ارگونومی
سال:1394 | دوره:3 | شماره:4 |تعداد مقالات:9

مقدمه: اساتید و کارکنان از ارکان اساسی در هر دانشگاه می باشند. بدیهی است که اختلال در این ارکان سبب افت کیفیت آموزشی و ارائه خدمات آموزشی خواهد شد. هدف این مطالعه ارزیابی ارتباط بار کاری ذهنی اساتید با رضایت شغلی آنان در دانشگاه علوم پزشکی و دانشگاه وابسته به وزارت علوم می باشد.مواد و روش ها: مطالعه به صورت توصیفی – تحلیلی و بر روی 164 نفر از اساتید و کارکنان انجام شد. ابزار پژوهش شامل سه پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک، شاخص بار کاری (NASA TLX) و رضایت شغلی (JDI) بود. جهت آنالیز داده ها از روش One Way ANOVA استفاده گردید.یافته ها: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بار کار در افراد مورد مطالعه تاثیر معناداری بر روی رضایت شغلی در این افراد ندارد (p>0.05) و در بررسی های انجام شده در هر گروه میزان بارکاری در گروه اساتید بیشتر از گروه کارمندان و در اساتید دانشگاه علوم پزشکی بیشتر از گروه اساتید دانشگاه وابسته به وزارت علوم می باشد. در صورتی که 14.5% از اساتید دانشگاه علوم پزشکی و 30.76% از اساتید دانشگاه وابسته به وزارت علوم رضایت شغلی داشتند و میزان سطح رضایت شغلی در گروه اساتید کمتر از کارکنان بود. عدم وجود ارتباط بین سطح رضایت شغلی و بارکاری با ویژگی های شغلی و دموگرافیک فرد از دیگر نتایج این مطالعه بود.نتیجه گیری: با توجه به بالا بودن میزان فشار ذهنی، فشار زمانی و تلاش و کوشش نسبت به دیگر زیر مقیاس های بارکاری اساتید، توصیه می شود که مطالعات بیشتری در راستای علل ایجاد فشارها به عمل آید تا بتوان راه های کاهش این پارامترها را تعیین و در راستای کاهش یا حذف آن ها اقداماتی به عمل آورد.

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی تاثیر جلیقه های خنک کننده در حین پوشیدن لباس های محافظتی شیمیایی- میکروبی-هسته ای بر استرین حرارتی و زمان واکنش افراد بوده است.مواد و روش ها: این مطالعه بر روی 12 دانشجوی مرد با میانگین سنی 2±25 و شاخص توده بدنی 23±1.5 انجام گرفت. هر یک از دانشجویان به مدت 20 دقیقه در آزمایشگاه شرایط جوی با دمای 35 درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی 30 درصد بر روی تردمیل با سرعت2.4 km/h فعالیت نمودند. نمره شاخص استرین فیزیولوژیکی، دمای دهانی، تعداد خطا و زمان پاسخ (Reaction time) در پایان هر دو مرحله اندازه گیری شدند و با استفاده از نرم افزار SPSS نتایج مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: آزمون Wilcoxon نشان داد که میانگین تفاوت نمره شاخص استرین گرمایی (p=0.002)، دمای دهانی (p=0.002)، زمان پاسخ (p=0.002)، ضربان قلب (p=0.002) و خطا (p=0.003) در دو حالت با و بدون جلیقه خنک کننده معنی دار بوده است. میانگین شاخص استرین فیزیولوژیکی PSI در حالت بدون جلیقه خنک کننده 4.038±0.882 و با جلیقه خنک کننده 1.42±0.435 بود. همچنین میانگین زمان واکنش در حالت بدون جلیقه 0.769±0.0972 و با جلیقه 0.539±0.0977 بود.نتیجه گیری: یافته های مطالعه نشان داد که جلیقه های خنک کننده باعث کاهش استرین فیزیولوژیکی، زمان واکنش و میزان خطای افراد می شود.

