علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی تهران
سال:1390 | دوره:21 | شماره:3 (پی در پی 65) |تعداد مقالات:15

آپوپتوز، مرگ برنامه ریزی شده سلول است که در پاسخ به عامل های تنش زای گوناگون در بدن رخ می دهد. این فرایند، پدیده فعال و وابسته به انرژی است که سازوکارها و عامل های ژنتیکی با برنامه های ویژه در کنترل و اجرای آن نقش دارند. سلول های محکوم به آپوپتوز دارای شاخص های ویژه ای هستند. آپوپتوز در مراحل متفاوت از تکامل زیستی موجود زنده نقش دارد و چنان چه از تنظیم خارج شود، بیماری های گوناگونی از جمله سرطان را موجب می شود. در مسیر آپوپتوز، مولکول های فراوانی مانند ریز RNA ها (microRNA) درگیر هستند. ریز RNA ها به عنوان مولکول های تنظیمی در بسیاری از فرایندهای سلولی نقش دارند. ریز RNA های درگیر در آپوپتوز را بر اساس عملکردشان در دو دسته proapoptotic و antiapoptotic رده بندی می کنند. هر یک از این ریز RNA ها می توانند بر روی شماری از mRNA های هدف متصل گردند و از طرفی خود توسط ژن های دیگری فعال می شوند. این رویکرد تنظیمی بین ریز RNA ها و ژن های درگیر موجب پیچیدگی در شناخت عملکردشان می شود. ریز RNA ها در سلول های سرطانی و طبیعی، الگوی بیانی متفاوتی دارند. هردو مبحث آپوپتوز و ریز RNA ها در سرطان بسیار مهم هستند. ریز RNA های گوناگونی در مراحل متفاوت تومورزایی، متاستاز و رگ زایی درگیر هستند. از ریز RNA ها به عنوان نشانگر زیستی در پیش گیری، تشخیص و پیش آگهی سرطان نیزاستفاده می شود. با دانش به دست آمده از ریز RNA ها، روش های درمانی جدیدی نیز ایجاد شده است. اخیرا درمان سلول های سرطانی با وارد کردن ریز RNA هایی که در ایجاد آپوپتوز نقش دارند، در سطح پژوهشی مطرح می باشد.

سابقه و هدف: دیابت قندی شایع ترین بیماری متابولیسم غیرطبیعی کربوهیدرات هاست که به علت نقص در ترشح انسولین توسط پانکراس، نقص در عملکرد انسولین و یا هر دو ایجاد می گردد. در این مطالعه، اثر هیپوگلیسمیک عصاره آویشن و همچنین اثر ترمیمی آن بر سلول های بتای پانکراس مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این مطالعه، رت های نر نژاد ویستار با وزن 250-200 گرم در دمای 2±22 درجه سانتی گراد نگهداری و به 5 گروه 6 تایی تقسیم شدند. گروه های تجربی با تزریق درون صفاقی استرپتوزوتوسین با دوز 70 میلی گرم بر کیلوگرم دیابتی شدند. سه گروه از رت ها عصاره آبی آویشن را به مدت 21 روز متوالی با دوزهای 100، 200 و 400 میلی گرم بر کیلوگرم از طریق گاواژ دریافت کردند. پس از پایان دریافت عصاره، خونگیری از قلب صورت گرفت و میزان گلوکز، سطح گلیکوژن کبد، سطح فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز (SOD)، میزان مالون دیآلوئید (MDA) و ظرفیت آنتی اکسیدانتی پلاسما (FRAP) تعیین گردید. در پایان پانکراس حیوانات برای مطالعات بافت شناسی خارج شد.یافته ها: میزان گلوکز و MDA سرم در گروه دیابتی افزایش (P<0.001) و میزان آنزیم SOD سرم و گلیکوژن کبد کاهشی (P<0.001) را در مقایسه با گروه شاهد نشان داد. دوز 400 میلی گرم بر کیلوگرم کشنده بود. تیمار حیوانات دیابتی با عصاره آویشن در دوزهای 100 و 200 میلی گرم بر کیلوگرم موجب افزایش فعالیت آنزیمSOD ، FRAP، گلیکوژن کبد و کاهش میزان گلوکز و MDA در سرم شد. همچنین بررسی های بافت شناسی نشان دادند که این عصاره در رت های دیابتی سبب ترمیم بافت پانکراس شده است.نتیجه گیری: درمان حیوانات دیابتی با عصاره آویشن علاوه بر کاهش میزان گلوکز سرم، دارای اثرات سودمندی در ترمیم بافت پانکراس است.

