علوم پزشکی رازی
سال:1396 | دوره:24 | شماره:154 |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: پلی مورفیسم های نوکلئوتیدی در آنزیم های موثر در متابولیسم کارسینوژن ها در استعداد بروز سرطان موثر می باشند. ژن های گلوتاتیون – S ترانسفراز در سم زدایی رنج وسیعی از سوبستراهای توکسیک دخیل می باشند، از این رو احتمالا پلی مورفیسم های حذف شدگی ژن های GSTM1 و GSTT1 بعنوان ریسک فاکتور برای کارسیونومای مری دخیل هستند. هدف از این تحقیق بررسی ارتباط بین جهش های بی اثر در ژن های GSTM1 و GSTT1 با شانس ابتلا کارسیونومای مری در بیماران ایرانی تحت شیمی درمانی با داوهای پلاتینوم بود. روش کار: در یک مطالعه مورد – شاهدی 50 بیمار مبتلا به کارسینومای مری و 50 فرد کنترل انتخاب شدند. DNA ژنومی از نمونه های خون تخلیص گردید. سپس حذف شدگی واریته های GSTM1 و GSTT1 توسط روش Multiplex-PCR تعیین ژنوتایپ گردید. آنالیز آماری توسط نرم افزار SPSS نسخه 19 جهت تخمین OR و درجه اطمینان 95% استفاده گردید. یافته ها: نتایج بدست آمده تائید می کنند که فراوانی مبتلایان به کارسینومای مری با ژنوتیپ GSTM1 نول بصورت قابل ملاحظه ای از افراد کنترل بیشتر است (48% و 13% به ترتیب) (024/0p=). در مقابل هیچ تفاوتی در توزیع ژنوتیپ بی اثر GSTT1 بین افراد بیمار و کنترل نشان نداد (32 و 24% به ترتیب) (37/0p=). همچنین نتایج حاکی از آن بودند که استفاده از داروهای شیمی درمانی مبتنی بر پلاتین برای 52% از بیماران موردمطالعه سودمند نبوده است که 18% موارد افرادی واجد ژنوتیپ Null در هر دو ژن خود بودند. نتیجه گیری: نتایج تحقیق حاضر تاکید می کنند که ژن GSTM1 ممکن است بعنوان فاکتور ژنتیکی مستعد کننده در وقایع اولیه توسعه سرطان مری دخیل باشد، اما پلی مورفیسم های GSTT1 با افزایش خطر سرطان مری در ارتباط نمی باشد.

زمینه و هدف: پوکی استخوان، بیماری چند عاملی است که با کاهش تراکم مواد معدنی استخوان (BMD) بخصوص کلسیم و افزایش احتمال شکستگی استخوان همراه است. پروتئین ناقل ویتامین D (Gc=VDBP) مولکولی کلیدی در ایفا نقش بیولوژیک ویتامین D می باشد. جهش در برخی مناطق حیاتی این پروتئین می تواند متابولیسم مواد معدنی بخصوص کلسیم را که در تراکم استخوان نقش دارد تحت تاثیر قرار دهد. این مطالعه حاضر با هدف بررسی ارتباط بین پلی مورفیسم های rs7041 (HaeIII) و rs4588 (StyI) ژن پروتئین ناقل ویتامین D با پوکی استخوان در خانم های یائسه نژاد آذری استان زنجان انجام پذیرفته است. روش کار: این مطالعه مورد شاهدی، خون محیطی از 50 زن آذری مونوپوز مبتلا به پوکی استخوان و 50 زن آذری مونوپوز سالم به جهت استخراج DNA جمع آوری شد. پلی مورفیسم های rs7041 و rs4588 پروتتین VDBP به روش PCR-RFLP مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل آماری بر مبنای نرم افزار SPSS نسخه 14 و به وسیله آزمون های آماری t-indipendent، کای دو انجام پذیرفت. یافته ها: تفاوت معناداری بین پلی مورفیسم های rs7041 و rs4588 و سه هاپلوتایپ (Gc1s، Gc2، Gc1f) با پوکی استخوان مشاهده نشد (05/0p>). نتیجه گیری: با اینکه نتایج مطالعه حاضر نشان داد که ژنوتایپ های مختلف ژن VDBP در افزایش شانس رخداد پوکی استخوان در زنان مبتلا به استئوپروز نقش ندارد، لیکن با توجه به نتایج بعضاً مشابه و یا متناقض با دیگر مطالعات در برخی نژادهای دیگر کشورها، به نظر می رسد انجام مطالعه با تعداد نمونه بیشتر و یا در نژادهای دیگر ایرانی ممکن است نتایج معناداری را در پی داشته باشد.

