مجله دانشگاه علوم پزشکی قم
سال:1397 | دوره:12 | شماره:1 |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: بیماری لوسمی لنفوبلاستیک حاد B (BALL)، با آسیب به DNA خود باعث ایجاد سلول هایی با قابلیت رشد غیرقابل کنترل می شود. هدف از این مطالعه یافتن روش های نوین مناسب تشخیصی و درمانی با استفاده از بیان افتراقی ژن ها و آنالیزهای پروتئینی در روش های مختلف سیستم بیولوژی بود. روش بررسی: کتابخانه میکرواری GSE20011 توسط دیتابیس GEO استخراج و با نرم افزار GEO2R آنالیز شد. در این مطالعه دو گروه کنترل (دچار سرطان لنفوم هوچکین خوش خیم) و تیمار (مبتلا به لوسمی لنفوبلاستیک حاد سلول های B) با هم مقایسه شدند. در سرطان BALL، 338 ژن، افزایش بیان و 252 ژن، کاهش بیان داشتند که بررسی های پروتئین کینازی و فاکتورهای رونویسی، عملکرد ژن ها، واکنش های مابین پروتئینی و درنهایت، رسم شبکه پروتئینی ژن های افتراقی به ترتیب به وسیله پایگاه های داده ای KEA، ChEA، DAVID، Gene2Network و yEd انجام و رسم گردید. یافته ها: در این مطالعه برای اولین بار، هفت فاکتور رونویسی CUX1, LMO2, POU3F2, TET1, SPI1, LYL1, ELF1 برای BALL به عنوان کاندید تشخیص و درمان گزارش شدند. همچنین اهمیت نقش غشا در سلول های BALL با عملکرد 97 ژن افزایش بیان یافته از کل 338 ژن در غشاهای سلولی، اهمیت بالای حفظ غشا را نشان داد و 97 ژن در عملکرد مقاومت سلولی برای سلول های BALL شناسایی شدند که می تواند تفسیرکننده مقاومت بالای سلولی های BALL به روش های درمانی از نگاه مولکولی فرض گردد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه، می تواند به فهم بهتر مکانیسم مقاومت سلولی BALL در برابر درمان، ارائه هفت پروتئین کاندید تشخیص و احتمالاً درمان کمک کند.

زمینه و هدف: پارکینسون، شایع ترین بیماری مخرب سیستم عصبی مرکزی است. در ارتباط با متابولیسم داروهای شیمیایی، سنتز پروتئین های پلاسما و استفاده زیاد از داروی لوودوپا در درمان بیماری پارکینسون؛ کبد نقشی اساسی ایفا می کند. این مطالعه با هدف بررسی اثر داروی لوودوپا و عصاره هیدروالکلی خرفه بر غلظت آنزیم های کبدی انجام گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 36 سر موش صحرایی نر بالغ به طور تصادفی به 6 گروه کنترل، شم، پارکینسونی، 2 گروه پارکینسونی تحت درمان با غلظت های 200 و 400 میلی گرم برکیلوگرم عصاره خرفه (14 روز قبل و بعد جراحی) و گروه پارکینسونی تحت درمان با 15 میلی گرم برکیلوگرم لوودوپا تقسیم شدند. با تزریق 250 میکروگرم 6-OHDA به بطن راست، مدل اولیه بیماری پارکینسون ایجاد گردید. بعد از پایان دوره آزمایش، نمونه های خونی از تمامی گروه ها تهیه و آنزیم های کبدی شامل: آلانین آمینو ترانسفراز، آسپارتات آمینو ترانسفراز، آلکالین فسفاتاز در سرم و آنزیم های کاتالاز و مالون دی آلدئید در هموژنات بافت کبد سنجیده شد. داده ها با استفاده از آزمون واریانس یک طرفه و تست توکی تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، میزان آنزیم های ALP, ALT و ASTگروه پارکینسونی افزایش یافت، درحالی که در گروه های دریافت کننده عصاره و گروه دریافت کننده لوودوپا، میزان آنها کاهش نشان داد. همچنین عصاره خرفه باعث افزایش معنی داری فعالیت آنزیم CAT و کاهش معنی دار MAD نسبت به گروه بیمار گردید. نتیجه گیری: به نظر می رسد می توان از خرفه به علت دارا بودن میزان بالایی از ترکیبات آنتی اکسیدانی به عنوان یک محصول طبیعی برای پیشگیری از آسیب و بیماری های ناشی از استرس اکسیداتیو استفاده کرد.