سابقه و هدف: آپوپتوز مرگ برنامه ریزی شده سلولی است که نقش آن در توسعه کاردیومیوپاتی دیابتی گزارش شده است. در بررسی حاضر، تاثیر عصاره دانه انگور بر آپوپتوز سلول های قلبی در موش های صحرایی دیابتی شده توسط استرپتوزوتوسین مورد مطالعه قرار گرفته است.روش بررسی: 40 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار با سن تقریبی 12 هفته و محدوده وزنی 300-200 گرم در چهار گروه مساوی شامل گروه موش های سالم تیمار با حامل دارو، گروه موش های سالم دریافت کننده عصاره به میزان 40 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن، گروه موش های دیابتی و گروه موش های دیابتی تیمار با عصاره (40 میلی گرم به ازای هر کیلو گرم وزن بدن) به مدت 12 هفته، توزیع گردیدند. دیابت با تزریق داخل صفاقی استرپتوزوتوسین (50 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن) به صورت تک دز، ایجاد گردید.یافته ها: موش های دیابتی افزایش معنی داری را در آپوپتوز سلول های قلبی نشان دادند. تجویز خوراکی عصاره دانه انگور منجر به کاهش معنی دار سلول های دچار آپوپتوز در موش های دیابتی گردید.نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه، وقوع آپوپتوز را در دیابت مورد تائید قرار داده و اثرات آنتی آپوپتوزی عصاره دانه انگور را خاطر نشان می سازد.

سابقه و هدف: مایع مغزی- نخاعی(CSF) حاوی فاکتورهای رشد و نوروتروفیک متعددی می باشد که آن را به عنوان عامل تنظیم کننده neurogenesis و تکثیر سلولی مطرح می سازد. سلول های PC12 که به عنوان مدل تمایز نورونی در invitro استفاده می گردند، در پاسخ به NGF، FGF،EGF  و GDNF به نورون های شبه سمپاتیک تمایز می یابند.روش بررسی: CSF از ناحیه Cisterna magna جنین های rat بین روزهای 17 تا 20) گرفته شد. سلول های PC12 در محیط RPM-1640 با FBS 10 درصد کشت شدند. توانایی حیات و تکثیر سلولی توسط تست MTT اندازه گیری شد. بیان مارکرهای تمایز عصبی (MAP-2 و (β-III tubulin توسط ایمونوسیتوشیمی بررسی شد.یافته ها: پروتئین های MAP-2 و β-III tubulinدر گروه های حاوی‏ CSF جنینی E17 وE19  بیان شدند، در حالی که در گروه کنترل بیان نشدند. توانایی حیات و تکثیر سلولی به طور معنی داری در سلول های کشت شده در محیط حاوی CSF جنینی E18 در مقایسه با سلول های محیط کنترل افزایش یافت.نتیجه گیری: نتایج این تحقیق در راستای مطالعات قبلی می باشد که نقش فاکتورهای نوروتروفیک CSF را در تمایز نورونی آشکار می سازد. ما در این تحقیق، تمایز عصبی سلول های PC12 به القای CSF را به محتوای آن به ویژه فاکتورهای رشد آن نسبت می دهیم.

