پیاورد سلامت
سال:1395 | دوره:10 | شماره:ویژه نامه |تعداد مقالات:14

زمینه و هدف: با توجه به ارتباط سلامت محیط کار بر روی کارکنان و با عنایت به فقدان برنامه ریزی مناسب جهت شناسایی و کنترل عوامل زیان آور شغلی، ایجاد شناسنامه سلامت محیط کار ضروری است. هدف این پژوهش طراحی شناسنامه ای است که دربردارنده تمام اطلاعات مربوط به سلامت محیط کار کارکنان بخش اداری یکی از وزارت خانه های دولتی است تا بتواند در فواصل زمانی مشخص بروز گردد.روش بررسی: پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش، توصیفی و از نوع پژوهش های پیمایشی و مطالعات مشاهده ای بود که در زمستان 93 در 100 ایستگاه کاری که به صورت تصادفی در یک سازمان دولتی انتخاب شدند، از طریق طراحی فرم شماره یک شامل اطلاعات ساختمان محل کار، و شماره دو شامل اطلاعات بهداشتی ایستگاه کاری، انجام گرفت. برای جمع آوری اطلاعات هر ایستگاه کاری از دستگاه های سنجش نور، صدا، دما، تهویه و پرتوها و نیز انجام مصاحبه با کارکنان استفاده شد. برای تحلیل داده های به دست آمده از نظرات کارشناسی چهار تن از کارشناسان بهداشت محیط، عمومی و حرفه ای و عمران استفاده شد.یافته ها: با استفاده از اطلاعات به دست آمده در این پژوهش، شناسنامه سلامت محیط کار طراحی و مشخص شد که با استفاده از این شناسنامه می توان به استاندارد سازی محیط کاری کارکنان اداری، ایجاد یک بانک اطلاعاتی از اطلاعات مرتبط با سلامت محیط کار دستیابی پیدا کرد.نتیجه گیری: با استفاده از نتایج این پژوهش، شناسنامه سلامت محیط کار و رویه مدیریتی استاندارد برای بازدیدهای بهداشتی از محیط کاری کارکنان اداری طراحی گردید.

زمینه و هدف: بیش از چهل سال است که خدمات سلامت روان از راه دور به عنوان ابزاری موفق در زمینه های مختلف از قبیل: درمان و مداخلات پیشگیرانه مورد استفاده قرار می گیرد. این پژوهش با هدف تعیین دیدگاه صاحبنظران حوزه مدیریت اطلاعات سلامت و متخصصان بهداشت روان در خصوص خدمات سلامت اعصاب و روان از راه دور برای جانبازان انجام شده است.روش بررسی: این مطالعه توصیفی- مقطعی در سال 1392 انجام گرفت. جامعه پژوهش، شامل: متخصصان بهداشت روان شاغل در بیمارستان های روان پزشکی جانبازان شهر تهران و صاحب نظران رشته مدیریت اطلاعات سلامت بود. گردآوری داده ها از طریق پرسش نامه خود ساخته انجام گرفت که روایی آن توسط گروه خبرگان و پایایی پرسش نامه مزبور از طریق روش آزمون-بازآزمون به تایید رسید. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفت.یافته ها: یافته ها نشان داد که در بخش تاثیر خدمات سلامت روان از راه دور، متخصصان سلامت روان برای تاثیر کاهش هزینه های سفرهای درمانی میانگین 4.37، و برای امکان جایگزینی خدمات سلامت روان از راه دور با درمان های حضوری، کمترین رتبه میانگین 2.68 را در نظر گرفتند.نتیجه گیری: در شرایطی که دسترسی به مراقبت های حضوری دشوار باشد، خدمات سلامت روان از راه دور می تواند به عنوان جایگزین مناسب جهت ارائه خدمات مراقبت های مورد نیاز جانبازان به کار گرفته شود. لذا پیشنهاد می شود نهادهای ذیربط و مدیران نظام سلامت اقدامات جدی تری جهت پیاده سازی این خدمات برای جانبازان انجام دهند.