زمینه و هدف: سرطان پستان یکی از شایع ترین سرطان های زنان در سراسر جهان به شمار می رود. وجود مشکلاتی نظیر شکست درمان، مقاومت در برابر دارو، سنگینی هزینه ها و دیگر مشکلات مرتبط با درمان این نوع سرطان، باعث شده تا سیانوباکتری ها علاقه بسیاری از محققان را به خود جلب کنند؛ زیرا این میکروارگانیسم ها عوارض جانبی کمتری در مقایسه با داروهای شیمیایی دارند. در پژوهش حاضر، اثر عصاره اسیلاتوریا (Oscillatoria) بر میزان بقای رده سلولی MCF-7 و بیان ژن کاسپاز-9 بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، سلول های رده سرطانی MCF-7 با غلظت های مختلف عصاره سیانوباکتری اسیلاتوریا (078/0، 15/0، 3/0، 6/0، 2/1، 5/2، 5 و 10 میلی گرم برمیلی لیتر) به مدت 24 ساعت تیمار شدند. تأثیر عصاره بر میزان بقای سلولی با استفاده از تست MTT ارزیابی شد. در ادامه، استخراج RNA انجام گرفت و پس از ساخت cDNA، برای سنجش میزان بیان ژن کاسپاز-9، از روش Real Time PCR استفاده شد. یافته ها: با افزایش غلظت عصاره، میزان زنده ماندن سلول ها به طور معنی داری نسبت به نمونه کنترل کاهش یافت. همچنین نتایج Real Time PCR نشان داد بیان ژن کاسپاز-9 در زمان 24 ساعت، به میزان 83/0± 95/5 نسبت به نمونه کنترل افزایش یافته است (001/0p ). نتیجه گیری: عصاره سیانوباکتری اسیلاتوریا قادر به از بین بردن سلول های سرطانی MCF-7 بوده که این امر می تواند ناشی از افزایش بیان ژن کاسپاز-9 نسبت به نمونه کنترل باشد.

زمینه و هدف: اضطراب یکی از اختلالات روانی رایج در بین جمعیت های انسانی و یک احساس ناراحت کننده است که خطری نامعلوم و مبهم را تداعی می کند. در این مطالعه، اثر عصاره هیدروالکلی زیره سبز بر اضطراب در موش صحرایی نر گنادکتومی شده بررسی گردید. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 32 سر موش های صحرایی نر نژاد ویستار (وزن 20± 230 گرم) به گروه های: سالم تیمار با DMSO، گروه گنادکتومی تیمار با DMSO یا حلال عصاره (5/0 سی سی) و گروه های گنادکتومی (دریافت کننده دوز 100 و 50 میلی گرم برکیلوگرم عصاره هیدروالکلی زیره سبز) تقسیم شدند (8n=). عصاره هیدروالکلی ابتدا به وسیله سوکسله، استخراج شد، سپس با استفاده از آون، پودر عصاره تهیه گردید. حذف بیضه ها از طریق عمل جراحی صورت گرفت. تمامی تزریقات به صورت داخل صفاقی بود و نیم ساعت بعد از تزریق، با استفاده از ماز صلیبی شکل مرتفع، آزمون اضطراب گرفته شد و به مدت 5 دقیقه شاخص های استاندارد ارزیابی اضطراب (مدت زمان ماندن و تعداد دفعات ورود به بازوی باز) بررسی و ثبت گردید. داده ها با آنالیز واریانس یک طرفه و آزمون توکی تجزیه و تحلیل شدند (05/0p<). یافته ها: موش های گنادکتومی شده دریافت کننده DMSO نسبت به گروه سالم دریافت کننده DMSO، کاهش معنی داری در مدت زمان حضور و تعداد رفت وآمد در بازوی باز نشان دادند (001/0p<). همچنین گروه گنادکتومی دریافت کننده عصاره هیدروالکلی زیره سبز (با دوز 50 و 100 میلی گرم برکیلوگرم) در مدت زمان حضور و تعداد رفت وآمد به بازوی باز نسبت به گروه گنادکتومی دریافت کننده DMSO، افزایش معنی داری نشان داد (001/0p<). نتیجه گیری: طبق نتایج این مطالعه، گنادکتومی کردن سبب افزایش اضطراب می شود. همچنین عصاره هیدروالکلی زیره سبز می تواند باعث کاهش اضطراب گردد.