سابقه و هدف: عفونت ادراری با اشریشیاکولی یکی از عفونتهای باکتریایی بسیار شایع می باشد. هدف از این مطالعه بررسی توزیع سه ژن بیماری زایaggR ،aap  و aatA و پیوستگی آن با ژن stbA در عفونت های(Uropathogenic Echerichia coli) UPEC  بود.روش بررسی: 244 نمونه E.coli از افراد مبتلا به عفونت ادراری از آزمایشگاه های بالینی غرب تهران در سال های 1387 و 1388 جمع آوری گردید. جداسازی باکتری E.coli بر اساس روشهای آزمایشگاهی استاندارد انجام گرفت. پس از استخراج DNA از نمونه ها، حضور ژن های بیماری زایaap ،aggR ،aatA   stbA وبه روش PCR بررسی گردید.یافته ها: از میان 244 نمونهUPEC ،104 نمونه فاقد این سه ژن بیماری زا بودند، درحالی که در 14 نمونه ژن stbA مشاهده گردید. به علاوه، از میان 140 نمونه UPEC دارای ژن بیماری زا، 94 نمونه (46.6 درصد) ژنaap ، 52 نمونه (23 درصد) ژن aggR و 80 نمونه (35.4 درصد) ژن aatA را به تنهایی یا همراه با یکدیگر حمل می کردند. همچنین حضور ژن stbA در 140 نمونه حاوی ژن یا ژنهای بیماریزا پایدار نبوده و تنها در 44 نمونه مشاهده گردید.نتیجه گیری: نتایج ما نشان می دهد الگوی ابراز ژن های بیماری زای پلازمیدی aggR، aap و aatA در E.coli در قسمت های بالینی مختلف تغییر می نماید. این سه ژن بیماری زا از مکان اصلی روی پلازمید خارج شده و در مکان دیگری قرار گرفته است. به هرحال این مطالعه نشان می دهد که هر سه ژن aap،aggR ، و aatA تنها به سویه های EAEC محدود نمی شود.

سابقه و هدف: امروزه در سراسر دنیا اولین اقدام پس از تشخیص هیستوپاتولوژیک نوروبلاستوما، بررسی تکثیر ژنومی MYCN بر روی نمونه تومور و بررسی وضعیت امپلیفیکیشن MYCN نقش اصلی را در تعین پیش آگهی و استراتژی درمان بیماران مبتلا به نوروبلاستوما دارد.روش بررسی: 75 بیمار شامل، 43 پسر و 32 دختر با میانگین سنی 4.1 سال (124-1.5 ماه) با تشخیص پاتولوژی نوروبلاستوما با استفاده از دو روش کیفی و کمی PCR از نظر تکثیر ژنومی MYCN بررسی شدند.یافته ها: 43 درصد بیماران با روش کیفی و 47 درصد با روش کمی، تکثیر ژنومی MYCN را نشان دادند. در گروه با تکثیر ژنومی MYCN، 28 درصد کمتر از یک سال و 43 درصد بیش از 1 سال سن داشتند. تکثیر ژنومی MYCN در 50 درصد بیماران با تشخیص پاتولوژی SRCT مشاهده شد.نتیجه گیری: روش PCR روشی سریع، مقرون به صرفه و قابل اعتماد در بررسی تکثیر ژنومی MYCN می باشد. این روش به مقدار کمی نمونه نیاز دارد. روش کمی به دلیل سریعتر بودن و توانایی بیشتر در آشکارسازی تکثیر ژنومی و کاهش موارد مشکوک، بر روش کیفی ارجحیت دارد.