زمینه و هدف: منظور کردن عناصر مدیریت دانش شامل دسترس پذیری، خلق، و انتقال دانش در وب سایت کتابخانه های دیجیتالی دارای اهمیت بسیاری است و باعث کارایی بهتر آن ها می شود. لذا این مقاله با هدف شناسایی و تعیین میزان به کارگیری معیارهای مدیریت دانش در وب سایت های کتابخانه های دیجیتالی منتخب در ایران تهیه و تدوین شده است.روش بررسی: این پژوهش از نوع پیمایشی توصیفی و با هدف کاربردی بود. گردآوری داده ها بر اساس چک لیست مبتنی بر مدل دسترس پذیری، خلق و انتقال دانش صورت گرفت. جامعه آماری این پژوهش شامل وب سایت 7 کتابخانه دیجیتالی نور، پیام نور، مجلس شورای اسلامی، تبیان، دید، آستان قدس رضوی و کتابخانه دیجیتالی ملی ایران در کشور بود که بر اساس در دسترس بودن انتخاب شد.یافته ها: میزان به کارگیری معیارهای مدیریت دانش در وب سایت کتابخانه های دیجیتالی منتخب در حد متوسط بود و معیار دسترسی به وب سایت بیشترین و مشارکت آنلاین کمترین میزان را به خود اختصاص داد. کتابخانه دیجیتالی تبیان با رعایت 56 درصد از این معیارها رتبه اول را در میان 7 کتابخانه دیجیتالی ایران کسب کرد.نتیجه گیری: نتایج به دست آمده نشان داد که معیارهای مدیریت دانش در این وب سایت ها به طور مطلوبی به کار گرفته نشده اند که از ناسازگاری آن ها با اصول، ضوابط و استانداردها سرچشمه می گیرد. بنابراین، طراحان کتابخانه های دیجیتالی می توانند با آگاهی از نیازهای کاربران و توجه کافی برای به کارگیری این معیارها، در ارتقا وب سایت ها و افزایش کیفیت خدمات کتابخانه های دیجیتالی، موثر واقع شوند.

زمینه و هدف: درک اولویت های سیاست گذاری سلامت زنان کارگر یکی از مهمترین چالش های مدیریت سلامت در کشور است. هدف این مطالعه اولویت بندی سیاست ها در بهبود رفتارهای ارتقادهنده سلامت زنان کارگر بود.روش بررسی: این مطالعه به شیوه تلفیقی متوالی کیفی-کمی در سال 1392 صورت گرفت. بخش کیفی در قالب بحث گروهی متمرکز با نمونه گیری هدفمند با حداکثر تنوع انجام شد. در بخش کمی ابزار مطالعه طراحی و روان سنجی گردید. سپس در مطالعه تجربی با نمونه گیری تصادفی، ابزار بصورت پیش آزمون در گروه 70 نفری (35 نفر مداخله، 35 نفر شاهد) زنان کارگر استفاده شد. پس از مداخله آموزشی در گروه مداخله، نتایج در پس آزمون با گروه شاهد مقایسه گردید.یافته ها: بر پایه تحلیل محتوای مصاحبه ها، عبارات ابزار پژوهش طراحی گردید. متوسط شاخص روایی محتوای ابزار 0.93 بود. نتایج روایی سازه تاییدی ابزار به صورت CFI=0.97، GFI=0.95، IFI=0.96، NNFI=0.98،  RMSEA=0.05 و NFI=0.97بود. روایی ملاکی ابزار با ابزار ملاک (HPLP-2) با r=0.601 برابر P<0.001 بود. ضریب آلفای کرونباخ پرسش نامه برای عوامل ابزار 0.93-0.75، و تفاوت آماره آزمون ویلکاکسون برای عوامل ابزار در فاصله زمانی دو هفته معنی دار نبود (P>0.05) و ابزار مذکور دارای ثبات بود. بنابراین ابزار با 100 عبارت، معتبر و پایا گردید. پس از مداخله آموزشی، میانگین امتیازات نگرش، هنجار فردی، درک کنترل رفتار، خودکارآمدی، قصد و رفتار نسبت به رفتارهای ارتقادهنده سلامت در گروه مداخله افزایش یافت. بیشترین تفاوت میانگین در حیطه خودکارآمدی بود.نتیجه گیری: باتوجه به شرایط کار و موانع بسیار فردی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی در زنان کارگر توجه ویژه و سیاست گذاری برنامه های سلامت خاص این گروه ضروری می باشد.

