تحقیقات منابع آب ایران
سال:1397 | دوره:14 | شماره:3 |تعداد مقالات:28

در طول دهه های اخیر، سیلاب به دلیل توسعه شهری و تغییر اقلیم به مساله جدی تبدیل شده است. به همین سبب علاقه بین المللی در پیش بینی سیل در چند دهه گذشته افزایش یافته است. از طرفی با توجه به اینکه مهمترین عامل سیلاب، بارش است از اینرو پیش بینی دقیق آن در کاربردهای هیدرولوژیکی حائز اهمیت است. این تحقیق به ارزیابی داده های بارش پیش بینی شده مدل های عددی جهانی پایگاه TIGGE و بهبود آن ها با استفاده از تصحیح اریبی در حوضه کارون پرداخته است. ارزیابی ها در بخش هواشناسی به صورت نقطه ای و منطقه ای و ارزیابی خطا جابجایی، حجم و الگوی مکانی بارش مدل ها با استفاده از روش شی گرا CRA انجام گرفته است. سپس با استفاده از روش نگاشت چندک به بهبود بارش های پیش بینی شده پرداخته شده است. در ارزیابی داده های اولیه مدل های جهانی پایگاه TIGGE، مدل عددی ECMWF در ارزیابی نقطه ای و منطقه ای با توجه به شاخص ها نسبت به دیگر مدل ها برتری داشته است و مدل CMC عملکرد ضعیفی نسبت به دیگر مدل ها داشته است. ارزیابی داده های تصحیح اریبی شده توسط روش نگاشت چندک، نیز نشان از بهبود شاخص های ارزیابی نسبت به قبل از استفاده این روش دارد. همچنین در ارزیابی خطا جابجایی، حجم و الگو مکانی مدل های عددی جهانی مدل های ECMWF، NCEP و CMC به ترتیب عملکرد مناسبتری نسبت به مدل UK نشان داده اند.

یکی از مهم ترین مراحل برنامه ریزی و اجرای مدیریت یکپارچه منابع آب، ارزیابی سامانه های منابع آب است. در ارزیابی یکپارچه می بایست مشکلات سامانه شناسایی شده و روابط علت و معلولی مشخص گردند. اما از آنجا که معمولا سطوح مختلف در ارزیابی، به خصوص سطح استراتژیک کمتر مورد توجه قرار می گیرد، روابط علت و معلولی به درستی تعیین نمی شود که می تواند مدل سازی، سیاست گذاری و در نهایت مدیریت سامانه را دچار اشکال کند. در تحقیق حاضر از چارچوب هدفگرا در سطح استراتژیک برای ارزیابی یکپارچه استفاده می شود. چارچوب هدفگرا شامل بخش های مقیاس، دامنه، بعد، زمینه کلی، زمینه و زیرزمینه ها می باشد. با درنظر گرفتن این بخش ها، روابط علت و معلولی سامانه مشخص گردیده و بر اساس آن نشانگرهای لازم برای ارزیابی مشخص می شوند. برای بررسی عملی این چارچوب استان خراسان جنوبی مورد مطالعه قرار می گیرد. پس از تعیین نشانگرها، مقادیر آنها کمی شده و روند هریک مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد گرچه در بخش کشاورزی افزایش برداشت وجود داشته، اما تولید و ارزش افزوده در واحد سطح روند کاهشی نشان می دهد. به عبارتی آب اضافی برداشت شده، برای افزایش سطح زیر کشت بوده است، در حالی که کارایی روند کاهشی داشته است. در مورد محصولات باغی که سیاست گذاری ها در جهت افزایش سطح زیر کشت آنها بوده است روند نزولی تولید در واحد سطح کاملا قابل توجه است. اثرات این ضعف ها در بخش های دیگر یعنی اقتصادی و اجتماعی شامل کاهش اشتغال در بخش کشاورزی و مهاجرت از روستا به شهر دیده می شود.

مطالعه حاضر نوسانات سطح پخشیدگی جریان های اصلی جنوبی دریاچه ارومیه شامل رودخانه های سیمینه رود، گدار چای و مهابادچای تحت عنوان شاخه جنوب غربی، رودخانه های زرینه رود و مردوق چای شاخه جنوبی و رودخانه های قلعه چای و صوفی چای را شاخه جنوب شرقی بافرزون بررسی می کند. ناحیه بافرزون در حدفاصل مرز حداکثری و مرز روزانه دریاچه بوده و به عنوان محدوده مورد مطالعه انتخاب شده و مربوط به 143 روز از سال 2010 می باشد که در آن دریاچه فاقد پوشش ابری بوده و رودخانه های ورودی به آن متصل و قابل رویت می-باشند. با استفاده از محصولات سنجنده MODIS و روش برش دنسیته تک باندی سطح پخشیدگی رودخانه ها در منطقه بافرزون جنوبی تخمین زده شد و با استفاده از آمار ایستگاه هواشناسی بناب و ایستگاه های هیدرومتری انتهایی رودخانه های مورد بررسی، نحوه تغییرات سطح پخشیدگی در بافرزون مورد تحلیل قرار گرفت. هدف از این مطالعه یافتن هر گونه رابطه معنی دار بین سطح پخشیدگی شاخه های ورودی به ناحیه بافرزون با پارامتر های دبی و بارش روزانه است. تحلیل تغییرات زمانی سطح پخشیدگی نشان می دهد که از اواخر خرداد عملا جریان های جنوبی تغذیه کننده دریاچه خشک می شوند. همچنین تحلیل نمودار های دبی- زمان نیز نشان می دهد که متناسب با خشکیدگی سطح پخشیدگی، دبی ثبت شده در ایستگاه های انتهایی نیز از آخر خرداد به بعد صفر می گردد. نتایج بررسی بارندگی روزانه نشان می دهد که بارش موثر از بهمن تا خرداد رخ داده و هماهنگ با دبی و سطح پخشیدگی، در فصل تابستان افت می کند و همینطور شاخه جنوبی پایداری زمانی بیشتری داشته و در هر 143 روز دارای سطح پخشیدگی بوده و متصل می باشد.

