ارگونومی
سال:1393 | دوره:2 | شماره:4 |تعداد مقالات:11

مقدمه: فرایند جوشکاری به عنوان یکی از مهم ترین منابع مواجهه شغلی با پرتوهای غیریونساز در محیط های کاری محسوب می گردد. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان مواجهه شغلی با پرتوهای غیریونساز در انواع فرایندهای جوشکاری متداول بود.مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی تحلیلی مواجهه شغلی با انواع پرتوهای غیریونساز شامل میدان های الکترومغناطیس با فرکانس فوق العاده پایین، فرابنفش و فروسرخ در پنج نوع فرایند جوشکاری قوسی در واحد جوشکاری مرکز فنی و حرفه ای شهرستان ملایر مورد بررسی قرار گرفت. شدت میدان های الکتریکی و مغناطیسی با فرکانس فوق العاده پایین مطابق با روش موسسه استاندارد ملی آمریکا (ANSI/IEEE Std 644-1994) و با استفاده از دستگاه سنجش مدل HI-3604 شرکت HOLADAY آمریکا و شدت پرتوهای فرابنفش و فروسرخ نیز توسط دستگاه سنجش مدل EC1 شرکت HAGNER سوئد اندازه گیری شد.یافته ها: شدت میدان الکتریکی و مغناطیسی در انواع جوشکاری ها بسیار پایین تر از حد مجاز قرار داشت. شدت پرتو UV-B در مواجهه جوشکاران در انواع جوشکاری ها بالاتر از حد مجاز قرار داشت. با این حال شدت پرتو UV-A تنها در جوشکاری برق بالاتر از حد مجاز شغلی قرار داشت. نتایج اندازه گیری شدت پرتوهای فرابنفش عبوری از عینک های حفاظتی نشان دهنده مطلوبیت درجه تیرگی عینک های حفاظتی بود. با این حال قدرت حفاظت دهی لباس جوشکاران نامطلوب تعیین گردید. علاوه بر این، نتایج نشان داد میزان مواجهه جوشکاران با امواج فروسرخ بسیار پایین تر از حد مجاز شغلی می باشد.نتیجه گیری: شدت مواجهه با پرتوهای غیریونساز تحت تاثیر نوع فرایند جوشکاری قرار داشت. با توجه به مواجهه بیش از حد جوشکاران با پرتو فرابنفش در شرایط بدون حفاظ، استفاده از لباس با قدرت حفاظت دهی معادل 50 جهت دستیابی به حفاظت دهی بیشتر ضروری می باشد.

مقدمه: قالی بافان به علت کار طولانی در محیط هایی با روشنایی نامطلوب در معرض ابتلا به برخی بیماری های چشمی هستند. بهبود شرایط ایمنی و بهداشت محیط کار، خصوصا تامین روشنایی مطلوب در کارگاه های قالی بافی به عنوان یک عامل محیطی، نقش مهمی در سلامت قالی بافان خواهد داشت.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع توصیفی، تحلیلی به روش مقطعی می باشد که در کارگاه های قالی بافی روستایی شهرستان تکاب انجام شد. 86 کارگاه قالی بافی به روش نمونه گیری خوشه ای انتخاب شدند. که 222 نفر شاغل در این کارگاه ها مشغول بکار بودند. شدت روشنایی عمومی و موضعی کارگاه های قالی بافی با دستگاه نورسنج مدل LX-13 اندازه گیری و از طریق E چارت بینایی سنجی وضعیت بینایی شاغلین بررسی شد و در نهایت تمامی داده ها جهت تجزیه و تحلیل وارد نرم افزار SPSS-16 گردید.یافته ها: %48.6 از قالی بافان ضعف بینایی داشتند. حداقل مساحت کارگاه های مورد بررسی 9 و حداکثر آن 56 مترمربع، پوشش داخل سطوح کارگاه ها غالبا به رنگ روشن، شدت روشنایی عمومی (%82.4) و شدت روشنایی موضعی اکثر کارگاه ها (%91.9)، کمتر از حد استاندارد بود. همچنین همه کارگاه ها مورد بررسی پنجره داشتند.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که در اکثر کارگاه های مورد بررسی شدت روشنایی از نظر کمی و کیفی نامطلوب و غیراستاندارد می باشد. همچنین توزیع نور نیز در این کارگاه ها غیر یکنواخت بود. با کاهش شدت روشنایی ضعف بینایی بطور معنی داری افزایش یافته است. بنابراین به منظور کاهش آسیب های چشمی در میان قالی بافان در طول سابقه کاری، بایستی سیستم روشنایی مصنوعی در کارگاه های قالی بافی بطور اصولی طراحی شود.

