مجله علوم رفتاری
سال:1388 | دوره:3 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

مقدمه: از آنجا که استفاده از بازی های الکترونیکی خشونت آمیز به عنوان منبعی استرس زا به طور گسترده در میان کودکان و بزرگسالان رواج یافته است، پژوهش حاضر به منظور بررسی تاثیر انواع بازی های رایانه ای با محتوای متفاوت خشونت بر سلامت دختران و پسران مقطع راهنمایی انجام شد.روش: این پژوهش مطالعه ای تجربی از نوع پیش - و پس آزمون با گروه کنترل است. به این منظور 209 دانش آموز با دامنه سنی 15-12سال به روش نمونه برداری تصادفی چندمرحله ای از میان مدارس راهنمایی مناطق 22 گانه شهر تهران انتخاب و به 9 گروه تقسیم شدند. 8 گروه به مدت 40 دقیقه به بازی با انواع بازی های رایانه ای درجه بندی شده از نظر محتوای خشونت (در دو سطح؛ با - و بدون موسیقی) پرداختند. درجه حرارت بدن 10 دقیقه قبل از شروع بازی و 5 دقیقه مانده به پایان بازی و کورتیزول ترشحی و IgA ترشحی، 5 دقیقه بعد از بازی به عنوان شاخص های سلامتی آزمودنی های گروه های آزمایشی و گروه کنترل (بدون بازی و در حالت استراحت) اندازه گیری شد. همچنین کلیه آزمودنی ها به گویه های پرسش نامه شخصیت نوجوانان آیزنک پاسخ دادند.یافته ها: بازی های رایانه ای پرخشونت باعث کاهش سطح IgA ترشحی، افزایش کورتیزول و افزایش درجه حرارت بدن به واسطه وارد شدن استرس حاد به بدن با توجه به سنخ شخصیتی و جنسیت شدند.نتیجه گیری: شاخص های سلامتی یا تغییرات نوروایمونواندوکرینی آزمودنی ها، متاثر از وجود یا عدم وجود موسیقی متن بازی، نوع بازی از نظر محتوای خشونت، سنخ شخصیتی و جنسیت آزمودنی ها است.

مقدمه: اغلب بیماران دارای بیماری های مزمن از جمله بیماری نارسایی قلبی، دارای عملکرد و کیفیت زندگی پایین تر از حد معمول جمعیت هستند. از آنجا که زندگی با بیماری نارسایی قلبی بسیار زجرآور است و بر فعالیت های معمول زندگی بیمار اثر قابل ملاحظه ای می گذارد. هدف این مطالعه ارزیابی تاثیر اجرای مدل مراقبت پیگیر بر کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی بود.روش: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی است که روی 52 بیمار نارسایی قلبی انجام شد. تاثیر اجرای مدل مراقبت پیگیر بر کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی با استفاده از پرسش نامه استاندارد مینه سوتا مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: اجرای مدل مراقبت پیگیر، موجب ارتقای کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی در گروه آزمون در تمام ابعاد جسمی (P<0.001)، عاطفی (P<0.001) و عمومی (P<0.001) بعد از 2 و 3 ماه شد.نتیجه گیری: با توجه به عدم درمان قطعی بیماری های مزمن، اجرای مدل های مراقبتی اثربخش، نظیر مدل مراقبت پیگیر، می تواند در افزایش کیفیت زندگی بیماران نارسایی قلبی تاثیر مثبت داشته باشد.