زمینه و هدف: خشونت خانگی، علت اکثر آسیب های عمدی در زنان میانسال است. هدف این مطالعه، شناسایی ارتباط بین سلامت جسمی و روانی در زنان و تجربه خشونت توسط آنان می باشد. روش کار: مطالعه از نوع توصیفی – مقطعی با نمونه گیری به صورت در دسترس بوده و در میان 501 زن متاهل که به درمانگاه و خانه های تحت پوشش مرکز صفادشت مراجعه می کردند انجام شده است. اطلاعات در طول شش ماه توسط پرسشنامه کیفیت زندگی 36 سوالی (SF-36)، پرسشنامه 12 سوالی سلامت عمومی (GHQ-12) برای بررسی سلامت روان و چک لیستی برای وجود خشونت خانگی جمع آوری شد. سپس داده ها با استفاده از شاخص های مرکزی و پراکندگی، جداول و نمودارها، آزمون های کای دو و تی توصیف وتحلیل شد. یافته ها: میانگین سنی زنان مورد بررسی 45/0± 8/32 سال بود. شیوع خشونت خانگی نوع فیزیکی 5/58% و روحی روانی 83% به دست آمد. در زنان مورد مطالعه، میانگین نمره سلامت روان 3/2± 9/18 بدست امد. میانگین نمره کیفیت زندگی این زنان در همه ابعاد موردبررسی حداقل 7/1± 4/54% و حداکثر 23/1± 3/69% بود. در بین زنانی که مورد خشونت واقع شده بودند 5/9% سابقه بیماری جسمی و 7/8% سابقه بیماری روحی روانی داشتند. این نسبت ها در گروه زنان بدون خشونت خانگی به ترتیب یک و 3 درصد گزارش شد و از نظر آماری معنی دار بدست آمد. کیفیت زندگی زنان بدون سابقه خشونت در همه ابعاد، بالاتر از زنان باسابقه خشونت بود. نتیجه گیری: بین سابقه بیماری روانی و جسمی و کیفیت زندگی زنان با سابقه خشونت خانگی ارتباط دیده شد. زنانی که سابقه خشونت خانگی داشتند، از سلامت جسمی و روانی کمتر و کیفیت زندگی پایین تری نسبت به زنان بدون سابقه خشونت خانگی برخوردار بودند.