زمینه و هدف: سالمونلا انتریکا سرووار تایفی موریوم، یکی از شایع ترین سروتیپ های سالمونلا در موارد گاستروانتریت است. در مطالعات از روش ERIC-PCR برای بررسی ژنوتاتیپی به جهت اعمال شرایط پیشگیرانه و کنترلی مناسب استفاده می شود. این پژوهش با هدف بررسی ژنوتایپینگ سویه های سالمونلا تایفی موریوم در مراکز درمانی استان کرمان انجام شد. روش بررسی: در این پژوهش توصیفی، از مراکز درمانی مختلف سویه های سالمونلا تیفی موریوم جداسازی شد. تمامی سویه ها با استفاده از روش های استاندارد میکروب شناسی، بیوشیمیایی و مولکولی شناسایی شدند. رابطه ژنتیکی سویه ها با استفاده از روش ERIC-PCR مورد بررسی قرار گرفت. یافته ها: در این تحقیق، از مجموع 891 نمونه مدفوع و خون بیماران مبتلا به اسهال، 48 سویه سالمونلا تیفی موریوم جداسازی شد. جدایه ها با استفاده از روش ERIC-PCR از نظر ژنوتایپینگ به 15 گروه مختلف دسته بندی شدند که بیشترین تعداد سویه در گروه چهاردهم (25%، 12 سویه) قرار داشت. نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر، نشان دهنده قدرت تمایزی بالای ERIC-PCR جهت تایپینگ مولکولی و تنوع ژنتیکی در سویه های سالمونلا تیفی موریوم جداسازی شده از نمونه های انسانی بود. بنابراین، از این روش می توان در جهت مطالعات اپیدمیولوژیک به منظور بررسی منبع بروز آلودگی، تنوع ژنتیکی و ارتباط آن با پراکندگی جغرافیایی و مقاومت دارویی سویه های جداسازی شده استفاده کرد.

زمینه و هدف: پوکی استخوان، یکی از بلایای قرن اخیر است. با توجه به ابتلای بیشتر زنان در تمام گروه های سنی، پیشگیری از پوکی در زنان ضروری است. از راهکارهای جلوگیری از افزایش پوکی استخوان، توانمندسازی افراد است. در این پژوهش نقش آموزش براساس مدل توانمندسازی فردی در پیشگیری از پوکی استخوان در دختران دانشجو بررسی گردید. روش بررسی: در این کارآزمایی شاهددار، جامعه هدف را (قبل و بعد)، دانشجویان دختر دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شهرکرد تشکیل می دادند. نوع نمونه گیری، تصادفی طبقه ای دومرحله ای بود و حجم نمونه، در گروه مداخله و شاهد (هرکدام 75 نفر) تعیین شد. داده ها با استفاده از پرسشنامه اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه محقق ساخته توانمندسازی فردی برای پیشگیری از پوکی استخوان )قبل از مداخله و سه ماه پس از مداخله آموزشی( جمع آوری شد. تجزیه و تحلیل آماری با آزمون های تی مستقل، تی زوجی و کای اسکوئر انجام گرفت. یافته ها: در این مطالعه، نمرات در سازه های دانش (001/0p<)، نگرش (001/0p<)، خودکارآمدی (005/0p=) و مهارت های زندگی (015/0p=) در گروه مداخله قبل و بعد از مداخله آموزشی، افزایش معنی داری داشت، اما در گروه شاهد، افزایش معنی داری در سازه های دانش (25/0p=)، نگرش (49/0p=)، خودکارآمدی (18/0p=) و مهارت های زندگی(69/0p=) قبل و بعد از مداخله آموزشی مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تأثیر مداخله آموزشی براساس مدل خودتوانمندسازی، می تواند در بهبود توانمندی های دختران دانشجو جهت پیشگیری از پوکی استخوان مؤثر باشد.