سابقه و هدف: تعدد جهش در ژن PAH (عامل (PKU باعث می شود که در بسیاری از موارد تشخیص جهش بیماری زا امکان پذیر نباشد. در این موارد برای شناسایی ناقلین از پلی مورفیسم های درون و نزدیک ژن PAH استفاده می شود. VNTR (Variable Number of Tandem Repeat) یکی از مارکرهای چند آللی ژن PAH می باشد. در این مطالعه، فراوانی و توزیع آلل های VNTR ژن PAH در کلیه مبتلایان PKU شناخته شده استان یزد تا ابتدای سال 1387 مورد بررسی قرار گرفت.روش بررسی: 24 نفر شامل 9 فرد مبتلا به PKU و خواهران و برادران سالم و والدین آنها مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از استخراج DNA از خون افراد، قطعه حامل VNTR ژن PAH به کمک روش PCR تکثیر و با تکنیک الکتروفورز بررسی شد.یافته ها: در مجموع 6 نوع آلل VNTR در جمعیت PKU استان یزد دیده شد که تنها 4 آلل آن در کروموزوم های جهش یافته وجود داشت. آلل های دارای 3، 7، 8 و 12 تکرار به ترتیب با فراوانی 5.5، 11، 78 و 5.5 در کروموزوم های جهش یافته و آلل های دارای 3، 7، 8، 9، 11 و 12 تکرار به ترتیب با فراوانی 20، 20، 33، 13، 7 و 7 در کروموزوم های سالم مشاهده شدند. PIC برای جمعیت مورد بررسی 63 درصد بدست آمد.نتیجه گیری: PIC محاسبه شده برای جمعیت مورد بررسی نشان می دهد که در این منطقه در بیش از دو سوم موارد با بررسی مارکر VNTR امکان تشخیص ناقلین در بستگان بلافصل وجود دارد.

سابقه و هدف: Matridex شامل پلیمرهای هیالورنیک اسید، هیپرملوزیس و مولکولهای هیالن B و دکستران EAD- Sephaden (Pharmacia / Piscatway) است که روی ماکروفاژها و فیبروبلاستها اثر کرده و تولید بافت نرم می کند. در این تحقیق، هدف بررسی اثربخشی و عوارض ماتریدکس در تصحیح فرورفتگی های پوستی می باشد.روش بررسی: 50 بیمار مراجعه کننده به کلینیک های دانشگاه آزاد جهت تصحیح فرورفتگی های پوستی مورد مطالعه قرار گرفتند. ویزیت بیماران 2 هفته، سه و 6 ماه و یک سال بعد از تزریق بود. درجه عمق ضایعات و بروز عوارض در ویزیت ها مورد بررسی قرار گرفت. تحلیل داده ها با نرم افزار آماری SPSS انجام شد.یافته ها: در 78 درصد بیماران بعد از شش ماه، ماتریدکس از بین نرفت و پس از یک سال در 16 درصد موارد این ماده در محل تزریق مشاهده شد. بین محل تزریق و ماندگاری، بعد 6 ماه و یک سال رابطه معنی داری مشاهده شد. 81.8 درصد محل چین نازولابیال و 18.2 درصد ناحیه بین دو ابرو پس از 6 ماه کاملا از بین رفت. بعد از 6 ماه، رابطه معنی داری بین حجم تزریق با میزان ماندگاری مشاهده نشد، ولی پس از یک سال رابطه معنی داری وجود داشت. رابطه معنی داری بین عمق ضایعات در زمان مراجعه و 6 ماه و یک سال پس از تزریق مشاهده شد. 16 درصد بیماران دچار عوارض کوتاه مدت شدند.نتیجه گیری:Matridex  بین 6 ماه تا یک سال و در عده ای بیش از یک سال ماندگاری داشت و هیچ گونه عارضه مهمی به دنبال تزریق این ماده مشاهده نشد.