زمینه و هدف: در این پژوهش به بررسی اثربخشی شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی (MBCT) (Mindfulness-Based Cognitive Therapy) بر اضطراب، افسردگی و علائم جسمانی بیماران آسم پرداخته شده است. آسم یکی از بیماری های سایکوسوماتیک می باشد که اضطراب و افسردگی به عنوان عامل آغازگر و یا تشدید کننده ی این بیماری محسوب می شود. با توجه به این موضوع درمان شناختی مبتنی بر ذهن آگاهی به منظور کاهش اضطراب و افسردگی و به دنبال آن کاهش علائم جسمانی این بیماران به کار گرفته شد. روش کار: طرح پژوهشی از نوع آزمایشی با پیش آزمون و پس آزمون همراه با گروه گواه است. برای این منظور از بیماران زن 50-20 سال مبتلا به آسم خفیف تا متوسط، مراجعه کننده به مراکز درمانی شهر اصفهان که بین یک تا سه سال از بیماری آن ها می گذشت و تحت درمان دارویی بودند، نمونه گیری در دسترس انجام شد و 26 نفر انتخاب شدند. بیماران به طور تصادفی در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. از هر دو گروه پیش آزمون گرفته شد که شامل پرسش نامه افسردگی بک، پرسش نامه ی اضطراب بک و زیر مقیاس عملکرد تنفسی از پرسشنامه ی کیفیت زندگی بیماران آسم (AQLQ) (Asthma Quality of Life Questionnaire) بود. گروه آزمایش تحت شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی به مدت 8 جلسه ی گروه درمانی 2 ساعته ی هفتگی قرار گرفت و گروه گواه مداخله ای دریافت نکرد. یافته ها: بعد از اتمام مداخلات از هر دو گروه پس-آزمون گرفته شد و نتایج مورد تحلیل آماری کوواریانس توسط برنامه ی SPSS 21 قرار گرفت. نتایج به دست آمده بیانگر معنادار بودن آزمون های آماری بود (05/0>p). نتیجه گیری: پژوهش حاضر نشان داد که شناخت درمانی مبتنی بر ذهن آگاهی باعث کاهش اضطراب و افسردگی و علائم جسمانی در مرحله پس-آزمون در بیماران مبتلا به آسم شده است.

زمینه و هدف: امروزه سی تی اسکن یکی از مدالیته های روتین برای تشخیص شکستگی های لگن گردیده است اما سوالی که تاکنون پاسخی برای آن داده نشده این است که آیا سی تی اسکن می تواند روش درمانی این شکستگی ها را تغییر دهد؟ روش کار: ابتدا رادیوگرافی های 100 بیمار دچار شکستگی لگن توسط یک متخصص ارتوپدی بررسی گردید و نوع شکستگی بر اساس طبقه بندی یانگ و برگس مشخص و پلان درمانی (جراحی یا غیرجراحی) برای بیمار تعیین شد. سه ماه بعد همان رادیوگرافی ها به همراه سی تی اسکن به همان پزشک داده شدند و مجدداً نوع و درمان شکستگی مشخص گردید. نتایج با استفاده از نرم افزار SPSS 22 تحت ارزیابی آماری قرار گرفتند. یافته ها: شایع ترین آسیب در رادیوگرافی و سی تی اسکن شکستگی راموس های پوبیس بود. نادرترین آسیب با رادیوگرافی شکستگی ایلیوم و با سی تی اسکن دیاستاز سمفیز پوبیس بود. سی تی اسکن در تشخیص شکستگی های ساکروم و کرسنتت ایلیوم از رادیوگرافی دقیق تر می باشد (000/0p=) ولی در طبقه بندی نوع شکستگی اختلاف آماری مشاهده نشد. درمان با رادیوگرافی در 63 مورد غیرجراحی و در 37 مورد جراحی پیشنهاد شد که با اضافه شدن سی تی اسکن 69 مورد غیرجراحی و 31 مورد جراحی تعیین گردید که اختلاف آن معنی دار نبود. نتیجه گیری: هرچند سی تی اسکن در تشخیص خطوط شکستگی دقت بالاتری ارائه می دهد اما روش درمانی بیمار را تغییر نمی دهد.