زمینه و هدف: کار و یادگیری بین حرفه ای در حیطه علوم پزشکی که در آن تیمی متشکل از حرفه ها گوناگون در کنار هم هدف مشترکی را دنبال می کنند، اجتناب ناپذیر است. آمادگی دانشجویان پزشکی برای مشارکت در فعالیت های بین حرفه ای و توجه به این فعالیت ها در برنامه درسی دوره پزشکی به ارتقاء آموزش بین حرفه ای می انجامد. هدف این مطالعه تعیین میزان پایایی و روایی نسخه فارسی شده پرسش نامه «آمادگی برای یادگیری بین حرفه ای Parsell” و Bligh است.روش بررسی: پرسش نامه پیشگفت به فارسی ترجمه شد و برای تعیین روایی صوری و محتوایی در اختیار 10 نفر از صاحب نظران قرار گرفت و بر اساس نظرات آن ها تغییرات لازم در ترجمه فارسی اعمال گردید و نهایی شد. برای تعیین پایایی، پرسش نامه در دو مرحله در اختیار 40 نفر از دانشجویان سال آخر رشته پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران قرار گرفت. سپس نمرات کسب شده در این دو مرحله با استفاده از روش آزمون- باز آزمون، و آزمون آلفای کرونباخ با هم مقایسه شدند.یافته ها: روایی محتوایی پرسش نامه با استفاده از نظرات کسب شده از صاحب نظران تایید شد. 30 نفر (75%) از شرکت کنندگان، پرسش نامه را در دو مرحله تکمیل نمودند. پایایی کل پرسش نامه با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر 0.92 محاسبه شد. ضریب همبستگی درون حیطه ای هر سه حیطه پرسش نامه، بالای 0.7 به دست آمد.نتیجه گیری: نسخه فارسی شده این پرسش نامه از روایی و پایایی بالایی برخوردار است و می توان از آن جهت تعیین میزان آمادگی دانشجویان برای یادگیری بین حرفه ای استفاده نمود.

زمینه و هدف:لازمه نیل به فهم صحیح معانی و مقاصد روایات، علاوه بر ضوابط کلی فهم کلام بشری، بکارگیری قوانین و ضوابط مشخصی است که از آن به «روش مندی فهم روایات» تعبیر می شود. اصل روش مندی فهم روایات در تقابل با نظریه کسانی است که معتقدند، نباید فهم متن را فرایند دستیابی به مراد متن ازطریق فهم روشمند دانست (هرمنوتیک فلسفی)، بلکه مفسر همواره با فهمی پیشین با متن مواجه شده و بدنبال آشکار ساختن پیش فهمی است که درباه متن داشته است.روش بررسی: در این مقاله به روش کتابخانه ای و جستجو در پایگاه های اطلاعاتی مختلف به شناسایی، بررسی و تحلیل منابع مختلف پرداخته شد.یافته ها: ارجاع مخاطبین به افراد خاص از سوی اهل بیت علیهم السلام، جهت نیل به معنا و مراد صحیح و قانونمند روایات، بهترین گواه بر ضرورت روشمندی فهم روایات و از جمله روایات طبی است.نتیجه گیری: دلایل اثبات اصل فوق به عنوان مبنای ورود به فهم روایات را باید از یک سو در ویژگیهای درونی و بیرونی نفس روایات اعم از «وجود مراتب مختلف معنایی»، «تشابه»، «نسخ»، «اطلاق» و دیگر خصوصیاتی مانند آن جستجو کرد، و ازسوی دیگر به دلایل نقلی یعنی روایاتی برگرداند که به صراحت روش مندی فهم در این دسته از متون دینی را مورد تایید قرار می دهد. روایات، بیانگر منطق فهم است که شامل روایاتی چون «عرضه متشابهات بر محکمات»، «عرضه روایات بر آیات و سنت قطعی» می شود. علاوه بر این، روایات دال بر بهره گیری اهل بیت از اصول و قواعد فهم عرفی ازجمله دلایل مذکور است.

