علوم باغبانی ایران
سال:1395 | دوره:47 | شماره:2 |تعداد مقالات:20

چمن لولیوم یا رای گراس چندساله گیاهی با نام علمی Lolium perenne L. از خانواده ی گندمیان است که در طراحی فضای سبز اهمیت بسیاری دارد. هدف از انجام این پژوهش، بررسی تأثیر غلظت های مختلف اسید سالیسیلیک بر بهبود برخی از ویژگی های رشدی و بیوشیمیایی گیاه لولیوم تحت تنش خشکی بود. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمار های موردبررسی در این آزمایش، اسید سالیسیلیک در سه سطح (0، 75/0 و 5/1 میلی مولار) و تنش خشکی در سه سطح (50، 75 و 100 درصد ظرفیت زراعی) بود. نتایج نشان داد تنش خشکی سبب افزایش میزان نشت یونی و تجمع پرولین شده اما میزان سبزینه (کلروفیل)، محتوای نسبی آب و میزان وزن خشک ریشه و رشد شاخساره را کاهش داد. کاربرد برگی اسید سالیسیلیک تحت تنش خشکی در 5/1 میلی مولار، میزان سبزینه و محتوای نسبی آب را افزایش و نشت یونی و تجمع پرولین را کاهش داد. همچنین بالاترین میزان وزن خشک ریشه و رشد شاخساره از پاشش اسید سالیسیلیک در غلظت 75/0 میلی مولار به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، کاربرد برگی تیمار های اسید سالیسیلیک توانست اثرگذاری های منفی ناشی از تنش خشکی را بر شاخص های رشدی و بیوشیمیایی چمن لولیوم بهبود بخشد.

در این بررسی مشخص شد که قارچ ریشة (میکوریز) آربسکولار گونة Glomus mossea CA همزیستی بهتری با گیاه زینتی استئوسپرموم (Osteospermum hybrida ‘ Passion Mix’ ) در مقایسه با گونه های دیگر این قارچ دارد. در این پژوهش تأثیر این گونه از قارچ ریشة آربسکولار و باکتری های محرک رشد به تنهایی و یا در ترکیب، در شرایط تنش کم آبی بر میزان استقرار (کلون سازی) در ریشه و شاخص های کمی و کیفی رشد و میزان فسفر در بافت گیاه بررسی شد. آزمایش در شرایط گلخانه ای به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار در طی دو سال انجام گرفت. نتایج نشان داد گیاهان تلقیح شده با قارچ ریشه رشد بیشتری در مقایسه با گیاهان تلقیح نشده داشتند. بنابر نتایج، این ریزموجود تنها در سطح آبیاری70درصد ظرفیت زراعی قادر به بهبود این شاخص ها در گیاه بود و در سطوح آبیاری 40درصد ظرفیت زراعی هرچند که استئوسپرموم توانست به رشد خود ادامه دهد اما بهره گیری از این ریزموجود نقش مؤثری در بهبود رشد گیاه نداشت. همچنین تأثیر هم افزایی بین قارچ و باکتری های محرک رشد مشاهده شد بنابراین به کارگیری قارچ ریشه و باکتری های محرک رشد و استفاده از سطح بهینة آبیاری، می تواند در بهبود شاخص های رشد گیاه استئوسپرموم سودمند باشد.

شوری یکی از عامل های مهم محیطی است که رشد گیاهان را محدود می کند. به منظور بررسی تأثیر اسید سالیسیلیک بر برخی صفات رویشی و تغییرپذیری روزنة گیاه همیشه بهار، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایة طرح کامل تصادفی با پنج تکرار در گلخانة تحقیقاتی دانشگاه شهید باهنر کرمان در سال 1391 انجام شد. شوری به عنوان عامل اول با پنج سطح 1، 3، 5، 7 و 9 میلی موس بر سانتی متر و اسید سالیسیلیک به عنوان عامل دوم با سه سطح 0، 100 و 200 میلی گرم بر لیتر در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تنش شوری و اسید سالیسیلیک هر دو سبب کاهش طول و عرض روزنة برگ ها شدند. بالاترین سطح شوری، سبب کاهش وزن خشک اندام هوایی، ریشه و محتوای نسبی آب برگ ها به ترتیب به مقدار 51، 58 و 24 درصد نسبت به شاهد شد. کاربرد اسید سالیسیلیک موجب بهبود این صفات در همة سطوح شوری شد. در بالاترین سطح شوری کاربرد محلول 200 میلی گرم بر لیتر اسید سالیسیلیک، به ترتیب موجب افزایش 24 و 28 درصدی وزن خشک اندام هوایی و ریشه و محلول 100 میلی گرم بر لیتر سبب افزایش 9 درصدی محتوی نسبی آب برگ نسبت به بدون کاربرد آن ها شد.