مقدمه: در دهه های گذشته شواهد به دست آمده در مورد مجموعه اختلالات اسکیزوفرنی، نشان می دهند که اسکیزوفرنی با نقایص قابل توجهی در عملکردهای ادراکی و شناختی (به خصوص نقص هایی در دقت و حافظه عملکردی) همراه است. پژوهش حاضر با هدف بررسی عملکرد حافظه کوتاه مدت و ابعاد مختلف آن در بیماران اسکیزوفرن و مقایسه با افراد عادی انجام گرفت.روش: افراد مورد مطالعه 30 بیمار مرد با تشخیص اسکیزوفرنی بستری در بخش روانپزشکی شهرستان شاهرود بودند که به شیوه در دسترس انتخاب شدند. عملکرد حافظه کوتاه مدت آنها با استفاده از مقیاس تجدیدنظر شده حافظه وکسلر (III-WMS) مورد ارزیابی قرار گرفت و با 30 مرد عادی که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند، مقایسه شد.یافته ها: تحلیل واریانس چند متغیره با کنترل سن و تحصیلات نشان داد که بین عملکرد حافظه کوتاه مدت بیماران اسکیزوفرن و افراد عادی در 4 خرده مقیاس حافظه وکسلر از جمله جهت یابی، کنترل ذهنی، تکرار ارقام و حافظه بینایی تفاوت های معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: بیماران اسکیزوفرن در حافظه و مفهوم سازی ضعیف تر از افراد عادی عمل می کنند که این الگو با فرضیه آسیب در قشر پیشانی - گیجگاهی هماهنگی دارد. توان بخشی شناختی یکی از ضروریات مداخلات درمان های روان شناختی در بیماران اسکیزوفرن است.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی توجه انتخابی یا سوگیری پردازش اطلاعات در بیماران تحت درمان نگهدارنده متادون انجام شد. شواهد قـابـل توجهی وجود دارد که افراد انتخابی به نشانه هایی توجه می کنند که با موضوعات برجسته هیجانی آن ها در ارتباط است و اگر به صورت پیوسته به محرک تهدیدکننده توجه شود، رفتار هدفمند فرد مختل می گردد.روش: 25 بیمار تحت درمان نگهدارنده متادون، 25 فرد بهنجار (بدون سابقه مصرف مواد) و 25 بیمار وابسته به مواد در حال پرهیز، در این مطالعه وارد شدند که هر سه گروه در متغیرهای سن، جنس و تحصیلات همتا شدند. ابزار پژوهش شامل سیاهه افسردگـی یک، مقیاس اضطراب حـالت- صفت اسپیلبرگر و تکلیف تغییریافته پیگیری چشمی نقطه با کلمات مرتبط با اعتیاد بود.یافته ها: گروه دریافت کننده متادون دارای اجتناب شناختی نسبت به محرک های مرتبط با اعتیاد بودند. مقایسه داده های دو گروه بهبودیافته و گروه بهنجار نشان داد که در تکلیف پیگیری چشمی نقطه تفاوتی در عملکرد آن ها وجود ندارد. همچنین گروه بهبودیافته فاقد سوگیری توجه نسبت به محرک های مرتبط با اعتیاد بودند.نتیجه گیری: یافته های این پژوهش با نتایج مطالعات دیگران هم خوانی داشته و حاکی از آن است که افراد مصرف کننده متادون دارای سوگیری شناختی هستند.

مقدمه: احساس بودن در یک مکان، احساس حضور نامیده می شود. هدف این پژوهش بررسی اعتبار و روایی نسخه فارسی پرسش نامه احساس حضور ایگروپ (IPQ) در محیط مجازی بود.روش: 118 داوطلب مذکر پس از مواجهه با محیط مجازی از نوع رانندگی در بازی رایانه ای، در شرایط مختلف (رانندگی در گیم نت، به عنوان مسافر و رانندگی در شرایط ساده، دشوار و دلخواه) به این پرسش نامه پاسخ دادند.یافته ها: تحلیل عاملیIPQ ، به استخراج سه عامل انجامید که 64% واریانس مشترک را تبیین می کرد: واقعی بودن، حضور در مکان و مشارکت. مقیاس های «حضور در مکان» و «واقعی بودن» و نمره کل حضور هنگامی که آزمودنی ها در تعامل با محیط مجازی بودند (رانندگی)، به گونه ای معنی دار بیشتر از هنگامی بود که به عنوان مسافر در کنار راننده بودند. ضرایب اعتبار همسانی درونی، تنصیفی و دوباره سنجی این پرسش نامه به ترتیب 0.87، 0.85 و 0.74 بود. همبستگی سه مقیاس با یکدیگر و با نمره کل احساس حضور معنی دار بود.نتیجه گیری: نسخه فارسی پرسش نامه احساس حضور ایگروپ (IPQ) مقیاسی روا و معتبر برای ارزیابی احساس حضور در محیط های مجازی است.