مقدمه: کیفیت زندگی کاری یکی از مهم ترین موضوعات مدیریت منابع انسانی است که با رضایت شغلی، ترک شغل، میزان گردش مالی، شخصیت و استرس ناشی از کار مرتبط است. در این پژوهش هدف بررسی رابطه کیفیت زندگی کاری و مشارکت و سطوح استرس در بین کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهری بود.مواد و روش ها: این یک مطالعه توصیفی / تحلیلی و مقطعی بود که بر روی 124 نفر از کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان همدان به روش تصادفی انجام شد. از پرسشنامه های سنجش کیفیت زندگی کاری والتون، سنجش مشارکت بلچر و استرس برای دستیابی به اهداف پژوهش استفاده شد و از آزمون پیرسون برای تعیین ارتباط بین متغیرها استفاده شد.یافته ها: نتایج نشان داد 40.3 درصد افراد سطح مشارکت کلی را کم، 38.7 درصد در حد متوسط و 21 درصد میزان مشارکت را زیاد دانسته اند، همچنین 73.4 درصد افراد سطح استرس ادراک شده پایین و 26.6 درصد سطح استرس ادراک شده را زیاد گزارش کرده اند. یافته های تحقیق تائید کردند که بین مشارکت و سطح کیفیت زندگی کاری افراد رابطه معنی دار مثبت برقرار است (r=0.33، P-value< 0.001)، همچنین بین کیفیت زندگی کاری و استرس رابطه منفی وجود دارد، (P-value=0.015، r=-0.219).نتیجه گیری: با شناخت سطح استرس و مشارکت کارکنان و با ارائه و پیاده سازی استراتژی های مناسب مشارکت و کاهش استرس، می توان کیفیت زندگی کاری و نهایتا بهره وری سازمان های ارائه کننده خدمات بهداشتی را افزایش داد.

مقدمه: بلند کردن دستی بار رایج ترین و پراسترس ترین فعالیت حمل دستی بار محسوب می شود که از نظر فشار بیومکانیکی وارد بر بدن و به ویژه ستون فقرات در رتبه نخست قرار دارد. مطالعه حاضر با هدف تعیین میزان ناراحتی های اسکلتی - عضلانی و تخمین بار مکانیکی وارده به کمر در کارگران دارای فعالیت بلند کردن دستی بار صورت پذیرفت.مواد و روش ها: این مطالعه مقطعی بر روی 120 نفر از کارگران دارای وظیفه بلند کردن دستی بار در 7 صنعت شهر شیراز انجام گرفت. برای تعیین شیوع اختلالات اسکلتی - عضلانی از پرسشنامه نوردیک و برای برآورد نیروهای وارد به کمر طی انجام وظایف بلند کردن بار از نرم افزار 3DSSPP استفاده گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS (نسخه 19) صورت پذیرفت.یافته ها: نتایج نشان داد که بیش ترین فراوانی ناراحتی های اسکلتی - عضلانی مربوط به اندام کمر می باشد (%68.3). نتایج ارزیابی با نرم افزار 3DSSPP نیز مشخص کرد که نیروهای فشاری و برشی وارده به دیسک L5/S1 به ترتیب در 17.5 و 10.8 درصد از کارگران مورد مطالعه بالاتر از حد مجاز بوده است. شیوع کمردرد در سطوح مختلف نیروهای فشاری و برشی وارد به دیسک دارای اختلاف معنی دار نبود (p>0.05). شاید این موضوع محدودیت این روش در ارزیابی فراگیر بار وارده به ستون فقرات باشد.نتیجه گیری: شیوع اختلالات اسکلتی - عضلانی به ویژه کمردرد در افراد مورد مطالعه بالاست. سطح ریسک ناشی از نیروهای فشاری و برشی در درصد کمی از کارگران مورد مطالعه از حد مجاز فراتر رفته است. نرم افزار 3DSSPP می تواند در ارزیابی فشار وارده به ستون فقرات محدودیت هایی داشته باشد.