زمینه و هدف: مقاومت دارویی به آنتی بیوتیک های رایج درمانی موضوعی است که از گذشته وجود دارد. در واقع پاتوژن های مقاوم باکتریایی موجب افزایش نگرانی راجع به نحوه ی نسخه نویسی پزشکان شده است. بیماران و خانواده ها از پزشکان توقع نسخه نویسی برخی از آنتی بیوتیک ها را دارند و این فشار ممکن است در الگوی نسخه نویسی پزشکان موثر باشد. در این مطالعه قصد داریم بدانیم خانواده ها چه تاثیری بر پزشکان جهت نسخه نویسی آنتی بیوتیک ها دارند و پزشکان نیز چه استراتژی را در مقابل آن ها به کار می بندند. روش کار: برای این منظور، تعداد 200 نفر پزشک در تبریز در سال 1393 انتخاب شدند. روش نمونه گیری، روش غیر احتمالی و با مراجعه ی مستقیم به مطب ها، درمانگاه ها، بیمارستان ها، کنگره ها و همایش های باز آموزی برگزارشده در شهر تبریز و پر کردن فرم پرسشنامه توسط پزشک عمومی و متخصص بود. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که 65 درصد از پزشکان با بیش از 6 بار درخواست آنتی بیوتیک در ماه گذشته مواجه شدند در حالی که خود چنین تجویزی را لازم نمی دیدند، همچنین مشاهده شد که در صورت بد حال بودن بیمار، خانواده ها در 5/48 درصد موارد، اغلب به پزشکان برای تجویز آنتی بیوتیک فشار آورده اند و قریب به نیمی از پزشکان اظهار نموده اند که در چنین مواردی با در خواست آنتی بیوتیک از جانب والدین موافقت کرده اند. نتیجه گیری: با توجه به نتایج به دست آمده، آموزش خانواده ها درباره اندیکاسیون های بجای مصرف آنتی بیوتیک باید قسمتی از یک برنامه جامع باشد تا کاهش مصرف بی رویه آنتی بیوتیک را داشته باشیم. اگر خانواده ها درباره ی مصرف آنتی بیوتیک های خوراکی به نحو صحیحی آموزش داده شوند، نه فقط فشار روی پزشکان در نسخه نویسی کاهش می یابد بلکه در رفتار پزشکان نیز جهت انتخاب آنتی بیوتیک مناسب موثر می باشد.

زمینه و هدف: نئوپلازی تروفوبلاستیک حاملگی (Gestational Trophoblastic Neoplasia ) فرم بدخیم بیماری های تروفوبلاستیک بارداری است که قابلیت متفاوتی در متاستاز و تهاجم موضعی دارد. به همین خاطر هدف از انجام این مطالعه، شناسایی یک نشانگر طولی کاربردی و مناسب با استفاده از مقادیر سرم گنادوتروپین جفتی انسان طی 21 روز پس از تخلیه مول برای پیش بینی زودهنگام نئوپلازی تروفوبلاستیک حاملگی در زنان مبتلا به حاملگی مولار است. روش کار: در مطالعه گذشته نگر حاضر از پرونده 201 بیمار مبتلا به مول هیداتیفرم با توجه به نتایج پاتولوژی آن ها که از سال 1382 تا 1392 به یکی از مراکز درمانی تحت پوشش دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی مراجعه کرده اند، استفاده گردید. با استفاده از یک مدل اثرات تصادفی مشترک دو مرحله ای ارتباط بین اندازه های تکراری هورمون b-hCG (به صورت نشانگر طولی) و بروز GTN مورد ارزیابی قرار گرفت. برای تعیین توان مقادیر b-hCG برای پیش بینی GTN از منحنی راک در نرم افزار آماری R ورژن 2. 15. 3 استفاده شد. یافته ها: از میان 201 بیمار، 171 (1/85%) آن ها بهبود خود به خودی داشتند و باقی مانده افراد دچار بیماری GTN شدند (9/14%). رویکرد مدل بندی ما نشان داد که غلظت b-hCG به صورت اندازه های تکراری (در هفته های 0، 1، 2، 3) به طور صحیح می تواند 6/86% از بیماران مبتلا به GTN و 83% از بیماران با بهبود خود به خودی را طبقه بندی کند. سطح زیر منحنی راک براورد شده برابر با 2/91% بود. نتیجه گیری: یافته های ما نشان داد که اندازه گیری های تکراری غلظت β-hCG، دقت پیش بینی بالایی برای تشخیص زود هنگام GTN دارد. بنابراین، برای زنان که از حاملگی مولار رنج می برند، کنترل بر روند سه هفته ای از این نشانگر برای تشخیص زود هنگام این سرطان توصیه می شود.

