پژوهش های خاک
سال:1384 | دوره:19 | شماره:2 |تعداد مقالات:22

این بررسی به منظور تعیین اثرات باقیمانده فسفر و پتاسیم مصرف شده در زراعت ذرت دانه ای بر عملکرد گندم از سال 1378 تا 1381 در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد دزفول در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و یک کرت مقایسه ای در هر تکرار برای مقایسه اثرات کوددهی تازه فسفر و پتاسیم با اثرات باقیمانده کودهای فسفر و پتاسیم اجرا گردید. تیمارها شامل چهار سطح فسفر (صفر، 60، 120، و 180 کیلو گرم P2O5 در هکتار از منبع سوپر فسفات تریپل) و چهار سطح پتاسیم (صفر، 100، 200، و 300 کیلو گرم K2o در هکتار از منبع سولفات پتاسیم) بودند که قبل از کشت ذرت مصرف شدند. نتایج نشان داد که اثرات باقیمانده فسفر بر افزایش عملکرد دانه و وزن هزار دانه گندم از نظر آماری در سطح یک درصد معنی دار گردید. در صورتیکه اثرات باقیمانده پتاسیم فقط بر عملکرد دانه در سطح پنبه درصد معنی دار شد. هر چه میزان بیشتری از کودهای فسفر و پتاسیم در کشت قبل (ذرت) مصرف گردید، اثرات مثبت باقیمانده آنها بر عملکرد و وزن هزار دانه گندم نیز بیشتر شد. همچنین اثرات باقیمانده برای هر سطح کود مصرفی بر عملکرد دانه و وزن هزار دانه نسبت به کرت شاهد (بدون مصرف فسفر و پتاسیم) بیشتر بود. عملکرد دانه گندم ( 4.6 تن در هکتار) ناشی از کوددهی تازه فسفر و پتاسیم در کرت های مقایسه ای تقریبا برابر با عملکرد حاصل (4.91 تن در هکتار) از اثرات باقیمانده بالاترین سطح فسفر و پتاسیم (180 و 300 کیلوگرم در هکتار P2O5 و K2o در هکتار) بود. از طرفی اختلاف بین عملکرد دانه گندم حاصل از کوددهی تازه فسفر و پتاسیم (100 و 150 کیلوگرم در هکتار به ترتیب سوپرفسفات تریپل و سولفات پتاسیم) در کرت های مقایسه ای و شاهد بیش از یک تن در هکتار بود (4.60 تن در هکتار در مقابل 3.53 تن در هکتار) بنابراین، بر اساس نتایج بدست آمده از این آزمایش مصرف کودهای فسفر و پتاسیم در زراعت ذرت دانه ای می تواند بخشی از نیازهای تغذیه ای کشت بعد (گندم) را تامین نموده که این امر لزوم توجه به آزمون خاک قبل از کشت گندم و پرهیز از توصیه های کودی عمومی را نشان می دهد.

به منظور تعیین پراکنش، درصد وقوع و همچنین شناسایی عامل و یا عوامل بوجود آورنده عارضه سرخشکیدگی درختان پسته، در سال 1381 از 203 باغ مناطق رفسنجان، کرمان، یزد و خراسان بازدید بعمل آمد. میزان وقوع عارضه سرخشکیدگی از 4 تا 90 درصد با متوسط 15 درصد و در رفسنجان 28 درصد تخمین زده شد. از باغ های مورد مطالعه بطور تصادفی 31 باغ مشخص و با حفر پروفیل نمونه برداری خاک از عمق های 0-40، 41-80 و 81-120 سانتی متر انجام و تجزیه های فیزیکی و شیمیایی انجام گرفت. از آب و همچنین برگ درختان پسته انتخابی نمونه برداری بعمل آمد و تجزیه های شیمیایی انجام پذیرفت. روابط همبستگی بین میزان سرخشکیدگی و فاکتورهای اندازه گیری شده بدست آمد. نتایج نشان داد که سرخشکیدگی با خصوصیات شیمیایی خاک (Na.K, Na.Ca, SAR,K,Na,EC) همبستگی مثبت داشت. با استفاده از رگرسیون گام به گام معادله (SAR)soil®R2=0.737* Y=51.799-0.194(K)soil+0.946  بین سرخشکیدگی با K و SAR خاک حاصل و در سطح یک درصد معنی دار شد. با توجه به اینکه تعدادی از محققین قارچ Paecilomyces Variotii را به عنوان یکی از عوامل بوجود آورنده عارضه سرخشکیدگی پسته معرفی نموده اند، سپس آزمایشی به صورت طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار و 6 تکرار بر روی 24 درخت 25 ساله رقم فندقی در باغی که حدود 30 درصد سرخشکیدگی داشت، طی سالهای 1381 و 1382 انجام گرفت. تیمارها عبارت بودند از تیمار اول = شرایط باغدار (سولفات آمونیوم+سوپر فسفات تریپل هر کدام به میزان یک کیلوگرم برای هر درخت) ؛ تیمار دوم= تیمار اول + پتاسیم به صورت سولفات پتاسیم به میزان 3 کیلوگرم برای هر درخت، تیمار سوم= تیمار دوم+ کلسیم به صورت گچ به میزان 40 کیلوگرم برای هر درخت و تیمار چهارم= تیمار سوم+ روی به صورت سولفات روی به میزان 1500 گرم برای هر درخت. در شهریور ماه 1383 مایه زنی قارچ مورد نظر به صورت مستقیم روی شاخه های درختان تحت تیمار انجام شد. نتایج نشان داد در تمام شاخه هایی که مایه زنی قارچ P.Variotii  انجام گرفته بود در مقایسه با شاخه های شاهد (تلقیح شده با محیط کشت بدون قارچ) شانکر دیده شد که نشان می دهد این قارچ یکی از عوامل زنده ایجاد کننده این عارضه است. لیکن رعایت اصول تغذیه بهینه بویژه مصرف کودهای حاوی پتاسیم، کلسیم و روی تاثیر معنی داری در کاهش عارضه داشت و این عناصر توانستند طول سرخشکیدگی ایجاد شده را به میزان 63 درصد کاهش دهند.

