الیاف پلیمری ساختار یافته با قطری در حدود چندین میکرومتر تا چند نانومتر، توجهات قابل ملاحظه ای را در علوم مختلف به خود جلب کرده اند. از میان روش های مختلفی که برای تولید این الیاف بکار می روند روش الکتروریسی به عنوان یکی از جدیدترین این روش ها مطرح می باشد. در این روش از طریق اعمال جریان برق بر محلول پلیمری و با تبخیر حلال موجود در آن، تولید ساختارهای بدون بافت صورت می گیرد. در روش الکتروپاشش (به عنوان شاخه ای از تکنیک الکتروریسی) فرایند تولید از مسیر تولید لیف به تولید کپسول منحرف شده و بدین ترتیب شرایط برای ارایه کاربردهای متنوع دیگری از این تکنیک نیز فراهم می شود. از این ساختارهای الکتروریسی شده در فرایندهایی مانند فیلتراسیون، مهندسی بافت، رسانش هدفمند دارو و غذا-دارو و همچنین به عنوان تقویت کننده سیستم های کامپوزیتی استفاده می شود. در این مقاله جامع با تکیه بر تجربیات نویسنده، به معرفی الکتروریسی، روش اجرای آن، کاربردها و قابلیت آن در صنعت غذا و همچنین چشم انداز این تکنیک در صنعت پرداخته می شود. بطور حتم ورود این روش جدید به صنعت غذا می تواند باعث بروز تحولی بزرگ در این صنعت گردد.

یکی از راه های انتشار عوامل بیولوژیک در بین جمعیت هدف، آلودگی عمدی آب و مواد غذایی است که امروزه تحت عنوان بیوتروریسم از آن یاد می شود. این روش انتقال پس از روش تنفسی در درجه دوم اهمیت قرار دارد. تهدیدات بیولوژیکی توسط میکروب های پاتوژن و بیوتوکسین ها ایجاد می گردند. از مهم ترین عوامل و توکسین هایی که از طریق آب و مواد غذایی در اهداف بیوتروریستی مورد استفاده قرار می گیرند، می توان به عوامل باکتریایی (باسیلوس آنتراسیس، یرسینیاپستیس، ویبریوکلرا، اشرشیاکلی آنتروهموراژیک)، توکسین های باکتریایی (بوتولینوم، آنتروتوکسین استافیلوکوک) و توکسین های قارچی و گیاهی (تریکوتسن ها و ریسین) اشاره نمود. عوامل متعددی در ایجاد بیماری های غذایی توسط عوامل بیولوژیک موثر می باشند که از آن جمله می توان به نوع عامل، مقدار عامل، میزان مقاومت آن در محیط، توانایی تولید توکسین، دوره کمون، و قدرت مقابله با سیستم های دفاعی بدن میزبان اشاره کرد. آب و مواد غذایی آلوده شده در فعالیت های بیوتروریستی، توسط ویژگی های ارگانولپتیک قابل تشخیص نبوده و در اکثر مواقع خاموش، ناگهانی و بدون تغییرات ظاهری (رنگ، بو، طعم) بروز می نمایند. تصفیه خانه ها، چاه های مورد استفاده برای تامین آب شرب، مخازن آب تصفیه شده، انبارهای نگهداری و مراحل مختلف تولید، نگهداری و توزیع مواد غذایی در کارخانجات مواد غذایی و مواد غذایی وارداتی، بهترین نقاط برای وارد نمودن این عوامل بوده و هر چه سیستم ها و مکانیسم های کنترلی ابتدایی تر، غیر صنعتی تر و غیر بهداشتی تر باشند، امکان نفوذ و خرابکاری در آنها بیشتر است. مهم ترین محدودیت ها در مقابله با این عوامل، مقاومت زیاد آنها نسبت به شرایط محیطی، عدم امکان تشخیص سریع و به موقع، پایین بودن دوز عفونی و عدم وجود واکسن بر علیه بسیاری از آنها بوده و به همین دلیل بهترین راه مبارزه، پیشگیری از وقوع آنها می باشد. سازمان های نظامی در بعضی از کشورها از جمله ایالات متحده برای مقابله با این پدیده برنامه ریزی های اصولی انجام داده و برای شرایط قبل از وقوع بحران، حین بحران و پس از بحران تمهیدات لازم را در نظر گرفته اند. آموزش بهداشت، رعایت اصول بهداشت آب و مواد غذایی در هنگام حملات بیولوژیک، اجرای فرایندهای تصفیه آب خصوصا گندزدایی، مراقبت دقیق از منابع آب و انبارهای مواد غذایی، نظارت جدی بر مراکز تولید، نگهداری و توزیع مواد غذایی، کنترل و نظارت دقیق بر مواد غذایی وارداتی و نهایتا دستیابی به تکنیک های تشخیص سریع عوامل از مهم ترین اقدامات در پیشگیری و کنترل تهدیدات بیولوژیکی ناشی از مواد غذایی می باشند.

