سلامت کار ایران
سال:1389 | دوره:7 | شماره:2 |تعداد مقالات:10

زمینه و هدف: کارکنان مراکز بهداشت و درمان بعلت مواجهات شغلی در معرض خطر بالای ابتلا به عفونت های انتقالی از راه خون نظیر هپاتیت B ، هپاتیت C و ایدز در اثر فرو رفتن اجسام نوک تیز در بدن می‏باشـــند . هدف از این مطالعه بررسی شیوع فرو رفتن اجسام نوک تیز در بدن و عوامل مرتبط با آن در کارکنان شبکه بهداشت و درمان شهرستان بهار بوده است. روش بررسی: این مطالعه در سال 1386 و به روش مقطعی بر روی 182 نفر از کارکنان بهداشتی و درمانی شهرستان بهار انجام گرفت. اطلاعات مربوط از طریق پرسشنامه جمع آوری و با استقاده از نرم افزار SPSS و آزمون های کای مربع و آنالیز رگرسیون لجستیک مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: در این مطالعه فراوانی آسیب های شغلی در طول مدت خدمت 7/57 درصد بود. بیشترین وسیله آسیب رسان در این مطالعه، سر سوزن سرنگ (8/84درصد) و شایع ترین مرحله خدمت بهداشتی درمانی منجر به آسیب، برگرداندن در پوش سر سوزن(6/28درصد) بوده است. کاردان ها و کارشناسان آزمایشگاه (7/91 درصد) بیشترین تماس های شغلی را داشته اند 90.5 (p<0.05) درصد از کارکنان پس از صدمات شغلی، فقط به شستشوی محل آسیب با آب و صابون بسنده نموده بودند. با افزایش سابقه کار احتمال سابقه آسیب نیز افزایش می یافت (12/1- 03/1 CI= ،(OR=1.07 اما بین جنس و سن کارکنان و آسیب شغلی ارتباط معنی دار مشاهده نگردید . نتیجه گیری: این مطالعه نشان دهنده بالا بودن فراوانی تماس شغلی با خون در بین کارکنان مراکز بهداشتی درمانی شهرستان بهار می باشد. آموزش راه های انتقال بیماری های منتقله از راه خون، بکارگیری احتیاطات استاندارد و افزایش راهکار های محافظت کننده توصیه می گردد.

قاره آسیا در فرایند توسعه به سمت صنعتی شدن، وقایع تلخ بسیاری همچون اپیدمی کشنده مسمومیت با جیوه در مسناماتاژاپن و مرگ هزاران نفر در بوپال هند بر اثر انفجار چهل تن متیل ایزوسیانات را تجربه نموده است. اما کشنده ترین اپیدمی شغلی یعنی مرگ و میر ناشی از مصرف آزبست، هنوز در راه است.

زمینه و هدف: توسعه علمی و صنعتی منجر به افزایش تولید شده است که با عوارض جانبی مختلفی همراه بوده است، از جمله استرس شغلی، و افزایش بروز بیماریهای اسکلتی ـ عضلانی شغلی. در کشورهای توسعه یافته اختلالات اسکلتی ـ عضلانی یکی از علل شایع غیبت از کار محسوب می شوند. این مطالعه به منظور بررسی اختلالات اسکلتی – عضلانی و استرس شغلی در کاربران رایانه در مقایسه با سایر کارمندان اداری انجام شد. روش بررسی: این مطالعه به صورت مقطعی بر روی 72 نفر از کاربران رایانه (گروه مورد) و 145 کارمند اداری (گروه شاهد) انجام شده است. در این مطالعه برای بررسی اختلالات اسکلتی ـ عضلانی، و استرس شغلی به ترتیب از پرسشنامه های نوردیک و Osipow استفاده شده است. پرسشنامه ها به صورت مصاحبه مستقیم پر شد. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از آزمونهای تی، مجذور کای، فیشر و رگرسیون لجستیک انجام شد. یافته ها: فراوانی اختلالات اسکلتی ـ عضلانی در گروه مورد در 12 ماه گذشته در نواحی گردن، شانه، آرنج، مچ و کمر به ترتیب 5/46 ٪ ، 3/20 ٪ ، 1/5 ٪ ، 4/12 ٪ و 6/57 ٪ بود. فراوانی شکایات اسکلتی ـ عضلانی در نواحی گردن، شانه، و مچ دست و میانگین نمره استرس شغلی در گروه مورد از گروه شاهد بالاتر و تفاوت موجود از نظر آماری معنادار بود. نتیجه گیری: کار با رایانه به عوان یکی از مشاغل پرخطر برای ایجاد اختلالات اسکلتی ـ عضلانی مطرح است. در این مطالعه نیز فراوانی اختلالات اسکلتی ـ عضلانی بویژه در نواحی پرخطر برای این شغل، در این افراد از سایر کارمندان اداری بالاتر بوده است. بررسی بیشتر به منظور تعیین وضعیتها و نقاط غیرارگونومیک کاری در این افراد توصیه می شود.