راندمان استفاده از نیتروژن در اراضی شالیزار از دیگر اراضی کمتر است. این امر معلول تلفات بیشتر نیتروژن از طریق آبشویی، نیترات زدایی و تصعید نیتروژن در این اراضی می باشد. در سالهالی اخیر، کوشش هایی به عمل آمده است تا راندمان استفاده از نیتروژن را از راههای گوناگون بالا ببرند. یکی از این راهها استفاده از کود نیتروژن دار مناسب می باشد. از طرف دیگر کمبود روی از بارزترین کمبودهای عناصر غذایی در خاکهای آهکی بخصوص شالیزارها می باشد، که به طور جدی باعث کاهش عملکرد می شود. به منظور بررسی تاثیر دو عامل فوق بر رشد و ترکیب شیمیایی برنج (رقم قصرالدشتی)، آزمایشی با چهار منبع کود نیتروژن دار اوره، اوره با پوشش گوگردی، سولفات آمونیوم و کلرید آمونیوم و سه سطح روی (0، 5 و 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک به صورت سولفات روی) در گلخانه انجام پذیرفت. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. نتایج نشان داد که کاربرد 10 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک باعث افزایش معنی دار وزن ماده خشک اندام هوایی برنج گردید. همچنین استفاده از اوره با پوشش گوگردی نسبت به سایر منابع کود نیتروژن دار با حداکثر تولید ماده خشک همراه بود. سولفات آمونیوم نسبت به سایر منابع نیتروژنی باعث بیشترین افزایش غلظت نیتروژن گردید. میانگین جذب و غلظت نیتروژن و روی با مصرف روی به صورت معنی داری افزایش یافتند. هر چند کاربرد روی و منابع نیتروژن تاثیر معنی داری بر غلظت کلروفیل نداشت، اما افزودن 5 میلی گرم روی در کیلوگرم خاک سبب افزایش معنی دار سطح برگ گردید.

کربن و ازت از عناصر اصلی و مورد نیاز برای رشد ریسه های قارچ Pleurotus eryngii می باشد. و نقش عمده در ساخت پروتئین، پروتوپلاسم، اسیدهای هسته ای، آنزیم ها و دیواره سلولی دارند. بدین منظور تاثیر منابع مختلف کربن و ازت در محیط کشت پایه بر رشد رویشی دو جدایه از قارچ خوراکی شاه صدف مورد بررسی قرار گرفت.نتایج نشان داد از بین منابع کربن، مالتوز و دکستروز در جدایه 80 و گالاکتوز و دکستروز در جدایه 65 باعث بیشترین رشد ریسه می گردید. همچنین از بین منابع ازتی، گلوتامیک اسید، پپتون آسپارتیک اسید و ایزولوسین بیشترین تاثیر را در رشد رویشی جدایه 80 و آسپاراژین و پپتون باعث بیشترین رشد در جدایه 65 شده است. در این آزمایش غلظت 22 گرم در لیتر دکستروز و 20 گرم در لیتر مالتوز به ترتیب، باعث بیشترین تاثیر در رشد رویشی جدایه های 80 و 65 گردید. حداکثر رشد ریسه در ایزوله 80 با 2.5 گرم در لیتر گلوتامیک اسید و در جدایه 65 با 3 گرم در لیتر آسپاراژین بدست آمد. افزایش غلظت منبع ازته تا حد مطلوب باعث افزایش وزن خشک ریسه قارچ گردید. لیکن افزایش بیش از اندازه آن وزن خشک ریسه را کاهش داد.