تولید میوه های با کیفیت و قابلیت انبارداری بالا در سیب، اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش اثرات نیترات آمونیوم و آهن بر خواص کیفی و پاداکسندگی (آنتی اکسیدانی) میوة سیب رقم گالا در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی شد. بدین منظور محلول پاشی کلات آهن در سه سطح (0، 5 و 10 میلی گرم در لیتر) و تغذیة خاکی نیترات آمونیوم در سه سطح (0، 40 و 60 میلی گرم در کیلوگرم برای هر درخت) که به صورت نواری بودند، انجام شد. نتایج نشان داد که استفاده از تیمارهای آهن و نیترات آمونیوم اثر معنی داری (01/0≥ P) بر خواص کیفی میوه داشت. بنابراین نتایج، کاربرد نیترات آمونیوم باعث افزایش فعالیت پاداکسندگی کل و فنل کل شد. با افزایش غلظت آهن نیز میزان فعالیت پاداکسندگی کل افزایش، ولی میزان فنل کل کاهش یافت. همچنین کاربرد آهن باعث کاهش اسیدیتة کل و افزایش شاخص طعم میوه شد. بنابر نتایج به دست آمده، تیمارهای استفاده شده تأثیر معنی داری بر میزان مواد جامد محلول کل و شاخص های رنگ نشان ندادند. نتایج این پژوهش نشان داد که مصرف بهینة کود نیتروژن و آهن سبب افزایش کیفیت و محتوای پاداکسندگی سیب، رقم گالا می شود.

به منظور بررسی صفات مربوط به ریز غده زایی درون شیشه ای در سیب زمینی رقم آگریا در واکنش به استفاده از دو آنتی ژیبرلین تریازولی، پاکلوبوترازول و یونی کونازول، دو آزمایش جداگانه، هر یک در پنج تیمار 0، 08/0، 16/0، 32/0 و 64/0 میلی گرم بر لیتر ماده و با چهار تکرار و در قالب طرح کامل تصادفی به اجرا درآمد. در این دو آزمایش صفات درصد ریز غده زایی، طول و قطر ریز غده ها، وزن تر ریز غده ها و شاخساره، طول جوانه های رشدیافته روی ریزغده، طول میان گره، شمار گره و برگ بررسی شدند. درصد ریز غده زایی، طول، قطر و وزن تر ریز غده ها با افزایش میزان تریازول مصرفی افزایش پیدا کرد. طول جوانه های رشدیافته روی ریز غده با افزایش میزان تریازول ها کاهش یافت که ناشی از کاهش چشمگیر طول میان گره است. شمار گره ها و برگ ها نیز با افزایش غلظت آنتی ژیبرلین افزایش پیدا کرد. در شاخص های مربوط به ریز غده زایی گیاهان تیمارشده با پاکلوبوترازول و یونی کونازول، عملکرد بهتری نسبت به گیاهان شاهد داشتند که این امر می تواند نشان دهنده ی مؤثر بودن این مواد در ریز غده زایی باشد. با توجه به یافته های اخیر به نظر می رسد استفاده از پاکلوبوترازول و یونی کونازول در افزایش ریز غده زایی و اندازه ی ریز غده ها و کاهش رشد رویشی شاخساره در سیب زمینی رقم آگریا مؤثر باشد.

