند که آیات اصولی در گذر زمان تغییرات و تحولاتی را پشت سر نهاده اند. همچنین, نشان می دهند که بین دیدگاه مفسران شیعی و اهل سنت و نیز بین دانشمندان اصولی هر دو مذهب فقهی مشترکات فراوانی به چشم می خورد. نکاتی که به آنها اشاره شد, می توانند راه های جدیدی را در اثبات اصل برائت با استفاده از آیات قرآن بگشایند و به همگرایی و نزدیکی دو علم اصول فقه و تفسیر کمک کنند و از نتایج یکدیگر بهره گیرند.

استنادها

  • ثبت نشده است.
  • ارجاعات

  • ثبت نشده است.
  • استناددهی

    APA: کپی

    آتشی، زهرا، رحیمی، مرتضی، و سلمانپور، محمدجواد. (1397). بررسی و مقایسه دیدگاه اصولیان شیعه و مفسران فریقین در تفسیر مهم ترین آیات اصل برائت. پژوهشهای تفسیر تطبیقی، 4(2 (پیاپی 8) )، 7-36. SID. https://sid.ir/paper/406117/fa

    Vancouver: کپی

    آتشی زهرا، رحیمی مرتضی، سلمانپور محمدجواد. بررسی و مقایسه دیدگاه اصولیان شیعه و مفسران فریقین در تفسیر مهم ترین آیات اصل برائت. پژوهشهای تفسیر تطبیقی[Internet]. 1397؛4(2 (پیاپی 8) ):7-36. Available from: https://sid.ir/paper/406117/fa

    IEEE: کپی

    زهرا آتشی، مرتضی رحیمی، و محمدجواد سلمانپور، “بررسی و مقایسه دیدگاه اصولیان شیعه و مفسران فریقین در تفسیر مهم ترین آیات اصل برائت،” پژوهشهای تفسیر تطبیقی، vol. 4، no. 2 (پیاپی 8) ، pp. 7–36، 1397، [Online]. Available: https://sid.ir/paper/406117/fa

    مقالات مرتبط نشریه ای

    مقالات مرتبط همایشی

  • ثبت نشده است.
  • طرح های مرتبط

  • ثبت نشده است.
  • کارگاه های پیشنهادی






    بازگشت به بالا
    telegram sharing button
    whatsapp sharing button
    linkedin sharing button
    twitter sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    email sharing button
    sharethis sharing button