به منظور بررسی اثر مقادیر و منابع نیتروژن بر عملکرد و خواص کیفی دو رقم پیاز، آزمایشی به صورت شامل فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 32 تیمار و در سه تکرار پیاده شد. فاکتور اول شامل عنصر نیتروژن در چهار سطح (50، 120، 180، 240) کیلوگرم در هکتار و فاکتور دوم شامل منابع ازت، اوره، نیترات آمونیوم، اوره با پوشش گوگردی و اوره فرم و فاکتور سوم رقم شامل دو رقم پیاز سفید قم و قرمز ری در ایستگاه تحقیقات خسروشهر بر سری خاک Fine Mixed Calcareous Fluventic Xerorthents به اجرا در آمد. در رابطه با مقادیر نیتروژن بیشترین عملکرد سوخ پیاز (78 تن در هکتار ) در سطح کودی N240 بدست آمد ولی بین سطوح کودی N180 و N240 اختلاف معنی داری از نظر تاثیر بر عملکرد محصول مشاهده نشد a=%1)) . در رابطه با اثر منابع کود نیتروژن با وجود اینکه بیشترین عملکرد سوخ پیاز (69 تن در هکتار) از کاربرد کود اوره فرم بدست آمد، ولی اختلاف معنی داری بین منابع کودی اوره فرم و اوره با پوشش گوگردی مشاهده نشد در نهایت کودهای اوره فرم و اوره با پوشش گوگردی برتری محسوسی نسبت به اوره از خود نشان دادند. بیشترین عملکرد از کاربرد 180 کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منابع اوره از رقم سفید قم حاصل شد. در مجموع پیاز سفید قم عملکرد بیشتری نسبت به قرمز ری نشان داد. بیشترین درصد غده های از بین رفته در سطح کودی N240 اندازه گیری شد. همچنین بالاترین درصد غده های از بین رفته از کاربرد کود اوره در مقایسه با سایر منابع کود نیتروژن حاصل گردید. رقم قرمز ری نسبت به سفید قم درصد مواد جامد محلول کل بیشتری نشان داد. بیشترین میزان نیترات، اندازه گیری شده در سوخ پیاز 410 (میلی گرم در کیلوگرم بر مبنای وزن تر) در سطح کودی N240 اندازه گیری شد. همچنین بالاترین غلظت نیترات از رقم سفید قم نسبت به قرمز ری بدست آمد. بیشترین طول سوخ پیاز در سطح کودی N240 اندازه گیری شد. بیشترین میزان تندی، از کاربرد 240 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از رقم قرمز ری بدست آمد. همچنین بیشترین میزان تندی در قبال انواع کود نیتروژن مصرفی از کاربرد کود اوره با پوشش گوگردی حاصل شد. میزان تندی پیاز قرمز ری بیشتر از سفید قم اندازه گیری شد. همچنین بیشترین میزان وزن تک پیاز از سطوح کودی N240 و N180 بدست آمد.

نیتروژن عنصر ضروری جهت رشد گیاهان بوده و بر کیفیت و کمیت گیاهان زراعی و باغی تاثیر دارد ولی حضور آن به مقدار زیاد در منابع آبی بر کیفیت آب تاثیر نامطلوب دارد. همچنین در صورتیکه میزان نیتروژن در آب آبیاری بیش از حد مجاز باشد، بر تولید گیاهانی که در برابر نیتروژن حساس هستند، اثر خواهد گذاشت. به منظور بررسی وضعیت آب چاه های شهرستان بهار از نظر آلودگی به نیترات از 135 حلقه چاه کشاورزی منطقه نمونه برداری گردید. نتایج نشان داد غلظت نیترات در نمونه ها در محدوده 7-122 و میانگین 41 میلی گرم در لیتر می باشد. همچنین در 18 درصد از نمونه ها (تعداد 24 نمونه) غلظت نیترات کمتر از 25، در 58 درصد از نمونه ها (تعداد 78 نمونه) در دامنه 25-50 در 18 درصد (تعداد 24 نمونه) در دامنه 50-75 و غلظت نیترات در 6 درصد از نمونه ها (تعداد 9 نمونه) بالاتر از 75 میلی گرم در لیتر می باشد. بنابراین در 24 درصد از نمونه ها غلظت نیترات بیش از حد پیشنهاد شده از طرف سازمان بهداشت جهانی (50 میلی گرم در لیتر برابر با 11.3 میلی گرم در لیتر نیتروژن نیتراتی) می باشد. غلظت نیترات در چاه های کم عمق بیشتر از چاه های عمیق می باشد. نتایج نشان می دهد که غلظت نیتروژن نیتراتی در 10 درصد از نمونه ها کمتر از 5 میلی گرم در لیتر بوده و 90 درصد از نمونه ها دارای نیتروژن نیتراتی به میزان 5-30 میلی گرم در لیتر می باشند. بهبود مدیریت آبیاری و کود دهی، آبشویی نیترات را کاهش داده و بنابراین باعث افزایش کیفیت آبهای زیرزمینی می گردد.