ارکیده ها یکی از مهم ترین و معروف ترین گیاهان عمومی و موردپسند مردم جهان هستند که در میان آن ها جنس فالانوپسیس بیشترین میزان تولید و فروش را دارد. از مهم ترین چالش های ارکیده ها دشواری افزونش آن هاست. به همین منظور آزمایشی برای افزایش و آسانگری افزونش این گیاه طراحی شد. در آغاز برای تولید کپسول بذر، گل های فالانوپسیس در طی ماه های مختلف سال به صورت دستی گرده افشانی شد و در مرحله ی بعد برای مقایسه ی میانگین درصد جوانه زنی بذرها از سه محیط کشت 1/2 MS، Vacin-Went و Chen استفاده شد و بهترین عملکرد (37/83درصد جوانه زنی) با استفاده از محیط Chen به دست آمد. در مرحله ی بعد شاخه زایی با استفاده از ریز نمونه ی گره های روی ساقه ی گل بررسی شد. بهترین نتیجه با تولید 3/15 گیاهچه به ازای هر گره در محیط MS محتوای 40/4 میلی گرم در لیتر BA و 1 میلی گرم در لیتر NAA به دست آمد. برگ های گیاهچه های به دست آمده از کشت گره برای تولید گیاهچه در محیط Chen و غلظت های مختلف TDZ، BA و NAA کشت شدند و بهترین نتیجه (26/58 پداژه نما (پروتوکورم) به ازای هر ریز نمونه) در تیمار محتوای 3 میلی گرم در لیتر TDZ به دست آمد. در مرحله ی سازگاری، گیاهان به گلخانه منتقل و در دو بستر متفاوت کشت شدند و هریک از گیاهچه های به دست آمده از بذر، گره و برگ بیشترین زنده مانی را در محیط حاوی کوکوپیت + زغال+ پوکه های صنعتی+ خرده های یونولیت (به نسبت1: 1: 2: 4) نشان دادند. همچنین کوتاه ترین دوره ی زمانی از آغاز سازگاری تا گلدهی گیاهچه ها به مدت شانزده ماه و متعلق به گیاهان ناشی از کشت گره های ساقه ی گل بود.

به منظور بررسی روابط بین صفات مؤثر بر وزن میوه در گوجه فرنگی، همبستگی های فنوتیپی و ژنوتیپی صفات کمیتی و ریخت شناختی (مورفولوژیکی) و کیفیت میوه با استفاده از یازده رگه (لاین)، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. نتایج تجزیة واریانس نشان داد اختلاف بین رگه ها برای همة صفات معنی دار بود. نتایج تجزیة همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی نشان داد صفت وزن میوه همبستگی معنی-داری با اغلب صفات داشت. بیشترین مقادیر همبستگی مثبت فنوتیپی و ژنوتیپی بین صفت وزن و قطر میوه به دست آمد. نتایج تجزیة رگرسیون نشان داد صفات قطر میوه و نسبت طول به قطر میوه بیشترین تأثیر را بر وزن میوه در رگه های مختلف گوجه فرنگی داشتند. تجزیة علیت ژنوتیپی نشان داد که طول میوه، شمار برچه و فنول کل به ترتیب بیشترین تأثیر مستقیم و مثبت را روی وزن میوه داشتند و طول میوه به طور غیرمستقیم با درصد مواد جامد کل، قطر میوه، شمار برچه و ضخامت فرابر (پریکارپ) بر وزن میوه تأثیر داشت. تجزیة علیت فنوتیپی نشان داد که به ترتیب صفات ضخامت فرابر میوه، فنول کل و قطر میوه بیشترین تأثیر مستقیم را روی وزن میوه داشتند و ضخامت فرابر میوه به طور غیرمستقیم با طول میوه، قطر میوه و شمار برچه بر وزن میوه تأثیر داشت.

گزانگبین (Astragalus adscendens)متعلق به جنس گون ها و یکی از گونه های پر اهمیت ایران از نظر ارزش دارویی، جنبه های اقتصادی و اجتماعی است. به دلیل قدرت افزایش کم این گیاه با بذر و قلمه، امکان کشت درون شیشه ای این گیاه ارزیابی شد. اثر سه نوع سیتوکینین مختلف (BAP1، KIN2 و Ze3) با غلظت های 5/0، 1، 2 و mg/l 4 در ترکیب با 0 و mg/l 5/0 NAA4 بر پرآوری جوانة انتهایی بررسی شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی انجام شد. شاخساره ها به محیط کشت ریشه زایی حاوی IBA5 و NAA با غلظت های 0، 3/00، 6/0 و mg/l 9/00 از هر کدام منتقل شدند. نتایج نشان داد تأثیر کاربرد سیتوکینین های مختلف و غلظت های استفاده شده از هر کدام و همچنین کاربرد NAA در میزان شاخسارة تولیدشده، شمار برگ و طول شاخساره ها معنی دار بود. بیشترین شاخه زایی (5/8 شاخساره در هر ریزنمونه) به همراه شمار برگ مناسب (4/22 برگ در هر شاخساره) در محیط کشت MS6 حاوی mg/l 4BAPP به دست آمد. همچنین بیشترین مقدار ریشه زایی در محیط کشت MS حاوی mg/l 3/0 از هورمون NAA به دست آمد (100 درصد). بیش از 400 درصد گیاهچه های تولیدشده در گلدان حاوی مخلوط خاک، پیت و پرلیت (1: 1: 1) سازگار شدند.