  مقدمه: در این پژوهش اعتباریابی مقیاس جدید کمال گرایی مورد بررسی قرار گرفت.روش: ابتدا ترجمه فارسی مقیاس کمال گرایی و پرسش نامه سلامت عمومی به 68 نفر (34 دختر و 34 پسر) از دانش آموزان کلاس دوم راهنمایی شهر شیراز ارایه شد. پایایی مقیاس به روش ضریب آلفای کرونباخ و روایی همگرای آن از طریق بررسی رابطه ابعاد مقیاس با مقیاس سلامت عمومی بررسی شد. سپس مقیاس مذکور مجددا روی نمونه ای شامل 313 نفر از دانش آموزان کلاس دوم و سوم راهنمایی (164 پسر، 149 دختر) که به روش خوشه ای تصادفی از نواحی چهارگانه آموزش و پرورش انتخاب شده بودند، اجرا و روایی سازه ای آن با روش تحلیل عاملی بررسی شد.یافته ها: محاسبه ضریب آلفای کرونباخ حاکی از پایایی قابل قبول ابزار بود. همچنین انتظارات اولیه از وجود رابطه بین ابعاد منفی کمال گرایی و سلامت روانی تایید گردید. بررسی ساختار عاملی مقیاس نیز حاکی از وجود 6 عامل (سه عامل مثبت و سه عامل منفی) بود که مجموعا 43% از واریانس کل را تبیین می کرد.نتیجه گیری: مقیاس جدید کمال گرایی از پایایی و روایی قابل قبولی برخوردار است و با توجه به مزایایی که نسبت به مقیاس های قبلی دارد، به منظور استفاده در تحقیقات مربوط به کمال گرایی توصیه می شود.

مقدمه: تحقیق حاضر با هدف بررسی گرایش و نگرش فرزندان نوجوان کارکنان نیروهای نظامی به شغل والدین و در شهرک های سازمانی در شهر تهران اجرا شد.روش: تعداد 855 نفر آزمودنی دختر و پسر در این تحقیق شرکت کردند. در این تحقیق از آزمودنی ها تقاضا شد تا پرسش نامه گرایش شغلی را تکمیل نمایند.یافته ها: امکانات رفاهی، آسایش شغل و شهرت از نظر نوجوانان در اولویت قرار دارد. قوی ترین همبستگی مثبت بین خطرهای جسمانی با خطرهای شغلی، سختی کار با عصبانیت در کار و احساس افتخار با روحیه و پیشرفت شغلی و قوی ترین همبستگی منفی بین روحیه با عصبانیت و سختی کار و کار بیش از حد با رسیدگی به خانواده مشاهده شد. نگرش نوجوانان 16 تا 20 سال در مقایسه با گروه های دیگر نسبت به شغل نظامی والدین نشان داد که نگرش این گروه به طور معنی داری پایین تر از گروه های سنی دیگر است. به طور کلی مشخص شد که تنها حدود یک پنجم نوجوانان تمایل به انتخاب شغل نظامی دارند.نتیجه گیری: نوجوانان علیرغم ادراک مثبت از فضای موجود در شغل نظامی والدین، به دلایل متعدد از جمله تنوع مشاغل، شرایط اجتماعی، تجربه و استعدادها، به طور نسبی به انتخاب شغل نظامی تمایل دارند و این تمایل و آمادگی شغلی می تواند با رفع موانع شغلی و دسترسی و معرفی مناسب شغل نظامی برای نوجوانان افزایش یابد.

