مجله روانپزشکی و روانشناسی بالینی ایران
سال:1385 | دوره:12 | شماره:2 (پیاپی 45) |تعداد مقالات:16

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تهیه جدول هنجار برای پرسش نامه شادکامی آکسفورد در دانشجویان دانشگاه های اصفهان انجام شده است. مواد و روش کار: در این پژوهش 727 نفر از دانشجویان دانشگاه های اصفهان به روش نمونه گیری تصادفی- طبقه ای انتخاب شده، با پرسش نامه شادکامی آکسفورد بررسی شدند. داده ها به کمک روش های آمار توصیفی و رسم نمودار ارایه شدند. یافته ها: نمره های به دست آمده به رتبه درصدی، Z و T تبدیل شده، سپس جدول هنجار درصدی و استاندارد برای دانشجویان تهیه گردید. نتیجه گیری: پرسش نامه شادکامی آکسفورد از روایی و پایایی مناسبی برخوردار است و برای سنجش شادکامی دانشجویان سودمند است.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی روش مداخله ای تغییر شیوه زندگی بر کاهش ناسازگاری همسران (زن و شوهرها) انجام شده است.مواد و روش کار: در یک بررسی آزمایشی، نخست وضعیت سازگاری زناشویی450 زن و شوهر که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شده بودند، به کمک پرسش نامه انریچ بررسی شد. سپس 80 زن و شوهر از بین آنهایی که بیشترین ناسازگاری زناشویی را داشتند انتخاب و به تصادف در دو گروه آزمایشی و گواه جای داده شدند. سپس روش مداخله ای تغییر شیوه زندگی به مدت 15 ساعت طی 10 جلسه 90 دقیقه ای بر روی گروه آزمایشی اجرا و پس از آن دوباره میزان سازگاری زناشویی در هر دو گروه بررسی شد. برخی اطلاعات لازم به کمک پرسش نامه سنجش شیوه زندگی گردآوری گردیدند. داده ها به کمک آزمون t تحلیل شدند.یافته ها: یافته ها نشان دادند که روش مداخله ای تغییر شیوه زندگی موجب کاهش ناسازگاری زناشویی به ترتیب در ابعاد موضوعات شخصی، مدیریت مالی، حل کشمکش و روابط جنسی می شود. میانگین نمرات دو گروه در پس آزمون تفاوت معنی دار نشان دادند (p<0.05).نتیجه گیری: به کارگیری روش مداخله ای شیوه زندگی موجب کاهش برخی ابعاد ناسازگاری در همسران می شود.

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش تنش زدایی بر پایه نظریه خودکارآمدی در بهداشت روانی زنان باردار انجام شده است.مواد و روش کار: در این کارآزمایی بالینی، 110 زن در نخستین بارداری خود که دارای اضطراب متوسط به بالا بودند، در دو گروه آزمایش و گواه بررسی شدند. گروه آزمایش افزون بر مراقبت های معمول درمانگاه بارداری از آموزش تنش زدایی، بر پایه خودکارآمدی بهره گرفتند و گروه گواه تنها از مراقبت های عادی دوران بارداری برخوردار شدند. برای گردآوری داده ها از پرسش نامه اضطراب موقعیتی و سرشتی مقیاس اسپیلبرگر، مقیاس استرس درک شده کوهن، کامارک و مرملشتین و مقیاس خودکارآمدی نظامی و همکاران بهره گرفته شد. تحلیل داده ها به کمک آزمون های t ، خی دو، من ویتنی و ویلکاکسون انجام شد.یافته ها: این برنامه آموزشی، ضمن افزایش میزان خودکارآمدی، سبب کاهش معنی دار سه متغیر وابسته (اضطراب حالت، اضطراب صفت و استرس درک شده) در گروه آزمایش شد.نتیجه گیری: این مداخله آموزشی بیانگر کاربرد موثر نظریه خودکارآمدی در انجام تنش زدایی و کاهش اضطراب و استرس زنان باردار است.