برای بررسی وضعیت گل دهی، تشکیل میوه چه و میوه در پرتقال تامسون ناول و نارنگی های انشوی سوجی یاما و میاگاوا در شرایط اقلیمی شرق مازندران، آزمایشی به صورت تجزیة مرکب در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه باغ با مدیریت مختلف و در سه سال متوالی با پنج تکرار به اجرا درآمد. شمار گل، میوه چه و میوه ثبت و درصد تشکیل باقی مانده تا برداشت میوه چه و میوه، نسبت به شمار گل محاسبه شد. در همة رقم ها، کمترین شمار گل، میوه چه و میوه و در مقابل، بیشترین درصد تشکیل میوه چه و میوه، در سال سوم مشاهده شد. باغ 3 کمترین شمار گل، میوه چه و میوه و کمترین درصد تشکیل میوه چه و میوه را به خود اختصاص داد. به طور میانگین، رقم میاگاوا بیشترین شمار میوه چه و میوه را داشت. در مقابل، بیشترین درصد تشکیل میوه چه و میوه به رقم سوجی یاما تعلق داشت. پرتقال تامسون با اینکه از نظر تولید گل رتبة اول را داشت ولی شمار و نیز درصد تشکیل میوه چه و میوه در آن، کاهش زیادی نسبت به دو رقم دیگر نشان داد. باتوجه به نتایج، تشکیل گل و میوه در رقم های مختلف نسبت به هم روند همسانی داشتند. همچنین عامل های محیطی و مدیریتی، تأثیر زیادی بر شمار گل، میوه چه و میوه و درصد تشکیل آن ها نشان دادند.

زنجانچکیدهبه منظور بررسی تأثیر زمان برداشت بر وزن میوه، مقدار روغن و باردهی سال آیندة چند رقم زیتون (کنسروالیا، آمیگدالولیا، کاریدولیا، کرونائیکی، آربکین، زرد و روغنی) آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در زمان در قالب طرح پایة کاملاً تصادفی در سه تکرار در سال های 1392 و 1393 در ایستگاه تحقیقات زیتون (طارم-زنجان) اجرا شد. نتایج نشان داد که از بین رقم های مورد آزمایش رقم آمیگدالولیا بیشترین (شمار گل آذین و گل در شاخه، وزن میوه و مقدار روغن در ماده خشک) را داشت. همچنین بیشترین درصد تشکیل (گل کامل، میوة اولیه و میوة نهایی) در رقم آربکین ارزیابی شد. بنا بر نتایج تأثیر زمان برداشت، بیشترین وزن میوه در برداشت سوم مشاهده شد. مقدار روغن در مادة خشک در برداشت پنجم به بیشترین مقدار خود رسید. همچنین تأثیر زمان برداشت بر صفات مربوط به گلدهی و میوه دهی سال آینده نشان داد که بیشترین شمار گل آذین در برداشت چهارم، بیشترین شمار گل در شاخه در برداشت دوم و بیشترین درصد تشکیل (گل کامل، میوة اولیه و میوة نهایی) در برداشت سوم به دست آمد. اثر متقابل زمان برداشت و رقم بر وزن تر میوه، درصد روغن، شمار گل آذین و گل در شاخه و درصد تشکیل گل های کامل، میوة اولیه و میوة نهائی در سطح 1درصد معنی دار شد. با توجه به صفات ارزیابی شده، برداشت میوة زیتون برای تهیة کنسرو اوایل مهرماه و برای استخراج روغن اواخر مهرماه قابل توصیه است.

