مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند
سال:1389 | دوره:17 | شماره:4 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:12

زمینه و هدف: حوادث عروقی مغز می تواند باعث ایجاد اختلالات روانی متعددی بویژه خلق افسرده شود. نتایج برخی پژوهش ها بیانگر اثربخشی رفتاردرمانی شناختی بر افسردگی است. این پژوهش با هدف مقایسه تاثیر دو روش رفتاردرمانی شناختی همراه دارو با دارودرمانی به تنهایی بر افسردگی پس از سکته مغزی انجام شد. روش تحقیق: در این کارآزمایی بالینی 28 زن مبتلا به افسردگی پس از سکته مغزی به طور تصادفی در دو گروه مورد و شاهد قرار گرفتند. بیماران در گروه مورد، ترکیبی از دارودرمانی و رفتاردرمانی شناختی و در گروه شاهد، فقط داروی ضد افسردگی دریافت کردند. به منظور مقایسه میزان بهبودی افسردگی در دو گروه پس از انجام مداخلات درمانی، از آزمون افسردگی بک (Beck)، استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش 15) در سطح معنی داری 0.05>P و آزمون های آماری تی مستقل، زوجی، فیشر و تحلیل واریانس تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه هر دو روش رفتاردرمانی شناختی به همراه دارودرمانی (0.001>P) و دارودرمانی به تنهایی (0.001>P) به طور معنی داری بر افسردگی پس از سکته مغزی موثر واقع شدند؛ مقایسه این دو روش درمانی نیز بیانگر وجود اختلاف معنی داری بود (0.001>P). نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، هر دو دو روش دارودرمانی به تنهایی و رفتاردرمانی شناختی همراه دارودرمانی بر افسردگی پس از سکته مغزی موثر هستند ولی روش ترکیبی از رفتاردرمانی شناختی همراه دارو موثرتر است.

زمینه و هدف: گیاه شیرین بیان طیف وسیعی از اثرات درمانی بخصوص در بیماری های گوارشی دارد و اثرات ضد اسپاسم و ضد التهابی عصاره آن نیز گزارش شده است. در این پژوهش اثر شیرین بیان (قرص د-رگلیس) بر روی درد و وضعیت اجابت مزاج بیماران مبتلا به سندرم روده تحریک پذیر (IBS) بررسی شد.روش تحقیق: در این کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی دوسوکور، 90 بیمار مبتلا به IBS مراجعه کننده به درمانگاه فوق تخصصی گوارش دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد، به طور تصادفی در یکی از دو گروه مورد و یا شاهد قرار گرفتند. بیماران گروه مورد، قرص نورتریپتیلین و قرص د-رگلیس (روزانه 6 قرص در سه نوبت به مدت 8 هفته) و گروه شاهد قرص نورتریپتیلین و دارونما دریافت کردند. شدت درد بر اساس مقیاس دیداری درد (VAS) و وضعیت اجابت مزاج بیماران با استفاده از پرسشنامه، پیگیری و ثبت شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS، در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: شدت درد در هر دو گروه مورد و شاهد طی 8 هفته روند کاهشی نشان داد (P<0.001) ولی در هیچ یک از مراحل تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود نداشت (P<0.05) در مقایسه با گروه شاهد، بیماران در گروه مورد، مدت زمان کمتری مدفوع با قوام طبیعی (P=0.02) و مدت زمان بیشتری مدفوع با قوام سفت (P=0.02) داشتند.نتیجه گیری: بر اساس نتایج این تحقیق، به نظر می رسد مصرف شیرین بیان در کاهش درد ناشی از IBS اثری بیشتر از اثر دارونما نداشته باشد، ولی احتمالا باعث بهبود اسهال و یا تشدید یبوست شود.