مقدمه: بررسی ها گویای برتری میزان همبودی اختلال وسواسی– اجباری (OCD) در بیماران دوقطبی نسبت به بیماران مبتلا به اختلال افسردگی اساسی (MDD) هستند. ولی در زمینه مقایسه این همبودی بین اختلال دوقطبی نوع یک (BID) و MDD  یافته های موجود اندک است. این پژوهش با هدف چنین مقایسه ای انجام شده است. مواد و روش کار: در یک مطالعه مقطعی، 466 بیمار مراجعه کننده به چهار مرکز روانپزشکی دانشگاهی شهر تهران به کمک فهرست معیارهای تشخیصی DSM-IV  ارزیابی شدند و میزان همبودی همه عمر OCD در بیماران مبتلا به MDD  و BID محاسبه و با روش های آماری توصیفی و تحلیلی بررسی شد.یافته ها: 124 مورد MDD  و 115 مورد BID تشخیص داده شد که از نظر میانگین سنی و سایر ویژگی های جمعیت شناختی تفاوت معنی دار آماری نداشتند. میزان موارد بستری و نوع راجعه اختلال در گروه BID  به طور معنی دار بیش از گروه دیگر بود. میزان همبودی همه عمر OCD در گروه MDD 17.7% و در گروه BID 7% بود که تفاوت معنی دار داشت (p<0.05). هیچ موردی از همبودی OCD در بیماران مبتلا به نخستین دوره مانیا وجود نداشت و از این نظر تفاوت معنی داری بین بیماران مبتلا به MDD یک دوره ای و MDD راجعه دیده نشد.نتیجه گیری: همبودی همه عمر OCD در بیماران مبتلا به MDD  چشمگیر است و ممکن است بیش از بیماران BID  باشد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر لاموتریژین در پیش گیری از تغییرات رفتاری و بیوشیمیایی ناشی از استرس در یک الگوی جانوری اختلال پس از استرس ضربه ای انجام شده است. مواد و روش کار: 19 موش پس از رویارویی با جریان الکتریسیته به عنوان عامل استرس زا در دو گروه آزمایش و گواه قرار گرفتند. تغییرات رفتاری در دستگاه ماز مرتفع در 24 ساعت، هفته سوم و هفته ششم و کورتیزول پلاسما نیز به عنوان نشانه ای از تغییرات بیوشیمیایی، در هفته هفتم پس از استرس اندازه گیری شد. یک دوز خوراکی از لاموتریژین یک ساعت پس از رویارویی با استرس به گروه آزمایش و نرمال سالین به گروه گواه داده شد. داده ها به کمک آزمون های آماری t ، t مزدوج و اندازه گیری های مکرر تحلیل شدند.یافته ها: رفتار ناشی از اضطراب در گروه آزمایش کمتر از گروه گواه و تفاوت از نظر آماری معنی دار بود. هم چنین سطح سرمی کورتیزول موش های گروه آزمایش در هفته هفتم به طور معنی داری کمتر از گروه گواه بود. بین گروه ها از نظر تغـییرات رفتاری در 24 ساعت اول و هفته سوم تفاوتی دیده نشد.نتیجه گیری: لاموتریژین از تغییرات رفتاری و بیوشیمیایی ناشی از استرس پیش گیری می کند.

مقدمه: بسیاری از کودکانی که شاهد صحنه های خشونت و جنایت هستند دچار علایمی از اختلال پس از استرس ضربه ای (PTSD) می شوند. در این پژوهش PTSD در دانش آموزان یک دبستان که شاهد به دار آویخته شدن یک مجرم در ملاء عام بودند بررسی شده است.مواد و روش کار: این بررسی توصیفی بر روی 200 دانش آموز 11-7 ساله یک دبستان که از نزدیک صحنه اعدام را دیده بودند انجام شد. برای گردآوری داده ها فهرست علایم PTSD بر پایه معیارهای تشخیصی DSM-IV و هم چنین شاخص واکنش PTSD در کودکان (CPTSD-RI)، سه ماه پس از حادثه با مصاحبه با والدین و کودکان به کار برده شد. داده ها به کمک روش های آمار توصیفی و آزمون خی دو تحلیل گردیدند.یافته ها: این بررسی نشان داد که 52% افراد دچار علایمی از PTSD هستند. 43% تجربه دوباره، 31% افزایش برانگیختگی و 12% رفتارهای اجتنابی را نشان دادند. شایع ترین علایم، تجربه دوباره و احساس ناراحتی شدید در به یاد آوردن حادثه بود. فراوانی PTSD 12% بود. میانگین شدت علایم PTSD بر پایهCPTSD-RI  39.1±3.7 (متوسط تا شدید) بود.نتیجه گیری: دیدن صحنه به دار آویختن می تواند سبب بروز علایم PTSD در حد متوسط تا شدید در کودکان گردد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی تاثیر حمایت اجتماعی بر شاخص های ایمنی بدن در افراد سالم در قالب مدل تاثیر کلی انجام شده است.مواد و روش کار: با اجرای آزمون حمایت اجتماعی روی 200 آزمودنی، 16 آزمودنی دارای حمایت اجتماعی زیاد و 16 آزمودنی دارای حمایت اجتماعی کم انتخاب شدند. آزمودنی ها از نظر سن، جنس، وضعیت تغذیه، خواب، ورزش، سلامت بدنی و روانی و استرس ها کنترل شدند و در روز بررسی در نخستین ساعت های صبح از آنها 7 میلی لیتر خون در حالت دراز کشیده گرفته شد و نمونه های خونی در آزمایشگاه به منظور تعیین میزان پاسخ لنفوسیتی در برابر  PHAو درصد سلول های  CD3+، CD4+، CD8+ و CD56+ و نسبت  CD4+به CD8+ بررسی شدند. تحلیل داده ها به کمک آزمون  tانجام شد.یافته ها: یافته ها نشان دادند که میزان تبدیل لنفوسیتی (p<0.001) و درصد CD56+ (p<0.05) افراد دارای حمایت اجتماعی بالا از گروه دارای حمایت اجتماعی پایین بیشتر است.نتیجه گیری: در افراد دارای حمایت اجتماعی بالا وضعیت ایمنی بدن بهتر است ونتایج در راستای تایید مدل تاثیرکلی است.