زمینه و هدف: سل یک بیماری عفونی است و در حدود یک سوم مردم دنیا به عفونت نهفته سل آلوده اند. عفونت سل فعال ممکن است در 10-5% از افراد مبتلا به عفونت نهفته ایجاد شود؛ بنابراین تشخیص عفونت نهفته در کنترل بیماری بسیار مهم است. هدف از این مطالعه تولید یک تست پوستی اختصاصی برپایه پروتئین هایی با وزن مولکولی پایین مترشحه از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس جهت تشخیص عفونت این باکتری بود. روش بررسی: در این مطالعه پس از استخراج پروتئین های مترشحه در فیلترای کشت کوتاه مدت مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، پروتئین های دارای وزن مولکولی پایین به وسیله کروماتوگرافی ژلی سفادکس-G75 خالص سازی شدند. برای انجام تست پوستی، چندین گروه خوکچه هندی به وسیله سویه های مایکوباکتریوم توبرکلوزیس، مایکوباکتریوم بوویس BCG و مایکوباکتریوم اوویوم حساس سازی شدند و تست پوستی با پروتئین های خالص شده و PPD بر روی آن ها انجام شد. یافته ها: براساس داده های آزمون پوستی، برخلاف PPD، پروتئین های خالص شده پاسخ مثبتی را نسبت به حیواناتی که در معرض مایکوباکتریوم توبرکلوزیس قرار گرفتند نشان دادند، ولی هیچ پاسخ پوستی قابل توجهی در خوکچه های حساس با مایکوباکتریوم بوویس BCG و مایکوباکتریوم اوویم مشاهده نشد. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد تست پوستی جدید در مقایسه با PPD برای تشخیص آلودگی به مایکوباکتریوم توبرکلوزیس اختصاصی است و می تواند به عنوان یک تست پوستی اختصاصی تر برای تشخیص سل در حیوانات بزرگتر یا انسان جایگزین شود.

زمینه و هدف: بیماری های زیادی مانند سندرم متابولیک، سرطان و بیماری های قلبی-عروقی با چرخه سیرکادین مرتبط هستند. این مطالعه با هدف بررسی ریتم شبانه روزی فشارخون در مبتلایان به سندرم متابولیک و ارتباط پارامترهای متابولیکی این سندرم با ریتم فشارخون انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه به روش مقطعی – تحلیلی بر روی بیماران مراجعه کننده به درمانگاه های بیمارستان شهید بهشتی و ولی عصر (عج) قم انجام شد. از بین آن ها، 109 بیمار به صورت تمام شماری از فروردین ماه سال 1393 تا تکمیل حجم نمونه، انتخاب شدند. جمع آوری اطلاعات با استفاده از چک لیست مشخصات دموگرافیک و نتایج مانیتورینگ 24 ساعته فشارخون صورت گرفت. داده ها با استفاده از آزمون تی تست و کای اسکوئر تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، محدوده سنی بیماران بین 85-30 سال با میانگین 82/13± 08/53 بود که 1/65% (71 نفر) زن و 9/34% (38 نفر) مرد بودند. در بین زن ها، 1/76% (54 نفر) و در بین مردها، 1/71% (27 نفر) مبتلا به فشارخون Non-dipper بودند (569/0p=). میانگین قند خون ناشتا در گروه Non-dipper، 66/32± 39/108 و در گروه dipper، 18/74± 35/104 به دست آمد (537/0p=). شیوع فشارخون Non-dipper در افراد مبتلا به دیابت (87%) نسبت به افراد غیرمبتلا به دیابت (1/65%)، به طور معنی داری بیشتر بود (015/0p=). نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد توزیع سن، جنس و پارامترهای سندرم متابولیک ازجمله میزان گلوکز خون، چاقی (BMI) و لیپیدهای پلاسما در گروهNon-dipper با گروه dipper، تفاوت معنی داری ندارد، اما شیوع فشارخون Non-dipper در افراد دیابتی بیشتر است.

زمینه و هدف: امروزه، ملاک های پذیرش اجتماعی و موفقیت تغییر کرده که بر سلامت روان شناختی ازجمله عزت نفس افراد نیز تأثیر گذار است. از طرفی در دهه های اخیر، چاقی و اضافه وزن رو به افزایش بوده که می تواند تأثیرات زیادی بر وقوع بیماری های جسمی و روان شناختی داشته باشد. این مطالعه با هدف بررسی رابطه چاقی، دور کمر و چربی بدن با عزت نفس در مردان جوان انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه مقطعی – تحلیلی، 246 مرد جوان ایرانی با توجه به معیارهای ورود به مطالعه، به صورت خوشه ای انتخاب شدند. شاخص های دموگرافیک به وسیله پرسشنامه، اندازه گیری های تن سنجی (مطابق استاندارهای معرفی شده) و عزت نفس به وسیله پرسشنامه معتبر روزنبرگ با ضریب کرونباخ 84/0 ارزیابی گردید. داده ها با استفاده از آزمون واریانس یک طرفه، کای دو و Multivariable Logistic Regression در سطح معنی داری 05/0 تحلیل شدند. یافتهها: در این مطالعه، 47% افراد عزت نفس متوسط داشتند. در مدل تعدیل شده، ارتباط بین دور کمر و عزت نفس، معکوس بود. همچنین میزان نسبت شانس بروز عزت نفس پایین در گروه های شاخص توده بدنی پس از تعدیل مخدوش گرهای شناخته شده، معنی دار بود و افراد با شاخص توده بدنی بالاتر، شانس بیشتری داشتند. نتیجه گیری: به طورکلی با توجه به نتایج این مطالعه، محیط دور کمر و شاخص توده بدنی، رابطه معکوسی با عزت نفس افراد دارد؛ بنابراین، مطالعات آینده نگر می تواند بیشتر به شناخت روابط فیزیولوژیک و روان شناختی این پدیده کمک کند.

