مجله میکروب شناسی پزشکی ایران
سال:1387 | دوره:2 | شماره:1 |تعداد مقالات:10

عفونت های بیمارستانی یکی از عوارض بستری در بیمارستان بوده و استافیلوکوکوس اورئوس یکی از میکروارگانیسم های مهم مولد عفونت بیمارستانی می باشد. تجویز نامناسب آنتی بیوتیک در ایجاد استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم نقش دارد. قسمت قدام بینی محل اصلی کلونیزه شدن این باکتری است گرچه در نواحی دیگری نظیر پوست ناحیه آسیب دیده و زیربغل، واژن، پرینه و مخاط نازو فارنکس نیز کلونیره می شود. 50-25% افراد سالم با این ارگانیسم کلونیزه شده و شیوع کلونیزاسیون در افراد آلوده به HIV، همودیالیزی ها بیماران با صدمات پوستی، معتادین تزریقی و دیابتیک های وابسته به انسولین شایعتر است. مقاومت استافیلوکوکوس اورئوس به کلاس های مختلف آنتی بیوتیکی گزارش شده و شیوع استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم به متی سیلین (Methicillin Resistant Staphylococcus Aureus) اکتسابی از جامعه و بیمارستان در حال افزایش می باشد.

زمینه و اهداف: کمپلکس مایکوباکتریوم توبرکلوزیس از مجموعه مایکوباکتریوم های با شباهت ژنتیکی زیاد تشکیل شده که با توجه به طولانی بودن زمان انکوباسیون، تعیین هویت این باکتری ها بسیار مشکل است. به دلایل بهداشتی، تمایز بین مایکوباکتریوم بویس از سایر مایکوباکتری های کمپلکس توبرکلوزیس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف این تحقیق ارزیابی یک روش جهت افتراق مایکوباکتریوم بویس از مایکوباکتریوم توبرکلوزیس می باشد.روش بررسی: یک قطعه از شبه ژن oxyR به طول 548 جفت باز هدف آزمایش PCR-RFLP قرار گرفت. نوکلئوتید 285 از قطعه هدف مذکور در ژنوم مایکوباکتریوم بویس و مایکوباکتریوم بویس BCG، حاوی باز آدنین، در حالی که در تمامی دیگر اعضا کمپلکس توبرکلوزیس حاوی باز گوانین می باشد که باعث از بین رفتن یک سایت عملکرد آنزیم AluI می شود. لذا در قطعه مذکور، در مایکوباکتریوم بویس و مایکوباکتریوم بویس BCG چهار سایت برش، در حالی که در سایر مایکوباکتری های کمپلکس، سه سایت برش توسط این آنزیم وجود دارد. در 6 جدایه بالینی مایکوباکتریوم جدا شده از انسان و 50 جدایه گاوی و 5 سویه استاندارد، قطعه مورد نظر از شبه ژن oxyR توسط PCR تکثیر و سپس با استفاده از آنزیم AluI برش داده شد و الگوهای برش با یکدیگر مقایسه شد.یافته ها: در تمامی موارد مربوط به مایکوباکتریوم بویس و مایکوباکتریوم بویس BCG سه قطعه ناشی از برش، در حالی که در تمامی موارد مربوط به سایر مایکوباکتری ها، یک قطعه ناشی از برش مشاهده شد.نتیجه گیری: روش PCR-RFLP بر روی شبه ژن oxyR روشی سریع و دقیق جهت افتراق مایکوباکتریوم بویس از سایر مایکوباکتری های کمپلکس توبرکلوزیس می باشد.