مقدمه: روش های ارزیابی پوسچر به عنوان محور و مبنای ارزیابی خطر ابتلا به اختلالات اسکلتی عضلانی مرتبط با کار در نظر گرفته می شوند. دستیار دیجیتال شخصی یک سیستم کوچک قابل حمل، با سیستم عامل است که می توان برنامه های مختلفی مثل انواع روش های ارزیابی پوسچر را بر روی آن نصب کرد.مواد و روش ها: در ابتدا سه روش ارزیابی پوسچر REBA، RULA و QEC مشخص شد. سپس برنامه روش های ارزیابی پوسچر با نرم افزار bascom و به زبان basic در آی سی میکرو کنترلر خانواده avr نوشته شد و از طریق پروگرامر وارد آی سی شد و سیستم PDA ساخته شد. کاربردپذیری PDA توسط نسخه فارسی پرسشنامه کاربردپذیری سیستم، پس از تعیین روایی و پایایی پرسشنامه، سنجیده شد. در نهایت ارزیابی پوسچر توسط PDA با روش قلم و کاغذ مقایسه شد.یافته ها: امتیاز کاربردپذیری سیستم PDA ساخته شده 84.2±6.2 بدست آمد که بر اساس مقیاس طبقه بندی در رتبه B و وضعیت خیلی خوب قرار گرفت. آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون پرسشنامه کاربردپذیری سیستم نیز به ترتیب 0.716 و 0.888 بدست آمد (P<0.001). مقایسه روش PDA با روش قلم و کاغذ نیز نشان داد، مدت زمان مورد نیاز برای ارزیابی پوسچر با روش PDA کمتر از نصف مدت زمان مورد نیاز برای ارزیابی پوسچر با روش قلم و کاغذ می باشد. همچنین احتمال خطای محاسباتی در روش PDA برابر صفر ولی در روش قلم و کاغذ بین 2.33 تا 8.66 می باشد.نتیجه گیری: استفاده از دستیار دیجیتالی شخصی جهت ارزیابی پوسچر، مشکلات مربوط به تاخیر در رسیدن به نتیجه نهایی را حل کرده و احتمال خطا در محاسبه نتیجه نهایی را به صفر می رساند.

مقدمه: خطاهای انسانی علت بسیاری از حوادث ناگوار در مشاغل پزشکی است که سالانه موجب می شود بیماران زیادی جان خود را از دست دهند. با توجه به بالا بودن آمار انجام عمل جراحی کاتاراکت چشم در ایران و حساسیت بالای آن، این پژوهش با هدف شناسایی و ارزیابی خطاهای انسانی در طول این عمل انجام شد.مواد و روش ها: این پژوهش از نوع کیفی بوده و به صورت مقطعی برای ارزیابی و شناسایی خطاهای انسانی در فرایند عمل جراحی آب مراورید چشم با استفاده از تکنیک SHERPA انجام شد. در این مطالعه ابتدا با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی وظیفه، فرایند عمل آب مروارید به وظایف و زیر وظایف خود تقسیم شد. در مرحله بعد با استفاده از تکنیک انواع خطاها شناسایی ریسک آن ها ارزیابی شد. در پایان راهکارهای کنترلی مناسب برای کاهش ریسک خطاها ارائه شد.یافته ها: در مجموع 53 خطا برای 14 وظیفه در فرایند جراحی شناسایی شد. بیشترین درصد خطاها از نوع عملکردی و کمترین درصد خطاها از نوع بازیابی بودند. ریسک %22.64 خطاهای شناسایی شده از نوع نامطلوب بود.نتیجه گیری: با توجه به شدت پیامدهای ناشی از خطاهای انسانی در عمل آب مروارید، کاهش نرخ خطاهای شناسایی شده بسیار ضروری است. با توجه به نوع و فراوانی خطاهای شناسایی شده، یافته های مطالعه بر طراحی و اجرای دوره های آموزشی ایمنی مبتنی بر رفتار برای چشم پزشکان تاکید می کند.