زمینه و هدف: سپتوپلاستی و رینوپلاستی از اعمال جراحی شایع می باشد که نیاز به استفاده از تامپون بینی دارد. این مطالعه با هدف مقایسه دو نوع تامپون مروسل و معمولی (مش یا گاز نواری) از نظر درد، راحتی و مشکلات بیماران بعد از عمل جراحی انجام شد. روش تحقیق: این مطالعه کارآزمایی بالینی شاهددار تصادفی بر روی 30 نفر از بیماران عمل جراحی سپتو-رینوپلاستی در سال 1388 انجام شد. بیماران به ترتیب مراجعه روز زوج و فرد در دو گروه مورد (تامپون مروسل) و شاهد (تامپون معمولی) قرار گرفتند. درد توسط ابزار بصری 100 میلیمتری و راحتی، خونریزی و مشکلات بیماران توسط پرسشنامه بررسی و ثبت شد. داده ها پس از جمع آوری توسط نرم افزار SPSS ویرایش 12 با آزمون های آماری فیشر، تی و من ویتنی در سطح معنی داری 0.05>P تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: درد بیماران هنگام برداشتن تامپون در گروه مورد (13.4±64.3) کمتر از گروه شاهد (14±83.6) بود (0.001=P)؛ همچنین احساس ناراحتی (P=0.01)، مشکلات تنفسی و میزان تهوع (0.02=P) در گروه مورد کمتر از گروه شاهد بود. تفاوت معنی داری در میزان خونریزی بینی و سایر عوارض و مشکلات بین دو گروه مشاهده نشد. نتیجه گیری: اگرچه تامپون مروسل در مقایسه با تامپون معمولی باعث کاهش معنی داری در میزان خونریزی بینی نمی شود، ولی استفاده از آن در جراحی بینی با درد کمتر و راحتی بیشتری برای بیمار همراه است.

زمینه و هدف: استفاده از داروهای آنتی بیوتیکی با مشکلاتی نظیر عوارض جانبی ناخواسته و مقاومت دارویی همراه است. گیاهان می توانند به عنوان یک جانشین مناسب در نظر گرفته شوند؛ زیرا ممکن است دارای عوارض جانبی کمتری باشند. انار و کدو قلیانی (Bottle Gourd) از میوه هایی هستند که به سهولت در بسیاری از مناطق یافت می شوند. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر ضد باکتریایی آنها انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه تجربی عصاره پودری میوه کامل انار و کدو قلیانی و آب میوه بدون پوست آنها به منظور بررسی اثرات ضد باکتریایی تهیه و با استفاده از روش دیسک پلیت بر علیه شش گونه مختلف باکتری، شامل سالمونلا تیفی، اشریشیا کلی، کلبسیلا پنومونیه، باسیلوس سرئوس، باسیلوس سوبتیلیس و شیگلا دیسانتری انجام شد. با افزودن نمونه ها و تتراسیکلین (به عنوان مرجع) در محیط کشت حاوی باکتری، میزان هاله عدم رشد اندازه گیری شد (حداقل 3 بار برای هر نمونه). برای مقایسه بین گروه ها از آزمون های آنالیز واریانس و توکی در سطح معنی داری P<0.05 استفاده گردید. یافته ها: عصاره پودری انار با مقدار 250 میکروگرم در دیسک توانست جلوی رشد باکتری های مورد مطالعه به جز باسیلوس سوبتیلیس را به طور خفیف بگیرد، آب میوه انار و کدو قلیانی و عصاره پودری کدو قلیانی فعالیت ضد باکتریایی نشان ندادند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که عصاره پودری کامل انار دارای فعالیت ضد باکتریایی خفیفی است که می تواند ناشی از مقادیر بیشتر اجزای پلی فنولیک آن در مقایسه با کدو قلیانی باشد.

زمینه و هدف: سطح اسیدهای چرب در رژیم غذایی انسان با تاثیر بر روی شاخص های آتروژنز و ترومبوژنز، نقش مهمی در عملکرد و سلامت قلب و عروق دارد. تخم مرغ با توجه به سطح بالای کلسترول، از رژیم های بالقوه خطرساز برای بیماران قلبی- عروقی است. مطالعه حاضر با هدف تغییر ترکیبات جیره های غذایی مرغ های تخم گذار در جهت کاهش خطر ایجاد بیماری های قلبی- عروقی در اثر مصرف تخم مرغ انجام شد. روش تحقیق: در این مطالعه تجربی، 288 قطعه مرغ تخم گذار، به 12 گروه شامل گروه های دریافت کننده سطوح مختلف از دانه کتان، دانه گلرنگ، روغن پالم اولئین، روغن ماهی و گروه شاهد تقسیم شدند. پس از سه دوره 28 روزه، سطح کلسترول خون مرغ ها و نیز کلسترول و اسیدهای چرب تخم مرغ ها تعیین گردید.یافته ها: سطح کلسترول خون و اسیدهای چرب اشباع در زرده تخم مرغ تغییری نکرد (P>0.05). مقادیر اسیدهای چرب امگا-9 و امگا-6 به ترتیب در گروه های تغذیه شده با پالم اولئین و دانه گلرنگ افزایش یافت. مقادیر لینولنات و اسیدهای چرب امگا-3 با زنجیره بلند به ترتیب در گروه های دانه کتان و روغن ماهی افزایش یافت (0.05>P). شاخص های آتروژنز و ترومبوژنز، در سطوح بالاتر این مواد خوراکی نسبت به گروه شاهد کاهش معنی داری نشان داد. بالاترین مقدار شاخص ترومبوژنز در سطح بالای دانه گلرنگ بود. کمترین مقدار شاخص های ترومبوژنز و آتروژنز در گروه های دانه کتان و روغن ماهی مشاهده شد (0.05>P).نتیجه گیری: می ‎توان با تغییر ترکیبات اسیدهای چرب در جیره غذایی مرغ، از تخم مرغ به عنوان منبع پروتئینی خوب و سالم برای بیماران قلبی- عروقی استفاده کرد.