مقدمه: پژوهش حاضر به منظور بررسی اثرات کودک آزاری بر ابعاد شناختی شخصیت از جمله، هوش، حافظه و دقت انجام شده است.مواد و روش کار: آزمودنی های پژوهش شامل 100 دانش آموز دبیرستان های شهر اصفهان در سال تحصیلی 83-1382 بودند که به روش نمونه گیری چند مرحله ای- تصادفی انتخاب شدند. بر پایه نمرات به دست آمده در آزمون کودک آزاری، آزمودنی ها در دو گروه آزار دیده و عادی جای داده شدند. برای گرد آوری داده ها، ماتریس های پیشرونده ریون، آزمون حافظه وکسلر و آزمون دقت بوناردل به کار برده شد. داده های گردآوری شده به کمک آزمون آماری مانوا و ضریب همبستگی تحلیل گردیدند.یافته ها: میانگین نمرات دقت گروه آزار دیده 63.66 و گروه عادی 70.44، میانگین نمرات هوش گروه آزار دیده  107.12و گروه عادی  108.89و میانگین نمرات حافظه گروه آزار دیده 86.82 وگروه عادی 86.16 بود.نتیجه گیری: آزاردیدگی باعث کاهش میانگین حافظه نوجوانان دختر می شود، اما بر نمرات دقت و هوش آنها اثر محسوسی ندارد.

مقدمه: این پژوهش با هدف مقایسه سلامت روانی و مشکلات جنسی زنان بارور و نابارور انجام شده است.مواد و روش کار: آزمودنی ها 45 زن نابارور و 45 زن بارور مراجعه کننده به کلینیک های ناباروری و زنان و زایمان بیمارستان امام خمینی تهران بودند که با تکمیل پرسش نامه وضعیت جنسی گلومبوک- راست و مقیاس سلامت روانی در پژوهش شرکت کردند. برای تحلیل داده ها، ضریب همبستگی پیرسون، آزمون های آماری t برای گروه های مستقل، تحلیل واریانس و آزمون توکی به کار برده شد.یافته ها: نتایج نشان داد که زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور سلامت روانشناختی کمتر (p<0.001) و درماندگی روانشناختی بیشتری (p<0.001) دارند. هم چنین زنان نابارور در مقایسه با زنان بارور از مشکلات جنسی بیشتری رنج می برند. این بررسی هم چنین بین متغیرهای مدت ناباروری و مشکلات جنسی زنان نابارور همبستگی مثبت نشان داد و بین میانگین نمره های سه گروه زنان نابارور (یعنی زنانی که خود علت ناباروری بودند، زنانی که شوهرانشان علت ناباروری بودند و زنانی که علت نابارویشان ناشناخته بود) در مورد متغیرهای سلامت روانشناختی، درماندگی روانشناختی و مشکلات جنسی تفاوت معنی دار دیده نشد.نتیجه گیری: شاخص های مربوط به سلامت روانی و مشکلات جنسی زنان نابارور و زنان بارور متفاوت است.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی رابطه میزان استرس با ناامیدی در دانشجویان ساکن خوابگاه های دانشگاه تهران انجام شده است .مواد و روش کار : آزمودنی های این پژوهش توصیفی- مقطعی، 551 نفر (246 دختر و 305 پسر) بودند که به روش نمونه گیری خوشه ای- تصادفی انتخاب و به کمک پرسش نامه سنجش استرس و آزمون ناامیدی بک ارزیابی شدند. داده های پژوهش به کمک آزمون های آماری خی دو ، تحلیل واریانس ، تحلیل رگرسیون و ضریب همبستگی تحلیل شدند. یافته ها: این بررسی نشان داد که رابطه میان پنج متغیر عوامل فشارزای روانی با متغیر ناامیدی معنی دار است (p<0.05). هم چنین بین مجموعه عوامل و مشکلات استرس زای دوران تحصیل با میزان ناامیدی دانشجویان مقطع کارشناسی رابطه مثبت دیده شد.نتیجه گیری : میزان استرس می تواند در ارتباط مستقیم با میزان ناامیدی دانشجویان باشد.