مرحله تکثیر سویه های انتخاب شده از باکتری مورد نظر، یکی از پرهزینه ترین مراحل تولید مایه تلقیح می باشد. لذا معمولا در فرآیند تولید صنعتی ریزوبیوم ها سعی می گردد تا از فرآورده های فرعی کارخانجات صنایع غذایی به تنهایی و یا با افزودن مواد دیگر، به عنوان محیط تکثیر استفاده گردد. در این تحقیق نحوه تکثیر باکتری مذکور در سه محیط Dehydrated cheese whey , Malt sprout extract و پایه شیمیایی محیط Yeast extract mannitol به همراه سه نوع منبع نیتروژن، کلرور آمونیوم، نیترات پتاسیم و عصاره مخمر؛ چهار نوع منبع کربن: مانیتول، گلوکز، گالاکتوز و سوکروز و در دو (6.8,7) pH بررسی گردید. این آزمایش در قالب یک طرح کاملا تصادفی، به صورت فاکتوریل و با سه تکرار انجام شد. در این آزمایش ایزوله (S.meliloti) SM-11 با جمیعت اولیه 2´105 Cells.ml به ارلن های 100ml حاوی محیط های مذکور تلقیح و پس از دو روز، جمیعت باکتری با روش plate-count و روی محیط YMA حاوی کنگورد شمارش گردید. نتایج این آزمایش نشان داد که جمعیت باکتری پس از سه روز از زمان تلقیح در محیط پایه Malt به همراه قند مانیتول به عنوان منبع کربن و عصاره مخمر به عنوان منبع نیتروژن در pH=7 به 7.94´109 Cells.ml و نیز جمیعت باکتری در محیط مذکور به همراه قند سوکروز به عنوان منبع کربن و نیترات پتاسیم به عنوان منبع نیتروژن در pH=6.8 به 4.5´109 Cells.ml رسید و این در حالی بود که جمیعت باکتری در محیط استاندارد YMB به 5.24´108 Cells.ml رسید. همچنین جمعیت باکتری پس از سه روز از زمان تلقیح در محیط استاندارد YMB و pH= 6.8 به 2.07´109 Cells.ml و نیز جمیعت باکتری در محیط مذکور به همراه قند سوکروز به عنوان منبع کربن و عصاره مخمر به عنوان منبع نیتروژن در pH=7 به 5.24´108 Cells.ml رسید. نتایج مذکور نشان داد که برای تکثیر ارزان قیمت این ایزوله جهت تولید صنعتی مایه تلقیح آن، می توان از محیط پایه Malt به همراه قند سوکروز و نیترات پتاسیم استفاده کرد.

به منظور بررسی کارآیی ریزوبیوم های همزیست لوبیا بر رشد و عملکرد لوبیا چیتی رقم COS-16  آزمایشی با استفاده از ده سویه ریزوبیوم ، دو تیمار نیتروژنی 35 و 70 میلی گرم در کیلوگرم نیتروژن (به ترتیب معادل 200 و 400 کیلوگرم اوره در هکتار) و یک تیمار شاهد در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه ایستگاه تحقیقات خاک و آب کرج انجام گردید. سویه های مورد استفاده ابتدا به محیط کشت YMB تلقیح و تا رسیدن به جمعیت 5´108 باکتر در هر میلی لیتر برروی شیکر دورانی تکثیر شده و به بسته های 25 گرمی پرلیت تزریق و بسته بندی شدند. پس از شخم و آماده سازی زمین یک نمونه خاک مرکب از آن تهیه و مشخصات فیزیکی، شیمیایی و تعداد باکتری ریزوبیوم بومی در این خاک تعیین گردید. در عملیات کشت ابتدا بذرها با محلول 20 درصد شکر مرطوب شده و سپس با مایه تلقیح سویه های مورد نظر تلقیح و به صورت دستی کشت شدند. تیمارهای نیتروژنی نیز در دو تقسیط اعمال شدند. نمونه برداری از گیاهان در دو مرحله یکی به هنگام %50 گلدهی و دیگری در پایان فصل رشد انجام شد. در مرحله اول فاکتورهای تعداد و وزن گره، وزن خشک قسمت هوایی و کل جذب نیتروژن در قسمت هوایی و در مرحله دوم وزن هزار دانه، عملکرد دانه و درصد پروتئین دانه اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که تلقیح گیاهان سبب افزایش تمامی ویژگیهای مورد اندازه گیری شد، هرچند برخی از این تفاوت ها از نظر آماری معنی دار نشدند. برترین تیمار ریزوبیومی سبب افزایش حدود %87 در عملکرد دانه نسبت به شاهد گردید. با توجه به نتایج بدست آمده، تلقیج گیاهان لوبیا با سویه های ریزوبیومی موثر می تواند سبب افزایش عملکرد و بهبود صفات کیفی از جمله درصد پروتئین دانه گردد.

