آب از سرمایه های ملی و با ارزش و در عین حال غیرقابل جایگزین هر کشور محسوب می شود. با توجه به بحرانهای خشکسالی در کشور و نیز مسایل زیست محیطی ناشی از آبهای آلوده، ضروری است برای مدیریت مصرف آب و کاهش پساب به ویژه در مورد مصرف کنندگان عمده، چاره ای جدید اندیشیده شود. در این پژوهش، ابتدا به بررسی جایگاه صنایع غذایی در میان شاخه های صنعتی از دید مصرف پرداخته شد و سپس روش های عملی به منظور کاهش مصرف آب در صنایع غذایی مطالعه و دسته بندی گردیده و دستور العمل اندازه گیری کمی و کیفی مصرف آب در واحدهای صنعتی ارائه گردید. با توجه به اینکه صنایع لبنی و روغن نباتی، حجم آب مصرفی و بار آلودگی بالای پساب دارند. شاخص های مصرف آب در این دو صنعت بررسی گردید و راهکارهای عملی برای کاهش مصرف آب و تولید پساب در آنها ارایه گردید. پیش بینی می شود با اجرای روش های پیشنهادی، مصرف آب در کارخانه لبنیات پاک، حدود 450 تن در روز و در کارخانه روغن نباتی ورامین حدود 54 تن در روز، کاهش یابد.

آب اکسیژنه اکسیدکننده ای بسیارقوی است و به این دلیل مصارف زیادی در صنعت دارد.علیرغم نیاز فراوان کشور، این ماده با ارزش در داخل تولید نمی شود و با قیمت زیاد از خارج وارد می شود. در مجموع آب اکسیژنه به چهار روش صنعتی تولید می شود: 1- روش الکتروشیمیایی، 2- روش تر، 3- روش اکسیداسیون آنتراهیدروکینون، 4- روش اکسیداسیون ایزوپروپانل. البته حدود 80% آب اکسیژنه تولیدی در جهان به روش اکسیداسیون آنتراهیدروکینون تولید می شود. برآوردهای فنی و اقتصادی نیز نشان از برتری نسبی این روش در تولید صنعتی آب اکسیژنه دارد. تولید آب اکسیژنه با روش آنتراکینون شامل چهار مرحله اساسی است: 1- هیدروژناسیون، 2- اکسیداسیون، 3- استخراج، 4- تغلیظ و خالص سازی. به طوری که ابتدا آنتراکینون درحضور کاتالیزور و با هیدروژن واکنش داده و هیدروژنه می شود و سپس آنتراهیدروکینون تشکیل شده درحضور اکسیژن هوا آب اکسیژنه را تولید می نماید. آب اکسیژنه تولیدشده پس از خالص سازی، تغلیظ شده و به آن پایدارکننده اضافه می شود.