مقدمه: شناخت ظرفیت جسمی افراد در شرایط آب هوایی مختلف می تواند کمک زیادی جهت انتخاب افراد مناسب برای کار داشته باشد. ظرفیت کار فیزیکی می تواند تحت شرایط آب هوایی متفاوت تغییر کند. نیروهای نظامی از جمله افرادی هستند که تحت شرایط آب و هوایی مختلف قرار می گیرند از این رو هدف از این پژوهش اندازه گیری ظرفیت کار فیزیکی نیروهای نظامی در شرایط آب و هوایی نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب می باشد.مواد و روش ها: این پژوهش یک مطالعه توصیفی- مقطعی می باشد. در این مطالعه تعداد 36 نفر از نیروهای نظامی مرد در گروه سنی 29-20 سال مورد بررسی قرار گرفتند. اندازه گیری ظرفیت کار جسمانی، حداکثر توان هوازی، حداکثر توان جسمانی و اکسیژن مصرفی در سه شرایط متفاوت آب هوایی (نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب) انجام شد. جهت اندازه گیری شاخص های فوق از روش نوار متحرک آستراند استفاده شد.یافته ها: نتایج حاصل از این تحقیق ظرفیت کار فیزیکی افراد را در آب و هوای نرمال، گرم و مرطوب و خیلی گرم و مرطوب به ترتیب 3.69±0.52، 3.69±0.55 و 3.41±0.50 کیلوکالری بر دقیقه نشان داد، حداکثر توان فیزیکی افراد در سه شرایط فوق به ترتیب 10.87±1.54، 84±1.63 و 10.02±10.48 کیلوکالری بر دقیقه به دست آمد، همچنین حداکثر توان هوازی این افراد به ترتیب 29.52±2.52، 29.76±2.65 و 28.14±2.76 میلی لیتر بر کیلوگرم بر دقیقه به دست آمد.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای نرمال با ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای گرم مشابه می باشد؛ اما ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای نرمال بیشتر از ظرفیت کار جسمی افراد در آب و هوای خیلی گرم می باشد. همچنین نتایج نشان داد افراد مورد مطالعه مجاز به انجام کارهای سبک تا متوسط در طول یک شیفت کاری می باشند.

مقدمه: ارتقاء کیفیت زندگی کاری کارکنان مستلزم وجود فرهنگ سازمانی خاصی است که از خلاقیت، خودگردانی، مسوولیت پذیری و مشارکت کارکنان حمایت کند. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط فرهنگ سازمانی با کیفیت زندگی کاری در میان کارکنان انجام گرفت.مواد و روش ها: این مطالعه از نوع همبستگی و مقطعی بود که در سال 1394 انجام شد. تعداد 145 نفر از کارکنان ستادی معاونت های مختلف دانشگاه علوم پزشکی همدان به روش تصادفی انتخاب شدند. در این مطالعه، داده ها توسط پرسشنامه جمع آوری شد. برای سنجش فرهنگ سازمانی از پرسشنامه رابینز و برای اندازه گیری کیفیت زندگی کاری از پرسشنامه والتون با طیف امتیاز لیکرت استفاده شد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPPS و آزمون همبستگی پیرسون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: میانگین فرهنگ سازمانی در این مطالعه (3.04) در حد متوسط بود. بین فرهنگ سازمانی و مولفه های آن با کیفیت زندگی کاری، ارتباط معنادار و مثبت وجود داشت (P-value=0.001، r=0.64) نتایج آزمون رگرسیون خطی نیز نشان داد که فرهنگ سازمانی تاثیر مثبت و معنی داری بر روی کیفیت زندگی کاری دارد.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این مطالعه، بهبود کیفیت زندگی کاری، افزایش رضایتمندی و مشارکت کارکنان، نیازمند تغییر در مولفه های فرهنگ سازمانی می باشد. در صورت ایجاد و توسعه فرهنگ سازمانی مناسب می توان شاهد افزایش سطح کیفیت زندگی کاری کارکنان و در نهایت ارتقاء کیفیت و افزایش بهره وری خدمات دانشگاهی بود.