زمینه و اهداف: عفـونت های طبیعی استافیلـوکوکوسی و واکسن های حـاوی سلول کامـل باکتـری توانایی کمی در برانگیختـن آنتـی بادی های میزبان دارند. در حالی که آنتی بادی های اختصاصی بر علیه آنتی ژن های نوترکیب استافیلوکوکوسی بسیار محافظت کننده هستند. ساکول آنتی ژنی است که به تازگی شناخته شده است و اطلاعات اندکی در مورد ویژگی های ساختاری و ایمونولوژیکی آن وجود دارد. هدف این مطالعه کلون کردن و تعیین توالی ژن ساکول استافیلوکوکوس اورئوس می باشد.روش بررسی: پس از تهیـه پرایمرهای اختصاصی قطعـه ای از ژن مورد نظر با روش PCR تکثیر یافت و به همراه پلاسمید با آنزیم های NdeI و XhoI، به صورت انتهاهای چسبان تولید گردیدند. پس از ترانسفورم pET21asacol به درون باکتری حد واسط اشریشیا کلی، پلاسمید نوترکیب با روش های هضم آنزیمی و تعیین ترادف ارزیابی شد. در نهایت ژن sacol با استفاده از نرم افزار مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته ها: ژن ساکول به طول 723 جفت باز با توالی صحیح، کلون گردید. هضم آنزیمی با موفقیت انجام شد بدین ترتیب که ساکول به طور کامل از پلاسمید جدا گردید. تعیین توالی شباهت 100 درصد را با ژن الگوی اولیه از استافیلوکوکوس اورئوس نشان داد. بررسی نرم افـزاری حاکی از آن بود کـه این ژن پروتئینی به وزن مولکولی 32 کیلو دالتون را کد کرده و دارای 267 اسید آمینه می باشد که در انتهای –N ترمینال دارای یک C51 پپتیداز و در ساختار ثانویه خود دارای 1 مارپیچ آلفا و 14 صفحه بتا می باشد.نتیجه گیری: ساکول در اکثر سویه های استافیلوکوکوس اورئوس حفظ شده است و ممکن است در اکثر عفونت های استافیلوکوکوسی نقش داشته باشد. مطالعه نقش ایمونولوژیک و بررسی تنظیم بیان آن در مطالعات آتی اهمیت آن را فاش خواهد ساخت.

زمینه و اهداف: انتروکوک ها جزء فلور طبیعی دستگاه گوارش انسان می باشند، ولی تحت شرایطی می توانند باعث عفونت شوند و مهمتر اینکه یکی از عوامل عفونت های بیمارستانی هستند. مقاومت به آنتی بیوتیک ونکومایسین در انتروکوک ها، مصرف این دارو را محدود کرده است. با توجه به فراوانی فنوتیپ های vanA و vanB در میان انتروکوک های مقاوم به ونکومایسین، در این مطالعه به شناسایی خصوصیات فنوتیپی و ژنوتیپی vanA و vanB در سویه های بالینی پرداخته شده است.روش بررسی: 32 سویه انتروکوک مقاوم به ونکومایسین، از میان ایزوله های انتروکوک جدا شده از نمونه های ادرار و یک نمونه خون مورد بررسی قرار گرفتند. مقاومت این سویه ها نسبت به دیسک های ونکومایسین، تیکوپلانین، تتراساکلین، جنتامایسین، اریترومایسین و سیپروفلوکساسیین تعیین گردید. MIC ونکومایسین، برای تمام سویه ها با روش microdilution بدست آورده شد. بررسی وجود ژن های vanA و vanB برای 31 ایزوله ای که MIC³6mg/ml داشتند، توسط PCR انجام شد.یافته ها: بر اساس نتایج آنتی بیوگرام تیکوپلانین و MIC ونکومایسین، 25 سویه دارای فنوتیپ vanA و 6 سویه دارای فنوتیپ vanB بودند. تمام سویه ها به سیپروفلوکساسین مقاوم بودند و به ترتیب 81.25%, 96.87% و 78.12% از سویه ها به دیسک های اریترومایسین، تتراساکلین و جنتامایسین مقاوم بودند. ژن های vanA و vanB به ترتیب در تمام 25 ایزوله ای که فنوتیپ vanA و 6 سویه ای که vanB داشتند، شناسایی شد. در 13 سویه از 25 سویه که دارای فنوتیپ vanA بودند، هر دو ژن vanA و vanB توسط PCR تکثیر شد.نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که از 25 سویه دارای فنوتیپ 12 vanA سویه انتروکوک، فنوتیپ و ژنوتیپ vanA و 13 ایزوله (%52) با وجود داشتن فنوتیپ vanA، دارای هر دو ژن vanA و vanB بودند. 6 سویه فنوتیپ و ژنوتیپ vanB را دارند. با توجه بـه امکان ایجـاد تغییر ژنوتیپی در انتـروکوک ها، به نظر می رسد این ایزوله ها ژن vanB را از طریق انتقال پلاسمیدی بدست آورده اند.