لیستریوز ناشی از غذا یک بیماری نادر و بسیار خطرناک است که توسط لیستریا منوسیتوژنز بوجود می آید. این باکتری به وفور در طبیعت وجود داشته ولی تنها در افراد خاصی قادر به ایجاد بیماری می باشد. بیماری لیستریوز معمولا در نتیجه مصرف مواد غذایی غیرپاستوریزه به ویژه پنیرهای نرم و نارس و فرآورده های گوشتی آماده مصرف مانند هات داگ در افراد مستعد مشاهده می شود. به طور کلی زنان باردار، نوزادان، سالمندان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف مستعد این بیماری هستند. لیستریا منوسیتوژنز قادر به ایجاد سپتی سمی، مننژیت و سقط جنین در انسان می باشد. ویژگی مهم این باکتری زندگی درون سلولی در سلول های سیستم ایمنی بوده که از این طریق قادر است به راحتی در بدن میزبان پخش شود. به منظور پیشگیری از بیماری لیستریوز لازم است افراد مستعد از مصرف لبنیات غیرپاستوریزه و مواد غذایی آماده مصرف خودداری نمایند.انتظار می رود پس از مطالعه این مقاله خواننده بتواند:- منابع و نحوه انتقال بیماری لیستریوز را شرح دهد.- علایم بیماری با لیستریا منوسیتوژنز و شیوع آن را توصیف نماید.- از روش های پیشگیری وکنترل لیستریوز آگاه باشد.

غذا خوردن در سنین کودکی جهت رشد مطلوب حائز اهمیت است و از مؤلفه­های متعددی تأثیر می­پذیرد. ویژگی­های رفتاری مادر و ویژگی­های شخصیتی کودک، از جمله مؤلفه­های تأثیرگذار است. هدف مطالعه حاضر، مدل­سازی رفتار غذا خوردن کودکان بر اساس رفتار غذا خوردن و غذا دادن ذهن آگاهانه مادر و نقش واسطه­ای خلق و خوی کودک است. در این پژوهش در سال 1399، 180 مادر به همراه فرزندانشان (87 دختر و 93 پسر) از شهر ارومیه به روش در دسترس انتخاب شدند و مادران پرسشنامه­های غذا دادن ذهن آگاهانه، رفتارهای غذا خوردن بزرگسال، خلق و خوی مالهوترا و رفتار غذا خوردن کودکان را تکمیل نمودند. نتایج این پژوهش به روش ضریب همبستگی و تحلیل مسیر با نرم افزارهای SPSS و Amos نشان داد غذا دادن ذهن آگاهانه و رفتار غذا خوردن مادر و خلق و خوی کودک، رابطه معناداری با رفتار غذا خوردن کودک دارد و مدل رابطه رفتار غذا خوردن و غذا دادن ذهن آگاهانه مادر با رفتار غذا خوردن کودک و نقش واسطه­ای خلق و خوی کودک معنادار است و شاخص برازندگی تطبیقی (07/0=RMSEA) مطلوب گزارش شد. این مدل با توجه به نتایج به دست آمده مشخص نمود که مؤلفه­های مادر و کودک در رفتار غذا خوردن کودک مؤثر است و در زمینه علل یابی و درمان مشکلات غذا خوردن کودکان باید به این مؤلفه­ها نیز توجه نمود.

کشاورزی و تولید مواد غذایی در دهه های اخیر، همواره یکی از مسائل مهم جهانی بوده و کلیه کشورها اعم از صادرکنند و واردکننده را با چالش های فزاینده ای روبه رو ساخته است. این پژوهش به منظور واکاوی و تبیین نقش غذا در رقابت های ژئوپلیتیکی با تاکید بر ژئوپلیتیک غذا، از روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و تبیین علی بهره برده است. نتایج تحقیق نشان می دهد در دهه های اخیر، مولفه های طبیعی نظیر تغییرات آب و هوایی، کمبود منابع آب و کمبود زمین و چالش برای استفاده مستقیم و غیرمستقیم از آن به همراه مولفه های انسانی از قبیل رشد جمعیت، افزایش طبقه متوسط و شهرنشین، بحران انرژی و رقابت بین تولید مواد غذایی و سوخت های فسیلی، نقش سازمان های بین المللی و کاهش سرمایه گذاری در بخش کشاورزی در سطح جهانی، غذا را به یکی از موضوعات مهم ژئوپلیتیک بدل ساخته است. علاوه بر این، نتایج نشان می دهند که تحلیل مناسب مباحث مربوط به غذا و امنیت غذایی و تبیین آن، در یک چارچوب ژئوپلیتیکی بسیار راهگشا خواهد بود.