زمینه و هدف: احتراق و سوخت گاز جهت پخت غذا در آشپزخانه ها آلودگیهای متنوعی از جمله CO, CO2, NOx تولید می کند. یکی از آلودگیهای مهم ناشی از این احتراق،CO و NO2 است که بعلت تهویه ناقص یا عدم تهویه در محیط آشپزخانه ها باقی می ماند. هدف اصلی این پژوهش بررسی تعیین میزان تراکم آلاینده های CO و NO2 در آشپزخانه رستورانهای بخشی از جنوب شهر تهران بزرگ که با گاز طبیعی پخت میکردند بود. روش بررسی: در این بررسی 131 رستوران بطور تصادفی از میان 276 رستوران در تابستان 1385 در 5 منطقه از مناطق شهرداری جنوب شهر تهران انتخاب گردید. پس از بررسیهای اولیه تراکم آلودگی در داخل آشپزخانه ها و خارج رستورانها توسط دستگاه قابل حمل CO و NO2 سنج ساخت آلمان مورد سنجش فرار گرفت. یافته ها: نتایج نشان داد که به ترتیب 83% و68% آشپزخانه ها دارای تهویه موضعی و هواکش بودند. میانگین تراکم آلودگی CO و NO2 در آشپزخانه رستورانها از مقادیر حدود پیشنهاد شده سازمان ACGIH (که به ترتیب 25 و3 ppm است) پایین تر بود. نسبت I/O , CO و NO2 در همه آشپزخانه از یک بیشتر بود. نتیجه گیری: نتایج این بررسی نشان داد که میانگین تراکم آلودگی CO و NO2 در داخل آشپزخانه ها بالاتر از تراکم آلودگی در خارج رستورانها بود. بطور کلی اصلاح روشهای پخت غذا بعلاوه تهویه مناسب آلاینده های ناشی ازپخت و پز منطبق با استاندارد ها باید فراهم شود.

زمینه و هدف: یکی از شایعترین اختلالات در بشر، اختلال خواب می باشد که بسیاری از این اختلالات با سن، جنس، وضعیت سلامت جسمی، فعالیت های شغلی ارتباط مستقیم دارد و از مهمترین عوارض آن افزایش بروز خطا حین فعالیت های شغلی از جمله رانندگی می باشد. لذا این مطالعه با هدف تعیین کیفیت خواب رانندگان و ارتباط آن با سلامت عمومی در رانندگان اتوبوس پایانه مسافربری گرگان انجام گرفته است. روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی - مقطعی تمامی رانندگان مشغول به کار در پایانه مسافربری گرگان با استفاده از پرسشنامه استاندارد سلامت عمومی 28 سوالی و پرسشنامه استاندارد 19 سوالی خواب پیتسبرگ مورد بررسی قرار گرفتند. پس از مراجعه به محل کار رانندگان و تکمیل فرم ها، داده ها با نرم افزار آماری SPSS.13 و آمار توصیفی و تحلیلی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: نتایج مطالعه نشان داد که سلامت عمومی رانندگان در حد پایین است. بیش از یک سوم رانندگان کیفیت خواب بد و نسبتا بد دارند و بین کیفیت خواب و سلامت عمومی رانندگان رابطه مستقیم و معنادار از نظر آماری وجود داشت (r = 0.7 ,P<0.001). رانندگان با سن بالاتر کیفیت خواب پایین تری داشتند و این اختلاف از نظر آماری معنی دار بود ( P < 0.006 ) نتیجه گیری: با توجه به نتایج طرح جهت جلوگیری از ایجاد تصادفات و آسیب رسیدن به مسافران عزیز، صرف هزینه های میلیاردی ناشی از تصادفات و خسارات غیر قابل جبران دیگر، توصیه می شود که به رانندگان آموزش داده شود که تعداد شیفت های منظم، استراحت به موقع و کافی، رژیم غذایی مناسب داشته باشند. برای رانندگی در جاده ها تا حدامکان محدودیت سنی در نظر گرفته شود یا برای رانندگان با سن بالاتر تعداد شیفت های کمتری در نظر گرفته شود

