روانشناسی تحولی (روانشناسان ایرانی)
سال:1389 | دوره:6 | شماره:24 |تعداد مقالات:10

در این پژوهش 40 فرد معتاد به مواد مخدر که به مرکز بهزیستی شهر رشت مراجعه می کردند، به پرسشنامه های فرم کوتاه هوش هیجانی بار ان (1997) و سبک هـای حل مساله (کسیدی و لانگ، 1996) پاسخ دادند. تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که هوش هیجانی با سبک های درماندگی، مهار حل مساله، اجتنابی و روی آوری رابطه مثبت و با دو سبک خلاقانه حل مساله و اعتماد به رابطه منفی و معنادار داشت. یافته ها برحسب وِیژگی های خاص افراد گروه نمونه مورد بحث قرار گرفته اند.

این پژوهش به بررسی تاثیر قصه گویی برتحول مفهوم خدا در کودکان ایرانی و لبنانی پرداخت. بدین منظور، 238 دختر (138 ایرانی و 100 لبنانی) و 222 پسر (107 ایرانی و 115 لبنانی) از دانش آموزان 6 تا 11 ساله ایرانی و لبنانی به طور تصادفی انتخاب و به دو گروه کنترل و آزمایشی تقسیم شدند. برای گروه آزمایشی در هشت جلسه 45 دقیقه ای قصه گفته شد اما گروه کنترل جلسه ای نداشت. قبل و بعد از هشت جلسه قصه گویی، مصاحبه بالینی (لارنس، 1965) به منظور بررسی مفهوم خداوند انجام شد. تحلیل کوواریانس نشان داد که قصه گویی بر تحول مفهوم خداوند و همه مولفه های آن تاثیر مثبت داشت. نمره کل مفهوم خداوند در دانش آموزان دو جنس و دو فرهنگ تفاوت معنادار نداشت. اما دانش آموزان ایرانی در دو مولفه وجود خداوند در زمان حال و علم مطلق خداوند و دانش آموزان لبنانی در مولفه نامریی بودن خداوند، نمره های بالاتری کسب کردند. پسران، خداوند را قوی تر از دختران توصیف کردند. در پس آزمون، پسران گروه آزمایشی نمره بالاتری نسبت به دختران و گروه کنترل، در مولفه ماهیت خداوند به دست آوردند.

به منظور بررسی و روایی و اعتبار پرسشنامه دشواریهای بین فردی نوجـوانان (QIDA؛ انگلس، هیدالگو و مندز، 2005)، 276 دختر و 224 پسر 12 تا 18 ساله ساکن تهران،QIDA  و مقیاس اضطراب اجتماعی نوجوانان (SASA؛ پاکلک، 1997) را تکمیل کردند. نتایج  نشان دادند که نسخه فارسی پرسشنامه همانند با ساختار عاملی اصلی QIDA از پنج عامل جرات ورزی، روابط با غیرهمجنس، صحبت کردن در جمع، روابط خانوادگی و دوستی های نزدیک در نمونه ایرانی تشکیل شده اند. ضرایب همبستگی مثبت و معنادار بین عاملهای QIDA و مجموع نمره های SASA در دامنه ای از r=0.10 (دوستی های نزدیک) تا) r=0.35 جرات ورزی)، روایی همگرای QIDA را تایید کرد. ضرایب اعتبار بازآزمایی با فاصله دو هفته برای نمره کل QIDA برابر با 82/0 و برای عاملهای آن به تـرتیب برابر با  77/0، 0.84، 0.71، 0.62 و 0.51 بودند. نتایج روایی و اعتبار، نسخه فارسی QIDA را تایید کردند و سازه جهانی دشواری های بین فردی براساس یافته های یکسان در بافت های فرهنگی متفاوت بحث شد.

با هدف اعتباریابی و رواسازی مقیاس کیفیت زندگی افـراد دیابتی (بویر و ایرپ، 1997)، از بیماران 20 تا 60 ساله انجمن دیابت ایران، 263 زن و 197 مرد، به پـرسشنامه مقیاس کیفیت زندگی افراد دیابتی، (D-39، بویرویرپ، 1977) و زیرمقیاس بهزیستی روان شناختی از پرسشنامه سلامت روانی (بشارت، 1388) پاسخ دادند. ضرایب همسانی درونی و بازآزمایی با فاصله 4 هفته به ترتیب برابر با 0.89 و 0.75 بودند. نتایج تحلیل مولفه های اصلی با استفاده از روش چـرخش پروماکس و تحلیل عاملی تاییدی نشان دادند که پرسشنامه با 6 عامل مهار دیابت، انرژی و تحرک، فشار اجتماعی، اضطراب و نگرانی، عـوارض دیابت و بیماریهای دیگر و کنش وری جنسی تقریباً 64 درصد واریانس را تبیین می کند. همبستگی منفی معنادار بین نمره کل کیفیت زندگی و زیرعامل های استخراج شده کیفیت زندگی با زیرمقیاس بهزیستی روان شناختی، روایی همگرای مقیاس را تایید کرد. تفاوت بین عاملهای مقیاس اصلی با نسخه فارسی بر مبنای گستره سنی بیماران مورد بحث قرار گرفت.