زمینه و اهداف: سلول های باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به طور طبیعی بر روی پوست و غشاهای مخاطی بدن انسان زندگی می کند و نیز یکی از عوامل مهم عفونت های nosocomial (عفونت های بیمارستانی) می باشد. توانایی تشکیل بیوفیلم نقش مهمی در ویرولانس این باکتری دارد. کینولون ها از دسته آنتی بیوتیک هایی هستند که برای سالیان متمادی، برای درمان عفونت های ادراری ایجاد شده توسط استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس به کار برده شده اند. با توجه به مقاومت برتر سلول های ساکن ساختارهای بیوفیلمی نسبت به آنتی بیوتیک ها در مقایسه با سلول های پلانکتونیک، مطالعه مقاومت بالای سویه های بومی مولد بیوفیلم استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس هدف این بررسی قرار گرفت.روش بررسی: در این پژوهش، 10 ایزوله استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس بومی از بیماران مبتلا به عفونت ادراری جدا شد و همچنین سویه استاندارد استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس PTCC 1435 به عنوان کنترل به کار رفت. شناسایی ایزوله ها بوسیله آزمایش های مورفولوژیک و بیوشیمیایی مورد تایید قرار گرفت. به دنبال آن آزمون های سنجش حساسیت باکتری علیه 3 آنتی بیوتیک کینولونی (سیپروفلوکساسین) (CP)، افلوکساسین (OFX) و نالیدیکسیک اسید (NA) به دو روش دیسک گذاری (Kirby–Baure) و تهیه غلظت در لوله (Broth dilution test) انجام شد.یافته ها: میانگین حداقل تراکم بازدارنده (Minimum Inhibitory Concentration) MIC این آنتی بیوتیک ها برای 10 ایزوله بدست آمده به این صورت بدست آمد: سیپروفلوکساسین 7.375 mg/ml، افلوکساسین 11.53 mg/ml و نالیدیکسیک اسید 259.2 mg/ml. سپس مدلی تجربی برای تولید بیوفیلم در شرایط آزمایشگاهی طراحی شد و از این ایزوله ها، بیوفیلم به دست آمد. سپس MIC این 3 آنتی بیوتیک علیه شکل بیوفیلم ایزوله ها تعیین شد. مدل تجربی بیوفیلم افزایش مقاومت نسبت به این آنتی بیوتیک ها را نشان داد: از 15 برابر افزایش مقاومت در برابر نالیدیکسیک اسید تا 18 برابر در مقابل سیپروفلوکساسین. میانگین MIC آنتی بیوتیک های سیپروفلوکساسین، افلوکساسین، نالیدیکسیک اسید علیه شکل بیوفیلم 10 ایزوله به ترتیب برابر 177.8 mg/ml, 128.4 mg/ml و 3942.4 mg/ml بود.نتیجه گیری: استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس افزایش مقاومت در مقابل آنتی بیوتیک های کینولونی مختلف در ساختار بیوفیلم نسبت به شکل پلانکتونیک نشان داد. نتایج حاصل از این پژوهش بر روی سویه های بومی با نتایج حاصل از پژوهش های مشابه در دیگر سویه ها همخوانی دارد و بر مصرف دوز کافی آنتی بیوتیک ها در درمان عفونت های ادراری ناشی از بیوفیلم تاکید دارد.