سابقه و هدف: مراقبت های قبل از بارداری در کاهش شیوع عوارض و مرگ و میر ناشی از حاملگی از طریق ارتقا سلامتی، شناسائی علائم خطر و معرفی مراجع بهداشتی موثر می باشد. هدف مطالعه حاضر، تعیین عوامل بازدارنده مراقبتهای بارداری و ارتباط این عوامل با سرانجام حاملگی بود.روش بررسی: این پژوهش یک مطالعه مقطعی از نوع همبستگی بود. 140 نفر از مادرانی که در بیمارستانهای نقاط مختلف شهر تبریز زایمان کرده بودند، از طریق نمونه گیری مبتنی بر هدف انتخاب شدند. ابزار گرداوری داده ها پرسشنامه کتبی، پرونده مادر و کارت مشخصات نوزاد بود. جهت تحلیل داده ها از آزمون مجذور کای، T-test، ضریب همبستگی اسپیرمن، آزمون کولموگراف اسمیرنوف و آزمون کروسکال والیس استفاده گردید.یافته ها: متوسط پایین بودن سن ازدواج (2 درصد)، تحصیلات کم مادر (73 درصد) و همسر (54 درصد)، پایین بودن درآمد خانواده (73 درصد)، اجاره نشینی (48 درصد)، تعداد بارداری ها (33 درصد) و فرزندان (25 درصد)، ناخواسته بودن بارداری (30 درصد) و بروز عوارض معمول در بارداری (67 درصد)، عدم استفاده از مراقبت ها در بارداری های قبلی (27 درصد)، مراجعه در زمان بروز مشکل (26 درصد)، عدم وجود عامل مشوق (52 درصد)، نامطلوب بودن وضعیت درمانگاه ها (30 درصد) و مطب ها (17 درصد)، زایمان پیش از موعد (10 درصد)، نمره آپگار کمتر از هفت در دقیقه اول تولد (12 درصد)، تاخیر رشد داخل رحمی (3 درصد) و کم وزنی زمان تولد (5 درصد) با دریافت مراقبت های بارداری ارتباط معنی داری داشت .(p<0.001)نتیجه گیری: مراقبت های بارداری سبب ارتقا کیفیت مشاوره مددجو محوری و تشویق زنان در دستیابی به مراقبتهای پره ناتال گردیده و بر برنامه های مادری ایمن مبتنی بر محتوای آموزشی و ارتباطی مراقبت های بارداری تاکید دارد.

سابقه و هدف واژینیت گاردنرلایی شایع ترین واژینوز باکتریال در سنین باروری است. زنان مبتلا به واژینوز در معرض خطر زایمان زودرس، ناباروری لوله ای و بیماری التهابی لگن می باشند. عدم وجود اطلاعات دقیق در زمینه عوامل خطرساز، تحقیق حاضر را به ثمر رساند.روش بررسی: هزار نفر از زنان تحت پوشش مراکز بهداشتی ـ درمانی تبریز به طور تصادفی در این مطالعه توصیفی- تحلیلی وارد شدند. ابزار گردآوری داده ها، پرسشنامه ای مربوط به مشخصات فردی- اجتماعی و باروری، بهداشت فردی و مقاربت، مشاهدات پژوهشگر و بررسیهای آزمایشگاهی و کشت بود. نمونه های برداشته شده از ترشحات واژن و سرویکس پس از مشاهده مستقیم میکروسکپی، به آزمایشگاه ارسال شد. برای تشخیص واژینوز باکتریال از معیار امسل (Amsel) استفاده گردید. برای تحلیل داده ها از آمار توصیفی و آزمون های کای دو، تی مستقل، تست دقیق فیشر و رگرسیون لجستیک استفاده شد.یافته ها: گاردنرلاواژینالیس در ترشحات 9.2 درصد زنان یافت شد. تعداد زایمان و سقط، استفاده از آی یو دی، نحوه رعایت بهداشت فردی و مقاربت و مدت مصرف آنتی بیوتیک (رابطه منفی) جزو عوامل خطر بودند. طبق آزمون رگرسیون لوجستیک، تعداد زایمان طبیعی و سقط، اسیدیته واژن، بهداشت مقاربت، تحصیلات فرد و شغل همسر او جزو عوامل پیشگویی کننده ابتلا بودند.نتیجه گیری: بر اساس یافته های پژوهش، تشخیص و انجام اقدامات درمانی زنان صرفا با توجه به نشانه های عفونت اقدام صحیح و بجایی نبوده و پیشنهاد می شود آزمایشات تشخیصی در کنار مشاهده و معاینه بوی‍ژه قبل از جاگذاری آی یو دی به کار رود.