ایران با اقلیمی خشک و نیمه خشک یکی از کشورهای مواجه با مشکل جدی آب محسوب می شود. بدیهی است برای مقابله با این مساله بسیار مهم زیست محیطی، رویکرد درست در تصمیم گیری و اجرا بسیار حائز اهمیت هست و شاید نتوان مجددا فرصت های دیگری برای جبران هر گونه اشتباه به دست آورد. سیاستگذاری به عنوان اولین مرحله از تصمیم گیری در مدیریت و حل مسائل، بر مبنای اصول اساسی پایهریزی شده است و عدم توجه به این اصول در تدوین سیاست ها، می تواند اجرایی شدن و برنامه های عملیاتی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. انسجام سیاستی به عنوان یکی از مهمترین اصول اساسی در سیاستگذاری کارآمد امروزه در میان سیاستگذاران و متخصصین علم سیاستگذاری بسیار مورد توجه است. پژوهش حاضر بر شناسایی عوامل مولد انسجام سیاستی در حوزه آب ایران و چگونگی روابط آنها متمرکز است. ماهیت پژوهش کیفی و از نوع اکتشافی است و از روش "نظریه داده بنیاد" جهت شناسایی این عوامل و روابط بین آنها استفاده شده است. بر اساس نمونه گیری نظری، پس از 22 مصاحبه باز و عمیق که با متخصصین حوزه آب ایران انجام شد نمونه گیری به اشباع رسید. 231 کد اولیه، 69 کد ثانویه، 29 مفهوم، 23 طبقه یا مقوله فرعی و در نهایت 8 مقوله اصلی استخراج گردید که به عنوان عوامل مولد انسجام سیاستی در حوزه آب ایران معرفی شدند. پس از کدگذاری انتخابی، الگوی روابط بین این عوامل نیز ارائه گردید. در نهایت با استفاده از روش معادلات ساختاری تفسیری الگوی استخراجی ارزیابی و عوامل سطح بندی شدند. اصلاح نهاد سیاستگذاری حوزه آب به منظور تدوین، راهبری و نظارت بر اجرای سیاستهای کارآمد در حوزه آب مهمترین عامل مولد انسجام سیاستی شناسایی گردید.

در این مطالعه، با هدف بهینه سازی مدیریت و کنترل رواناب سیلاب در حوضههای آبریز شهری از روشهای نوین مانند روش های بهینه مدیریتی (BMP) و روش های توسعه با حداقل اثرات جانبی (LID) استفاده شده است. مدلسازی هیدرولیکی و هیدرولوژیکی توسط نرم افزار SWMM انجام پذیرفته است و با الگوریتم ژنتیک چندهدفه (NSGAII) به عنوان مدل بهینه ساز تلفیق شده است. توابع هدف شامل هزینه ساخت و اجرا (سرمایه گذاری) و بهره برداری از سازه های روش های نوین (LID-BMP)، حجم سیلاب در سطح حوضه و بار آلاینده ها در خروجی حوضه آبریز در نظر گرفته شده است. منطقه مورد مطالعه، حوضه شهری عظیمیه واقع در شهر کرج، استان البرز است. بر اساس سامانه جمع آوری رواناب اصلی و فرعی موجود و به منظور بالا بردن دقت و اعمال روش های نوین، حوضه در فضای نرم افزار ArcGIS به 67 زیرحوضه تقسیم گردیده است. در این پژوهش، پنج نوع سازه با متغیرهای مساحت و نوع سازه، به الگوریتم ژنتیک معرفی شده است. الگوریتم NSGAII، متناسب با شرایط هر 61 زیرحوضه از نظر نوع کاربری، ترکیبی مناسب از چندین سازه در کنار هم با مساحتهای بهینه را بهعنوان راه حلها ارائه داده است. در نهایت جهت ارزیابی NSGAII، با تعریف هفت سناریو مختلف، مقایسه انجام گردیده است. نتایج حاکی از آن است که با اجرای راهحل ارائه شده توسط NSGAII، مقادیر کمیت و کیفیت سیلاب به ترتیب 41 و 31 درصد کاهش می یابند. همچنین مشاهده شد که اجرای سازه های مهار و کنترل سیلاب به صورت مجزا، تنها می تواند تامین کننده یکی از اهداف باشد و انتخاب بهینه ای در مقابل راهکار ارائه شده توسط NSGAII نیست. ترکیب سازههای نوین با هم و انتخاب مساحت مناسب برای هر یک، در مقایسه با استفاده مجزا و مستقل آنها عملکرد مناسبتری داشت. همچنین مشخص شد که به ویژه در بحث کیفیت سیلاب، هزینه بیشتر دلیل بر کارایی بیشتر نیست. علاوه بر این، همیشه با کاهش حجم سیلاب میزان آلودگی کاهش نمییابد، بلکه این مساله وابسته به نوع و مساحت LID-BMP ها می باشد.

تعریف دقیق بیلان آبی حوضههای آبریز کشور، از ضرورتهای برنامه ریزی مبتنی بر واقعیت و توسعه پایدار است. سوابق تحقیقاتی در مورد مدلهای بیلان ماهانه عمدتا معطوف به مدلهای بیلان هیدروکلیماتولوژی است که منابع آب زیرزمینی را به شکل بسیار محدود و تنها به صورت یکلایه یا دولایه از خاک در نظر میگیرند که قابلیت ذخیره آب را در فضای خالی بین ذرات خود دارند. از این رو، توسعه مدلهایی که اثر بیلان آب زیرزمینی را به طور همزمان با بیلان هیدروکلیماتولوژی در نظر بگیرند، میتواند در ارائه تصویر دقیقتری از منابع آب هر حوضه مفید باشد. در مدل پیشنهادی در این تحقیق سعی شده آبخوان توسط مدل بیلان تانک زیرزمینی مدل سازی شود که به مدل بیلان هیدروکلیماتولوژی متصل شده و پارامترهای دو مدل به طور همزمان بهینه سازی شوند. انتظار می رود با این رویکرد، تبادلات آب بین منابع آب سطحی و زیرزمینی نسبت به حالتی که دو مدل بیلان هیدروکلیماتولوژی و زیرزمینی به شکل جداگانه آموزش داده شوند، به شکل واقع بینانهتری برآورد شوند. در این تحقیق از الگوریتم ژنتیک برای بهینه سازی پارامترهای مدل توسعه داده شده پیشنهادی استفاده شده است. جهت ارزیابی کارایی مدل پیشنهادی، این مدل در محدوده مطالعاتی نیشابور واقع در حوضه ی آبریز کویر مرکزی برای 9 سال آبی مورد استفاده قرار گرفته و نتایج آن ارزیابی شده است. نتایج این تحقیق، نشان دهنده پتانسیل قابل توجه رویکرد پیشنهادی برای مدلسازی سریع بیلان عمومی محدوده های مطالعاتی کشور بوده است هر چند که برای برآوردهای دقیق تر، مدلسازی توزیعی توصیه می شود که در آن امکان درنظر گرفتن تبادلات آب بین منابع سطحی و زیرزمینی با درنظر گرفتن تغییرات گرادیان هیدرولیکی امکانپذیر است.