در میان باکتری های ریز و سفری، توجه زیادی به گروه ریزو باکتریهای محرک رشد گیاه (PGPR) شده است، به طوری که امروزه در بیشتر نقاط دنیا به ما تلقیح های آنها تهیه و استفاده می شود. گروه سودوموناس های فلورسنت از جمله مهمترین باکتری های ریز و سفری محرک رشد گیاه می باشند که بخش عمده ای از این مطالعات را به خود اختصاص داده اند. در این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی جمعیت سودوموناس های فلورسنت در ریزو سفر گندم، از نقاط مختلف گندم خیز کشور تعداد 52 نمونه خاک ریزوسفری تهیه شد. سپس تعداد 201 جدایه منسوب به سودوموناس های فلورسنت با استفاده از محیط  KingBجداسازی و خالص گردید. تراکم جمعیت این باکتریها از 1.51´105 تا 6´108 سلول در هر گرم خاک ریزوسفری متغیر بود. به منظور بررسی پلی مورفیسم الگوی پروتئینهای سلولی، سویه های جدا شده توسط الکتروفورز پروتئین های محلول بر روی ژل پلی اکریل آمید با یکدیگر مقایسه شدند. بر این اساس در بین جدایه های جمع آوری شده ، 16 گروه الکتروفورزی تشخیص داده شدند. همچنین نتایج آزمایش های میکروسکوپی، آزمون های فیزیولوژیک و بیوشیمیایی نشان داد که 52.73 ، 44.27 و 3 درصد از جدایه ها به ترتیب متعلق به گونه های P.fluorescens, P.putida و P. aeruginosa بودند. بنابراین با توجه به کلونیزاسیون موثر گونه های پوتیدا و فلورسنس در ریز و سفر گندم، این سویه ها می توانند از نمونه های مفید برای ادامه بررسی به منظور تولید مایه تلقیح PGPR باشند.

ظرفیت تبادل کاتیونی یکی از ویژگیهای شیمیایی خاک است که تاثیر عمده ای بر رشد گیاه و سایر خواص شیمیایی ، فیزیکی، حاصلخیزی و بیولوژیکی خاک دارد. از اینرو اندازه گیری آن ضروری ولی مستلزم صرف وقت و هزینه زیاد است بدین منظور کوشش های فراوانی صورت گرفته تا بتوان ظرفیت تبادل کاتیونی را از طریق سایر خصوصیات شیمیایی و برخی خصوصیات فیزیکی با دقتی قابل قبول برآورد نمود. هدف از این پژوهش بررسی امکان استفاده از فراوانی نسبی ذرات، درصد کربن آلی و pH عصاره گل اشباح خاک در ارایه مدلی برای برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی خاک می باشد. برای انجام این پژوهش 50 نمونه خاک از منطقه لرستان انتخاب شد که 40 نمونه برای ایجاد تابع و 10 نمونه برای ارزیابی اعتبار تابع مورد استفاده قرار گرفت. ظرفیت تبادل کاتیونی خاک به روش استات آمونیوم، فراونی نسبی ذرات به روش هیدرومتری، درصد کربن آلی به روش کلی و بلک، درصد کربنات کلسیم به روش خنثی سازی با اسید و pH عصاره گل اشباع اندازه گیری شد. از بین خصوصیات اندازه گیری شده مناسب ترین متغیرهای مستقل برای برآورد ظرفیت تبادل کاتیونی با استفاده از روش رگرسیون گام به گام انتخاب و معادل رگرسیون چند متغیره خطی بدست آمد (CEC=0.01+0.233Clay+0.00187Silt+7.69O.C0.5). نتایج نشان داد که بین مقادیر اندازه گیری شده و برآورد شده از مدل همبستگی معنی داری (R2= 0.873) وجود دارد و ارزیابی اعتبار توابع نیز نشان می دهد که توابع ارایه شده دارای GMER=1.1 و GSDER=1.0989 می باشد که نشان دهنده اعتبار بالای تابع ارایه شده است.

جوانه زنی و رشد گیاهچه از مراحل مهم فنولوژیک گیاه بوده که بویژه در شرایط شور، بقای گیاه وابسته به آنهاست. به منظور بررسی نقش شوری بر جوانه زنی و رشد گیاهچه سور گروم علوفه ای (Sorghum bicolor L.Moench) در خاک شور طبیعی، و همچنین مقایسه آن با جوانه زنی در آب شور طبیعی و محلول NaCl+CaCl2، پژوهشی به صورت سه آزمایش و در قالب طرح کاملا تصادفی با 13 تیمار شوری در سه تکرار انجام شد. جوانه زنی در آزمایش اول و دوم در ظرف پتری و در انکوباتور در دمای 20 درجه سانتیگراد انجام و تیمارهای آن شامل یک آب غیر شور با شوری 0.3 دسی زیمنس بر متر (ds.m) و 12 آب شور با شورهای 2 تا 24 دسی زیمنس بر متر از دو منبع آب شور طبیعی و محلول NaCl+CaCl2 بود. جوانه زنی در آزمایش سوم، در گلخانه و در گلدانهای محتوی خاک شور طبیعی که با آب شور طبیعی دارای شوری های ذکر شده در بالا به تعادل رسیده بود، انجام گرفت. تعداد بذرهای جوانه زده با فاصله زمانی مشخص شمارش شده و این شمارش تا صد در صد جوانه زنی و یا تا هنگامی که تعداد بذرهای جوانه زده در دو شمارش متوالی یکسان بود، ادامه یافت. درصد بذرهای جوانه زده و سرعت جوانه زنی محاسبه و مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. میانگینها نیز از طریق آزمون چند دامنه ای دانکن مقایسه شدند. نتایج نشان داد که تعداد بذرهای جوانه زده و سرعت جوانه زنی با افزایش شوری روندی کاهشی دارد، لیکن این کاهش، در آب شور طبیعی بیشتر از محلول NaCl+CaCl2 بوده است. مقایسه جوانه زنی بذرها در خاک و در انکوباتور نشان داد که در تمام شوری های اعمال شده، بذرها در انکوباتور جوانه زده اند، لیکن جوانه زنی بذرها در خاک، تا شوری 4 دسی زیمنس بر متر (ds.m) با موفقیت انجام و تا شوری 14 دسی زیمنس بر متر کاهش داشته است. همچنین با گذشت زمان رشد گیاهچه کاهش و در پاره ای موارد از بین رفته است. در شوری های بیشتر از 14 دسی زیمنس بر متر، بذرها نتوانسته اند در خاک جوانه زده و رشد کنند. بنابراین، گرچه جوانه زنی در انکوباتور در تمام شوری ها انجام شده است، لیکن از آنجا که جوانه زنی موفق هنگامی تحقق می یابد که منجر به ایجاد یک گیاهچه قوی شود، به نظر می رسد سورگوم تنها تا شوری 4 دسی زیمنس بر متر در مرحله جوانه زنی متحمل بوده و می تواند به رشد خود ادامه دهد.

