مقاومت به سرما در ماهیان تیلاپیا که بومی آفریقا هستند به عنوان یک عامل بازدارنده در توسعه پرورش آنها در نواحی معتدل و سردسیر از جمله مناطقی از ایران محسوب می شود. به منظور بررسی مقاومت به سرما در ماهیان تیلاپیا تعداد 207 ماهی از سه گونه Oreochromis niloticus، O. aureus و O. mossambicus مورد آزمایش برخورد با سرما قرار گرفتند. شاخصهای کمی مقاومت به سرما در ماهیان آزمایشی بر حسب دمایی که در آن الگوهای رفتاری ویژه ای را در مواجهه با سرما نشان دادند، اندازه گیری شدند. این رفتارها شامل: عدم تعادل در شنا، از دست دادن کامل تعادل و بیهوشی ناشی از سرما بودند. براساس یافته های به دست آمده، اختلافهای فنوتیپی درون گونه ای (بین افراد یک گونه) وجود داشت و شاخصهای فنوتیپی مقاومت به سرما با یکدیگر همبستگی نشان دادند. به طور کلی تنوع موجود در هر شاخص در هر سه گونه کم (CV≤%7.3) بود اما به طور نسبی این تنوع در گونه O. mossambicus بیشتر از دو گونه دیگر بود. اختلافهای بین گونه ای (بین افراد گونه های مختلف) در مورد هر سه شاخص فنوتیپی مقاومت به سرما بسیار معنی دار بود (P<0.001). مقاومت به سرما در این گونه ها به ترتیب O. mossambicus <O. niloticus<O. aureus تشخیص داده شد. از میان ویژگیهای بیومتریک سن، جنس، وزن، طول و ارتفاع بدن ماهیان تنها سن دارای تاثیر معنی دار بر روی مقاومت به سرما بود. تکرارپذیری شاخصهای مقاومت به سرما در دو نوبت اندازه گیری در حد متوسط بود و مقدار آنها در سه گونه تیلاپیا r≤0.45 محاسبه گردید.

با استفاده از یک مخزن پرورش ماهی به ابعاد 110 سانتی متر طول، 84 سانتی متر عرض و 100 سانتی متر ارتفاع و قرار دادن سه سینی پرورش گیاه به ابعاد 110 سانتی متر طول، 30 سانتی متر عرض و 5 سانتی متر عمق و در فاصله 20 سانتی متری بالا مخزن ماهی و یک پمپ آب برای چرخش آب در سازگان با قدرت آبدهی 30 لیتر بر ثانیه یک سازگان پرورش مدار بسته برای پرورش ماهی تیلاپیای قرمز طراحی گردید. سپس برای تولید پساب ماهی، تعداد 70 قطعه ماهی با میانگین وزن 20±0.02 گرم در مخزن پرورش ماهی وارد شدند و به مدت سه هفته با غذایی حاوی 24 درصد پروتیین تغذیه شدند. ماهیان دوبار در روز در ساعات 9 صبح و 4 بعدازظهر غذا دهی شدند. میزان مصرف روزانه غذا حدود 5 درصد وزن کل ماهی ها در هر مخزن پرورشی بود. بعد از سه هفته ماهی ها برداشت و مواد محلول و غیرمحلول موجود (پساب) در سازگان به عنوان محیط کشت برای پرورش کاهو مورد استفاده قرار گرفت. سازگانی مشابه که فقط در آن آب در گردش بود نیز برای تعیین ورود موادی که احتمال داشت از خارج وارد سیستم شود به عنوان تیمار صفر مورد بررسی قرار گرفت. تعداد 42 نشا کاهو هر یک به سن یک هفته وارد سینی های پرورش گیاه در هر واحد آزمایش شدند و بعد از 5 هفته کاهوها برداشت گردیدند. مقدار کل محصول کاهو تولید شده با استفاده از پساب، به طور میانگین 2017±197 گرم در متر مربع بود. در تیمار آب (صفر) نشاهای کاهو همگی بعد از دو هفته از بین رفتند. غلظت مواد معدنی در مخزن پرورش ماهی بعد از برداشت ماهی و بعد از برداشت کاهو اندازه گیری شد. با شروع کشت کاهو غلظت مواد معدنی دارای تغییراتی بود و کاهش نشان داد. نشاهای کاهو توانستند در حین رشد 3.2 درصد آهن، 73.76 درصد منگنز، 7.97 درصد روی، 3.48 درصد مس، 5.01 درصد کلسیم، 4.72 درصد منیزیم، 1.48 درصد فسفر، 8.98 درصد ازت و 0.28 درصد پتاسیم را که از طریق غذا دهی به ماهی وارد سازگان شده بود جذب کنند. نتایج این آزمایش نشان داد که پساب تولید شده در پرورش ماهی به صورت مدار بسته را می توان به عنوان مواد مغذی برای کشت گیاه کاهو به روش کشت در محلول مواد مغذی به کار برد.