زمینه و هدف: تقویت وفاداری در کنار رعایت اصول عدالت در فضای سازمان منجر به تقویت سلامتی نگرشی کارکنان که برای عملکرد کارآمد و موثر ضروری است، می شود. با توجه به همین مساله در این پژوهش نقش وفاداری و عدالت بر سلامتی نگرشی کارکنان (در قالب رضایت و تعهد) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. روش بررسی: پژوهش حاضر از نوع پژوهشهای همبستگی است. جامعه آماری پژوهش 700 نفر از کارکنان یک سازمان وابسته به وازت نفت در اصفهان بودند که از بین آنها، 246 نفر به شیوه تصادفی ساده انتخاب شدند. پرسشنامه های پژوهش شامل پرسشنامه سه سوالی تقویت و پاداش وفاداری، پرسشنامه 6 سوالی عدالت توزیعی، پرسشنامه 6 سوالی عدالت رویه ای، پرسشنامه 5 سوالی تعهد عاطفی و پرسشنامه 4 سوالی رضایت شغلی بودند. داده های حاصل از پرسشنامه ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون و مدل سازی معادله ساختاری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. یافته ها: شواهد حاصل از تحلیل یافته ها نشان داد که تقویت و پاداش وفاداری با هر دو بعد عدالت توزیعی و رویه ای (به ترتیب 757/0 و 66/0) دارای رابطه مثبت قابل توجهی است. این امر تاییدی بر فرضیه اول پژوهش بود. اما بررسی فرضیه دوم نشان داد که عدالت توزیعی متغیر واسطه ای کامل در رابطه تقویت و پاداش وفاداری با رضایت شغلی است. بررسی فرضیه سوم نیز نشان داد که عدالت رویه ای واسطه رابطه تقویت و پاداش وفاداری با تعهد عاطفی نیست. نتیجه گیری: شواهد حاصل از این تحقیق گویای آن است که برای تقویت سلامت نگرشی در دو حوزه رضایت و تعهد، باید وفاداری کارکنان به شیوه ای عادلانه و منصفانه پاداش داده شود.

سابقه و اهداف: مواجهه با گرد و غبار آرد و آلرژن های مربوطه یکی از علل شایع بیماری شغلی راههای هوایی و آسم شغلی می باشد. هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات تنفسی مواجهه شغلی با غلظت های زیاد گرد و غبار آرد بود. مواد و روشها: در این بررسی که در سال 1384 در یکی از صنایع تولید آرد در استان فارس صورت گرفت، 67 نفر کارگر مرد تشکیل می داد (35 نفر مواجهه یافته و 32 نفر مرجع) مورد مطالعه قرار گرفتن و میزان شیوع علایم تنفسی و اختلالات عملکردی ریه در آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. همچنین میزان مواجهه افراد با گرد و غبار آرد نیز با روش های استاندارد تعیین گردید. نتایج حاصله با استفاده از آزمون های آماری تی دانشجویی، مجذور کای یا آزمون دقیق فیشر و همچنین مدل رگرسیون چند متغیره خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: غلظت گرد و غبار آرد بیش از حد مجاز مواجهه شغلی با این ماده برآورد گردید. بعلاوه شیوع علایم بیماریهای تنفسی مثل سرفه منظم، سرفه توام با خلط، خس خس، بلغم و تنگی نفس در افراد مواجهه یافته بیشتر از گروه مرجع بود. به همین ترتیب پارامترهای عملکردی ریه به شکل معنی داری در گروه مواجهه یافته کاهش یافته بود. نتیجه گیری: نتایج مطالعه نشان می دهد که پس از کنترل اثر متغیرهایی نظیر سن و اعتیاد به سیگار و دیگر متغیرها، یک رابطه قوی بین مواجهه با گرد و غبار آرد و شیوع علایم تنفسی و اختلالات عملکردی ریه وجود دارد.