مقدمه: فرسودگی شغلی یکی از عواملی است که سازمان ها و کارکنان آن ها را به گونه ای منفی تحت تاثیر قرار می دهد. هدف از انجام پژوهش حاضر بررسی استرس شغلی، چهار بعد عدالت سازمانی، ویژگی های شخصیتی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی بوده است.مواد و روش ها: جامعه آماری پژوهش، شامل کلیه کارکنان رسمی و شاغل تمام وقت سازمان مورد نظر است. کل اعضای جامعه که 200 نفر بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند و در نهایت تعداد 138 پرسشنامه قابل استفاده گردآوری گردید. ابزارهای اندازه گیری متغیرها عبارت بودند از: پرسشنامه گرانباری شغلی اسپکتور و جکس، پرسشنامه فرسودگی شغلی مسلش و جکسون، مقیاس استرس شغلی دیویس، رابینز و مک کی، شفافیت نقش ساویر، عدالت سازمانی کالکویت، پرسشنامه شخصیتی NEO-FFI، پرسشنامه احترام سازمانی. تجزیه و تحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSS-18 روش همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه انجام شد.یافته ها: نتایج به دست آمده از تجزیه و تحلیل داده ها نشان داد که بین استرس شغلی، عدالت توزیعی، برونگرایی، شفافیت نقش، گرانباری نقش و احترام سازمانی با فرسودگی شغلی رابطه معنادار وجود دارد. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که عدالت توزیعی، گرانباری، عدالت رویه ای و استرس شغلی بهترین پیش بین های فرسودگی شغلی هستند و روی هم رفته 48 درصد از واریانس فرسودگی شغلی را تبیین می کند.نتیجه گیری: با توجه به نتایج پژوهش پیشنهاد می شود که برنامه ریزان و سیاست گذاران سازمان توجه به متغیرهای دخیل در ایجاد فرسودگی شغلی را در برنامه های کاری خود قرار دهند تا بدین وسیله از ایجاد فرسودگی شغلی در پرسنل جلوگیری کرده و زمینه برای بهره وری بیشتر فراهم گردد.

مقدمه: فعالیت ورزشی به عنوان یک مداخله بالقوه برای بهبود ترکیب بدن زنان مبتلا به سرطان پستان شناخته شده است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر هشت هفته تمرین هوازی بر برخی شاخص های پیکر سنجی و آمادگی قلبی تنفسی زنان میان سال مبتلا به سرطان پستان بود.مواد و روش ها: تعداد 15 زن مبتلا به سرطان پستان با دامنه سنی 40 تا 60 سال به صورت نمونه گیری در دسترس انتخاب و به عنوان گروه تجربی در نظر گرفته شدند. برنامه تمرین هوازی به مدت هشت هفته با تواتر سه جلسه در هفته به مدت 40 تا 60 دقیقه و با شدت 30 تا 60 درصد ضربان قلب ذخیره انجام شد. وزن، نمایه توده بدن، دور کمر، دور باسن، نسبت دور کمر به باسن، نسبت دور کمر به قد ایستاده، درصد چربی بدن و حداکثر اکسیژن مصرفی قبل و بعد از هشت هفته اندازه گیری شد. داده ها با استفاده از تی همبسته در سطح معنی داری P<0.05 آزمایش شدند.یافته ها: وزن (P=0.001)، نمایه توده بدن (P=0.001)، دور کمر (P=0.006)، دور باسن (P=0.001)، نسبت دور کمر به قد ایستاده (P=0.006) و درصد چربی بدن (P=0.001) بعد از هشت هفته به طور معنی داری کاهش یافت؛ اما تغییرات نسبت دور کمر به باسن معنی دار نبود. (P=0.235) میانگین حداکثر اکسیژن مصرفی نیز بعد از هشت هفته به طور معنی داری افزایش یافت (P=0.008).نتیجه گیری: نتایج نشان داد هشت هفته تمرین هوازی بر برخی شاخص های پیکر سنجی و آمادگی قلبی تنفسی تاثیر معنی داری دارد و منجر به بهبود آن ها می شود.