به منظور بررسی اثربخشی بازآموزی سبک اسنادی در افزایش رضایت زناشویی زوج ها، 20 زوج ایرانی از مرکز مشاوره و مداخله خانواده شهر اصفهان به گونه غیرتصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. در گروه آزمایشی به مدت هفت جلسه هفتگی بازآموزی سبک اسنادی به کـار گرفته شد. گروه گواه جلسه ای نداشتند. پرسشنامه رضایت زناشویی انریچ (اولسون، فورنیر، دراکمن، کوبین و بارنز، 1989) سه بار اجرا شد: قبل از آغـاز آموزش، بلافاصله و دو ماه پس از پایان آموزش. نتایج تحلیل کوواریانس چند متغیری نشان دادند که بازآموزی سبک اسنادی، رضایت زناشویی را به طور معناداری (P=0.001) افزایش می دهد. یافته ها براساس نقش بازآموزی اسنادی در افزایش تعاملهای مثبت و کاهش تعامل های منفی در زوج ها مورد بحث قرار گرفتند.

تـوزیع اهمال کاری در دانشجویان دانشگاههای آزاد اسلامی و دولتی شهر تهران بررسی شد. نمونه ای شـامل 1202 زن و 770 مرد با میانگین سنی 22 سال به مقیاس اهمال کاری تاکمن (1991) پاسخ دادند. نتایج نشان دادند که اهمال کاری با میانگین 2/69 و انحـراف استاندارد 11.3 در 54.6 درصد دانشجویان بالاتر از متـوسط بود. چولگی منفی و معنادار توزیع اهمال کاری در دانشجویان زن (0.11-، (P<0.05 و دانشگاه های آزاد اسلامی (0.66-،(P<0.05 ، نشان دادند که این دو گروه نسبت به دانشجویان مرد دانشگاه های دولتی سطوح بالاتری از رفتار اهمال کاری را گزارش کـرده اند. یافته ها براساس تفاوت های ساختاری و کیفی بین دانشگاه های خصوصی و دولتی در ایران بحث شد.

یک گروه شامل 62 زن متاهل و شاغل در دانشگاه اصفهان انتخاب وبه طور تصادفی در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند و به پرسشنامه هـای تعارض کار خانواده (نت مه یر ،1996) و باور به خوداثربخشی (سیمون و هنسی، 2005) پاسخ دادند. گروه آزمایشی به مدت 6 جلسه (دو ساعته) طی یک ماه تحت آموزش برنامه مدیریت تعارض بین کار و خانواده قرارگرفت. نتایج تحلیل کوواریانس کاهش معنادار تعارض کار خانواده و افزایش باور به خوداثربخشی را درگروه آزمایشی در مقایسه با گروه گواه نشان دادند و تاثیر آموزش را در حل تعارض ها برجسته کردند.

این پژوهش روابط بین ویژگی های روان شناختی مدیران را ارزیابی کرد. پنجاه مدیر مرد از دانشگاه آزاد اسلامی با میانگین سنی 40 سال، برای اندازه گیری سرسختی به مقیاس زمینه یابی دیدگاه های شخصی کوباسا (1986)، فرم کوتاه پرسشنامه کیفیت زندگی سازمان بهداشت جهانی (1998) و زیرمقیاس بهزیستـی از پـرسشنامه روان شناختی کـالیفرنیا (گاف، 1987) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان دادند که بین سرسختی، کیفیت زندگی و بهزیستی مدیران همبستگی مثبت و معنادار وجود دارد. عامل های سرسختی (تعهد، مهار و چالش) توانستـند به ترتیب 18.2، 28.5 و 10.1 درصد از واریانس کیفیت زندگی را تبیین کنند. یافته ها در ارتباط با نقش سرسختی در سلامت  مدیران مورد بحث قرار گرفتند.

در این پژوهش 40 مرد 18 تا 48 ساله معتاد به مواد مخدر که به مرکز بهزیستی شهر رشت مراجعه می کردند، به پرسشنامه های فرم کوتاه بهره هیجانی بار ان (1997) و سبک هـای حل مساله (کسیدی و لانگ، 1996) پاسخ دادند. تحلیل همبستگی پیرسون نشان داد که هوش هیجانی با سبک های درماندگی، مهار حل مساله، اجتنابی و روی آوری رابطه مثبت و با دو سبک حل مساله خلاق و اعتماد به حل مساله رابطه منفی و معنادار داشت. یافته ها برحسب وِیژگی های خاص افراد گروه نمونه بحث شد.