زمینه و هدف: وجود جسم خارجی در مثانه از موارد نسبتاً نادر است. به طور کلی اجسام خارجی در مثانه می تواند در زمینه قرارگیری آن توسط خود بیمار و یا باقیماندن قسمتی از لوازم پزشکی و مهاجرت از ارگانهای مجاور و یا در اثر زخم های نافذ باشد. معرفی بیمار: پسر بچه ده ساله با علائم سوزش ادرار و تکرر ادرار از سه ماه پیش مشکوک به وجود سنگ در سیستم ادراری به مرکز تصویربرداری ارجاع گردید. در معاینات بالینی به غیر از حساسیت خفیف در ناحیه لگن، یافته غیر طبیعی وجود نداشت. آزمایشات روتین خون نرمال و در آنالیز ادرار تغییرات مربوط به عفونت خفیف گزارش شده بود. در رادیوگرافی ساده شکم، تصویر جسم خارجی نیمه اپاک پیچ در پیچ در لگن مشاهده گردید. در امتحان اوروگرافی ترشحی و سونوگرافی، کلیه ها شکل و اندازه عادی داشتند، تصویر اکوژن پیچ و خم دار متحرک در داخل مثانه رویت گردید. بیمار با تشخیص جسم خارجی تحت سیستوسکوپی قرار گرفت و جسم خارجی مربوط به نخ نایلون خارج و علایم بالینی بیمار به تدریج از بین رفت. نتیجه گیری: جسم خارجی در مثانه نسبتاً نادر است در بیماران مذکر و در سنین کودکی که با علائم مزمن سیستم ادراری تحتانی مراجعه می نمایند. احتمال وجود جسم خارجی در تشخیص افتراقی باید مدنظر باشد. بررسی های رادیولوژیک برای ارزیابی محل، اندازه، تعداد و ماهیت آن ضروری است.

زمینه و هدف: عملکرد تحصیلی یکی از عمده ترین مفاهیم روانشناسی است که پژوهش ها و مطالعه های نظری و تجربی گسترده ای را به خود اختصاص داده است. هدف از پژوهش حاضر تعیین نقش واسطه ای نظم دهی هیجان در رابطه بین دلبستگی به پدر و عملکرد تحصیلی بود. روش کار: شرکت کنندگان 303 دانش آموز سال سوم تجربی (134 پسر و 169 دختر) شاغل به تحصیل در مدارس دولتی شهر تهران بودند که به صورت تصادفی انتخاب شدند و مقیاس دشواری در نظم دهی هیجان و سیاهه دلبستگی به والدین و همسالان را تکمیل کردند، عملکرد تحصیلی آنان نیز با استفاده از معدل نمره های دروس فیزیک، شیمی و زیست شناسی در امتحانات نهایی محاسبه شد. روایی و اعتبار ابزار پژوهش به ترتیب از طریق تحلیل عاملی تاییدی و ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. داده ها با استفاده از SPSS نسخه 23، لیزرل نسخه 9. 2 و آموس نسخه 23 تحلیل گردید. یافته ها: نتایج به دست آمده حاکی از برازش مطلوب مدل مورد نظر بود و نشان داد دلبستگی به پدر (48/0 =β ، 001/0>p) و نظم دهی هیجان (37/0-=β ، 001/0 >p) هر یک به طور جداگانه بر عملکرد تحصیلی موثرند. همچنین اثر غیرمستقیم دلبستگی به پدر بر عملکرد تحصیلی از طریق نظم دهی هیجان نیز (001/0>p) معنادار بود. نتیجه گیری: یافته های این مطالعه اهمیت نقش دلبستگی به پدر در کاهش دشواری نظم دهی هیجان و در نتیجه بهبود عملکرد تحصیلی را نشان می دهد.

