مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1398 | دوره:13 | شماره:8 |تعداد مقالات:13

بر اساس مطالعات علوم پزشکی، بیماری های قلبی-عروقی شایع ترین و مهم ترین عامل خطر مرگ و میر و ناتوانی در ایران می باشد. از این رو طرح بسیج ملی کنترل فشارخون در بیست و هفتم اردیبهشت 1398 همزمان با روز جهانی کنترل فشار خون لغایت پانزدهم تیر ماه، در سراسر کشور اجرا شد. یکی از مسائل مهم در غربالگری فشار خون تشخیص صحیح فشارخون بالا بر اساس استاندارد های بالینی می باشد. در این مقاله به نقد روش حاضر پرداخته شده است.

زمینه و هدف گونه های اکسیژن فعال (ROS)، از دلایل آسیب مستقیم یا غیرمستقیم به سلول هستند. عضله قلب با فعالیت مداوم، یک بافت اکسیداتیو و یکی از بافت های مستعد جهت بروز آسیب های اکسیداتیو است. مالون دی آلدئید یکی از محصولات پراکسیداسیون لیپید بوده که در مطالعات متعدد به عنوان نشانگر سنجش میزان آسیب اکسایشی در نظر گرفته می شود. کروسین نیز کاروتنوئید استخراج شده از زعفران است که می تواند با خواص آنتی اکسیدانی بر میزان آسیب تاثیرگذار باشد. در این مطالعه تاثیر مکمل کروسین بر تغییرات مالون دی آلدئید و کاتالاز کاردیومایوسیتی رت های نر مسموم شده با پراکسیدهیدروژن بررسی گردید. روش بررسی در این مطالعه تجربی، تعداد 32 سر رت نر نژاد ویستار (با میانگین وزنی 20± 180 گرم) به طور تصادفی به چهار گروه کنترل، شم (تزریق سالین)، آب اکسیژنه، آب اکسیژنه و کروسین تقسیم شدند. برای القای فشار اکسیداتیو در گروه های آب اکسیژنه، رت ها H2O2 را به میزان یک میلی مول برکیلوگرم در طول 3 هفته، یک روز درمیان و در گروه مکمل، کروسین را با دوز 12/5 میلی گرم برکیلوگرم هر روز به صورت تزریق داخل صفاقی دریافت کردند. سنجش میزان CAT و MDA به روش ELISA انجام شد. داده ها با استفاده از آزمون واریانس یک طرفه و تعقیبی شفه تحلیل شدند. یافته ها در این مطالعه، القای H2O2 باعث افزایش معنی داری سطح مالون دی آلدئید و کاهش معنی داری میزان فعالیت آنزیم کاتالاز شد. مصرف کروسین منجر به افزایش معنی داری در میزان فعالیت آنزیم کاتالاز و کاهش معنی دار سطح مالون دی آلدئید در بافت قلب رت های مسموم شده با H2O2 گردید (0/01>p). نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد مصرف مکمل کروسین، تقویت سیستم آنتی اکسیدانی و کاهش آسیب های استرس اکسیداتیو را در پی دارد.