نفوذ از مهمترین عوامل موثر در اجرای آبیاری سطحی بوده و مدیریت زراعی یکی از عواملی است که روی این پارامتر تاثیر مستقیم دارد. در این تحقیق تاثیر دو مدیریت مختلف زراعی روی نفوذ پذیری نهایی در یک خاک لوم رسی در آبیاری جویچه ای ارزیابی شده است. چهار تیمار، 1 – خاک بدون کاه و کلش - بدون کشت گیاه2 ،- خاک بدون کاه و کلش - با کشت گیاه، 3- خاک با کاه و کلش - بدون کشت گیاه و 4- خاک با کاه و کلش - با کشت گیاه، با سه تکرار در یک طرح بلوک کاملا تصادفی اجرا گردید. میزان نفوذپذیری پایه خاک در ابتدا، وسط و انتهای دوره کشت در جویچه ها با دو روش جویچه مسدود و روش جریان ورودی - خروجی اندازه گیری گردید. بر اساس نتایج این تحقیق بین تیمارها در ابتدا و انتهای دوره تفاوت معنی داری وجود ندارد لیکن در اواسط دوره رشد این تفاوت کاملا معنی دار است. میزان نفوذ پایه خاک در اواسط دوره رشد با احتمال %99 در حالت با کشت بیشتر از حالت بدون کشت بدست آمد. این پدیده هم در مورد خاک معمولی و هم در خاک با کاه و کلش صادق است. تنها عامل این پدیده حضور ریشه گیاه در خاک می باشد. وجود ریشه در طول دوره کشت باعث افزایش نفوذپذیری پایه خاک گردیده است. میزان نفوذ پایه خاک در اواسط دوره رشد در سطح %99 در خاک با کاه و کلش بیشتر از خاک بدون کاه و کلش بدست آمده است. بهبود ساختمان خاک و افزایش تخلخل باعث افزایش نفوذ پذیری پایه در خاک با کاه و کلش نسبت به خاک بدون کاه و کلش است. نتایج تحقیق بیانگر تاثیر بسیار زیاد روش اندازه گیری روی مقدار نتایج است. لیکن این تاثیر، رفتار تیمارها را تحت الشعاع قرار نمی دهد.

این پژوهش به منظور بررسی تاثیر تیمارهای آبیاری به میزان 40،100 ،80 ،60 و 120 درصد نیاز آبی و مقادیر مختلف ازت به میزان 120 ,60 و 180 کیلوگرم در هکتار و بر همکنش آنها بر عملکرد و بازده مصرف آب گوجه فرنگی رقم ارلی اوربانا در سال 1382 انجام گرفت. پژوهش در مزرعه تحقیقاتی گروه آبیاری و آبادانی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران( منطقه نیمه خشک) در یک خاک لوم رسی و در قالب طرح کرت های خرد شده با سه تکرار (تیمارهای آبیاری به عنوان کرت های اصلی و مقادیر ازت به عنوان کرت های فرعی) انجام شد. نتایج تجزیه آماری نشان داد که میزان آب آبیاری و مقادیر مختلف ازت و همچنین تاثیر متقابل آنها بر عملکرد محصول و بازده مصرف آب (WUE) در سطح یک درصد معنی دار بوده است. حداکثر عملکرد محصول و حداکثر بازده مصرف آب در تیمار %100  نیاز آبی (آبیاری کامل) با 120 کیلوگرم ازت در هکتار بدست آمد. علاوه بر این مشاهده شد که با کاهش مصرف آب به میزان %20، %40 و %60 نیاز آبی، عملکرد محصول به ترتیب %24 و %57 و %74 کاهش یافت.