احتراق نخستین منبع کاربردی انرژی است که بشر بدان دست یافته است. احتراق گذشته از دادن گرما و نور، گستره خوراکیهایی که بشر می توانست گوارش نماید را گسترش بخشیده و وی را توانا ساخته تا فلزات را به کار گیرد. امروزه نیز 95 درصد انرژی جهان از راه احتراق تامین می شود. با وجود پژوهشهای روزافزون برای دست یابی به انرژی های جانشین، انرژی حرارتی همچنان در صدر قرار دارد.از آنجا که ذخیره سوختهای فسیلی رو به پایان است. می بایست به جای سوزاندن، آنها را به فرآورده های با ارزش افزوده بسیار بالا تبدیل کرد. در ضمن این گونه سوختها پیوسته گرانتر می شوند و ناگزیر به منابع دیگر باید روی آورد که دسترسی به آنها دشوار است. از این رو فرآیندهای احتراق و جذب انرژی تولید شده باید با حداکثر راندمان ممکن صورت پذیرد. از سوی دیگر احتراق برمحیط زیست اثرات زیان آوری برجای می گذارد. بنابراین لازم است این گونه پیامدها به کمترین میزان خود برسند. موارد فوق به صورت مدون و مقنن در قالب قانون برنامه توسعه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فصل پانزدهم ماده 121 بند الف آورده شده و طی آن دولت ملزم به اعمال صرفه جویی انرژی و حفاظت از محیط زیست شده است ]1[.مبنای الزامات فوق، طراحی و ساخت دستگاه گرمایش از طریق امواج الکترومغناطیسی (تابشی) در دستور کار قرار گرفته است. هرچند پایه گذاری مبانی علمی انتقال حرارت به روش تابش سابقه دیرینه دارد و توسط دانشمندانی نظیر بولتزمن، پلانک، وین و فوریه فرموله شده است. اما انتقال حرارت برای اولین بار در سال 1930 برای خشک کردن رنگ خودرو به کار رفت و سپس با توجه به مزیت های آن در جنگ جهانی دوم برای مقاصد نظامی مورد استفاده واقع گردید. پس از جنگ به علت مشکلات ناشی از آن، آهنگ رشد تحقیق و استفاده از این روش کند شد و در اوایل دهه 70 میلادی پس از اولین شوک نفتی، آهنگ رشدی با شیب زیاد را تجربه کرد که اکنون نیز ادامه دارد، اما با این تفاوت، که این بار الزامات زیست محیطی محرک این آهنگ سریع است. لذا، هدف طرح حاضر کاهش مصرف انرژی در واحد زمان و به تبع آن کاهش آلودگی محیط زیست می باشد.

ارگونومی رابطه میان انسان و محیطی که او در آن زندگی می کند را مطالعه می کند به نحوی که از حداکثر توانمندی های انسان استفاده شود و نیازمندی های شغلی از توانایی های فرد تجاوز نکند. به عبارت دیگر ارگونومی عبارت از کاربرد اطلاعات موجود درباره انسان برای حل مشکلات طراحی است. برای اجرای طرح جامع ارگونومی مجتمع پتروشمی اراک، ابتدا نیازهای آموزشی شناسایی شده و آموزش های لازم داده شد. همزمان اقدام به تهیه و تکمیل لیست هایی گردید که آنالیز مقدماتی از سطح مجتمع را ممکن نمود و سپس کمیته پروژه و تیم های فرعی تخصیص تشکیل گردید که در آنها مراحل زیر پیگیری شد: - انتخاب و آموزش گروه های کاری - تهیه چک لیست ها و تکمیل آنها - استخراج مشکلات و ارائه برنامه ها و تصویب آنها - اجرای برنامه ها و ارزیابی ثمربخشی برنامه های اجرا شده.

استریل کردن عبارت است از نابود کردن میکروارگانیسم ها، هدف از استریل کردن بالا بردن زمان ماندگاری محصولات غذایی می باشد.در صنایع داروسازی هدف از استریل کردن از بین بردن تمام میکروارگانیسم هایی است که استفاده از این محصولات در بدن انسان یا سایر موجودات زنده، عکس العمل سیستم ایمنی بدن و عفونت را موجب می شوند.استریل کردن محصولات غذایی در حال حاضر توسط فرآیند حرارتی صورت می گیرد. فرآیند حرارتی در محصولات غذایی موجب افت کیفی محصولات از نظر عطر، طعم و کاهش شدید مواد مغذی می شود. استریل کردن مواد دارویی و پلیمرهای مورد استفاده در بافت موجودات زنده، توسط اشعه UV و مواد شیمیایی صورت می گیرد. استفاده از این روشها نیز هر یک دارای عوارضی می باشد که کاهش کیفیت محصول پزشکی و دارویی از آن جمله هستند.در سالهای اخیر از سیال فوق بحرانی به عنوان یک روش مناسب برای غیرفعال سازی میکروبی استفاده شده است. هدف از این تحقیق مرروی بر این روش غیرفعال سازی میکروبی است. در این تحقیق که برای اولین بار در کشور انجام می گیرد، امکان استفاده از خاصیت نفوذ پذیری بالای سیال فوق بحرانی را در استریل کردن محصولات پزشکی، دارویی و غذایی را در دمای محیط بررسی می شود.