زمینه و اهداف: هلیکوباکتر پیلوری عامل التهاب معده و زخم های گوارشی و عامل خطر ایجاد آدنوکارسینومای معده به شمار می آید. ژن وابسته به سیتوتوکسین (cagA) A یکی از مهمترین شاخص های بیماریزایی این باکتری می باشد که به دلیل تنوع ژنتیکی در نواحی جغرافیایی مختلف از اهمیت خاصی برخوردار می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی ژن مذکور در بیماران دچار اختلالات گوارشی و ارزیابی آن به منظور غربالگری بیماران در معرض خطر بالا می باشد.روش بررسی: در این مطالعه 180 بیمار دچار اختلالات گوارشی مراجعه کننده به بخش اندوسکوپی بیمارستان امیر اعلم یا انستیستو کانسر شهر تهران وارد مطالعه شدند. از میان 120 بیماری که هلیکوباکتر پیلوری از آنها جدا شد، 81 بیمار دچار سوء هاضمه بدون زخم، 17 بیمار دچار زخم گوارشی و 22 بیمار مبتلا به سرطان معده بودند. پس از کشت، جداسازی باکتری و استخراج ژنوم جستجوی ناحیه حفاظت شده ژن وابسته به سیتوتوکسین با استفاده از PCR انجام شد. تجزیه و تحلیل آماری با استفاده از آزمون مجذور کای انجام شد.یافته ها: 120 سویه هلیکوباکتر پیلوری از 180 بیمار مورد بررسی جدا شد. از میان 120 سویه مورد بررسی، 101 سویه cagA (%84.2) مثبت بودند و 19 سویه باقیمانده cagA (%15.8) منفی بودند. تمام بیماران دچار سرطان معده سویه های cagA مثبت را حمل می کردند و وجود این ژن با سرطان معده در مقایسه با بیماران دچار سوء هاضمه بدون زخم، ارتباط معنی داری را نشان داد. در عین حال با سایر اشکال بالینی اختلاف معنی داری مشاهده نشد.نتیجه گیری : به دلیل پراکندگی یکنواخت ژن cagA در بیماران دارای علایم بالینی متفاوت، بررسی حضور ژن cagA به تنهایی نمی تواند به عنوان شاخص تعیین کننده برای یک پیامد بالینی ناشی از عفونت هلیکوباکتر پیلوری باشد.

زمینه و اهداف: باکتریوفاژها به اشکال مختلف از باکتری ها به عنوان میزبان برای تکثیر و بقای خود استفاده می کنند. گروهی از آنها لیتیک هستند، که پس از تکثیر در میزبان سبب لیز باکتری ها می شوند. از این نوع برای درمان عفونت های باکتریال و فاژتایپینگ استفاده می شود. که در مقایسه با آنتی بیوتیک ها دارای مزایای درمانی زیادی هستند. در این مطالعه نیز اثرات درمانی و ضد میکروبی فاژ لیتیک جداشده از منابع طبیعی بر علیه باکتری اشرشیاکلی در عفونت سوختگی ناشی از این باکتری مورد مطالعه قرار گرفته است.روش بررسی: باکتریوفاژهای لیتیک با استفاده از محیط کشت لوریا براث و روش Overlay از منابع محیطی جستجو و جداسازی شدند. در مرحله بعد با استفاده از میزبان باکتریایی تکثیر و پس از فیلتراسیون و رسوب پلی ساکاریدهای موجود به عنوان استوک درمانی استفاده شدند. برای درمان از نوعی مدل سوختگی موش آزمایشگاهی و عفونت القا شده در پشت حیوان استفاده شد.یافته ها: فاژهای لیتیک به فراوانی از مدفوع گوسفند، انسان و فاضلاب شهری جداسازی شدند. در مجموع تیتر فاژ جداشده از مدفوع گوسفند بسیار بالاتر از بقیه نمونه ها بود. نتایج آزمون مقایسه نسبت های کای-دو نشان می دهد، بین درصد بروز مرگ در گروه های مختلف اختلاف معنی داری وجود دارد.نتیجه گیری: با توجه به آنالیزهای آماری، در این مطالعه تزریق فاژهای لیتیک مانع مرگ 80 درصد موش های مبتلا به عفونت ناشی از اشرشیاکلی شد. که می تواند به عنوان ابزاری قدرتمند بر علیه عفونت های ناشی از باکتری ها از آن استفاده شود.