مقدمه: در محیط های آموزشی تامین کیفیت بصری در پیشرفت تحصیلی اهمیت بالایی دارد. ایجاد آسایش بصری و افزایش بازدهی و رغبت جهت تحصیل، از جمله فواید تنظیم روشنایی کلاس درس و جلوگیری از اختلال در بینایی دانش آموزان است. این مطالعه با هدف ارزیابی شدت روشنایی داخلی مدارس دخترانه شهر همدان در سال های 1385 و 1393 انجام شده است تا بتواند به شناسایی مشکلات احتمالی آن بپردازد.مواد و روش ها: این مطالعه در دو مقطع زمانی، در سال های 1385 و 1393 در مدارس دخترانه شهر همدان انجام پذیرفته است. در هر مقطع زمانی، متوسط روشنایی عمومی و موضعی بر روی تخته سیاه کلاس های درس با روش های توصیه شده انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی در روزهای غیر آفتابی توسط دستگاه لوکس متر اندازه گیری، محاسبه و با حد مجاز توصیه شده استاندارد آئین نامه بهداشت مدارس و انجمن مهندسین روشنایی آمریکای شمالی مقایسه گردید. علاوه بر شدت روشنایی، وضعیت معیارهای کیفیتی شامل الگوی چیدمان چراغ ها، نگه داری چراغ ها، وجود سایه روشن، نظافت سطوح داخلی، نگهداری سامانه روشنایی، نوع چراغ و تناسب فنی طراحی نیز بررسی گردید.یافته ها: با توجه به همه معیارهای مطلوبیت، در هر دو مقطع ارزیابی، کمتر از %25 کل اماکن مورد بررسی از روشنایی مطلوب برخوردار بوده اند به طوری که در سال 85 فقط 16% از کلاس های درس دارای روشنایی عمومی مطلوب بوده اند و در سال 93 شدت روشنایی تمامی کلاس ها در محدوده غیرقابل قبول قرار گرفته و شدت روشنایی موضعی بر روی تخته سیاه تنها %6 کلاس درس در محدوده استاندارد قرار داشت. همچنین نتایج ارزیابی نشان می دهد ضرایب بازتابش سطوح در بازه مطلوب قرار دارند.نتیجه گیری: عدم وجود روشنایی مطلوب عمومی و موضعی بر روی تخته سیاه مدارس در سال 93 و مقایسه آن با نتایج ارزیابی روشنایی سال 85، نشان دهنده این امر است که هنوز مشکل تامین روشنایی برای مدارس پابرجاست. الگوی چیدمان نامناسب و استفاده از لامپ های رشته ای و نامناسب را می توان از عمده دلایل وضعیت نامناسب نتایج ارزیابی روشنایی مدارس دخترانه شهر همدان نام برد.

مقدمه: بروز استرس گرمایی یکی از شایع ترین مشکلات در محیط های کاری و صنایع مختلف می باشد. مواجهه کارگران با گرما سبب بروز استرین حرارتی می شود. هدف از این مطالعه اعتبارسنجی شاخص استرین ادراکی از طریق ارتباط آن با شاخص استرین فیزیولوژیکی و شاخص دمای تر گوی سان در شرایط گرم آزمایشگاهی بود.مواد و روش ها: این مطالعه به صورت مقطعی و بر روی 15 نفر مرد در پنج شرایط دمایی مختلف (35 و 30، 27، 24، 21 درجه سانتی گراد) در اتاقک شرایط جوی و بر روی تردمیل در سه سطح فعالیت سبک (2.4 کیلومتربرساعت)، متوسط (4.8 کیلومتربرساعت) و سنگین (6.3 کیلومتربرساعت) انجام گرفت. ضربان قلب و دمای دهانی برای محاسبه شاخص استرین فیزیولوژیکی، و همچنین احساس گرمایی و شدت فعالیت اعمال شده ادراکی برای محاسبه شاخص استرین ادراکی اندازه گیری شدند. در نهایت با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و آنالیز رگرسیون همبستگی بین شاخص های موردنظر مورد تحلیل قرار گرفتند.یافته ها: آزمون همبستگی پیرسون بین شاخص استرین ادراکی با شاخص استرین فیزیولوژیکی همبستگی بالایی(r=0.94)  را نشان داد (p=0.001). بین شاخص استرین ادراکی به ترتیب با دمای دهانی و ضربان قلب نیز همبستگی بالایی (r=0.78) (r=0.90) مشاهده شد (p=0.001) (p=0.001). همچنین بین شاخص استرین ادراکی با دمای تر گوی سان همبستگی متوسطی (r=0.71) وجود داشت (p=0.001) ولی بین شاخص استرین ادراکی با شاخص توده بدنی ارتباطی مشاهده نشد (r=0.0009) (p=0.79).نتیجه گیری: یافته های تحقیق نشان داد در مواقعی که دسترسی به سایر روش های ارزیابی استرس گرمایی وجود ندارد می توان از شاخص استرین ادراکی در ارزیابی استرین گرمایی استفاده کرد چون که همبستگی قابل قبولی با شاخص های معتبر استرس گرمایی داشت.