مقدمه: ارتباط بین بیماری مزوتلیومای بدخیم پلور و مواجهه با آزبست در مطالعات متعددی مورد ارزیابی قرار گرفته است، اما در خصوص نوع مواجهات در ایران و مشاغل پرخطر از نظر بروز مزوتلیوما اطلاعات کافی وجود ندارد. این مطالعه به بررسی مشاغل پرخطر برای مواجهه با آزبست می پردازد. روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مورد- شاهد است. در این مطالعه 64 مورد از افرادی که بین سالهای 1380 تا 1387 با تشخیص مزوتلیومای بدخیم پلور در بیمارستان مسیح دانشوری بستری بوده اند به همراه 58 نفر کنترل، توسط مصاحبه تلفنی مورد بررسی قرار گرفتند. در طی مصاحبه با استفاده از یک چک لیست، اطلاعاتی در مورد خصوصیات دموگرافیک افراد، تاریخچه مصرف سیگار، شرح حال دقیق شغلی افراد و افراد هم منزل، و نیز مواجهات شغلی و محیطی با آزبست اخذ شد. یافته ها: فراوانی مشاغل دارای مواجهه با آزبست در گروه بیماران، به ترتیب شامل ساخت ورقه و لوله سیمان آزبستی 11(2/17%)، عایق کاری 6(4/9%)، ساختمان سازی6(4/9%)، اشتغال در انبار آزبست 3(7/4%)، حفاری چاه های نفت و گاز 2(1/3%) و لنت سازی 2(1/3%) بود و در گروه کنترل در 8 (79/13%) مورد از افراد شاغل در صنعت ساختمان سازی، احتمال مواجهه با آزبست وجود داشت. Odds Ratio برای مواجهه شغلی با آزبست معادل 51/5 محاسبه شد (47/13-26/2=CI) مجاورت منزل با صنایع تولید لوله و ورقه های سیمانی آزبستی، شایعترین منشا مواجهات محیطی بود که در11( 18/17% ) مورد از مبتلایان به مزوتلیوما یافت شد (Pvalue< 0.001). نتیجه گیری: در 87/46% از موارد مزوتلیوما، علت مواجهه با آزبست، اشتغال خود فرد یا افراد هم منزل در کارخانه های تولید لوله و ورقه های سیمانی آزبستی، سکونت در مجاورت این صنایع و یا مصرف محصولات این صنایع در محیط کار و منزل بود. با توجه به الگوی مصرف آزبست در ایران، پیشگیری از مزوتلیومای بدخیم پلور، امری دست یافتنی به نظر می رسد.

زمینه و اهداف: هدف از انجام این مطالعه ارزیابی اثرات احتمالی حاد و مزمن مواجهه شغلی با غلظت پایین بخارات فرمالدئید بر سلامت تنفسی بود. مواد و روشها: این مطالعه کوهورت تاریخی در یکی از صنایع شیمیایی استان فارس انجام گردید. جمعیت مورد مطالعه متشکل از70 کارگر مواجهه یافته و 24 کارگر فاقد مواجهه بود. در این مطالعه از پرسشنامه بررسی علایم تنفسی برای ارزیابی و تعیین میزان شیوع علایم بیماریهای تنفسی استفاده گردید. تعیین میزان مواجهه کارگران با بخارات فرمالدئید با اندازه گیری غلظت این ماده در نواحی مختلف کارخانه صورت گرفت. همچنین پارامترهای عملکرد ریه با استفاده از اسپیرومتر در حین کار و چند روز پس از استراحت اندازه گیری شد. یافته ها: غلظت بخارات فرمالدئید به طور نسبی بیش از حد مجاز مواجهه شغلی برآورد گردید. برخی از پارامترهای عملکرد ریه در افراد مواجهه یافته هم در حین کار و هم پس از چند روز استراحت به طور معنی داری  (P<0.05) کمتر از گروه مرجع بود. هر چند که یک بهبودی نسبی در عملکرد ریه پس از استراحت مشهود بود. بعلاوه، شیوع ابتلا به علایمی نظیر سرفه، خس خس سینه، خلط، تنگی نفس، فشردگی قفسه سینه و سرایت سرما خوردگی به سینه در افراد مواجهه یافته به طور معنی داری بیشتر از گروه مرجع بود (P<0.05)نتیجه گیری: یافته های این مطالعه نشان می دهد که مواجهه با بخارات فرمالدئید می تواند باعث بروز علایم بیماری های تنفسی و کاهش حاد نیمه برگشت پذیر و مزمن غیرقابل برگشت فونکسیونل ریه گردد.