زمینه و اهداف: استرپتوکوک های دهانی بویژه استرپتوکوکوس موتانس از عوامل موثر در ایجاد پوسیدگی دندان و بیماری های پریودنتال شناخته شده اند. با افزایش مقاومت باکتریایی به آنتی بیوتیک ها، برای حذف باکتری های پـاتوژن حفـره دهـانی یک روش جدید، از جمله استفـاده از پروبیوتیک هـا می تواند مورد بررسی قرار گیرد. به همین منظور در این مطالعه تاثیر لاکتوباسیلوس فرمنتوم به عنوان یک ارگانیسم پروبیوتیک بر فرایند اتصال استرپتوکوک های دهانی به سطوح، مورد بررسی قرار گرفته است.روش بررسی: سویه استاندارد استرپتوکوکوس موتانس ATCC35668 به همراه 40 سویه استرپتوکوکوس موتانس وسایر استرپتوکوک های دهانی جداشده از نمونه های پلاک و پوسیدگی افراد داوطلب مورد بررسی قرار گرفت. قدرت تشکیل بیوفیلم در این سویه ها با روش رنگ سنجی ارزیابی گردید و قویترین سویه ها در تشکیل بیوفیلم انتخاب شد. سپس تاثیر سویه پروبیوتیک (لاکتوباسیلوس فرمنتوم ATCC9338) بر اتصال استرپتوکوک ها در میکروتیتر پلیت های پلی استیرنی به طور همزمان و 30 دقیقه قبل از ورود استرپتوکوک به سیستم مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان دهنده کاهش اتصال استرپتوکوک ها در حضور پروبیوتیک مربوطه بود که در زمانی که سویه پروبیوتیک قبل از استرپتوکوک وارد سیستم شده بود کاهش اتصال بیشتر شد. کاهش اتصال احتمالا به دلیل کلونیزه شدن جایگاه های اتصال با سویه پروبیوتیک قبل از ورود سویه استرپتوکوکی و میانکنش بین باکتری ها می باشد.نتیجه گیری: چون اتصال مهمترین و اولین فاکتور در ایجاد پوسیدگی و بیماری می باشد، کاهش اتصال می تواند راه موثری در کاهش ریسک پوسیدگی دندان باشد.

زمینه و اهداف: غلظت های کمتر از توقف دهنده رشد (Sub-MIC) به غلظت زیر MIC گفته می شود که می تواند باعث القا تغییرات مورفولوژیکی، تغییر در میزان بیان فاکتورهای ویرولانس و خصوصیات بیوشیمیایی گردد. هدف از انجام این مطالعه بررسی اثر Sub-MIC دو آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین و آمپی سیلین بر روی فعالیت همولیتیکی باکتری اشریشیاکلی بود.روش بررسی: دو ایزوله کلینیکی باکتری اشریشیاکلی که دارای بیشترین فعالیت همولیتیکی در بین ایزوله ها بودند انتخاب شدند، سپس MIC دو آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین و آمپی سیلین به روی آنها تعیین شد و سپس غلظت های MIC و (1/2, 1/4, 1/8) Sub-MIC دو  آنتی بیوتیک فوق به روی فعالیت همولیتیکی دو ایزوله بررسی گردید.یافته ها: در مقایسه با لوله کنترل در مورد آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین، مشخص شد که در غلظت های MIC و (1/2, 1/4, 1/8) Sub/MIC کاهش معنی داری در میزان فعالیت همولیتیکی مشاهده می شود و هرچه غلظت آنتی بیوتیک کمتر می شد ،میزان فعالیت همولیتیکی بیشتر می گردید. در مقایسه با لوله کنترل در مورد آمپی سیلین، در غلظت های مختلف آنتی بیوتیک تغییر محسوسی در کاهش میزان فعالیت همولیتیکی مشاهده نشد.نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید که غلظت های Sub-MIC آنتی بیوتیک سیپروفلوکساسین میزان تولید همولیزین را در باکتری اشریشیاکلی کاهش می دهد ولی آمپی سیلین به روی فعالیت همولیتیکی دو ایزوله اشریشیاکلی مورد بررسی تاثیری ندارد.