زمینه و هدف در مطالعات مختلف، اثرات متعدد آنتی اکسیدانی عصاره انار گزارش شده است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر 30 روزه مکمل خوراکی عصاره انار بر روی شاخص های التهابی، چربی های خون و شاخص های گلایسمی در افراد دارای اضافه وزن و چاق انجام شد. روش بررسی در این مطالعه تصادفی دو سوکور و کنترل شده با دارونما، 48 شرکت کننده چاق و دارای اضافه وزن به طور تصادفی (جهت دریافت 1000 میلی گرم عصاره انار یا پلاسبو به مدت 30 روز) از بین افراد بزرگسال (سن 60-30 سال) با شاخص توده بدنی 40-25 طی یک فراخوان انتخاب شدند. در شروع مطالعه و پس از 30 روز درمان، شاخص های تن سنجی شامل: دریافت غذا، غلظت پلاسمایی مالون دی آلدئید (MDA)، اینترلوکین-6 و پروتئین واکنشگر-C با حساسیت بالا (hs-CRP) و سطح لیپید، گلوکز و انسولین سرم بررسی گردید. داده ها با استفاده از آزمون های تی تست مستقل و وابسته آنالیز شدند. یافته ها در این مطالعه، 30 روز مکمل یاری با عصاره انار باعث کاهش معنی داری در میزان سرمی گلوکز، انسولین، کلسترول تام، لیپوپروتئین با چگالی پایین (LDL)، MDA، IL-6 و hs-CRP شد. همچنین لیپوپروتئین با چگالی بالا (HDL)، به طور معنی داری پس از مکمل یاری با عصاره انار در مقایسه با گروه دارونما افزایش یافت. نتیجه گیری مکمل یاری با عصاره انار می تواند با کاهش دادن التهاب سیستمیک و کاهش چربی های خون، در کاهش عوارض مرتبط با چاقی و اضافه وزن موثر باشد؛ بنابراین انجام کارآزمایی های بالینی با حجم نمونه بالاتر جهت اثبات این اثرات ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف اختلالات هایپرتانسیو، به عنوان یکی از عوامل موربیدیتی و مورتالیتی در 5% حاملگی ها رخ می دهد. یکی از عوامل ایجاد پره اکلامپسی، تنظیم نامناسب آنزیم فعال کننده Cyp27B1 در جفت بوده که ناشی از کمبود ویتامین D می باشد. این مطالعه با هدف بررسی ارتباط سطح ویتامین D با ابتلا به پره اکلامپسی در زنان باردار انجام شد. روش بررسی در یک مطالعه مورد-شاهدی بر روی 140 زن باردار مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا (س) دانشگاه قم، 70 زن باردار مبتلا به پره اکلامپسی شدید در گروه مورد و 70 زن باردار سالم از نظر پره اکلامپسی در گروه شاهد قرار گرفتند. نمونه خون از نظر ویتامین D با روش ایمونواسی در بازه زمانی سال 1396-1395 بررسی شد. داده ها با استفاده از آزمون کای اسکوئر و تی تست تجزیه وتحلیل شدند. یافته ها در این مطالعه براساس آزمون تی تست، میانگین سطح سرمی ویتامین D درگروه مورد مبتلا پره اکلامپسی، 8/53± 13/77نانوگرم برمیلی لیتر و در گروه شاهد، 6/82± 16/73نانوگرم برمیلی لیتر به دست آمد که ازنظر آماری معنی دار بود (p<0/05). نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد مادران مبتلا به پره اکلامپسی شدید در معرض کمبود آشکار ویتامین D قرار دارند؛ لذا تجویز کافی ویتامین D می تواند در پیشگیری از پره اکلامپسی موثر باشد.

زمینه و هدف صرع، شایع ترین اختلال عصبی پس از سکته مغزی است که باعث تشنج های مکرر می شود. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اثربخشی اسانس درمنه ایرانی بر اختلالات حافظه، افسردگی و اضطراب در موش های سوری کیندل شده با پنتیلن تترازول انجام شد. روش بررسی در این مطالعه تجربی، 70 موش سوری نر به صورت تصادفی به هفت گروه تقسیم شدند: گروه نرمال سالین، مدل صرع، دریافت کننده PTZ به مدت 9 روز (با دوز 35 میلی گرم برکیلوگرم) به فواصل 48 ساعت و اسانس در روز دهم (دوز 60 میلی گرم برکیلوگرم)؛ گروه های درمان، دریافت کننده PTZ به فواصل 48 ساعت و اسانس (دوزهای 50، 75 و 100 میلی گرم برکیلوگرم) به طور روزانه؛ گروه کنترل مثبت، دریافت کننده PTZ با فواصل 48 ساعت و اسانس (دوز 100 میلی گرم برکیلوگرم) به طور روزانه و دیازپام در روز دهم به مدت 30 دقیقه قبل از تزریق PTZ؛ گروه فلومازنیل که PTZ را با فواصل 48 ساعت و اسانس (دوز 100 میلی گرم برکیلوگرم) را به طور روزانه و فلومازنیل را 30 دقیقه قبل از تزریق PTZ در روز دهم دریافت کردند. یافته ها اسانس گیاه درمنه ایرانی (دوز 50 میلی گرم برکیلوگرم) سبب افزایش معنی دار تاخیر در شروع تشنج در موش های دریافت کننده PTZ شد (p<0/05)، همچنین در دوز 50 میلی گرم برکیلوگرم سبب کاهش معنی داری زمان تاخیر ثانویه در آزمون شاتل باکس گردید (p<0/05). دوزهای مختلف اسانس درمنه، اثر معنی داری بر زمان بی حرکتی در آزمون معلق ماندن از دم نداشت و دفعات ورود به بازوی بسته ماز به علاوه ای مرتفع در گروه دریافت کننده دوز 50 میلی گرم، به طور معنی داری کمتر از گروه PTZ بود (p<0/05). نتیجه گیری اسانس درمنه ایرانی (با دوز 50 میلی گرم برکیلوگرم) به طور موثری باعث کاهش زمان شروع تشنج، افزایش معنی دار حافظه احترازی و کاهش معنی دار اضطراب در موش های دریافت کننده PTZ می شود.