سابقه و هدف: اضطراب پدیده ای روانشناختی و از شایع ترین اختلالات روانی در تمام سنین است. در پاسخ به اضطراب، فرد واکنش های روانی متعددی را تجربه می کند که گاه به صورت نگرانی نسبت به وضع جسمانی و گاه به صورت خودبیمارانگاری تجلی می یابد. هدف پژوهش حاضر تعیین میزان اضطراب و خودبیمارانگاری و ارتباط اضطراب با خود بیمار انگاری در دانشجویان بود.روش بررسی: در این مطالعه که به روش توصیفی و از نوع همبستگی بود، از بین دانشجویان علوم پزشکی دانشگاه آزاد اسلامی واحد لاهیجان، 315 نفر به شیوه تصادفی ـ طبقه ای از تمامی رشته های تحصیلی انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده ه سه پرسشنامه جمعیت شناسی، اضطراب اسپیل برگر و خودبیمارانگاری بود. برای تحلیل داده ها از SPSS استفاده شد.یافته ها: 28.3 درصد از دانشجویان اضطراب شدید و 34.4 درصد خودبیمارانگاری شدید داشتند. بین خودبیمارانگاری و اضطراب و بین اضطراب و خودبیمارانگاری با سن، جنس، وضعیت تاهل، محل سکونت، وضعیت اقتصادی، بیماری دوران کودکی و بیماری والدین ارتباط معنی داری وجود داشت .(p<0.05)نتیجه گیری: اضطراب می تواند باعث کاهش توانایی و کارکرد فردی و اجتماعی افراد به خصوص دانشجویان شود. از آنجایی که خودبیمارانگاری نیز از جمله اختلالاتی است که در پاسخ به مشکلات عاطفی و روانی نظیر اضطراب ایجاد می شود، با انجام چنین تحقیقاتی در ارتقا بهداشت روان افراد به خصوص دانشجویان گامهای موثری می توان برداشت.

سابقه و هدف: یادگیری مطالب درسی توسط دانشجویان، سنگ بنای یک سیستم آموزشی است و همه مسائل دیگر حول این محور اساسی و مهم قرار دارند. یکی از پایه های یادگیری و درک و فهم مطالب درسی حضور دانشجو در کلاس و توجه به درس می باشد و غیبت از کلاس و عدم توجه به درس می تواند باعث سست شدن این هدف مهم یعنی یادگیری شود. در این مطالعه، علل غیبت از کلاس و عدم توجه به درس در بین دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بررسی شد.روش بررسی: در این پژوهش علی- مقایسه ای، 378 نفر از دانشجویان مقطع علوم پایه به صورت سرشماری شرکت داشتند. برای گردآوری داده ها از پرسشنامه 3 بخشی محقق ساخته استفاده شد.یافته ها: در بین عوامل چهارگانه موثر در غیبت دانشجویان از کلاس، عملکرد اساتید بالاترین و بیشترین تاثیر را در غیبت دانشجویان از کلاس داشت و پس از آن مشکلات آموزشی قرار داشت.نتیجه گیری: با توجه به نتیجه به دست آمده، ارزیابی دقیق و مستمر کیفیت تدریس اساتید، برگزاری کارگاه های روش تدریس، فن بیان و برقراری ارتباط موفق برای اساتید به ویژه اساتید تازه کار و نیازمند بهبود و همچنین اصلاح برنامه ها و مقرات آموزشی کمک زیادی در علاقه مند کردن دانشجویان نسبت به کلاس خواهد کرد.