امروزه برگ سبز چای در جوامع علمی و بین مصرف کنندگان به دلیل مزایایی که در سلامتی دارد مورد توجه زیادی قرار گرفته است. اثرات سودمند چای را به ترکیبات پلی فنولی چای، خصوصا کاتچین ها که حدود 30 درصد وزن خشک برگ های سبز چای را تشکیل می دهند، نسبت می دهند. مهم ترین آنها اپی گالوکاتچین گالات می باشد که 65 درصد کاتچین های پلی فنلی چای را تشکیل می دهد. قدرت آنتی اکسیدانی این ماده 120 برابر ویتامین C و 20 برابر ویتامین E می باشد. در این طرح با استفاده از حلال های استن، استونیتریل، اتانول و آب در درصدهای حجمی مختلف و در دمای جوش، کاتچین های برگ سبز در سه فصل بهار، تابستان و پاییز که فصول برداشت برگ در ایران می باشند، استخراج شدند. برای جداسازی و خالص سازی EGCG به صورت توام از حلال و امواج ماورای صوت استفاده شده است. مراحل و روش های اجرایی عبارتند از: -اندازه گیری کاتچین های برگ سبز چای ایرانی در 3 فصل برداشت بهار، تابستان، پاییز بر طبق استانداردISO -استخراج کاتچین های برگ سبز چای ایران به وسیله حلال های مختلف در دما و زمان های مختلف -استخراج آنتی اکسیدان های EGCG به وسیله حلال و امواج ماورای صوت -انتقال یافته های مقیاس آزمایشگاهی به مقیاس بنچ

انواع سیمان های نسوز در دماهای 1000 تا 1700 درجه سلیسیوس مورد استفاده قرار می گیرند.تفاوت در دمای کاری، ناشی از ترکیب و فرمولاسیون و شکل تولید سیمان نسوز است. در این طرح پژوهشی تدوین دانش فنی سیمان نسوز با 81% آلومینا و دمای کاری بالای 1700 در سه فاز انجام گرفت: فاز اول: جمع آوری اطلاعات و فعالیت های صورت گرفته در داخل و خارج از کشور. فاز دوم: شناسایی و بررسی مواد اولیه و فعالیت های آزمایشگاهی شامل شناسایی فرمولاسیون مناسب، منحنی پخت مناسب، منحنی سرد کردن مناسب و اثر زبری مواد. فاز سوم: بررسی نقش مواد افزودنی بر روی خواص سیمان و محصول تولیدی از سیمان و تثبیت نتایج.

اهداف طرح عبارتند از: -شناسایی نوع و مشخصات جرم های پیشرفته مورد استفاده در صنایع آهن و فولاد -شناسایی پتانسیل تولید این جرم ها در کشور -تهیه نقشه راه درخصوص جرم های پیشرفته مورد استفاده در بخش های تاندیش و کوره مذاب -ارائه پیشنهادهایی درخصوص جرم های پیشرفته به صنایع تولید کننده و مصرف کننده مراحل و روش های اجرایی عبارتند از: -تعیین نوع و مشخصات جرم های متناسب برای هر یک از مناطق تاندیش و جوی مذاب و بررسی روند جهانی -بررسی جرم های پیشرفته از دیدگاه مصرف -بررسی جرم های پیشرفته از دیدگاه تولید -بررسی جرم های پیشرفته از دیدگاه تحقیقات و دانش فنی نوع و مشخصات جرم های پیشرفته ای که قابلیت مصرف در بخش های مختلف توانایی مصرف دارند به همراه محل مصرف، نحوه نصب، میزان بهبود کارایی از یک سو و پتانسیل تولید آنها در کشور شناسایی و ارائه گردید. همچنین جایگاه مراکز تحقیقاتی در تولید و مصرف جرم های نسوز پیشرفته و کمبودها و اولویت های تحقیقاتی در هر دو زمینه تولید و مصرف بهینه مشخص شد و پیشنهادهای عملی واحدهای تولید کننده داخلی و مراکز تحقیقاتی کشور ارائه گردید.