در این پژوهش امکان برآورد برف در منطقه کوهستانی زاگرس با استفاده از مدلهای مختلف شناسایی فاز برف از باران مورد ارزیابی قرار گرفت. برای این منظور از داده های روزانه بارش، عمق برف و دمای هوای 36 ایستگاه سینوپتیک و اقلیم شناسی منطقه در دوره آماری 1951-2015 استفاده شد. برای شناسایی فاز برف از باران در ایستگاه های مورد مطالعه از هشت مدل مختلف که ورودی همه آنها دما و بارش روزانه است استفاده شد و عملکرد آنها در پیش بینی درست برف ایستگاه ها به کمک مجموعه ای از سنجه های ارزیابی دقت مدل در پیش بینی درست رویدادهای مشاهده ای ارزیابی شد. نتایج نشان داد که آستانه دمایی جدایی برف از باران (Tt) در ایستگاههای منتخب بین 1.7- تا 5 درجه سیلسیوس در تغییر است ولی این مقدار در بیش از 75 درصد از ایستگاه ها بین صفر و 2 درجه سیلسیوس است. همچنین مشخص شد که دامنه دمایی (Tr) که در آن هم احتمال ریزش برف و هم احتمال ریزش باران وجود دارد از ایستگاهی به ایستگاه دیگر متفاوت است، هرچند که این مقدار در اغلب ایستگاه ها بین 9 تا 13 درجه سیلسیوس است. سنجه های مختلف نشان دادند که هر هشت مدل استفاده شده در این مطالعه قابلیت پیش بینی روزهای برفی در منطقه را دارند و عملکرد مدلهای USACE، Pipes، Keinzel، Motoyama و Tangent در همه ایستگاهها تقریبا همانند است. بر اساس نتایج سنجه های مختلف، مدل USACE در همه ایستگاهها بهترین پیش بینی و مدلهای McCabe، Max)، Brown (Min و Brown (Mean) ضعیف ترین پیش بینی روزهای برفی دارند.

مسائل و مشکلات آب بخاطر خشکسالی و بهره برداری بی رویه باعث مطرح شدن اهمیت مباحث حفاظت آب و رفتارهای حفاظتی کشاورزان شده است. پژوهش حاضر با هدف واکاوی علی رفتار حفاظت از آب کشاورزان شهرستان خرم آباد انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی بهره برداران فعال شهرستان خرم آباد در سال 96-1395 به تعداد 22812 نفر بود که از فن پیمایش و ابزار پرسشنامه برای جمع آوری داده ها از 310 کشاورز در سطح این شهرستان استفاده شد. روایی پرسشنامه توسط 4 نفر از اعضاء هیات علمی دانشگاه شیراز تائید، و برای ارزیابی پایایی آن یک مطالعه مقدماتی با تعداد 30 نفر اجرا گردید. نتایج تحقیق نشان داد که میانگین انجام رفتارهای حفاظتی کشاورزان در سطح منطقه مورد مطالعه 1 در دامنه 0 تا 4 می باشد که حاکی از پایین بودن انجام رفتارهای حفاظت آب در بین کشاورزان منطقه بود. همچنین، نتایج تحقیق بر اساس تحلیل مسیر رفتار حفاظت از آب کشاورزان نشان داد که تمایل رفتاری، آگاهی از اثرات رفتارهای حفاظتی، پیروی از الگوهای روستائی، دسترسی به منابع اطلاعاتی و دانش فنی حفاظت آب بطور مستقیم، و متغیرهای ارزشهای اخلاقی، قضاوت اخلاقی، آگاهی از قوانین آب و درآمد کشاورزی بطور غیرمستقیم بر رفتارهای حفاظت از آب موثرند. این متغیرها در مجموع توانستند 57 درصد از تغییرات در رفتار حفاظت آب کشاورزان را پیش بینی نمایند. بنابراین افزایش آگاهی از اثرات مطلوب رفتارهای حفاظتی، تقویت دانش حفاظت آب، استفاده از ظرفیت مراجع روستائی برای ترویج رفتارهای حفاظتی و نشر ارزشهای اخلاقی می تواند نقش مهمی در گسترش رفتارهای حفاظت آب بین کشاورزان داشته باشد.

هدف اصلی سناریونویسی به عنوان ابزاری برای برنامه ریز، بالا بردن کارایی و کیفیت برنامه ریزی ها در شرایط عدم اطمینان در آینده است. یکی از راهبردهای عملی در این زمینه، شناسایی عوامل کلیدی آینده پژوهی اثرات اجرای انتقال آب رودخانه سیروان (طرح سامانه گرمسیری) به شهرستان مهران در استان ایلام است. این پژوهش از لحاظ هدف از نوع کاربردی، از نظر روش ترکیبی از روش های اسنادی و پیمایشی و از نظر ماهیت بر اساس روش های جدید آینده پژوهی، تحلیلی و اکتشافی است که با به کارگیری ترکیبی از مدل های کمی و کیفی انجام گرفته است. با توجه به ماهیت این پژوهش، از روش های دلفی و تحلیل ساختاری بهره گرفته شده است. این مقاله سعی دارد ضمن ارائه الگویی برای شناسایی عوامل کلیدی موثر بر روند تحولات مکانی- فضایی در مقیاس ناحیه ای، زمینه تهیه سناریوهای متصور برای آینده تحولات مکانی- فضایی ناشی از اجرای طرح سامانه گرمسیری را فراهم کند. داده های این تحقیق شامل 30 عامل است که با روش دلفی از نظرات خبرگان برنامه ریزی شهرستان جمع آوری و با نرم افزار MicMac تحلیل شده است که نهایتا عوامل وسایل ارتباط جمعی، میزان جمعیت و مهاجرت، اشتغال زایی، امنیت سرمایه گذاری، تحولات درآمدی، بازار تقاضا و فروش، بهره وری، زیربناهای روستایی، امنیت مرزی، سطح زیر کشت، ماشین آلات کشاورزی، ظرفیت تولید، سکونتگاه های جدید و اصلاح بافت کالبدی روستاها به عنوان 13 عوامل کلیدی تحولات مکانی- فضایی، شناسایی و وضعیت احتمالی آنها در افق سال 1408 یعنی در ده سال بعد از اجرای کامل طرح سامانه گرمسیری تدوین شده است.