زمینه و هدف: اولین قدم جهت کاهش دوز دریافتی بیماران می تواند در مرحله تجویز آزمون های پرتونگاری برداشته شود. از آنجایی که آزمون های رادیولوژیک توسط پزشکان درخواست می گردد، لذا این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی پزشکان از خطر آزمون های پرتونگاری انجام گرفت.روش بررسی: این مطالعه توصیفی - تحلیلی به صورت مقطعی بر روی 160 نفر از پزشکان عمومی و متخصص در بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران در سال 1392 انجام گرفت. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته ای بود که در آن براساس تخمین دوز دریافتی در آزمون رادیوگرافی ساده کف دست و قرار دادن آن به عنوان یک واحد پرتودهی، آگاهی پزشکان در مورد دوز دریافتی بیماران در آزمون های پرتونگاری تشخیصی مورد بررسی قرار گرفت. روایی پرسش نامه به تایید 5 نفر از متخصصان گروه رادیولوژی و 2 نفر از اعضای هیئت علمی فیزیک پزشکی دانشگاه قرار گرفت و برطبق آزمون آلفای کرونباخ پایایی پرسش نامه برابر 0.8 به دست آمد.یافته ها: بیشتر پزشکان عمومی و متخصص تخمین درستی از دوز دریافتی بیماران در آزمون رادیوگرافی کف دست نداشتند و بیشتر آنها دوز دریافتی بیماران در آزمون های پرتونگاری را کمتر از حد معمول تخمین زدند. همچنین نتایج نشان داد که به ترتیب 48 و 53.5 درصد از پزشکان عمومی و متخصص با واحدهای دوز جذبی آشنایی داشتند.نتیجه گیری: آموزش به پزشکان در زمینه دوزهای رسیده به بیماران در آزمون های رادیولوژیک می تواند اقدام موثری در جهت کاهش دوز رسیده به بیماران باشد.

زمینه و هدف: ایمنی بیمار از اجزاء بسیار مهم کیفیت مراقبت های سلامت محسوب می شود و برای هر نظام مراقبت سلامتی که در پی بهبود کیفیت است اولویت دارد. این مطالعه با هدف تعیین نگرش پرستاران درخصوص ایمنی بیمار در بخش های اورژانس و مراقبت های ویژه بیمارستان های منتخب دانشگاه علوم پزشکی تهران انجام شد.روش بررسی: مطالعه مقطعی حاضر در سال 1392 انجام شد. 237 نفر از پرستاران شاغل در دو بخش اورژانس و مراقبت های ویژه هفت بیمارستان دانشگاه علوم پزشکی تهران از طریق پرسش نامه نگرش ایمنی که روایی و پایایی آن به تائید رسیده بود، مورد بررسی قرار گرفتند. داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و با استفاده از آزمون های آنوا و اسپیرمن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: 24 درصد افراد مورد مطالعه نمره ایمنی ضعیف و نامناسب، 49 درصد نمره ایمنی قابل قبول و 27 درصد نمره ایمنی بسیار خوب و عالی به بخش شاغل در آن دادند. بالاترین امتیاز به بعد شناخت استرس، و پایین ترین امتیاز نیز به بعد ادراک مدیریت اختصاص داشت. تفاوت معناداری در دیدگاه پرستاران اورژانس و مراقبت های ویژه با ابعاد مختلف نگرش ایمنی بیمار مشاهده نشد. همه ابعاد پرسش نامه به جز بعد شناخت استرس، دارای همبستگی معناداری با دو پیامد مورد مطالعه بودند و مقدار آن بین r=0.01 تا  r=0.37قرار داشت.نتیجه گیری: نیاز به درک عمیق نسبت به جو و فرهنگ ایمنی در بیمارستان از جانب سیاست گذاران در اجرای این خط مشی ها از سوی مدیران اجرایی در بیمارستان ها جهت نائل شدن به اثربخشی بالا در ارائه خدمات بالینی لازم و ضروری است.