این گزارش با مقدمه و تاریخچه ای در ارتباط با آلومینا آغاز شده است و سپس ضمن معرفی انواع کانی های آلومینیم دار، مشخصات شیمیایی و فیزیکی بوکسیت نیز ذکر شده است. در ادامه مشخصات بوکسیت ایران و خصوصا بوکسیت منطقه جاجرم و نحوه عملیات فرآوری در کارخانه آلومینای جاجرم و واحدهای آن به تفصیل آورده شده است. در انتهای فصل اول نتایج تجزیه شیمیایی کانی شناسی نمونه بوکسیت جاجرم و دیاگرام فرآیند تولید آلومینا در کارخانه ی آلومینای جاجرم ارایه شده است. در فصل دوم به بحث بر روی آلومینای فعال و تبدیلات فازی آن پرداخته شده است و انواع روشهای تهیه آلومینای فعال مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم شامل مطالبی در خصوص خواص، ویژگی ها و کاربردهای شکل های مختلف آلومینای فعال و تاثیر بعضی افزودنی ها در ساختمان منافذ در آلومینای تهیه شده بعد از واکسیناسیون می باشد. انواع روشها در شکل دهی آلومینا و نقش آلومینای فعال در پالایش به وسیله جذب سطحی در قسمت انتهایی این فصل مورد بررسی قرار گرفته است. در فصل چهارم دستورالعمل آزمایشگاهی تهیه آلومینای فعال و طیف XRD نمونه حاصل آورده شده است. مطالعات انجام شده و بررسی منابع موجود نشان می دهد که بوکسیت بوهمیتی و گیبسیتی ایران استعداد لازم جهت تولید آلومینای فعال را دارد.

با توجه به اهمیت تولید نمک طعام کریستاله در این تحقیق واحدهای مختلف تولید نمک کریستاله بررسی گردید که نتایج نشان می دهد مهمترین واحد کارخانه تولید نمک کریستاله بخش کریستالیزاسیون آن می باشد.با توجه به منحنی حلالیت نمک طعام یک کریستالیزور تبخیری طراحی و ساخته شد و چهار پارامتر اساسی موثر روی دانه بندی محصول، بار حرارتی، زمان اقامت، دورهمزن و غلظت خوراک اولیه در سه اندازه مختلف انتخاب گردید.با استفاده از تحلیل تاگوچی اثر تمامی پارامترها در سه اندازه مختلف روی دانه بندی محصول طی 9 آزمایش مشاهده گردید و با استفاده از نرم افزار Qualitec-4 به تحلیل نتایج آزمایشات پرداخته شد. در ضمن یک نمک کریستاله تهیه شده از بازار به عنوان مبنا دانه بندی گردید و نتایج آزمایشات با استفاده از حالت مبنا مقایسه گردیدند.نتایج آزمایشات نشان می دهد بار حرارتی بیشترین اثر را روی دانه بندی محصول نهایی دارا می باشد اما بار حرارتی زیاد منجر تولید کریستالهای ریز می گردد. در ضمن افزایش غلظت خوراک اولیه منجر به تولید کریستالهای نمک با دانه بندی مناسب می گردد. دور همزن نیز روی دانه بندی محصول موثر می باشد بطوریکه با افزایش آن هسته زای افزایش می یابد و کریستالها ریز می گردند. افزایش زمان اقامت نیز روی تولید کریستالها با دانه بندی مناسب موثر می باشد.