پیش بینی خشکسالی نه تنها یکی از چالش های اساسی کشور بلکه چالشی برای کشورهای دارای فناوری مدلسازی دینامیکی پیش بینی ماهانه است. در کشورهای پیشرو، برای پیش بینی خشکسالی ابتدا بارش به روش دینامیکی پیش بینی شده و پس از پس پردازش آماری، خشکسالی در قالب نمایه های خشکسالی مانند SPI، SPEI و غیره پیش بینی می گردد. به دلیل اینکه حوضه های آبریز جنوبغرب کشور شامل کرخه، کارون بزرگ، جراحی و زهره سهم چشم گیری در تامین منابع آبی کشور برای مصارف کشاورزی، شرب، صنعت و تولید انرژی برقابی دارند، ازاین رو برخورداری این حوزه از سامانه پیش بینی بارش و خشکسالی دارای اهمیت حیاتی برای مدیریت منابع آب است. در این پژوهش ابتدا برونداد بارش خام مدل دینامیکی پیش بینی فصلی CFSv.2 در دوره پایه واسنجی شد و سپس بر اساس معادلات مستخرج، پیش بینیهای خام بارش مدل تا سه ماه آینده تصحیح شدند. از برونداد پس پردازش شده بارش برای محاسبه نمایه خشکسالی SPI سه ماه آینده حوضه آبریز جنوب غرب استفاده شد. در فرآیند واسنجی از داده های مشاهداتی تصحیحشده APHRODITE و پیش بینی های گذشته نگر مدل دینامیکی پیش بینی فصلی استفاده گردید. نتایج نشان داد بیشترین کارایی پیش بینی خشکسالی با 81.5 درصد هنگامی رخ می دهد که شرایط واقعی حوضه در حالت نرمال باشد، اما هنگامی که نمایه SPI مشاهداتی حوضه وضعیت ترسالی یا خشکسالی را نشان دهد، در آنصورت صحت پیش بینی نمایه SPI به ترتیب 62.3 و 42.3 درصد است. با لحاظ فراوانیهای کل رخدادهای خشکسالی مشاهداتی برای وضعیتهای نرمال، ترسالی و خشکسالی که بهترتیب 76.4، 12.5 و 8 درصد کل حالات را شامل می شوند، صحت کلی پیش بینی نمایه خشکسالی SPI به 73.4 درصد می رسد.

بهره وری زیست محیطی- اقتصادی در توسعه پایدار، به صورت عملکرد زیست محیطی یک محصول کشاورزی با توجه به ارزش آن محصول تعریف می شود. مفهوم بهره وری زیست محیطی- اقتصادی در یک منطقه، با توجه به روش آبیاری، نحوه انتقال آب به مزارع کشاورزی، بررسی اثرات زیست محیطی ناشی از تولید محصول زراعی و ارزش اقتصادی محصول تولید شده مورد استفاده قرار میگیرد. نرم افزارهایSEAT و EVAT، دو ابزار مدل سازی هستند که با ترکیب دیدگاه های اقتصادی و زیستمحیطی در یک مدل واحد تحلیل می شوند و به کاربر این امکان را می دهد تا سیستم مصرف آب را ارزیابی کند. در این مطالعه، شاخص بهره وری زیست محیطی- اقتصادی با توجه به اثرات زیست محیطی مصرف سوخت های دیزلی در یکی از واحدهای عمرانی شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود مورد بررسی قرار گرفت. اراضی کشاورزی این منطقه شامل شالیزارهای برنج، باغات چای و استخرهای پرورش ماهی است. عملکرد زیست محیطی سیستم آبی منطقه برای پدیده تغییر اقلیم ایجاد شده در اثر انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از مصرف سوختهای دیزلی ارزیابی شد، در حالیکه عملکرد اقتصادی آن با استفاده از کل ارزش افزوده محصولات نهایی سیستم و با توجه به مصرف آب و روشهای مدیریتی مورد استفاده اندازهگیری شد. نتایج نشان داد که مقدار این شاخص در شرایط پایه منطقه مورد مطالعه برای شالیزارهای برنج، باغات چای و استخرهای پرورش ماهی به ترتیب 3.46، 0.76، 0.02 Million Rials/kg CO2 eq  بدست آمد. در ادامه، سناریوهایی در راستای بهبود شاخص بهره وری زیست محیطی- اقتصادی تعریف و مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که از بین سناریوهای تعریف شده سناریوی 3 (63 درصد راندمان آبیاری و 5 درصد مصرف آب برگشتی در شالیزارهای برنج) و سناریوی 4 (جایگزینی نیمی از ماشینآلات دیزلی با برقی در استخرهای پرورش ماهی (باعث افزایش 17 و 86 درصدی شاخص بهره وری زیست محیطی-اقتصادی کل سیستم آب کشاورزی واحد عمرانی F1 شده است. بنابراین، میتوان با مدیریت آبیاری و افزایش ارزش اقتصادی آب در محصولات تحت آبیاری و همچنین کاهش اثرات زیست محیطی از طریق جایگزینی موتور پمپ های دیزلی با برقی، مقدار شاخص بهره وری زیست محیطی-اقتصادی را در یک منطقه افزایش داد.