زمینه و هدف: در مطالعات تولید مثل و ناباروری و نیز مطالعات ژنتیکی، روش تحریک تخمدانی کنترل شده با استفاده از گنادوتروپین ها، از اهمیت خاصی برخوردار است. در پژوهش حاضر اثر هورمون گنادوتروپین جفتی انسان (hCG) بر تکوین فولیکول های تخمدانی موش نژاد Balb/c بررسی شد.روش تحقیق: در این پژوهش تجربی، 30 سر موش ماده باکره 21 روزه نژاد Balb/c انتخاب و به سه گروه شاهد، شاهد آزمایشگاهی (تزریق 0.1 میلی لیتر سالین نرمال) و تجربی (تزریق 0.1 میلی لیتر هورمون گنادوتروپین جفتی انسان 5IU/ml) تقسیم شدند. موش ها 18 ساعت پس از تزریق توسط کلروفرم کشته شدند و تخمدان های آنها خارج و بررسی های اولیه ریخت شناسی و ثبت وزن و اندازه انجام شد؛ سپس به کمک مطالعات میکروسکوپی نوری تعداد فولیکول های اولیه، ثانویه، در حال رشد و نیز فولیکول های آنترال اولیه هر نمونه بررسی و مقایسه شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری ANOVA و Kolmogorov-Smirnov در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: تفاوت معنی داری بین سه گروه از نظر اندازه تخمدان، تعداد متوسط فولیکول های اولیه و ثانویه مشاهده نشد (P>0.05). تزریق hCG باعث افزایش معنی داری در وزن تخمدان ها و تعداد متوسط فولیکول های در حال رشد و فولیکول های آنترال اولیه در مقایسه با گروه شاهد و شاهد آزمایشگاهی شد (P=0.001).نتیجه گیری: بر اساس یافته های این مطالعه، اثر هورمون گنادوتروپین جفتی انسان بر روی افزایش میزان رشد فولیکول های تخمدان، در مراحل انتهایی بیشتر می باشد.

زمینه و هدف: تشنج ناشی از تب، شایعترین اختلال تشنجی دوران کودکی و یک علت شایع بستری در بیمارستان های کودکان می باشد. این مطالعه با هدف تعیین خصوصیات تشنج ناشی از تب کودکان انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، در طی یک سال از فروردین تا اسفند 1386 تمام کودکان تشنجی 9 ماهه تا 6 ساله بستری در بخش کودکان بیمارستان ولی عصر (عج) بیرجند وارد مطالعه شدند. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش 11) و آزمون کای دو در سطح معنی داری a=0.05 تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از 145 کودک تشنجی مورد مطالعه، 102 مورد (70.3%) تشنج ناشی از تب داشتند و 43 مورد (19.7%) به علل دیگر تشنج کرده بودند. میانگین سنی کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب،25.5±18.6  ماه بود. تشنج ناشی از تب در جنس مذکر (58.8%) شایعتر از جنس مونث (41.2%) بود. شایعترین فرم تشنج، به صورت ساده (61.8%) و پس از آن، کمپلکس (38.2%) بود. شکل غالب تشنج به صورت تونیک کلونیک منتشر بود(90.2%). شایعترین علل زمینه ساز، عفونت های تنفسی (45.1%) و در رده بعدی گاستروآنتریت (21.6%) بود. بین سن، جنس و نوع تشنج ارتباط معنی داری به دست نیامد. تشنج ناشی از تب ساده، در کودکان با سابقه فامیلی این نوع تشنج شایعتر بود. 74.5% کودکان مبتلا به تشنج ناشی از تب با اولین حمله مراجعه کرده بودند.نتیجه گیری: خصوصیات جمعیت شناختی و بالینی تشنج ناشی از تب در مطالعه حاضر مشابه مطالعات دیگر مناطق می باشد؛ هرچند میزان بروز فرم کمپلکس قابل توجه بود که برخورد جدی تری را می طلبد.