طی دو دهه گذشنه تعیین ردپای اکولوژیکی و استفاده از آن در ارزیابی پایداری بوم نظام ها مورد توجه محققین قرار گرفته است. از آنجا که، اطلاعات محدودی در مورد ردپای اکولوژیکی ایران و اجزای آن در اختیار می باشد، در این پژوهش وضعیت تولید و مصرف گروه های مختلف مواد غذایی و ردپای اکولوژیکی غذای کشور بررسی و با سایرکشورها مقایسه شده است. نتایج نشان داد که میزان کل تولید و مصرف مواد غذایی کشور در سال 92-1391 به ترتیب 5/89 و 6/94 میلیون تن و نسبت این دو مقدار یا ضریب خودکفایی غذایی معادل 87/0 بوده است. ضریب خودکفایی برای غلات، دانه های روغنی و گیاهان قندی به ترتیب 69/0، 12/0 و 48/0 بدست آمد که حاکی از وابستگی این محصولات به واردات است و در مقابل تولید سبزی و میوه جات بیشتر از مصرف بود و در مورد سایر گروه های غذایی نوعی تعادل بین تولید مصرف وجود داشت. ردپای اکولوژیکی غذای کشور براساس هکتار جهانی هکتار جهانی بر نفر 88/0 و بر اساس هکتار محلی، هکتار محلی بر نفر04/1 برآورد شد و این تفاوت به دلیل کارآیی کمتر نظام تولید غلات و گوشت و لبنیات کشور نسبت به میانگین جهانی این محصولات می باشد. حدود 48 درصد از ردپای غذای کشور مربوط به گوشت و لبنیات و 33 درصد آن نیز مربوط به غلات بود. بر اساس یافته های این تحقیق ردپای غذا در ایران بزرگتر از ردپای غذا در قاره آسیا (هکتار جهانی بر نفر 7/0) و تقریباً معادل میانگین جهانی آن (هکتار جهانی بر نفر 9/0) می باشد. بعلاوه مقدار ردپای غذای کشور در فاصله سال های 1379 تا 1392 با 76 درصد افزایش از 5/0 به هکتار جهانی بر نفر 88/0رسیده و تداوم این روند در آینده پیآمدهای زیست محیطی جدی به همراه خواهد داشت.

زمینه و هدف: افزایش باقیمانده غذایی بخصوص در بیمارستان می تواند منجر به کاهش دریافت غذا و رضایت مشتری و نیز افزایش هزینه درمان شود. هدف این مطالعه تعیین تاثیر آموزش اصول خدمات غذایی به کارکنان بخش غذا بر میزان باقیمانده غذایی جهت ارتقای کترینگ بیمارستان می باشد.روش بررسی: پژوهش حاضر، یک مطالعه مقطعی از نوع کاربردی است. جامعه آن، کارکنان و بیماران بخش های ارتوپدی، شیمی درمانی و جراحی و همراهان آنها است (n=130) و نمونه گیری به صورت سرشماری می باشد. ابزار مطالعه پرسشنامه رضایت سنجی و چک لیست مشاهده ای باقیمانده غذایی است. پرسشنامه، توسط افراد مورد مطالعه و چک لیست مشاهده ای توسط خود پژوهشگران، تکمیل گردید. روایی و پایایی ابزار بوسیله روایی سازه و ضریب آلفا کرونباخ، تعیین شد. جهت بررسی تاثیر آموزش مذکور از آزمون t-test و آزمون های توصیفی استفاده شد.یافته ها: بین میزان باقیمانده غذایی قبل و بعد از آموزش پرسنل تفاوت معنی داری مشاهده شد (p=0.001، t=-5.36). میانگین باقیمانده غذا در وعده صبحانه در بعد از آموزش از 1.8 به 0.7، وعده نهار از 2.09 به 1.89 و در وعده شام از 2.2 به 1.6 تنزل نمود.نتیجه گیری: به نظر می رسد برنامه های آموزشی برای کارکنان بتواند سطح دانش آنها را نسبت به وظایف خود افزوده و نقاط ضعف و قوت آنها را در راستای بهبود کیفیت عملکرد، به نحوی که منجر به رضایت مشتری و سودآوری بیمارستان شود، نشان دهد.