در این مطالعه با هدف ارزیابی اثرات تغییراقلیم بر دما، بارش و خشکسالی های آینده در حوضه شادگان، از خروجی سه مدل گردش کلی MPI-ESM-LR، BCC-CSM1-1 و NORESM1-M تحت سناریوهای انتشار RCP4.5 و RCP8.5 استفاده شد. خروجی این مدل ها توسط نرم افزار LARS-WG ریزمقیاس شد. جهت ارزیابی خشکسالی، از شاخص بارش استاندارد (SPI) طی دوره گذشته (1986-2005) و دوره آینده (2020-2039) و در مقیاس های زمانی 6، 12 و 24 ماهه استفاده گردید. نتایج بیانگر افزایش دمای حداکثر و حداقل در تمام ماه های سال در دوره آینده نسبت به دوره پایه در حوضه شادگان می باشد. بارش در دوره آتی روند مشخصی ندارد. نتایج نشان داد تحت سناریوی RCP4.5 و در مقیاس های 6، 12 و 24 ماهه به ترتیب 17.16، 14.70 و 18.74 درصد از کل ماه ها در دوره آتی دارای وضعیت خشک و تحت سناریوی RCP8.5 در دوره آتی در مقیاس های 6، 12 و 24 ماهه به ترتیب 16.45، 17.03 و 15.21 درصد از ماه ها دارای وضعیت خشک می باشند. ماه های با وضعیت خشک در دوره آتی نسبت به دوره پایه تحت RCP4.5 و RCP8.5، در مقیاس 6 ماهه به ترتیب 2.27 و 1.56درصد افزایش، در مقیاس 12 ماهه به ترتیب 2.77 و 0.44 درصد کاهش و در مقیاس 24 ماهه به ترتیب 2.00 و 5.53 درصد کاهش خواهد یافت. پیش بینی می شود در دوره آتی تحت تاثیر تغییراقلیم در حوضه شادگان، تعداد ماه های خشکسالی نسبت به تعداد ماه های با وضعیت نرمال و مرطوب کمتر می باشد.

این مطالعه به ارزیابی پتانسیل اطلاعات بارش ماهواره ای برای توسعه مدل معتبر بارش-رواناب جهت تولید اطلاعات هشدار سیلاب در حوضه سد وشمگیر در ایران می پردازد. دو محصول بارش ماهواره ای (TRMM و PERSIANN) مورد ارزیابی قرار گرفتند تا مشخص شود که کدام محصول الگوی بارش واقعی و شدت آن را در حوضه بهتر نشان می دهد. بعد از انجام ارزیابی بر پایه پارامترهای آماری همچون RMSE، MAE، MBE و R2 تخمین های TRMM برای شبیه سازی بارش-رواناب انتخاب شد. در میان شش سال حاوی اطلاعات دبی (2002 تا 2007)، بازه 2002 تا 2004 برای واسنجی و بازه 2005 تا 2007 برای صحت سنجی استفاده شد. علاوه بر توسعه مدل روزانه بارش-رواناب در HEC-HMS، مدلی بر پایه رخداد نیز توسعه یافت. همچنین شبیه سازی بر اساس اطلاعات روزانه TRMM در مقابل اطلاعات 3 ساعته آن نیز مورد مقایسه قرار گرفت تا بتوان تاثیر گام های زمانی در نتایج را نیز مورد ارزیابی قرار داد. نتایج نشان داد که مدل تلفات deficit constant در بازه واسنجی (%NSE= 0.413 ،R2=0.482 ،RVE= -0.246) و بازه صحت سنجی (%NSE=0.621 ،R2=0.670 ،RVE=-0.329) مقدار رواناب و همچنین مقدار دبی روزانه حداکثر را بهتر تخمین می زند. همچنین مدل کاربردی مقیاس های ماهانه و بزرگتر را بهتر از مقیاس روزانه تخمین خواهد زد. به علاوه مدل کاربردی HEC-HMS بر پایه رخداد در گام های زمانی سه ساعته دبی حداکثر را بهتر تخمین می زند. این مطالعه بیانگر مناسب بودن مدل HEC-HMS برای شبیه سازی رواناب پیوسته در حوضه های پیچیده می باشد.

هدف این مطالعه، امکان سنجی استفاده از برونداد پوشش برف مدل پیش بینی عددیWRF با هدف بهبود پیش بینی های مرتبط با ذوب برف می باشد. با توجه به تعداد محدود ایستگاه های دیدبانی برف سنجی در مناطق کوهستانی کشور، داده های ماهواره ای به عنوان اطلاعات دیدبانی و سنجش برف با پوشش گسترده مکانی، میتواند مورد استفاده قرار گیرد. در این مطالعه شاخص نرمال شده تمایز برف با استفاده از داده های سنجنده MODIS استخراج و با برونداد مدل پیش بینی عددی WRF در یک مطالعه موردی مقایسه و خروجی مدل با استفاده از جدول احتمالاتی ارزیابی می شود. منطقه مورد مطالعه محدوده گچسر تا کندوان استان البرز مورخ 28 تا 30 ژانویه 2017 با بارش برف سنگین می باشد. تحلیل همدیدی معرف شیو فشاری قوی همراه با هوای سرد در لایه میانی جو است. برهم نهی داده پوشش برف ماهواره و خروجی مدل در یک شبکه منظم 78×90 نقطه ای با تفکیک 5 کیلومتر، معرف ضریب همبستگی خطی 0.7 در سطح معنی داری 95% برای سه روز می باشد. میانگین احتمال آشکارسازی برف 87% و میانگین احتمال آشکار سازی نادرست مدل حدود 20% برآورد شده است. شاخص آزمون مهارت هیدک کیفیت اجرای مدل را حدود 70% در روزهای بدون ابر برآورد می کند. به نظر می رسد به علت ابرناکی، هم خوانی داده های ماهواره با برونداد مدل کاهش یافته باشد. به گونه ای که در روز 28 ژانویه (هوای نیمه ابری)، صحت پیش بینی ها به 57% کاهش می یابد که ممکن است ناشی از دیدبانی نادرست ماهواره یا پیش بینی نادرست باشد. به علت عدم وجود ایستگاه زمینی نمی توان به درستی در این خصوص اظهار نظر نمود.

در این مطالعه، طرحواره برهمکنش جو- سطح خشکی (ALSIS) جایگزین مدل ترازمندی آب شاخص شدت خشکسالی پالمر (PDSI) شد و شاخص شدت خشکسالی پالمر تعدیل شده (AL-PDSI) با نسخه خودواسنج شاخص شدت خشکسالی پالمر (SC-PDSI) مقایسه شد. ارزیابی شاخص های خشکسالی برای دوره زمانی 1983-2011 در حوضه آبریز کرخه بیانگر گزارش وقوع خشکسالی های شدیدتر به ازای تداوم معین توسط شاخص AL-PDSI در مقایسه با شاخص SC-PDSI است. همچنین، شاخص AL-PDSI توانایی نمایش تغییرات فصلی در درصد فراوانی نسبی رخداد خشکسالی را داشته و درصد فراوانی طبقات خشکسالی خفیف، متوسط و شدید بدست آمده برای شاخص AL-PDSI بیشتر از شاخص SC-PDSI است. با این وجود، از نظر همبستگی با تغییرات پوشش گیاهی و رطوبت خاک تفاوت قابل توجهی در مورد شاخص های SC-PDSI و AL-PDSI وجود نداشت.