مقدمه: هدف پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی روش آموزش فرزندپروری مثبت بر کاهش نشانه های کودکان 7-6 ساله مبتلا به اختلال نافرمانی مقابله ای است.روش: نمونه ها از بین والدین 330 کودک مقطع پیش دبستانی و اول ابتدایی طی دو مرحله انتخاب شد. در مرحله اول، مادران کودکانی انتخاب شدند که در فهرست رفتاری کودک نمره آنها بالاتر از نقطه برش مواد اختلال نافرمانی مقابله ای بود. در مرحله بعد و به منظور انتخاب نهایی، تحت مصاحبه تشخیصی ساخت یافته مبتنی بر ملاک هایDSM-IV-TR  قرار گرفتند. مادرانی که وجود نشانه های اختلال در کودکان آنها توسط مصاحبه تشخیصی نیز تایید شد به عنوان نمونه اصلی پژوهش انتخاب شدند. در نهایت، 46 نفر انتخاب شده و در دو گروه کنترل و آزمایش قرار گرفتند. گروه آزمایش در جلسات گروهی آموزش فرزندپروری مثبت شرکت کردند و بر روی گروه کنترل مداخله ای صورت نگرفت.یافته ها: تحلیل یافته ها مبتنی بر آزمون t برای گروه های مستقل نشان داد که کودکان مادران گروه آزمایش، در نشانه های بی اعتنایی مقابله ای کاهش معنی داری دارند.نتیجه گیری: علیرغم وجود تفاوت های فرهنگی اجتماعی میان گروه مورد بررسی نسبت به گروه های مورد بررسی در جوامع و فرهنگ های دیگر، نشانه های اختلال بی اعتنایی مقابله ای در کودکان مادران گروه آزمایش کاهش معنی داری را نشان داد.

مقدمه: این پژوهش به منظور بررسی تاثیر آموزش جرات ورزی بر مهارت های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر پایه اول مقطع متوسطه شهر بهمئی صورت گرفت.روش: جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر پایه اول متوسطه مشغول به تحصیل در سال 87-1386 و نمونه آن متشکل از 60 دانش آموز است که به روش نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای انتخاب شده و در دو گروه آزمایشی و گواه جایگزین شدند. ابزار مورد استفاده شامل مقیاس اضطراب اجتماعی واتسون و فرند و مقیاس درجه بندی مهارت های اجتماعی اسلر و میلر است. طرح پژوهش، از نوع پیش آزمون - پس آزمون با گروه گواه است و داده های به دست آمده با روش تحلیل واریانس چند متغیری (مانوا) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: نتایج تحلیل واریانس چند متغیری نشان داد که بین این دو گروه، حداقل یکی از متغیرهای وابسته مهارت های اجتماعی، اضطراب اجتماعی و عملکرد تحصیلی، تفاوت معنی داری وجود دارد. نتایج تحلیل واریانس یک طرفه در مانوا نیز نشان داد که بین دو گروه از لحاظ هر سه متغیر وابسته تفاوت معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: آموزش جرات ورزی بر روی اضطراب اجتماعی، مهارت های اجتماعی و عملکرد تحصیلی گروه آزمایشی در مقایسه با گروه کنترل تاثیر دارد و بین دو گروه از لحظ این متغیرها تفاوت معنی داری مشاهده می شود. به بیان دیگر، آموزش جرات ورزی باعث کاهش اضطراب اجتماعی و افزیش مهارت های اجتماعی و عملکرد تحصیلی دانش آموزان گروه آزمایشی شده است.

مقدمه: هدف از این مطالعه بررسی تاثیر القا هیجان بر شادمانی و ناراحتی پس از القای برانگیختگی منفی قبلی بود.روش: در این تحقیق 32 دانش آموز دختر پایه اول دبیرستان شهر اصفهان به طور تصادفی انتخاب و در دو گروه آزمایشی (هر گروه 8 نفر) و دو گروه گواه (هر گروه 8 نفر) وارد شدند و پرسش نامه های افسردگی، شادکامی،MMPI2  و دو مقیاس از پرسش نامه 5 عاملی بزرگ (روان نژندی - درون گرایی) را تکمیل نمودند. پس از القا برانگیختگی منفی (نگرانی) به گروه اول فیلم غمگین، به گروه دوم فیلم شاد و به گروه سوم فیلم خنثی نشان داده شد و گروه چهارم بدون مداخله بودند.یافته ها: تفاوت بین گروه ها در افسردگی و شادمانی معنی دار بود. همچنین تاثیر عوامل القایی پس از ایجاد نگرانی قبلی در گروه ها نشان داد که میزان افسردگی در گروه دوم (با نمایش فیلم شاد) کاهش و میزان شادکامی افزایش یافته و با گروه آزمایش دیگر (نمایش فیلم غمگین) و دو گروه گواه تفاوت معنی داری دارد.نتیجه گیری: تاثیر هیجانات مثبت بر کاهش اثرات ناشی از هیجانات منفی مثل افسردگی و افزایش هیجانات مثبت مثل شادمانی موثر است. این نتیجه را اثر عدم تداوم هیجانات منفی توسط هیجانات مثبت می نامند.