زمینه و هدف: مرور مطالعات انجام شده در زمینه نرخ باروری در ایران نشان می دهد که نگرش عمومی بر این است که کاهش باروری در سال های اخیر ناشی از فشارهای اقتصادی بوده است. در این مطالعه سعی شده با استفاده از رویکرد پنل با انجام مطالعه ای در طول زمان و با در نظر گرفتن دوره های مختلف در تغییرات جمعیتی، مهم ترین عوامل اقتصادی موثر بر نرخ باروری در ایران مورد بررسی جامع قرار گیرد. روش کار: این مطالعه توصیفی_تحلیلی گذشته نگر است. داده های مرکب از نوع مقطعی و سری زمانی در بازه زمانی 1392-1345 برای کل استان های کشور از سالنامه های آماری مرکز آمار ایران استخراج شد. نرخ باروری به عنوان متغیر وابسته در مقابل شاخص های اقتصادی نرخ بیکاری، نرخ اشتغال زنان، هزینه های کل سالانه خانوار و سرانه تولید ناخالص داخلی مورد بررسی قرار گرفت. تخمین نهایی با نرم افزارهای Eviews. 7 و STATA. 12 انجام شد. یافته ها: تاثیر نرخ بیکاری، نرخ اشتغال زنان و هزینه های کل سالانه یک خانوار بر باروری منفی و تاثیر سرانه تولید ناخالص داخلی بر باروری مثبت بود. از بین متغیرها، هزینه های کل سالانه یک خانوار کمترین تاثیر و اشتغال زنان بیشترین تاثیر را داشت. معنی داری ضرایب در سطح اطمینان 95% بررسی شد. نتیجه گیری: برخلاف تصور عموم، شاخص هزینه های کل سالانه یک خانوار تاثیر چشمگیری بر کاهش باروری نداشت حتی در نظر گرفتن سرانه تولید ناخالص داخلی به عنوان نمادی از وضعیت مالی خانوارهای یک استان هم نشان داد که تاثیر شاخص های صرفآ اقتصادی در کنار سایر متغیرها، جدی و چشمگیر نیست و متغیرهای دیگری همچون اشتغال زنان یا بیکاری که به نوعی از متغیرهای اجتماعی و فرهنگی محسوب می شوند، در بررسی باروری از اهمیت بالاتری برخوردار هستند.

زمینه و هدف: در نظام ارائه خدمات درمانی عوامل زیادی وجود دارد که دخالت دولت یا سازمان های ارائه دهنده خدمت در آن ها می تواند منجر به بروز تغییراتی در سطح کمی و کیفی خدمات شود. نظام پرداخت از جمله مهم ترین این عوامل است. شواهد تجربی نشان می دهد که انگیزه های مالی از مهم ترین عوامل موثر بر رفتار سازمانی و فردی در بخش سلامت است. هدف از این طرح بررسی تأثیر روش پرداخت بر عملکرد پزشکان جراحی عمومی در بیمارستان های منتخب دولتی، خصوصی و تأمین اجتماعی در تهران بود. روش کار: جامعه مورد مطالعه ی این پژوهش پزشکان جراحی عمومی بیمارستان های دولتی، خصوصی و تأمین اجتماعی تهران بود. جمع آوری داده ها با استفاده از فرم خود ساخته انجام گرفت که برای هر پزشک توسط محقق جمع آوری گردید. جهت مقایسه ی میانگین نمره ی عملکرد پزشکان به تفکیک روش پرداخت (تعیین ارتباط بین نمره ی عملکرد با روش پرداخت) از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه با نرم افزار SPSS نسخه 18 استفاده شد. یافته ها: میزان جراحی در بیمارستان های دولتی، خصوصی و تأمین اجتماعی به ازای هر پزشک در روز به ترتیب 61/2، 43/0 و 74/6 بود که بیشترین جراحی در بیمارستان تأمین اجتماعی و کمترین مورد در بیمارستان خصوصی انجام شده است. با انجام آزمون آنالیز واریانس بین عملکرد و روش پرداخت رابطه آماری معنی دار مشاهده نشد (128/0p =). نتیجه گیری: با توجه به دریافت کارانه بعد از طرح تحول انگیزه ارجاع عمل ها به بخش دولتی برای پزشکانی که در هر دو بخش کار می کنند بیشتر بوده و این نشان دهنده اینست که کارانه ای که دریافت می کنند تفاوتی با بخش خصوصی نداشته و از یک طرف نشانه پرداخت مناسب است و از طرف دیگر هزینه های بخش دولتی را بالا می برد.