در یک سازگان مدار بسته پرورش ماهی و گیاه، در جیره غذایی ماهی زئولیت اضافه شد و اثر آن بر رشد ماهی تیلاپیا و کاهو مورد بررسی قرار گرفت. سازگان پرورشی شامل، یک مخزن یا حوضچه نگهداری ماهی به شکل مکعب مستطیل با یک پمپ مکش آب با قدرت آب دهی 30 لیتر در دقیقه و سه سینی پرورش گیاه بود که به فاصله 20 سانتی متر بالای حوضچه پرورش ماهی نصب شده بود. وجود یا عدم وجود زئولیت طبیعی (کلینوپتیولیت) در جیره غذایی ماهی، تیمارهای آزمایش را تشکیل داد. در تیماراول یا شاهد زئولیت در جیره غذایی ماهی وجود نداشت ودر تیمار دوم یا مورد آزمایش 3 درصد زئولیت در غذای ماهی وجود داشت ولی هر دوجیره از نظر کیفی (درصد پروتیین، چربی و فیبر و انرژی) یکسان بودند. هر تیمار شامل سه تکرار بود. مدت انجام آزمایش 7 هفته بود. در شروع آزمایش، هر حوضچه پرورش ماهی با  640لیتر آب پر شد و در آن 50 قطعه ماهی تیلاپیا قرمز به وزن تقریبی 6.23±0.2 گرم ریخته شد و هر حوضچه از طریق 2 سنگ هوا که به شبکه هواده مرکزی وصل بودند هوادهی شدند. دو هفته بعد از شروع آزمایش تعداد 42 نشا کاهو به سینی های پرورش گیاه در هر واحد آزمایش وارد شد. در پایان آزمایش میانگین وزن انفرادی ماهی، محصول ماهی و مرگ و میر ماهی اختلاف معنی داری رادر بین تیمار نشان نداد (P>0.05) میانگین وزن انفرادی ماهی در تیمار شاهد و حاوی زئولیت به ترتیب 32.50±2.00 و 32.80±2.02 گرم بود. مقدار محصول کاهو در تیمار حاوی زئولیت به طور معنی داری (P<0.05) در مقایسه با شاهد بیشتر بود. مقدار محصول در تیمار حاوی زئولیت و شاهد به ترتیب 768±67 و 275±83 گرم بود. نتایج این تحقیق نشان داد که وجود زئولیت در جیره غذایی ماهی اثر چشمگیری را در افزایش رشد وتولید کاهو در یک سازگان پرورش توام کاهو و ماهی دارد ولی در خصوص اثر جیره حاوی زئولیت بر روی رشد ماهی تیلاپیا در سازگان پرورشی مورد استفاده، نیاز به انجام یک تحقیق مدون با در نظر گرفتن سطوح مختلف زئولیت در جیره غذایی ماهی است.