مقدمه: دوره نوجوانی از آن جهت یکی از بحرانی ترین دوران زندگی فرد بشمار می رود که فرد در مرحله عبور از مرز کودکی به مرحله نوینی است که عمیق ترین تغییرات شخصیتی و فیزیولوژیک را به همراه دارد. اغلب نوجوانان مشکلات هیجانی، رفتاری و اجتماعی را تجربه می کنند. دیابت نوع 1 با ایجاد تغییرات دائمی در زندگی تاثیر منفی در کیفیت زندگی نوجوانان دارد. روش: در این مطالعه کیفی، تعداد 20 دختران نوجوان مبتلا به دیابت عضو انجمن دیابت آذربایجان غربی و مراجعه کننده به درمانگاههای دیابت شهر ارومیه با روش نمونه گیری مبتنی بر هدف مورد مطالعه قرار گرفتند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از مصاحبه عمیق انفرادی و تشکیل گروههای متمرکز و تجزیه و تحلیل به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شد. نتایج: هفت طبقه و محور مربوط به مشکلات روانی - اجنماعی از مفاهیم استخراج گردید. این مشکلات که مربوط به آینده، زندگی توام با دیابت، مراقبت و درمان، خانواده، جامعه، امور تحصیلی - آموزشی، تغذیه و فعالیت بودند، همانند مانع در برابر کنترل دیابت و زندگی مطلوب عمل می کردند. نتیجه گیری: با توجه به ویژه گی سنی نوجوانان و ماهیت مزمن بیماری و نگاه جامعه و خانواده به بیماری دیابت، ضروری است با مداخلات مناسب و اصلاح الگوهای سازگاری در این نوجوانان از مشکلات اجتماعی - روانی و بروز رفتارهای پاتولوژیک این نوجوانان آینده ساز جلوگیری شده و کیفیت زندگی آنها ارتقا یابد.

مقدمه: هدف این پژوهش ساخت الگوی آموزشی برای بهبود انگیزه آموختن بر اساس نظریه سازایی گری اجتماعی بود. انگیزه آموختن بر اساس نظریه سازایی گری اجتماعی، تحت تاثیر سه عامل درونی خودتواناپنداری، خودگردانی و خودرسانی است.روش: الگوی آموزشی بهبود انگیزه آموختن در چهارچوب نیمه آزمایشی متشکل از دو گروه دانشجویان کارشناسی بررسی شد. گروه ها که با دو روش متفاوت، آموزش به روش هم آموزی و آموزش به روش سنتی، نیم سال آموزشی را گذرانده بودند، مورد ارزیابی به روش پیش آزمون و پس آزمون قرار گرفتند. ابزار مورد استفاده در این تحقیق، آزمون سنجش انگیزه آموختن در دانشجویان ایرانی است که سازه های انگیزه آموختن را می سنجید.یافته ها: انگیزه آموختن و کارکرد تحصیلی آموزندگان در گروه مورد آزمایش و همچنین خودتواناپنداری و خودگردانی آموزندگان پس از اجرای الگوی آموزشی بهبود یافت. الگوی آموزشی بهبود انگیزه آموختن منجر به بهبود ابعاد شناختی، رفتاری و عاطفی انگیزه آموختن شد و ماندگاری خودتواناپنداری و خودگردانی آموزندگان 4 ماه پس از اجرای الگوی آموزشی همچنان پایدار باقی ماند.نتیجه گیری: بهبود انگیزه آموختن تحت تاثیر خودگردانی و خودتواناپنداری آموزندگان است. روش هم آموزی روشی موثر در بهبود انگیزه آموختن است.