یکی از روشهای مدرن آبیاری سطحی روش موجی است که در آن بجای انتقال پیوسته آب به مزرعه از جریان منقطع استفاده می شود. در مقایسه با روش سنتی در این روش آب با سرعت بیشتری پیشروی می کند و در نتیجه اختلاف زمان نفوذ در ابتدا و انتهای شیار به حداقل مقدار ممکن رسیده و نفوذ در طول شیار از توزیع یکنواخت تری برخوردار می گردد. یکی از مدلهای شبیه سازی آبیاری سطحی، SIRMOD می باشد. این مدل قادر است با توجه به اطلاعات ورودی از جمله مشخصات سطح مقطع جریان، پارامترهای معادله نفوذ لوئیس کوستیاکف و سایر پارامترهای موج آبیاری موجی را شبیه سازی نماید. هدف از این تحقیق آن است که با استفاده از مدل SIRMOD اثر تغییر پارامترهای موج بر روی یک خام با بافت لوم سیلتی بررسی شده و نهایتا پارامترهایی که بهترین راندمان و یکنواختی را بدست می دهند ارائه می گردد. دبی های جریان با توجه به حداکثر دبی غیر فرسایشی و یک دبی بیشتر و چهار دبی کمتر از آن انتخاب شده و نسبتهای سیکل نیز بین دو مقدار 0.25 و 0.75 انتخاب گردیده و با ثابت نگه داشتن زمان سیکل و سایر پارامترهای ورودی به مدل شبیه سازی انجام گرفت. نتایج حاکی از آن است که در خاک لوم سیلتی حداکثر یکنواختی در نسبتهای سیکل 2:3 و 3:4 و دبی 2 لیتر در ثانیه و حداکثر راندمان در دبی 0.5 لیتر در ثانیه و نسبت سیکل 3:4 رخ می دهد.

بر اساس استاندارد فائو به میزان آب مصرف شده توسط مزرعه پوشیده از گیاه مرجع (چمن) در یک دوره زمانی مشخص و بدون تنش آبی تبخیر - تعرق گیاه مرجع (ETo) گویند. این پارامتر به دو روش مستقیم (لایسیمتری) و غیر مستقیم (معادلات تجربی) برآورد می شود. به دلیل عدم وجود داده های دقیق لایسیمتری در استان گلستان و معرف روش فائو - پنمن - مانتیث (F-P-M) به عنوان روش استاندارد مرجع از سوی بسیاری از محققین و موسسات تحقیقاتی جهانی، روش مزبور به عنوان معیار ارزیابی روش های مختلف تشعشعی و رطوبتی در ایستگاه های سینوپتیک گرگان، گنبد و مراوه تپه (واقع در استان گلستان) مورد استفاده قرار گرفت. در این ارزیابی داده های هواشناسی در سه وضعیت اصلاح نشده و اصلاح شده در شرایط محلی و جهانی (اصلاح داده ها با استفاده از ضرایب به دست آمده به ترتیب برای منطقه مورد نظر و تمسگن) بکار گرفته شدند. نتایج نشان داد که روش های تشعشعی ماکینک، تورک، جنس - هیز و تابشی (دورنباس- پروت) به ترتیب مقدار ETo مناسب تری را در منطقه برآورد می نماید. اصلاح داده ها در ایستگاه های گرگان و گنبد تاثیر قابل توجهی بر نتایج ندارد. لیکن در مراوه تپه می تواند آنها را تا حدود %15 بهبود بخشد. با قرار دادن مقادیر ETo روزانه به دست آمده (از همه این روش ها در ایستگاه های گرگان و گنبد و روش جنسن - هیز در مراوه تپه) در معادله همبستگی بین روش های مورد نظر و روش استاندارد، مقدار ETo قابل قبولی نیست به روش F-P-M تخمین زده شد، به طوریکه اختلاف آنها در ایستگاه های گرگان و گنبد حدود 2 تا %3 و در مرواه تپه حدود %9 بود. روش های رطوبتی (پاپاداکیس و ایوانف) در استان گلستان از کارایی مناسبی برخوردار نبوده، لیکن اگر مقادیر ETo به دست آمده از این روش ها توسط معادله همبستگی مناسبی (بین مقادیر روش استاندارد و مقادیر روش های مورد نظر) در ایستگاه های گرگان و گنبد تصحیح شوند، می توان از این روش ها استفاده نمود؛ به طوریکه شیب معادله ناشی از مقادیر تصحیح شده از این روش با مقادیر ETO استاندارد به حدود 0.99 و 1.025 رسید. از نتایج این تحقیق می توان برای نقاطی از استان که دارای اقلیمی مشابه هر یک از این ایستگاه ها می باشند استفاده نمود.