موضوع این مقاله توسعه یک مدل هیدرولوژیکی-اقتصادی مبتنی بر رویکرد شبیه سازی-بهینه سازی با هدف تعیین سیمای بهینه توسعه منابع آب حوضه آبریز رودخانه حله (شاپور-دالکی) واقع در جنوب ایران برای یک افق برنامه ریزی بلندمدت می باشد. برای بهینه سازی از الگوریتم بهینه سازی دسته ذرات (PSO) و برای شبیه سازی از ترکیب نرم افزار تخصیص آب WEAP با سه ماجول محاسباتی روندیابی نمک (شوری) منابع آب و خاک، تولید محصول و اقتصادی استفاده می شود. در نهایت از مدل توسعه یافته برای بهینه سازی اقدامات و طرحهای زیرساختی (ساخت سدها وشبکه های آبیاری و بکارگیری تکنولوژی های مدرن آبیاری) و همچنین سیاستهای بهره برداری (الگوی کشت، استراتژی آبیاری و آبشویی و قواعد بهره برداری مخازن و تخصیص آب) استفاده می شود. نتایج کاربرد مدل در خصوص حوضه آبریز حله ساخت سدهای چروم، دالکی و نرگسی، با حجم نرمال مخزن به ترتیب برابر 43.5، 305.5 و 76.8 میلیون مترمکعب را پیشنهاد می نماید که در اثر اجرای آن منافع خالص کل حوضه حاصل از کشاورزی در حدود 18% افزایش می یابد و علیرغم آن ارزش اقتصادی آب تحت شرایط گزینه بهینه توسعه نسبت به وضع موجود کاهش می یابد. همچنین استراتژی آبیاری و آبشویی بهینه بدست آمده نشان داد، مقدار کل نیاز ناخالص آب در شرایط توسعه بهینه حدود 35 درصد نسبت به شرایط وضع موجود کاهش خواهد یافت.

مطالعه حاضر به بررسی تغییرات غلظت اورانیوم (U) در سه بازه زمانی، مکانیسم های گونه زایی، توزیع مکانی و منابع احتمالی اورانیوم در منابع آب زیرزمینی آبخوان ارومیه پرداخته است. نتایج نشان می دهد که مقدار اورانیوم به طور کلی بیشتر از 1 میلی گرم بر کیلوگرم در سنگ های آذرین و دگرگونی و به طور معمول 2 تا 5 میلی گرم بر کیلوگرم در سنگ های رسوبی است. غلظت اورانیوم در همه نمونه های آب زیرزمینی کمتر از بیشترین مقدار توصیه شده توسط استانداردهای WHO، USEPA و استاندارد ایرانی برای آب آشامیدنی (30 میکروگرم بر لیتر) می باشد. توزیع مکانی اورانیوم نشان می دهد که بیشینه غلظت اورانیوم در نزدیکی سنگ های آذرین یافت می شود. بررسی گونه زایی اورانیوم در این آبخوان برای سه فصل نمونه برداری متوالی نشان می دهد که در هر سه بازه زمانی، اورانینیت (UO2) گونه غالب در آبخوان ارومیه می باشد. مدلسازی معکوس ژئوشیمیایی نشان می دهد که نمونه های آب زیرزمینی نسبت به تمامی گونه های اورانیوم دار در حالت تحت اشباع قرار دارند. بر اساس نتایج، تحرک اورانیوم در آب های زیرزمینی توسط عواملی همچون Eh، pH و غلظت یون های محلول همراه کنترل می شود. به طور کلی، سه مکانیسم اصلی در تحرک و یا رسوبگذاری اورانیوم شامل واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی های آهن (به عنوان مثال هماتیت و گوتیت)، واجذب اورانیوم جذب شده بر روی کانی های رسی و انتشار اورانیوم از ساختار شبکه کربنات به دلیل جایگزینی با کلسیم می باشد.

در ایران چشمه های متعددی وجود دارند که به وسیله آرسنیک آلوده و غیرقابل شرب شده اند. چشمه گرو در محدوده مسجدسلیمان شاخصی ازاین گونه چشمه ها می باشد. به منظور بررسی غلظت آرسنیک تعداد 20 نمونه آب چشمه و پیزومترهای تاقدیس آسماری جمع آوری شدند. غلظت عناصر اصلی و عناصر فرعی (AS، Fe، Mn، Ni، V و Li) در نمونه ها اندازه گیری شد. مطالعات ICP-OES نیز بر روی 3 نمونه سازند اطراف منطقه انجام گردید. نتایج نشان داد که چشمه گرو دارای میزان آرسنیک بیش از 10ppb می باشد. بررسی های هیدروشیمی و آماری نمونه های آب و سنگ و همچنین همبستگی معنی دار آرسنیک با کاتیون های اصلی و نیکل و وانادیوم نشان می دهد عوامل انسان زاد تاثیری در میزان آرسنیک نداشته اند و می توان منشا آرسنیک را زمین زاد (سازند گچساران و ورود شورابه های نفتی) دانست. چگونگی مکانیسم کلیدی آزادسازی و تحرک آرسنیک در فصل مرطوب تنفس بی هوازی باکتری های احیاکننده +Fe3 است، درحالی که در فصل خشک با احیایی تر شدن محیط (تاثیر بیشتر شورابه نفتی)، فعالیت میکروارگانیسم های SRB و IRB موجود در دهانه چشمه سبب احیا آهن به واسطه سولفید حاصل از تنفس سولفاتی می شود که این امر سبب تشکیل رسوب آرسنیک می گردد. همچنین آنالیز کروماتوگرافی گازی نفت موجود در چشمه، نشان می دهد بوی H2S حاصل احیاء ترموشیمیایی سولفات در مخازن کربناته می باشد. با توجه به نتایج این پژوهش استفاده از منابع آبی موجود در منطقه، سلامت ساکنین منطقه را تهدید می کند و بایستی از روش های حذف آرسنیک استفاده گردد.