زمینه و هدف امروزه، تروماها از علل اصلی معلولیت و مرگ ومیر در جهان محسوب می شوند. ازآنجایی که مراقبت های پیش بیمارستانی، اولین جزء نظام مراقبت درمانی تروما را تشکیل می دهند؛ لذا انجام صحیح و مطلوب آن می تواند مصدومیت های ناشی از تروما را کاهش دهد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مهارت های بالینی کارکنان فوریت های پزشکی شهر جهرم در مراقبت از مصدومان ترومایی انجام شد. روش بررسی در این مطالعه توصیفی-تحلیلی، 40 نفر از کارکنان فوریت های پزشکی اورژانس جهرم به روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه جمعیت شناسی و چک لیست مهارت بالینی مشتمل بر 9 مهارت بود. روایی و پایایی این چک لیست محقق ساخته در سال 1391 توسط شاکری و همکاران مورد تایید قرار گرفت. اطلاعات با مشاهده انجام مهارت های تکنسین ها و تکمیل چک لیست جمع آوری شدند. داده ها به کمک آزمون های آماری تی مستقل، واریانس و تحلیل رگرسیون تجزیه و تحلیل شدند (0/05>p). یافته ها در این مطالعه، 62/50% از کارکنان در زمینه تروما از مهارت بالینی مطلوبی برخوردار بودند؛ اما در دو مهارت استفاده از اسپیلنت کششی و لوله گذاری دهانی-نایی، نقص عمده مهارتی داشتند که امتیاز ضعیف نیز کسب کردند. همچنین بین متغیرهای سن، سطح تحصیلات، پایگاه محل خدمت و تعداد ماموریت در یک شیفت 24 ساعته و مهارت بالینی در زمینه تروما، رابطه معنی دار آماری وجود داشت (05/0>p). نتیجه گیری نتایج این مطالعه نشان داد کارکنان فوریت های پزشکی جهرم، از سطح مهارت مطلوبی در زمینه مراقبت از مصدومان ترومایی برخوردارند، اما با توجه به فاصله معنی دار بین برخی از امتیازات کسب شده با سطح مطلوب، برگزاری آموزش های مرتبط در این زمینه، همچنان ضروری به نظر می رسد.

زمینه و هدف فرسودگی تحصیلی تحت عنوان احساس بی کفایتی و خستگی ذهنی که دانشجویان در مقابل استرس مزمن ناشی از فقدان منابع لازم جهت حمایت از خود نشان می دهند، تعریف می شود. این مطالعه با هدف تعیین فرسودگی تحصیلی در دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و عوامل مرتبط با آن انجام شد. روش بررسی در این پژوهش توصیفی-تحلیلی از نوع مقطعی، 223 دانشجوی پرستاری دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی تهران به روش سهمیه ای و نمونه گیری در دسترس، انتخاب و وارد مطالعه شدند. ابزار گردآوری داده ها شامل پرسشنامه جمعیت شناختی، تحصیلی و سیاهه فرسودگی تحصیلی برسو بود. داده ها با استفاده از آزمون های تی مستقل، واریانس یک طرفه، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی به شیوه گام به گام آنالیز شدند. یافته ها در این مطالعه، اکثریت دانشجویان (71/3%)، فرسودگی تحصیلی متوسطی را گزارش کردند. تاهل، سن، معدل، علاقه به رشته، اشتغال و ترم تحصیلی از عوامل مرتبط با فرسودگی تحصیلی دانشجویان بود. با وارد شدن متغیرهای اصلی و زمینه ای به مدل رگرسیون خطی به روش گام به گام، علاقه دانشجو به رشته تحصیلی قبل از ورود به دانشگاه و نمره معدل، تبیین کننده فرسودگی تحصیلی شناخته شدند که این متغیرها توانستند 13% از تغییرات فرسودگی تحصیلی را پیش بینی کنند. نتیجه گیری با توجه به نقش بارز علاقه به رشته تحصیلی در بروز فرسودگی تحصیلی دانشجویان پرستاری، شناسایی افراد علاقمند در هنگام جذب دانشجو و ارائه راهکارهایی که بتواند در معرفی و ارتقای جایگاه واقعی رشته پرستاری از نظر حرفه ای، معنوی و مادی موثر واقع شود در افزایش اقبال عمومی به این رشته بسیار حایز اهمیت خواهد بود.