امروزه از هورمون ها و عناصر غذایی به منظور بهبود رشد رویشی و زایشی در بسیاری از محصولات کشاورزی در جهان استفاده می شود. هدف از انجام این تحقیق، افزایش تشکیل میوه، وزن میوه و در نهایت افزایش عملکرد در راستای بهبود رشد رویشی با استفاده از تیمارهای پوترسین (0، 01/0، 001/0 مولار) و نیترات پتاسیم (0، 2 و 4 درصد) و همچنین اثرهای متقابل آن ها روی درخت میوه به رقم اصفهان بوده است. بدین منظور محلول پاشی روی درختان طی دو مرحله ی نوک سبز و تمام گل به صورت یک آزمایش کرت های خردشده (اسپلیت) فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام شد. مقایسه ی میانگین ها نشان داد تیمارهای پوترسین 01/0 مولار به تنهایی و همراه با نیترات پتاسیم 4 درصد و 2 درصد تأثیر معنی داری در افزایش درصد تشکیل میوه، میانگین وزن میوه و عملکرد داشتند. تیمارهای پوترسین و نیترات پتاسیم سبب افزایش سطح برگ، شاخص سبزینه (کلروفیل) و افزایش طول شاخه ی سال جاری در مقایسه با شاهد شدند. بنا بر نتایج، تیمارهای پوترسین و نیترات پتاسیم با غلظت بالاتر و ترکیب همراه آن ها در بیشتر صفات اندازه گیری شده به عنوان بهترین تیمارها و محلول پاشی در مرحله ی نوک سبز به عنوان بهترین زمان کاربرد در این پژوهش معرفی شد.

ریزازدیادی یکی از روش های رایج افزایش کلون های سیب است. اما بقاء کم و رشد ضعیف این گیاهان پس از انتقال، استفاده ی گسترده از این روش را محدود می کند. میزان موفقیت این روش می تواند با استفاده از عامل های زیستی مانند همزیستی با قارچ ریشه ی آربوسکولار افزایش یابد. در این پژوهش تأثیر همزیستی قارچ ریشه و نوع بستر کشت بر رشد، استقرار بهتر پایه های سیب MM106 و کاهش تلفات گیاهان ریزازدیادی شده در مرحله ی سازگاری بررسی شد. این پژوهش در شرایط گلخانه به صورت فاکتوریل با دو عامل قارچ ریشه در چهار سطح (Glomus inrtraradices، Glomus mosseae، G. mosseae + G. intraradices و شاهد) و بستر کشت در سه سطح (پیت ماس، پرلیت و مخلوطی از هر دو) در قالب طرح کامل تصادفی در چهار تکرار انجام شد. پس از پانزده هفته برخی ویژگی ها ارزیابی شد. نتایج نشان داد که همزیستی با قارچ ریشه و به ویژه گونه ی Glomus inrtraradic ارتفاع، شمار برگ، وزن تر و خشک ریشه، سبزینگی و عناصر فسفر، روی و آهن را افزایش داد. به طوری که ارتفاع و وزن تر ریشه در گیاهان تلقیح شده با Glomus inrtraradices به ترتیب 63/1 و 91/11 برابر نسبت به گیاهان شاهد افزایش داشت و نیز بیشترین میزان ویژگی های اندازه گیری شده (به جز سطح برگ) در همزیستی قارچ ریشه و بستر پیت ماس مشاهده شد.

کیفیت خوراکی، بازارپسندی، مواد جامد محلول، اندازه و رنگ گیری میوة شلیل تحت تأثیر شدت و میزان نور مستقیم خورشید قرار دارد. به طورمعمول میوه های نواحی بیرونی درخت نور کافی دریافت کرده و رنگ مناسبی به خود می گیرند اما میوه های موجود در قسمت میانی و پایینی درخت که به دلیل سایه اندازی برگ های بالایی نور کمتری دریافت می کنند رنگ و کیفیت مناسبی نداشته و بازارپسندی مطلوبی ندارند. به منظور بهبود کیفیت میوه هایی که در وسط و پایین تاج پوشش درخت قرار دارند، پژوهشی با استفاده از خاکپوش (مالچ) های بازتاب کنندة آلومینیومی و پلی اتیلنی سفید و شفاف در یکی از باغ های تجاری شلیل در شهر ساری انجام شد. صفات موردنظر در دو بخش بیوشیمیایی شامل آنتوسیانین، پاداکسنده (آنتی اکسیدان)، مواد جامد محلول، اسیدیته، فنول و ریخت شناختی (مورفولوژیکی) شامل وزن کل، وزن گوشت میوه، وزن هستة میوه، سفتی، حجم و قطر میوه ارزیابی شدند. بر پایة نتایج به دست آمده میزان نور بازتاب شده از خاکپوش های بازتابندة آلومینیومی و پلی اتیلنی باعث افزایش بهتر نفوذ نور به درون شاخساره شدند. افزایش نور تأثیر معنی داری بر وزن میوه، وزن گوشت، قطر میوه، آنتوسیانین، پاداکسنده و فنول میوه ها داشتند. در مقایسة کارایی خاکپوش های بازتابندة آلومینیومی در رنگ گیری، افزایش قند، افزایش وزن و میزان فنول میوه بیشتر از خاکپوش های بازتابندة پلی اتیلنی بوده است. به طورکلی نتایج این بررسی ها نشان داد که می توان از خاکپوش های بازتابنده برای بهبود میوه هایی که برای افزایش کیفیت به دریافت نور مستقیم خورشید وابسته اند استفاده کرد.