زمینه و هدف: فرسودگی شغلی یک پاسخ روان شناختی و حالت عاطفی مزمن است. این مطالعه با هدف تعیین فرسودگی شغلی و عوامل همراه آن در کارکنان آزمایشگاه های طبی شهر یاسوج انجام گرفت. روش بررسی: این مطالعه به روش توصیفی-تحلیلی، بر روی تمامی کارکنان (105 نفر) آزمایشگاه های طبی) آزمایشگاه های دولتی و خصوصی)، انجام شد. نمونه گیری به روش تمام شماری صورت گرفت. ابزار جمع آ وری داده ها پرسشنامه جمعیت شناختی، چک لیست پژوهشگرساخته و پرسشنامه فرسودگی شغلی مازلاخ بود. داده ها با استفاده از آزمون های توصیفی و کای دو تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: در این مطالعه، 6/68% افراد، خستگی عاطفی خفیف؛ 9/56%، مسخ شخصیت خفیف و 6/18% ناکارآمدی در سطح بالا داشتند. میانگین فراوانی خستگی عاطفی، 2/9± 9/13؛ مسخ شخصیت، 2/4± 3/5 و احساس ناکارآمدی، 5/10± 6/27 بود. میانگین شدت خستگی عاطفی، 1/9± 9/13؛ مسخ شخصیت، 5/4± 5/5 و احساس ناکارآمدی، 1/10± 7/27 به دست آمد. بین ابعاد فرسودگی شغلی و متغیرهای سن، تعداد شیفت کاری در یک ماه، تعداد مراجعه کنندگان در یک ماه، سابقه کار، سطح تحصیلات، جنسیت، امیدوار بودن به آینده شغلی، امنیت شغلی، حمایت های مادی و معنوی مسئولین، رضایت خانواده و اطرافیان نسبت به شغل فرد، ارتباط معنی دار آماری مشاهده گردید. همچنین بین هر سه جنبه فرسودگی شغلی، ارتباط معنی دار آماری وجود داشت. نتیجه گیری: براساس نتایج این مطالعه، فرسودگی شغلی در کارکنان آزمایشگاه های شهر یاسوج در سطح پایین بوده و بین ابعاد مختلف فرسودگی شغلی نیز ارتباط معنی دار بوده است؛ بنابراین، شناسایی عوامل زمینه ساز و تشدیدکننده فرسودگی شغلی می تواند در کاهش فرسودگی شغلی مؤثر باشد.

زمینه و هدف: یکی از عوارض نادر جراحی های شکم و لگن، باقیماندن لوازم جراحی در محل عمل است. نازایی ثانویه در زمینه باقی ماندن جسم خارجی در لگن نیز از موارد بسیار نادر است. معرفی مورد: مورد خانم 40 ساله ای است که دارای یک فرزند با زایمان طبیعی، بدون سابقه نازایی بود و به علت وجود فیبروم های رحمی تحت عمل میومکتومی قرار گرفته بود. بعد از عمل جراحی با نازایی ثانویه برای بررسی رحم و لوله های رحمی به مرکز تصویربرداری جهت هیستروسالپنگوگرافی معرفی گردید. در معاینات، حفره رحم، شکل و اندازه عادی داشت و لوله رحمی سمت راست از ناحیه دیستال و لوله سمت چپ از ناحیه پروگزیمال بسته بود. علاوه بر یافته های فوق، تصویر مشکوک به جسم خارجی در لگن مشاهده گردید. با انجام سی تی اسکن از لگن، وجود گاز جراحی در لگن و بسته بودن لوله های رحمی ناشی از آن تأیید گردید. از آن جایی که همواره احتمال باقی ماندن جسم خارجی در محل جراحی وجود دارد؛ کنترل دقیق لوازم جراحی بعد از عمل توسط تیم جراحی ضروری است. رادیولوژیست نیز باید این احتمال را در روند تشخیص در نظر داشته باشد.