زمینه و هدف: با وجود پیشرفت روش های درمانی فتق دیسک بین مهره ای ناحیه لومبوساکرال، هنوز هم جراحی باز روش مرسوم است. این مطالعه به منظور تعیین میزان بروز و عوامل خطر عود فتق دیسک کمری پس از جراحی باز و مقایسه نتایج بالینی جراحی مجدد با جراحی اول انجام شد.روش تحقیق: این مطالعه توصیفی آینده نگر، به مدت پنج سال (فروردین 1382 تا اسفند 1386) بر روی بیماران با جراحی فتق دیسک انجام شد. برای بیماران پرسشنامه هایی قبل و بعد از عمل شامل اطلاعات فردی، علایم بالینی و معاینه عصبی تکمیل گردید. شدت درد با استفاده از مقیاس دیداری درد (VAS) و عملکرد بیماران با استفاده از پرسشنامه MODQ ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (ویرایش 12) و آزمون های آماری مربوطه در سطح معنی داری P<0.05 تجزیه و تحلیل شد ند.یافته ها: در مجموع 844 بیمار با متوسط دوره پیگیری 38±8 ماه بررسی شدند. شایع ترین شکایت و نشانه به ترتیب شامل درد کمر و سیاتیک و SLR مثبت بود. عود علائم در 16 نفر (1.89%) از بیماران با ام.آر.آی تایید شد. عوامل خطر عود در بیماران شامل جنس، سن، سیگار و ترومای کمری بود. مقایسه شدت درد و میزان عملکرد بیماران در گروه فتق اولیه (به ترتیب 86.7% و 21.2) با گروه عود (به ترتیب 85.7% و 21.1، پس از جراحی مجدد) تفاوت معنی داری نشان نداد(P>0.05) .نتیجه گیری: این مطالعه ضمن تعیین میزان بروز عود فتق دیسک و عوامل خطر موثر بر آن، نشان داد که نتایج جراحی مجدد رضایت بخش بوده و بیماران دچار عوارض بیشتری نسبت به جراحی اول نمی شوند.

زمینه و هدف: تشخیص بموقع علایم هشداردهنده سرطان و انجام اقدامات لازم می تواند گام موثری در جلوگیری از ابتلا و در مراحل بعد مانع وارد شدن بیماری به مراحل پیشرفته باشد. مطالعه حاضر به عنوان اولین پژوهش جامع، میزان آگاهی از علایم هشداردهنده سرطان و عوامل موثر بر آن را در ساکنین شهر تهران بررسی نمود. روش تحقیق: این مطالعه مقطعی در سال 1386، بر روی تمامی افراد بالاتر از 18 سال ساکن تهران و حومه انجام شد. داده ها از طریق پرسشنامه از 2500 نفر که از طریق نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب شده بودند، جمع آوری گردید. در این پژوهش، آگاهی به عنوان متغیر پاسخ پنهان بر مبنای شناخت افراد نسبت به 9 علامت هشداردهنده سرطان به وسیله مدل رگرسیون کلاس پنهان تعمیم یافته، مورد سنجش قرار گرفت؛ همچنین عوامل موثر بر میزان آگاهی ارزیابی گردید. تحلیل ها با استفاده از نرم افزار Latent Gold انجام شد.یافته ها: تعداد کمی از پاسخ دهندگان (18.82%) دارای سطح آگاهی بالا نسبت به علایم هشداردهنده سرطان بودند و بیشتر آنان دارای آگاهی متوسط (59.49%) و پایین (26.69%) بودند. مهمترین عوامل موثر بر میزان سطح آگاهی افراد شامل سطح تحصیلات، جنس و وضعیت تاهل بودند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان داد که در مجموع سطح آگاهی و شناخت علایم هشداردهنده سرطان در جامعه مورد مطالعه پایین است. اطلاعات به دست آمده در خصوص میزان آگاهی و عوامل موثر بر آن در تدوین برنامه های مربوط به پیشگیری از سرطان، بویژه در حوزه آموزش بهداشت، مفید می باشد.