ریشه زایی قلمه ها یکی از فرآیندهای اساسی و کاربردی در افزایش گیاهان چوبی به ویژه زیتون است. این امر انتخاب درختان برتر با ساختار ژنتیکی مطلوب را امکان پذیر می کند. تشکیل ریشه های نابجا مرحله ی کلیدی در ریشه زایی به شمار می آید. لذا، شناسایی ژن های درگیر در این فرآیند ضروری است. در این تحقیق، برای نخستین بار ژن های importin بر پایه ی تطابق داده های ناقص نخستین نقشه ی ژنتیکی زیتون و صفات دخیل در ریشه زایی شناسایی شدند. به طور عموم ژن های این خانواده به ورود و خروج ماکرومولکول ها از راه منافذ هسته کمک می کنند. الگوی بیان ژن های importin با روش qRT-PCRR در نتاج ناشی از تلاقی دو ژنوتیپ با ریشه زایی متوسط در دوره های مختلف زمانی پس از قلمه گیری نشان داد که بیان این ژن ها در نتاج با ریشه دهی پایین نسبت به نتاج با ریشه دهی بالا افزایش می یابد، که این تفاوت بیانی در ژن importin2 ملموس تر است. دراین ارتباط، پیشنهاد می شود که ایمپورتین ها به احتمال پروتئین های بازدارنده ی ریشه زایی را وارد یاخته می کنند و بنابراین به منظور استفاده ی کاربردی از این ژن ها برای انتخاب قلمه های زیتون با ریشه زایی بالا و پایین در مراحل اولیه ی رشد، نیاز به آزمایش های تکمیلی ضروری به نظر می رسد.

به منظور بررسی تحمل و سازگاری به تنش خشکی در پانزده توده ی گشنیز (Coriandrum sativum L. ) بومی ایران، سه آزمایش به طور جداگانه در شرایط کشتزار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. در آزمایش های اول، دوم و سوم به ترتیب توده های گشنیز در معرض آبیاری معمولی، تنش یک باره و تنش تدریجی قرار گرفتند. در این تحقیق شمار هفده صفت پدیدشناختی (فنولوژیکی)، ریخت شناختی (مورفولوژیکی) و فیزیولوژیکی اندازه گیری شد. نتایج تجزیه ی واریانس مرکب چندمتغیره و تک متغیره اختلاف معنی دار بین آزمایش ها و توده ها را از لحاظ تحمل به تنش خشکی نشان دادند. نتایج مقایسه ی میانگین کل آزمایش ها به روش کمترین اختلاف های معنی دار، برای بیشتر صفات تفاوت معنی داری را بین آزمایش ها نشان داد. بیشترین تأثیر تنش خشکی بر عملکرد میوه بود. نمودار های سه بعدی مربوط به شاخص میانگین هندسی بهره وری برای عملکرد و میزان اسانس های میوه نشان داد که توده ی شماره ی 10 می تواند برای تولید میوه و اسانس در مناطق با خشکی انتهای فصل توصیه شود. بیشترین میزان وراثت پذیری عمومی در آزمایش اول برای شمار میوه در هر بوته و در دو آزمایش همراه با تنش برای صفت شاخص برداشت مشاهده شد. با در نظر گرفتن وراثت پذیری و درصد پیشرفت ژنتیکی مورد انتظار در صفات شمار و عملکرد میوه، تولید رقم دورگ (هیبرید) برای بهبود این صفات می تواند پیشنهاد می شود.