اکسیژن محلول در آب از موثرترین پارامترها در تعیین کیفیت آب رودخانه ها بوده و کنترل آن در رودخانه ها از مهم ترین عوامل توسعه منابع آب هر منطقه است. به همین دلیل در این پژوهش عملکرد مدلهای شبکه عصبی موجک، ماشین بردار پشتیبان و برنامه ریزی بیان ژن را جهت تخمین اکسیژن محلول در آب رودخانه کامبرلند واقع در ایالت تنسی مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور سری زمانی ماهانه شاخص DO رودخانه کامبرلند در طی یک دوره 10 ساله (2006-2016) با استفاده از پارامترهای دبی جریان و دما شبیه سازی شد. معیارهای ضریب همبستگی، ریشه میانگین مربعات خطا و میانگین قدر مطلق خطا برای ارزیابی و عملکرد مدلها مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد ساختارهای ترکیبی در هر سه مدل عملکرد بهتری نسبت به سایر ساختارها ارائه می دهد. همچنین نتایج حاصل از معیارهای ارزیابی نشان داد از بین مدلهای بکار رفته، مدل شبکه عصبی موجک با بیشترین ضریب همبستگی (0.960)، کمترین جذر میانگین مربعات خطا (0.668) و نیز کمترین میانگین قدرمطلق خطا (0.519) را در مرحله صحت سنجی دارا می باشد. در مجموع نتایج نشان داد به لحاظ توانایی بالای شبکه عصبی موجک و حذف نویزهای سری های زمانی در تخمین پارامترهای کیفی آب رودخانه، این مدل می تواند، راهکاری مناسب و سریع در مدیریت کیفیت منابع آب و اطمینان از نتایج پایش کیفی و کاهش هزینه های آن مطرح شود.

در این مطالعه از ترکیب دو مدل SWAT و WEAP به منظور برنامه ریزی و مدیریت یکپارچه تخصیص منابع آب در حوضه آبخیز حبله رود استفاده شده است. مدل SWAT در دوره آماری 2012-1998 با استفاده از داده های آبدهی ماهانه در خروجی حوضه، واسنجی و اعتبارسنجی شد. مقادیر ضریب تبیین (R2)، ضریب کارآیی نش- ساتکلیف (NS)، جذر میانگین مربعات خطا (RMSE) و کارآیی مدل (ME) در مرحله اعتبارسنجی به ترتیب برابر با 0.8، 0.71، 1.81 و 0.89 به دست آمدند. با توجه به این مقادیر، عملکرد مدل SWAT را می توان در طبقه بندی "خوب" قرار داد. سپس برای شبیه سازی منابع و مصارف حوضه و ارزیابی سناریوهای مختلف مدیریتی، آبدهی برآوردشده با استفاده از مدل SWAT برای هر یک از زیرحوضه ها، وارد مدل WEAP شد و درصد تامین نیاز برای هر یک از گره ها در شرایط موجود (سناریوی مرجع) حاصل شد. نتایج نشان داد اراضی کشاورزی محدوده فیروزکوه و اراضی شبکه آبیاری و زهکشی گرمسار با بحران کمبود آب به ویژه در ماه های گرم سال مواجه هستند. بنابراین سناریوهایی مانند تغییر الگوی کشت، کاهش سطح زیر کشت، کاهش سرانه مصرف آب در گره های نیاز شهری و روستایی، افزایش راندمان آبیاری و سناریوهای ترکیبی، برای به تعادل رساندن عرضه و تقاضای آب در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد با به کارگیری هم زمان راهبردهای مختلف مدیریت مصرف آب (افزایش راندمان آبیاری، کاهش سرانه مصرف و تغییر الگوی کشت)، بهتر از حالت استفاده منفرد از هر کدام از سناریوها می توان برداشت آب از منابع مختلف را کاهش داد و به تعادل در عرضه و تقاضای آب در حوضه دست یافت.

بازارهای آب منطقه ای به عنوان ابزارهایی اقتصادی سبب توسعه تمرکززدایی و تخصیص بهینه منابع آب بین کشاورزان می شوند. به همین منظور، در این مطالعه اثرات تشکیل بازارهای آب منطقه ای در سیستان مورد بررسی قرار گرفت و پتانسیل انتقال آب تحت شرایط کم آبی در سطح این منطقه ارزیابی شد. برای این منظور از یک سیستم مدل سازی اقتصادی-هیدرولوژیکی مشتمل بر مدل برنامه ریزی ریاضی مثبت (PMP) و رهیافت تابع تولید باکشش جانشینی ثابت (CES) استفاده شد. داده ها و اطلاعات موردنیاز در این تحقیق از نوع مقطعی و مربوط به سال زراعی 95-1394 هستند که با مراجعه به ادارات ذیربط در منطقه سیستان جمع آوری شدند. سیستم مدل سازی هیدرواقتصادی ارائه شده در محیط نرم افزاری GAMS 24.7 حل شد. نتایج نشان داد که با برقراری بازارهای آب منطقه ای در سطح منطقه سیستان، افزون بر ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب آبیاری و متعادل شدن داد و ستد آب بین مناطق مورد مطالعه، سطح زیرکشت محصولات گندم و جو آبی نسبت به شرایط عدم وجود بازار آب افزایش و سطح زیرکشت یونجه، پیاز، هندوانه و خربزه کاهش می یابد. این امر امکان توسعه اراضی فاریاب را تا حد 4.23 درصد نسبت به شرایط سال پایه فراهم می کند. مجموع سود ناخالص کشاورزان سیستانی نیز در شرایط استقرار بازارارهای آب منطقه ای بهبود یافته و از 22039 به 23242 میلیون ریال تغییر می کند. در پایان با توجه به نقش حمایتی و سازنده بازارهای آب منطقه ای، مهیا کردن زمینه لازم برای برقراری و استفاده بهینه از این نوع مکانیسم ها در منطقه سیستان و سایر مناطقی از کشور که دارای منابع آبی مشترک هستند، پیشنهاد شد.