زمینه و هدف آب های زیرزمینی به عنوان منابع استراتژیک تامین آب شرب، از اهمیت ویژه ای برخوردارند. آرسنیک یکی از آلاینده های سمی و سرطان زا بوده که به طور گسترده در آب های زیرزمینی وجود دارد. در سال های اخیر برای حذف آرسنیک، از خاصیت جذب سطحی نانوذرات استفاده می شود. پژوهش حاضر با هدف بررسی روند کاهش غلظت آرسنیک در محیط آبی در شرایط مشابه آب زیرزمینی، با استفاده از نانوذرات TiO2 (آناتاز) انجام شد. روش بررسی در این مطالعه تجربی، با استفاده از آزمایش های پیمانه ای، اثر تغییرات فاکتورهای زمان، غلظت نانوذره و pH بر تغییرات غلظت آرسنیک در محلول آبی بررسی گردید. حدود تغییرات غلظت آرسنیک و pH مشابه شرایط آلودگی آب های زیرزمینی به آرسنیک در نظر گرفته شد. سطح ویژه جاذب، 240-200 مترمربع برگرم بود. داده ها به کمک آماره های میانگین مرکزی آنالیز شدند. یافته ها در این مطالعه، بیش از 90% آرسنیک موجود در محلول، پس از حدود 30 دقیقه مجاورت با نانوذرات آناتاز (3 گرم برلیتر) جذب شد، ولی برای رسیدن به استاندارد شرب آرسنیک، 60 دقیقه زمان لازم بود. همچنین افزایش غلظت جاذب سبب افزایش نرخ جذب آرسنیک گردید. در محدوده pH طبیعی آب زیرزمینی، آناتاز توانایی جذب نزدیک به 100% آرسنیک (با غلظت 200 میکروگرم برلیتر) را داشت، ولی با افزایش pH این توانایی افزایش یافت. همچنین جذب آرسنیک به وسیله نانوذرات آناتاز، با ایزوترم فروندلیچ تطابق بیشتری نشان داد. نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان داد گونه آناتاز نانوذرات TiO2، جاذب موثری برای حذف آرسنیک از محلول های آبی در شرایط مشابه آب زیرزمینی است.

زمینه و هدف سندرم جلیلی، یک بیماری ژنتیکی بسیار نادر با وراثت اتوزومی مغلوب است که تاکنون تنها در 33 خانواده در جهان گزارش شده است. مبتلایان به این بیماری همزمان دچار اختلالات شبکیه از نوع دیستروفی مخروطی-استوانه ای و اختلالات دندانی از نوع آمیلوژنز ایمپرفکتا می شوند. در این مطالعه به شناسایی یک مورد جهش ایجادکننده سندرم جلیلی در خانواده ایرانی پرداخته شده است. معرفی مورد مورد دو برادر مبتلا به سندرم جلیلی در یک خانواده ایرانی هستند که به وسیله روش سانگر، توالی ژن دخیل در ایجاد این بیماری (CNNM4) در آن ها مشخص گردید. والدین غیرهم خون بوده و در یک روستای کوچک آذربایجان شرقی واقع در شمال غربی ایران سکونت داشتند. هر دو فرد مبتلای خانواده از دوره کودکی دچار تخریب مینای دندان شده بودند. علائم چشمی در آنان از دوره نوجوانی آغاز و در نهایت منجر به فوتوفوبیا، کوررنگی و از دست دادن دید مرکزی شده بود که با گذر زمان دید مبتلایان در شب و در نور کم، کاهش یافته بود، ولی در حال حاضر بیماران بینایی بسیار محدودی داشتند. در بررسی الکترورتینوگرافی پروباند، تخریب شبکیه از نوع دیستروفی مخروطی-استوانه ای تشخیص داده شد. تعیین توالی بیماران با روش سانگر به شناسایی یک تغییر جدید (c. 1220G>T) منجر گردید که در شجره سگریگیت می گردد. این تغییر در اثر تبدیل اسیدآمینه آرژنین موقعیت 407 به اسیدآمینه لوسین (Arg407Leu) ایجاد می شود. بررسی با نرم افزارهای پیشگویی کننده بیماری زایی، تاییدکننده دخالت این تغییر در ایجاد سندرم جلیلی در این خانواده بود. بررسی پایگاه های داده ExAc و1000 genomes نشان داد، این تغییر گزارش نشده است. آرژنین جایگاه 407 نیز از جهت تکاملی در چندین گونه محافظت شده باقی مانده است.