سیب یکی از مهم ترین درختان میوة دانه دار در جهان است و توسعة باغ ها روی پایه های رویشی از اولویت های کشور است. به منظور دستیابی به پایه های رویشی سیب سازگار با شرایط خاک کشور، تلاقی های هدفمندی بین ژنوتیپ های سیب پاکوتاه بومی ایران (آزایش اصفهان و مربایی مشهد) به عنوان والد مادری و پایه های رویشی (M9، M27 و B9) به عنوان والد پدری، از سال1384 لغایت سال1387 انجام گرفت. ارزیابی های مقدماتی نتاج ناشی از تلاقی ها و گرده افشانی آزاد برای گزینش پایة رویشی سیب با قابلیت افزایش رویشی آسان و همچنین مقاومت ظاهری به شتة مومی انجام گرفت. از مجموع 3032 دانهال، شمار 218 ژنوتیپ با قابلیت افزایش رویشی آسان و مقاومت ظاهری نسبت به شتة مومی انتخاب شدند. پس از غربال ثانویه در گلخانه با قلمه های خشبی و سامانة پاگرما (Bottom heat)، شمار سیزده ژنوتیپ آسان ریشه زا با شمار و طول ریشه و حجم پینه (کالوس) زایی بیشتر، انتخاب شدند. داده های به دست آمده نشان داد که در میان ترکیب تلاقی ها، نتاج مربوط به ترکیب رقم آزایش اصفهان و پایه هایM9، B9و M27 دارای قابلیت ریشه زایی مناسب و نتاج ترکیب رقم مربایی مشهد با پایه های تجاری یادشده، قابلیت ریشه زایی ضعیف تری از خود نشان دادند. نسبت شمار ریشه های اصلی به شمار ریشه های افشان در نتاج گرده افشانی آزاد ژنوتیپ های ایرانی بیشتر از پایه های خارجی بود. این صفت بر استقرار مناسب پایه در خاک و مقاومت به تنش خشکی اهمیت زیادی دارد و نشان دهندة سازگاری بیشتر این پایه های بومی با شرایط و محدودیت های خاکی کشور است.

به منظور ارزیابی تأثیر نوع پایه، پیوندک و برخی روش های چوپیوند و کوپیوند در افزایش نهال انار و دست یابی به بهترین روش پیوند انار، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح کامل تصادفی در اسفندماه 1391 در گلخانة دانشگاه ولی عصر(عج) رفسنجان اجرا شد. عامل ها شامل پایه، پیوندک، روش پیوند و زمان بود. رقم های پوست قرمز علی آقایی، گرچ داداشی و گرچ شهوار به عنوان پایه، رقم های رباب نی ریز و خفر جهرم به عنوان پیوندک و از پیوندهای اسکنه و تراشه ای به عنوان روش پیوند استفاده شد. صفات رویشی مورداندازه گیری 60، 120 و 180 روز پس از پیوند بررسی شد. نتایج نشان داد روش پیوند بر درصد گیرای پیوند و گیاهان پیوندی باقی مانده در انار تأثیرگذار بود به طوری-که روش پیوند اسکنه گیرایی بالاتری نسبت به روش پیوند تراشه ای داشت ولی پایه و پیوندک های مورداستفاده بر درصد گیرایی و گیاهان پیوندی باقی مانده تأثیری نداشت. فراسنجه (پارامتر)های رویشی در همة ترکیب های پیوندی در زمان 180 روز پس از پیوند نسبت به دو زمان دیگر بیشترین میزان را داشتند. میزان ترکیبات فنلی پایه و پیوندک با درصد گیرایی و گیاهان پیوندی باقی مانده همبستگی منفی داشت. درنهایت پیوند اسکنه در روش قلمة پیوند برای افزایش انار و تغییر رقم توصیه می شود.

این پژوهش به منظور بررسی تأثیر زمان کاربرد کود اوره و خاکپوش پلاستیکی سفید بر گلدهی و اجزاء عملکرد دو رقم توت فرنگی پاروس و کوئین الیزا در شرایط مزرعه انجام گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در شرایط کاشت با خاکپوش یا بدون خاکپوش و کود دهی اوره (به میزان 3 گرم برای هر بوته) در چهار زمان (هفته های اول تا چهارم شهریورماه) و در دو رقم توت فرنگی با سه تکرار اجرا شد. پس از اعمال تیمارها در مهرماه میزان کربوهیدرات های محلول کل و پروتئین های محلول کل برگ اندازه گیری شدند. در فصل بهار شمار گل آذین، شمار گل در گل آذین، شمار گل در گیاه، شمار میوه در گیاه، میانگین وزن میوه و عملکرد ارزیابی شدند. میزان کربوهیدرات های محلول کل و پروتئین های محلول کل در اثر کاربرد کود اوره در هفتة سوم و چهارم شهریور و خاکپوش به طور معنی داری افزایش یافتند که این افزایش منجر به افزایش معنی دار شمار گل آذین و گل در گیاه در بهار سال بعد شد و در نهایت شمار میوه و عملکرد را به طور معنی داری افزایش دادند. به طورکلی شمار گل و میوه در هر گیاه در رقم پاروس بیشتر از رقم کوئین الیزا بود ولی عملکرد و میانگین وزن میوه در رقم کوئین الیزا بیشتر از رقم پاروس بود. این نتایج نشان داد که کاربرد کود اوره در هفتة سوم و چهارم شهریور همراه با کاربرد خاکپوش پلاستیکی سفید می تواند به افزایش تولید میوه در توت فرنگی منجر شده و عملکرد را افزایش دهد.