مدل سازی ارتباط بین ویژگی های فیزیکی و شاخص های کیفیت آب، نقش مهمی در مدیریت یکپارچه حوزه آبخیز بازی می کند. علاوه بر آن در فرآیند مدل سازی همواره نا اطمینانی به طور ذاتی و اجتناب ناپذیری وجود دارد که به سبب وجود عدم قطعیت و خطا در داده های ورودی مدل، پارامترها و ساختار مدل است، بنابراین به کمیت درآوردن میزان عدم قطعیت در خروجی مدل ها برای رسیدن به پیشبینی های مطمئن در مدلسازی امری اجتناب ناپذیر است. در این تحقیق از داده های کیفیت آب، کاربری/ پوشش سرزمین، نقشه قابلیت سرزمین و زمینشناسی مربوط به ایستگاه های هیدرومتری واقع در حوزه غربی دریای خزر استفاده شد. مدلسازی با استفاده از رگرسیون خطی با رهیافت گام به گام انجام شد و تحلیل عدم قطعیت مدل ها نیز با شبیه سازی مونت کارلو بررسی شد. نتایج تحلیل همبستگی و رگرسیون نشان داد تمامی این شاخص ها دارای همبستگی قوی مثبت با انواع کاربری های انسانی مانند کشاورزی و توسعه شهری هستند. این نشان می دهد که یک افزایش در زمین های کشاورزی یا کاهش در مناطق جنگلی درنهایت منجر به افت کیفیت آب خواهد شد. نتایج شبیه سازی مونت کارلو نشان داد که اگرچه ضریب تبیین برخی از مدل ها نسبتا بالا است ولی احتمال تولید خروجی های منفی توسط مدل نیز بالاست. با توجه به این واقعیت که فقط مقادیر مثبت را می توان به متغیرهای کیفیت آب نسبت داد. علاوه بر این، ارزیابی بصری منحنی های تابع توزیع تجمعی نشان داد که مدل های Ca2+، Mg2+ و EC عدم قطعیت بالاتری از لحاظ پیشبینی در مقایسه با مدل Na+ دارند.

پژوهش حاضر سعی در ارزیابی و پهنه بندی تبخیر و تعرق گیاه مرجع (ETo) بر اساس روش های مبنی بر انتقال جرم در اقلیم های مختلف ایران و همچنین ارائه آن در قالب نقشه های پهنه بندی به عنوان ابزاری اساسی برای مدیریت آب دارد. برای این منظور، از میانگین های دراز مدت متغیرهای اقلیمی 150 ایستگاه سینوپتیک کشور ایران در طی دوره آماری 15 ساله (1990 تا 2013) استفاده شد. تبخیر- تعرق گیاه مرجع بر مبنای اطلاعات اقلیمی هریک از ایستگاه ها و با استفاده از روش های مبنی بر انتقال جرم شامل دالتون، ترابرت، مییر، روهور، پنمن، آلبرت، روماننکو، بروکمپ و ونر، سازمان جهانی هواشناسی و ماهرینگر، محاسبه شدند. مناسب ترین و نامناسب ترین روش های محاسباتی در هر اقلیم از بین روش های ذکر شده، در مقایسه با معادله فائو- پنمن- مانتیث به عنوان روش مرجع، انتخاب گردیدند. بر اساس محاسبات و تجزیه و تحلیل های آماری بعمل آمده برای اقلیم های خشک روش های سازمان جهانی هواشناسی و آلبرت، نیمه خشک روش های مییر و روماننکو، مدیترانه ای روش های سازمان جهانی هواشناسی و آلبرت، نیمه مرطوب و مرطوب روش های روهور و روماننکوو بسیار مرطوب روش های بروکمپ وونر و پنمن، به ترتیب به عنوان مناسب ترین و نامناسب ترین روش ها انتخاب شدند. ضمنا نتایج لیسیمتری بدست آمده انتخاب روشهای پیشنهادی در اقلیم نیمه خشک را تایید کردند.

همواره پیش بینی سطح آب دریاچه ها در سطح دنیا از مهم ترین و پیچیده ترین فرایندهای هیدرولوژیکی است که برآورد آن می تواند در راستای جلوگیری از بروز وضعیت نامطلوب و مدیریت صحیح این اکوسیستم ارزشمند بکار گرفته شود. از اینرو در این پژوهش از چهار تکنیک محاسبات نرم موجک-شبکه عصبی مصنوعی (WANN)، شبکه عصبی مصنوعی (ANN)، مدل استنتاج عصبی-فازی تطبیقی (ANFIS) و برنامه ریزی بیان ژن (GEP) در محاسبه مقادیر پیش بینی شده دو ماه آینده تراز سطح آب دریاچه زریوار استفاده شد. نتایج سری زمانی پیش بینی با استفاده از نمودارهای سری زمانی پیش بینی شده توسط انواع مدل های هوشمند و همچنین شاخص های آماری RMSE، R2 و MAE مقایسه شدند. نتایج این تحقیق نشان داد از چهار مدل مذکور به صورت قابل ملاحظه ای عملکرد مدل WANN از مدل های دیگر در پیش بینی سطح آب دریاچه بهتر بود. پس از مدل WANN به لحاظ صحت مقادیر شبیه سازی شده به ترتیب مدل های ANFIS، GEP و ANN تعیین شدند.

در این تحقیق اثر تغییر اقلیم بر لایه بندی حرارتی مخزن سد لتیان در دوره 2020-2039 میلادی مورد بررسی قرار گرفته و وضعیت دمای آب در مخزن در این دوره شبیه سازی شده است. در این راستا از داده های دما، بارش، سرعت باد و نقطه شبنم دو مدل گردش عمومی جو شامل MIROC-ESM و EC-EARTH تحت سناریوی RCP8.5 استفاده شد. نتایج دو مدل نشان داد دمای هوا در دوره آتی در سناریوی 0.31، RCP8.5 درجه افزایش و مقدار بارندگی به میزان 8.6 درصد کاهش می یابد و رواناب ورودی به سد نیز 2 درصد افزایش می یابد. نتایج شبیه سازی لایه بندی حرارتی با استفاده از مدل مدل دو بعدی CE-QUAL-W2 تحت تاثیر تغییر اقلیم نشان داد در دوره 2020-2039 دوره لایه بندی حرارتی به میزان 28 روز افزایش و عمق ترموکلاین کاهش می یابد. همچنین دمای متوسط رولایه 0.14 درجه سلسیوس افزایش و در زیرلایه 0.08 درجه سلسیوس کاهش می یابد. نتایج این تحقیق می تواند در راستای مدیریت کیفی موثرتر مخزن تحت تاثیر تغییر اقلیم مورد استفاده قرار گیرد.