مقدمه: این پژوهش پس رویدادی با هدف مقایسه میزان استرس و تاثیر آن بر سلامت عمومی کارمندان برج کنترل با کارکنان دفتری هواپیمایی انجام شده است.مواد و روش کار: 30 نفر از کارمندان برج کنترل و 30 نفر از کارکنان دفتری هواپیمایی که به روش تصادفی انتخاب شدند، پرسش نامه استرس کودرون و پرسش نامه سلامت عمومی (GHQ-28) را تکمیل کردند. داده ها به کمک روش آماری t مستقل تحلیل شدند. یافته ها: این بررسی نشان داد که میزان استرس در کارکنان برج کنترل (122.1) با کارکنان دفتری (76.3) تفاوت معنی دار دارند(p<0.001) . هم چنین میانگین سلامت عمومی در کارکنان برج کنترل (19.7) با کارکنان دفتری (14.3) تفاوت معنی دار داشتند. میانگین نشانه های بدنی در کارکنان برج کنترل 5 و در کارکنان دفتری 3.1 بود. کارکنان برج کنترل دارای اضطراب، بی خوابی و افسردگی بیشتری بودند (p<0.05)). تنها از نظر اختلال در کارکرد اجتماعی بین دو گروه تفاوت معنی داری دیده نشد.نتیجه گیری: کارکنان برج کنترل میزان بالایی از استرس را تجربه می کنند و از سلامت روانی کمتری برخوردارند.

مقدمه: هدف این پژوهش بررسی میزان شیوع اختلال پس از استرس ضربه ای (PTSD) در دانش آموزان بم چهار ماه پس از زمین لرزه که برای تحصیل و ادامه زندگی به کرمان مهاجرت کرده بودند و ارتباط آن با ویژگی های جمعیت شناختی و عوامل مرتبط با زمین لرزه بود. مواد و روش کار: پرسش نامه PTSD یول والدین در اختیار 243 دانش آموز زیر 15 سال (175 پسر و 68 دختر) قرار گرفت تا والدین آنها در منزل تکمیل کنند. پرسش نامه PTSD  واتسون را 160 دانش آموز دبیرستانی بالای 15 سال (56 پسر و 104 دختر) در مدرسه تکمیل کردند. پرسش نامه جمعیت شناختی، اطلاعات مربوط به آسیب بدنی, ویران شدن خانه ها و از دست دادن بستگان را نیز هر دو گروه سنی تکمیل کردند. یافته ها: 90.8% دانش آموزان زیر 15 سال، یکی از بستگان درجه یک را در زمین لرزه از دست داده بودند، خانه های 81% آنان به طور کلی ویران شده بود و  89.4% آسیب بدنی دیده بودند.94.4% دانش آموزان بالای 15 سال یکی از بستگان درجه یک خود را در زمین لرزه از دست داده بودند، 89.4% ویرانی خانه های خود را گزارش کردند و  80.6% دچار آسیب بدنی شده بودند. در دانش آموزان زیر 15 سال میزان PTSD در 52.2% پسران و 59% دختران وجود داشت که تفاوت از نظر آماری معنی دار بود (p<0.01). در دانش آموزان بالای 15 سال، 37.5% پسران و  33.5% دختران مبتلا به PTSD  بودند که تفاوت معنی دار نبود.نتیجه گیری: میزان اختلال PTSD در کودکان و نوجوانان به دنبال زمین لرزه شدید قابل توجه است و برنامه ریزی برای تشخیص و مداخله درمانی ضروری به نظر می رسد.

مقدمه: این پژوهش با هدف بررسی فراوانی علایم روان شناختی در بیماران گوارشی سرپایی انجام شده است. مواد و روش کار: در این پژوهش 200 بیمار مراجعه کننده به یک درمانگاه خصوصی و درمانگاه گوارش مرکز آموزشی- درمانی سینا در شهر تبریز به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به کمک پرسش نامه SCL-90-R  ارزیابی شدند. داده ها به کمک آزمون خی دو تحلیل گردیدند. یافته ها: 51.5% از افراد مورد بررسی علایم روان شناختی نشان دادند که فراوانی افسردگی و جسمانی سازی بیشتر بود. فراوانی علایم در زنان چهار برابر مردان بود. زنان و افراد غیرشاغل در اغلب مقیاس های آزمون نمراتی بالاتر از مردان داشتند که تفاوت در مقیاس های جسمانی سازی و اضطراب معنی دار بود (p<0.05). رابطه معنی داری بین وجود علایم روان شناختی و نوع معینی از بیماری گوارشی به دست نیامد.نتیجه گیری: علایم روان شناختی در بیماران گوارشی سرپایی به ویژه در زنان شایع است.