به منظور ریزازدیادی چهار پایة پر رشد گلابی شامل پایه های کنجونی، Pyrus betulifolia، درگزی و پایة Gh1 اثر چند محیط کشت پایه (MS، QL و QL تغییریافته)، سایتوکینین و اکسین بر میزان باززایی، پرآوری و ریشه زایی آن ها در شرایط درون شیشه ای در مؤسسة تحقیقات اصلاح و تهیة نهال و بذر کرج بررسی شد. نتایج نشان داد در بین محیط های کشت پایه، بیشترین میزان پرآوری برای همة پایه ها، در محیط کشت QL مشاهده شد. در بین پایه های گلابی، پایة Gh1 در هر دو محیط کشت QL و QL تغییریافته، باززایی مطلوبی را نشان داد. نتایج مربوط به پرآوری ریزنمونه ها در غلظت های 1 و 2 میلی گرم در لیتر BAP و 0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر 2ip نشان داد، بیشترین پرآوری در غلظت 1 میلی گرم در لیتر BAP به دست آمد، اما با اضافه کردن 2ip به محیط کشت، تأثیر معنا داری بر پرآوری ریزنمونه ها نداشت. همچنین درصد ریشه زایی پایه ها با استفاده از غلظت های مختلف IBA نشان داد که بیشینه ریشه زایی در غلظت 1 میلی گرم در لیتر IBA به دست آمد. ارزیابی درصد ریشه زایی در دو محیط کشت حاوی آگار و پرلایت نشان داد که بیشترین ریشه زایی پایه-ها به غیراز پایة P. betulifolia، در محیط کشت حاوی پرلایت به دست آمد. درمجموع به منظور موفقیت در ریزازدیادی پایه های یادشده در شرایط درون شیشه ای استفاده از محیط کشت QL حاوی BAP (1 میلی گرم در لیتر) برای پرآوری مطلوب و تیمار 1 میلی گرم در لیتر IBA در شرایط پرلیت برای ریشه زایی مطلوب، قابل توصیه است.

این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی برخی از تمشک های سیاه خاردار اهلی و وحشی با استفاده از صفات ریخت شناختی (مورفولوژیکی) در کلکسیون دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری انجام شد. نتایج پژوهش تنوع بالایی را برای صفات گلدهی، زمان رسیدن میوه و حجم آب میوه نشان داد. نژادگان های وحشی و اهلی تفاوت معنا دار در صفات برگ، گل، شمار خار، میوه و وزن تر بذر نشان دادند. بنا بر نتایج همبستگی صفات به احتمال دلیل به نژادگران در انتخاب نمونه های اهلی شدة (وارداتی) تمشک با شمار بیشتر خار نسبت به نمونه های وحشی می تواند متکثر از همبستگی مثبت و معنادار شمار خار با قطر گل، شکل، وزن تر، حجم آب میوه و وزن تر بذر یا همبستگی منفی و معنادار آن با زمان گلدهی بوده باشد. بر پایة نتایج به دست آمده از تجزیه به عامل ها و تجزیة دوبعدی مبتنی بر عامل های اصلی شامل گلدهی و کمیت میوه، نمونه های تمشک وحشی از اهلی جدا شده و نمونه های اهلی برتر معرفی شدند. نتایج تجزیة خوشه ای مربوط به نژادگان های وحشی تمشک، امکان دسته بندی جداگانة سه گروه را در این نوع تمشک فراهم کرد که شامل نمونه های همسان با گونه های شناسایی شده توسط گیاه شناسان، تمشک های خویشاوند با آن ها و تمشک های کامل متفاوت از آن ها بر پایة صفات رویشی بودند.