زمینه و هدف: بررسی نظام مند شکایات یکی از اجزای حاکمیت بالینی است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اجرای برنامه حاکمیت بالینی بر روند شکایات بیماران در بیمارستان های دولتی شیراز انجام شد.روش بررسی: این مطالعه از نوع پژوهش های کاربردی بود که به صورت توصیفی- تحلیلی در شیراز انجام شد. جامعه آماری شامل بیمارستان های دولتی شیراز بود که تعداد 10 بیمارستان جهت مطالعه انتخاب شدند. در این مطالعه پرونده های شکایت بیماران از بیمارستان های شهر شیراز در طی 5 سال مورد بررسی قرار گرفت. از چک لیست معاونت درمان وزارت بهداشت به عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. مستندات جمع آوری شده وارد نرم افزار SPSS نسخه 21 شد و با استفاده از آمار توصیفی و آزمون Chi- square مورد تحلیل قرار گرفت.یافته ها: تعداد شکایات ثبت شده در یک دوره 5 ساله روند افزایشی داشت و در طول اجرای این برنامه تعداد 1905 شکایت ثبت گردید. 60.5 درصد از شکایات توسط خانواده افراد صورت گرفته است. رابطه معنی داری بین شکایات ثبت شده با بخش های بیمارستان (P=0.000) و جنسیت (P=0.000) وجود دارد. در هر دو گروه جنسی و در تمام بخش های بیمارستان، تعداد شکایت از کیفیت پایین خدمات و برخورد نامناسب کارکنان بالاتر از دیگر شکایت ها بود.نتیجه گیری: با توجه به افزایش تعداد شکایات در یک دوره 5 ساله پیشنهاد می شود تا جهت کاهش تعداد شکایت ها به مواردی همچون بهبود ارتباط بین پزشک و بیمار، رعایت اخلاق پزشکی، کاهش روابط مالی بین پزشک و بیمار و افزایش دانش و مهارت های علمی و فنی پزشکان توجه شود.

زمینه و هدف: امروزه با توجه به نقش اطلاعات صحیح در تصمیم گیری ها، طراحی یک سیستم هزینه یابی و محاسبه صحیح بهای تمام شده خدمات، از اهمیت خاصی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف برآورد و محاسبه بهای تمام شده تربیت دانشجو در دانشکده پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران به روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت انجام شده است.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- کاربردی بود. هزینه های مصرف شده در دانشکده در سال مالی 1391 با اهتمام بر طبقه بندی هزینه ها، و هزینه تمام شده با روش هزینه یابی بر مبنای فعالیت ها مورد بررسی قرار گرفت. هزینه های مورد محاسبه بعد از شناسایی به کانون هزینه تخصیص، هزینه های انباشته شده در مراکز هزینه، متناسب با مبنای پایه تسهیم شده به هریک از خدمات ارائه شده نسبت داده شد و از طریق نرم افزار Excel 2010 مورد محاسبه قرار گرفت.یافته ها: هزینه تمام شده تربیت دانشجو در مجموع در مقطع دکتری به طور میانگین 118,312,679 ریال، به عنوان بالاترین مقدار، و مقطع کارشناسی ارشد در رتبه دوم با مبلغ 76,714,824 ریال و نهایتا هزینه تمام شده تربیت دانشجو در دوره کارشناسی با رقم 42,312,537 به عنوان کمترین مقدار بدست آمده، گزارش گردید.نتیجه گیری: نظام هزینه یابی بر مبنای فعالیت ها، مدل جدیدی است که می تواند با انعطاف پذیری کامل موجب بازسازی نظام مالی دانشگاه ها شود تا مدیران این سازمان ها بتوانند بر مبنای اطلاعات بدست آمده تصمیمات درستی اتخاذ کنند.