امروزه کاهش سطح آبهای زیر زمینی و عدم تغذیه کافی، تامین آب را بعنوان یکی از مهمترین عوامل محدود کننده توسعه در آورده است. آگاهی از چگونگی عملکرد سامانه های پخش سیلاب بر منابع آب زیرزمینی به عنوان عامل جدیدی در کنار سایر عوامل طبیعی موثر در تغذیه سفره ها یکی از مهمترین موارد قابل ارزیابی در مدیریت طرحهای پخش سیلاب بر آبخوانها می باشد. دشت زنجان نیز، که ازنظر زمین شناسی به رسوبهای آبرفتی درشت دانه دوران اخیر تعلق دارد، دارای سفره آب زیرزمینی مناسبی است که می توان با اجرای طرحهای تغذیه مصنوعی در منطقه، روانابهای سطحی را به داخل آن تزریق و در آبخوان ذخیره کرد. در این تحقیق تاثیر حجم سیلاب پخش شده در ایستگاه پخش سیلاب سهرین- قره چریان واقع در استان زنجان بر تغییرات دبی یک رشته قنات واقع در عرصه پخش و مقایسه آن با قنات شاهد مورد بررسی قرار گرفته است. تغییرات سطح ایستابی آب زیرزمینی دشت و چند حلقه چاه مشاهده ای منطقه طی هفت سال بعد از احداث ایستگاه نیز مورد بررسی قرار گرفت. بررسی تغییرات بده دو قنات در هفت دوره آبی نشان داد که بده قنات عرصه کاملا تحت تاثیر میزان استحصال سیلاب بوده و همزمان با پخش سیلاب، اندازه آن نیز تغییر قابل ملاحظه ای داشته است، این در حالی است که قنات شاهد، با وجود دارا بودن طول و در نتیجه سطح تراوش بسیار بیشتر از قنات عرصه، تغییرات قابل توجهی نداشته و تنها تحت تاثیر بارشهای فصلی بوده است. بررسی تاثیر پخش سیلاب بر تغییرات سطح آب زیرزمینی در سه حلقه چاه مشاهده ای در حریم و پایین دست عرصه پخش نشان داد که سطح آب زیرزمینی در آنها چندان تحت تاثیر خشکسالی قرار نگرفته، و ضمن جلوگیری از افت سطح آب زیرزمینی موجب افزایش سطح آب آنها به مقدار 0.5 متر نیز گردید. در حالی که در چاه شاهد کاهش سطح آب تداوم داشته و طی این مدت 4.5 متر کاهش نشان داد. داده های مربوط به میانگین سطح ایستابی دشت با استفاده از 14 حلقه چاه مشاهده ای نیز بیانگر آن است که پخش و نفوذ سیلاب موجب کاهش شیب خط آب نمای واحد سطح ایستابی آب زیرزمینی دشت گردیده است. تغذیه مصنوعی آبخوان در ترسالی ها می تواند از کاهش سطح ایستابی بر اثر بهره برداری بخردانه از آب زیرزمینی جلوگیری کرده و از این راه مدیریت نسبتا پایداری را برای مقابله با کم آبی و خشکسالی تحقق بخشد.

روشهای بهره برداری از منابع آب سطحی چون رودخانه متفاوت است که هر کدام از این روشها دارای ویژگیهای خاص بوده و در شرایط متفاوت رودخانه و زمانهای برداشت، عملکردهای متفاوتی را از خود نشان می دهد که ارزیابی آنها در بهبود استحصال آب نقش موثری دارد. برای انجام این تحقیق ابتدا اقدام به جمع آوری داده های، اطلاعات و گزارشهای موجود گردید. برای ارزیابی وضعیت اجرا و مشاهده مستقیم سازه احداثی و آثار اقتصادی و اجتماعی آن اقدام به تهیه پرسشنامه گردیده و با انجام عملیات صحرایی این فرم ها برای روشهای مختلف تامین آب تکمیل شدند. در نهایت با جمع بندی اطلاعات بدست آماده از این فرم ها اقدام به انجام تجزیه و تحلیل های لازم و استخراج نتایج گردید. بر اساس نتایج بدست آمده از این تحقیق می توان گفت با فرض عدم محدودیت منابع آب، برداشت آب با احداث بندهای انحرافی ارزانتر از سایر روشها بوده و با توجه به سادگی سازه آن و آشنایی کشاورزان در اولویت قرار دارد در حالیکه برداشت آن توسط پمپ در رودخانه های اصلی که به علت دبی بالای رودخانه، عمق آبرفت و عرض زیاد رودخانه، احداث بند پر هزینه است، بهترین روش و در برخی مناطق تنها راه ممکن است. همچنین با توجه به محدودیت آورد سرشاخه های قزل اوزن و رود شور در فصول آبیاری و با توجه به موقعیت ژئومرفولوژی استان سدهای خاک کوتاه سازه های مناسب و در برخی مناطق تنها راه کنترل آبهای سطحی در سرشاخه هاست که با تعداد زیاد و پراکندگی مناسب می تواند آب مورد نیاز را در مساحتهای کوچک تامین نماید. بر اساس مقایسه هزینه واحد آب و هزینه ساخت روشهای مختلف تامین آب هیچ گونه هم بستگی معنی داری با احتمال قابل قبول بین میزان آب تامین شده و هزینه تامین آن وجود نداشته و عوامل طبیعی زیادی از قبیل میزان آورد رودخانه، موقعیت محل احداث سازه و موقعیت اراضی کشاورزی در این مورد موثر می باشند.