در این آزمایش یک سازگان مدار بسته برای پرورش توام ماهی تیلاپیا و کاهو طراحی شد. در این طراحی سعی شد که بخشی برای پرورش گیاه و بخش هایی برای عملکرد باکتری های هوازی و غیر هوازی در محیط پرورش در کنار یکدیگر ایجاد شود. سازگان طراحی شده از نظر تولید ماهی و گیاه و تغییرات وضعیت کیفی آب محیط پرورش ماهی مورد بررسی قرارگرفت. بدین منظور 75 قطعه ماهی با میانگین وزن5.62±1.75 (Mean+SD)  گرم وارد هر مخزن پرورش ماهی شد. مخزن پرورش ماهی از جنس فایبرگلاس و دارای ظرفیت نگهداری 840 لیتر آب بود که در آن 640 لیتر اب ریخته شد.  برای تغذیه ماهیان از غذای حبه ای (pellet) شناور و مخصوص پرورش بچه ماهی تیلاپیا استفاده شد که از نظر ترکیب بیوشیمیایی حاوی 24 درصد پروتئین، 6 درصد چربی، 6 درصد فیبر و 11 درصد رطوبت بود. ماهیان دوبار در روز و به مقدار 5 درصد وزن بدنشان در ساعت 9 صبح و 2 بعدازظهر غذادهی شدند. در طول آزمایش، سه بار 42نشای کاهو کشت و برداشت شدند. مقدار محصول کاهوی برداشتی به ترتیب برابر 1437±339، 2112±297 و 1173±202 گرم در متر مربع برای سه دوره متوالی بود. در این آزمایش مشخص شد که در سازگان طراحی شده امکان پرورش ماهی و گیاه با هم وجود دارد و سازگان توانایی کاهش ترکیبات نیتروژن دار را بعد از 5 هفته از شروع آزمایش و تا حد استاندارد دارد. با شروع آزمایش غلظت آمونیاک در آب افزایش یافت و بعد از 5 هفته مقدار آن به حدود 8 میلی گرم در لیتر رسید . سپس غلظت آن کاهش یافت و یک هفته مانده به پایان آزمایش به حدود 45/1 میلی گرم در لیتر رسید. مقدار غلظت نیتریت آب بعد از دو هفته از شروع آزمایش افزایش یافت و بعداز 9 هفته غلظت آن به حدود52/1 میلی گرم در لیتر رسید. در کل میزان غلظت نیتریت دارای تغییراتی بین 30/2-028/0 میلی گرم در لیتر بود.  میزان غلظت نیترات تغییراتی بین 07/1-61/0 میلی گرم در لیتر را داشت. این مقدار در پایان آزمایش دارای میانگین 0.73±0.61 بود. میانگین وزن برداشت هر ماهی در پایان آزمایش 188±19 گرم بود و میانگین مقدار تولید ماهی در پایان آزمایش 9.25±1.55 کیلوگرم در هر واحد پرورش یا سازگان یا به حدود 13 کیلوگرم در متر مکعب آب  رسید. میانگین ماندگاری ماهی 68±1.9 درصد اندازه گیری شد. این پژوهش نشان داد که امکان طراحی و ساخت سازگان ساده توام پرورش ماهی و گیاه به صورت یک مجموعه نزدیک به هم و با حداقل استفاده از آب و فضا وجود دارد.  

در قالب یک طرح آماری کاملا تصادفی مقدار ترشح آمونیاک توسط ماهی تیلاپیا دریک دوره پرورش و دریک سازگان مداربسته تخمین زده شد. در این ارتباط هشت گروه مختلف وزنی از ماهی تیلاپیای قرمز 20)، 30، 40، 60، 80، 120، 180 و 200 گرم)، هر گروه شامل 75 قطعه ماهی به عنوان تیمارهای آزمایش با دوتکرار انتخاب شدند. میزان میانگین روزانه ترشح آمونیاک کل به طور معنی داری در بین تیمارها متفاوت بود (P<0.05). این مقادیر برای تیمارهای 20، 30، 40، 60، 80، 120، 180 و 200 گرمی بترتیب 36.06±1.23، 32.56±3.28، 27.06±0.87، 17.46±2.19، 12.54±1.30، 12.48±1.41، 7.87±1.82 و 5.83±0.19 میلی گرم/ کیلوگرم ماهی در ساعت بود. تخمین زده شد که بطور متوسط 39.5 درصد نیتروژن موجود در غذای مصرفی توسط ماهی به صورت آمونیاک در یک دوره پرورشی در محیط پرورش رها می شود. نتایج این آزمایش به خوبی میزان تولید آمونیاک را در مراحل مختلف رشد ماهی تیلاپیا در یک سازگان مدار بسته نشان داد.

تیلاپیا از راسته سوف ماهیان و خانواده Cichlidae می باشد که بعلت رشد سریع و پرورش ساده و ارزان مورد توجه بسیاری از کشورهای جهان قرار گرفته است. یکی از مهمترین گونه های پرورشی، تیلاپیای نیل (Oreochromis niloticus) می باشد. در این بررسی تاثیر روش های متفاوت پخت بر ترکیب اسیدهای چرب و ارزش غذایی فیله ماهی تیلاپیا، مورد ارزیابی قرار گرفت. روش های پخت شامل سرخ کردن، مایکروویو، پخت با فر (آون)، کبابی کردن، آب پز کردن و تیمار خام می باشد. در این بررسی برای ارزیابی میزان پروتئین از روش کجلدال، رطوبت از روش خشک، چربی از روش سوکسله و خاکستر از روش کوره الکتریکی استفاده گردید. برای سنجش ترکیب اسیدهای چرب از روش گازکروماتوگرافی (GC) و برای استخراج روغن روش Bligh and Dyer بکار گرفته شد. نتایج نشان داد که اعمال روش های متفاوت پخت، کاهش رطوبت بین 9- 1 درصد، افزایش پروتئین بین 12- 2 درصد، کاهش چربی بین 4.2- 0.2 درصد (به استثنای تیمار سرخ شده که حدود 0.5 درصد افزایش داشت)، افزایش خاکستر بین 0.15- 0.7 درصد، کاهش میزان اسیدهای چرب مونوغیراشباع (Mono Unsaturated Fatty Acids) بین 6- 1 درصد و افزایش میزان اسیدهای چرب غیراشباع مرکب (Poly Unsaturated Fatty Acids) بین 14- 0.5 درصد را در پی خواهد داشت. این در حالی است که میزان اسیدهای چرب اشباع (Saturated Fatty Acids) با اعمال پخت، در تمامی تیمارها به استثنای تیمارهای سرخ کردن و آون، بین 1.6- 0.6 درصد افزایش یافت. نتایج حاصله نشان داد میزان EPA، در فیله های مایکروویو و کبابی کمترین تغییرات (حدود 0.2 درصد) و در فیله های سرخ شده بیشترین تغییرات (0.7 درصد) را نسبت به نمونه خام نشان داد. کمترین تغییرات DHA، در فیله های پخته شده با فر (0.45 درصد) و بیشترین تغییر در فیله های سرخ شده (2.5 درصد) اتفاق رخ داد. بیشترین میزان EPA و DHA بعد از اعمال روش های پخت در نمونه پخته شده با فر 1.33 و 3.32 درصد بدست آمد. نتایج نشان داد که نسبت w6 /w3 در نمونه سرخ شده نسبت به سایر نمونه ها افزایش داشت.