زمینه و هدف: ابراز وجود به عنوان یکی از عوامل مهم موفقیت در روابط بین فردی محسوب می شود. ضعف در این توانایی موجب افزایش تنش روانی و در نتیجه اختلال در زمینه بهداشت روانی افراد خواهد شد. از سوی دیگر تحقیقات قبلی بیانگر تاثیر ابراز وجود بر موفقیت تحصیلی و شغلی می باشد. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش ابراز وجود بر عزت نفس و افسردگی در دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان انجام شد.روش تحقیق: این مطالعه تجربی، به صورت پیش آزمون- پس آزمون همراه با گروه شاهد، در سال تحصیلی 89-1388 انجام شد. تعداد 40 دانشجو به شیوه خوشه ای تصادفی در دو گروه مورد و شاهد (هر گروه متشکل از 10 زن و 10 مرد) انتخاب شدند. افراد گروه مورد به مدت 8 جلسه تحت آموزش گروهی ابراز وجود قرار گرفتند. به منظور ارزیابی متغیرها قبل و بعد از آموزش از آزمون عزت نفس Ellis Pop و پرسشنامه افسردگی بک (Beck) استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (ویرایش 16) و آزمون های MANCOVA و تی، در سطح معنی داری 0.05>P تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: آموزش ابراز وجود در گروه مورد، موجب افزایش میزان عزت نفس و کاهش میزان افسردگی دانشجویان به صورت معنی داری گردید (0.001=P برای هر دو)؛ اما این تاثیر در گروه شاهد مشاهده نشد (0.05>P).نتیجه گیری: می توان از آموزش مهارت های ابراز وجود به عنوان روشی در جهت افزایش بهداشت روانی دانشجویان رشته های پزشکی استفاده نمود.

زمینه و هدف: اهمیت دادن به دیدگاه های استفاده کنندگان، رکن مهم یک سیستم اطلاع رسانی موفق است. این مطالعه با هدف بررسی میزان رضایت مراجعه کنندگان از خدمات کتابخانه مرکزی دانشگاه علوم پزشکی بیرجند انجام شد.روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی تحلیلی، 400 نفر از دانشجویان از طریق نمونه گیری منظم و سایر اعضای کتابخانه به صورت سرشماری، مورد مطالعه قرار گرفتند. پرسشنامه خودساخته بر اساس اهداف مطالعه، تهیه و روایی محتوایی توسط تعدادی از افراد صاحب نظر تایید گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS در سطح معنی داری 0.05>P تجزیه و تحلیل شدند.یافته ها: از 696 نفر افراد مورد مطالعه، 53% دانشجو، 27% کارمند، 16% عضو هیات علمی و 4% اعضای آزاد کتابخانه بودند. میزان رضایت اعضا از کارگاه های آموزشی 88.6%، نحوه برخورد کارکنان 85.2%، خدمات امانت منابع 84.8%، امکانات فیزیکی و رفاهی 82.2%، اطلاع رسانی 65.5%، کیفیت منابع 54.7%، کمیت منابع 53.4% و مرجع و نشریات51.6 % به دست آمد. اعضاب هیات علمی، در بخش امانت منابع، مرجع و نشریات، امکانات فیزیکی و رفاهی، کارگاه های آموزشی و نحوه برخورد کارکنان بالاترین میانگین نمره رضایت را داشتند. 76.7% اعضا، ساعت کار کتابخانه را مناسب و تا حدودی مناسب ارزیابی کردند. رضایت دانشجویان نسبت به سایر اعضا در بیشتر زمینه ها به طور معنی داری کمتر بود (0.01>P).نتیجه گیری: متوسط میزان رضایت اعضای کنابخانه مرکزی دانشگاه در بیشتر زمینه ها، زیاد بود. برای ارتقای مستمر کمیت و کیفیت خدمات کتابخانه، پیشنهاد می شود ساعت کار کتابخانه، مدت و تعداد مدارک قابل امانت، تعداد رایانه ها و مدت زمان استفاده از اینترنت افزایش داده شود.