مقدمه: گوش دادن به موزیک در حین فعالیت، باعث احساس فشار کم تر بر بدن می شود. لذا هدف این مطالعه بررسی اثر نوع موزیک و تراز فشار صوت بر میزان کالری مصرفی و کارایی فیزیکی دانشجویان از طریق تست تردمیل می باشد.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، 27 نفر از دانشجویان به صورت تصادفی انتخاب شدند. برای انجام پژوهش از پرسشنامه های آمادگی جسمانی (PAR-Q)، ویژگی های دموگرافیک و مقیاس درک تلاش 6-20 RPE استفاده شد. همچنین در این پژوهش از دو قطعه موزیک سریع و ملایم (200 و 70 ضربه در دقیقه) در دو تراز فشار صوتی 60 و 80 دسی بل در دو سطح صاف و شیب دار تردمیل استفاده شد. برای انجام فعالیت فرد از دستگاه تردمیل (سرعت 6 کیلومتر در ساعت و مدت زمان 5 دقیقه) و برای اندازه گیری ضربان قلب و میزان کالری مصرفی از دستگاه کالری متر Beurer PM100 استفاده شد. میزان کارایی فیزیکی در هر مرحله نیز با کمک فرمول مربوطه محاسبه گردید.یافته ها: یافته ها نشان داد که کارایی فیزیکی (61.48) در شرایط بدون موزیک دارای کم ترین مقدار و در شرایط موزیک ملایم و بلند دارای بیش ترین کارایی فیزیکی (92.48) می باشد. همچنین میانگین ضربان قلب، کالری مصرفی و درک تلاش در شرایط بدون موزیک دارای بیش ترین مقدار و در شرایط موزیک ملایم و بلند کم ترین مقدار را دارند.نتیجه گیری: موزیک ملایم با تراز فشار بالا باعث کاهش در ضربان قلب، کالری مصرفی و درک تلاش می گردد و در نتیجه میزان کارایی فیزیکی افراد افزایش می یابد.

مقدمه: اختلالات اسکلتی- عضلانی از عوامل اصلی ناتوانی های شغلی در کارکنان مراقبت های بهداشتی است که حمل و جابجایی بیمار از دلایل مهم آن است. هدف این مطالعه شناسایی شرایط خطرناک مرتبط با حمل و جابجایی افراد بستری در بیمارستان ها بود.مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، اطلاعات مربوط به فعالیت های جابجایی بیمار در 23 بخش از سه بیمارستان بزرگ شیراز با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخت به صورت مصاحبه با حداقل 23 نفر گردآوری شدند. تعداد جابجایی های دستی در شیفت کاری، میزان توانایی بیمار برای جابجا شدن، آسیب نواحی مختلف بدن پرسنل و ضرورت وجود وسایل کمکی مکانیکی مورد بررسی قرار گرفتند.یافته ها: جابجایی های دستی بیمار در 70% از بخش ها بیشتر از 5 بار در یک شیفت کاری بوده و در بیش از 70 درصد از بخش ها بیماران «خیلی کم» و یا «اصلا» قادر به همکاری جهت انتقال نبودند. در بیش از 80% بخش ها پرسنل دارای وظیفه جابجایی بیمار دچار آسیب نواحی مختلف بدن بوده که شایع ترین آن کمردرد (48.78%) بود. وجود وسایل کمکی مکانیکی توسط اکثر (95%) آزمودنی ها ضروری و مفید دانسته شده و به نفع پرسنل، بیمار و بیمارستان قلمداد گردید.نتیجه گیری: در اکثر بخش ها بیماران نیازمند کمک دیگران جهت انتقال به تخت و یا برانکارد هستند. اکثر این جابجایی ها به صورت دستی و به کمک پرسنل درمانی انجام می گیرد. شیوع ابتلا به آسیب های اسکلتی- عضلانی در اندام های مختلف بدن پرسنل مسوول بالا بوده و اجرای اقدامات ارگونومیک مانند استفاده از وسایل کمکی در این زمینه ضروری است.