لطفا برای مشاهده متن کامل این مقاله اینجا را کلیک کنید.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

سیستم مدار بسته در تکثیر و پرورش میگو با هدف کاهش مواد دفعی محیط کشت، یکی از استراتژی هایی است که می تواند به اقتصاد تولید کمک نماید. در این تحقیق، تاثیر نسبت تراکم های مختلف ماهی تیلاپیای نیل (Oreochromis niloticus) و میگوی وانامی (Litopenaeus vannamei) بر رشد، ضریب تبدیل مواد مغذی نیتروژن و فسفر غذا – زیتوده و اقتصاد تولید در سیستم مدار بسته مورد مطالعه قرار گرفت. راندمان اقتصادی با توجه به میزان برداشت نهایی زیتوده میگو و تیلاپیا و محاسبه قیمت روز و هزینه های هر تیمار آزمایشی بدست آمد. آزمایش ها در تانک با 6 تیمار، (T1) تیمار دارای فقط میگو با سیستم آب تعویضی، (T2) تیمار دارای فقط میگو با سیستم مدار بسته و (T3-T6) تیمارهای سوم تا ششم دارای تراکم های مختلف تیلاپیا و میگو با نسبت های ذخیره سازی بترتیب 0.01، 0.025، 0.05، و 0.075 که در تمام تیمارها تعداد 40 میگو در هر مترمربع در نظر گرفته شد. میگوها فقط با غذای پلت تغذیه گردیدند و غذای خاصی برای تیلاپیا به سیستم اضافه نگردید. مدت زمان آزمایش برای میگو 8 هفته و برای ماهی 7 هفته در نظر گرفته شد. نرخ رشد و میزان تولید میگو در تیمار دوم به نسبت تیمارهای پنجم و ششم افزایش معنی داری نشان داد هر چند که با سایر تیمارها اختلافی نشان نداد. افزایش نرخ رشد تیلاپیا در تیمار سوم نسبت به سایر تیمارها معنی دار بود. ضریب تبدیل نیتروژن زیتوده کل (میگو– تیلاپیا) در تمام تیمارها بجز تیمار نخست افزایش معنی داری را نشان داد. که بین آنها، با افزایش نسبت تیلاپیا – میگو، افزایشی در این ضریب بدست آمد. ضریب تبدیل فسفر زیتوده کل (تیلاپیا – میگو) بترتیب در تیمار سوم تا ششم اختلاف افزایشی معنی داری با تیمارهای اول و دوم نشان داد. اقتصاد تولید در تیمار دوم و سپس تیمارهای سوم و چهارم افزایش معنی دار آماری را با سایر تیمارها نشان داد. کمترین بازده اقتصادی مربوط به تیمارهای پنجم و ششم و بیشترین آن در تیمار دوم بدست آمد. بطور کلی در کشت توام، افزایش تراکم تیلاپیا در تیمارها، تاثیر آماری مستقیمی بر بهبود نرخ تبدیل فسفر و تاثیر آماری معکوسی بر ضریب تبدیل نیتروژن و نرخ رشد میگو بجای خواهد گذاشت. با توجه به پارامترهای مطالعه شده، در سیستم کشت توام، با کاهش نسبت تراکمی تیلاپیا- میگو (نسبت های 0.01 و 0.025) بدون تاثیر کاهنده بر نرخ رشد میگو، افزایش تاثیرگذاری در بهبود ضریب تبدیل نیتروژن بدست خواهد آمد.