دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی
سال:1386 | دوره:9 | شماره:33 |تعداد مقالات:12

هدف کلی این پژوهش تاثیر بازی بر عزت نفس دانش آموزان (6تا11 ساله) نابینای آموزشگاه ابابصیر اصفهان بود. به همین منظور با اجرای یک تحقیق نیمه تجربی، از کلیه دانش آموزان پسر 6 تا 11 ساله نابینای مستقر در آموزشگاه ابابصیر اصفهان که 71 نفر بودند، 36 نفر نمونه در دسترس انتخاب و به طور تصادفی ساده به دو گروه آزمایش و گواه (18 نفر گروه آزمایش و 18 نفر گروه گواه) تقسیم شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه عزت نفس کوپر اسمیت (58 سوال) و دستگاه ضبط صدای آزمودنی ها بود، که روایی آن را عبدالله نژاد (1378) تایید کرده و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ معادل 85/0 محاسبه گردیده است.در این پژوهش فرضیه ای مبنی بر اینکه بازی به طور معناداری عزت نفس دانش آموزان نابینا را افزایش می دهد، مطرح شد. نتیجه تحلیل کوواریانس پس از بررسی نمرات پیش آزمون و سن آزمودنی ها نشان داد که در دانش آموزان پسر 6 تا 11 ساله نابینای آموزشگاه ابابصیر، بازی به طور معناداری عزت نفس آنها را افزایش داده است (p<0.05) .

هدف از این پژوهش تعیین اثربخشی آموزش شیوه های رفتاری گروهی بر سازگاری اجتماعی کودکان و نوجوانان مصروع بود. بدین منظور از بین جامعه آماری این پژوهش (کلیه 66 کودک و نوجوان مصروعی که برای انجام معاینه پزشکی از ابتدای تیرماه تا پایان مردادماه 1384 به مرکز خدمات درمانی نور در اصفهان مراجعه کرده بودند)، 13 پسر و 17 دختر (30 نفر) مبتلا به صرع براساس شباهت سنی (12 تا 18)، نوع مدرسه (عادی یا استثنایی) و محل سکونت (شهری یا غیرشهری ) انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه 15 نفری آزمایش و گواه جای گرفتند. از آنجا که پژوهشگر به دلیل محدود بودن جامعه آماری قادر به گزینش تصادفی اولیه نبود، از روش نیمه تجربی استفاده گردید. به منظور سنجش متغیرهای پژوهش از دو پرسشنامه جمعیت شناختی و پرسشنامه شخصیتی کالیفرنیا (زیرمقیاس سازگاری اجتماعی) استفاده شد. پایایی پرسشنامه سازگاری اجتماعی برحسب آلفای کرونباخ 797/0 محاسبه گردید. براساس طرح تحقیق دو گروهی با پیش آزمون پس آزمون، متغیر مستقل آموزش شیوه های رفتاری گروهی و متغیر وابسته سازگاری اجتماعی (قالبهای اجتماعی، مهارتهای اجتماعی، علایق ضد اجتماعی، روابط خانوادگی، روابط مدرسه ای و روابط اجتماعی) در نظر گرفته شد. متغیر مستقل در 5 هفته متوالی طی 9 جلسه 90 دقیقه ای و برای گروه آزمایش اجرا گردید. نتایج حاصل از تحلیل کوواریانس نشان داد که با کنترل پیش آزمون در نمرات پس آزمون بین دو گروه گواه و آزمایش در هیچ یک از زیرمقیاس ها و کل مقیاس سازگاری اجتماعی تفاوت معنادار (p<0.05) نبود. ولی شواهد نشان داد که با بررسی عامل سن، مدت بیماری، شدت علایم، تعداد حملات، میزان تحصیلات، میزان تحصیلات پدر و مادر و معدل تحصیلی در کل مقیاس سازگاری اجتماعی ( p<0.05و 032/ (F=6و در زیرمقیاس های قالبهای اجتماعی (05/ P<0و 510/ (F=7و روابط مدرسه ای (05/ P<0و 872/ (F=4بین دو گروه آزمایش و گواه تفاوت معناداری وجود داشت.

هدف این پژوهش تاثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر سازگاری فردی ـ اجتماعی، پرخاشگری و ابراز وجود دانش آموزان دختر در معرض خطر مقطع متوسطه شهر اهواز بود. آزمودنی ها 60 دانش آموز بودند که به صورت تصادفی چند مرحله ای انتخاب و به دو گروه 30 نفری آزمایش و گواه تقسیم شدند. ابزار اندازه گیری این پژوهش عبارت اند از آزمون شخصیتی کالیفرنی (CPI) ، پرسشنامه پرخاشگری اهواز (AGQ) و مقیاس خود ابرازی نوجوانان (ASA) که پیش آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. سپس گروه آزمایش 20 جلسه یک ساعته تحت آموزش مهارتهای اجتماعی قرار گرفت. پس از اعمال مداخله بار دیگر از هر دو گروه آزمون به عمل آمد. نتایج آزمون تحلیل واریانس چند متغیره نشان داد که آموزش مهارتهای اجتماعی باعث افزایش سازگاری فردی ـ اجتماعی، کاهش پرخاشگری و افزایش ابراز وجود در دانش آموزان دختر در معرض خطر مقطع متوسطه شهر اهواز بود.

هدف از این پژوهش، بررسی شیوه های فرزندپروری در بین والدین دارای نوجوانان با اختلال سلوک و والدین دارای نوجوانان عادی است. در انتخاب نمونه مورد مطالعه به دو روش نمونه برداری تصادفی و نمونه برداری انباشته عمل شده است. نمونه مورد مطالعه 282 نفر است که 137 نفر آزمودنی های با اختلال سلوک و 145 نفر آزمودنی های عادی می باشد. کلیه آزمودنی ها با استفاده از پرسشنامه اختلال رفتاری کودکان (CSI- و والدین آنها با استفاده از پرسشنامه شیوه های فرزندپروری رابینسون مورد مطالعه قرار گرفته اند. نتایج استخراج شده از پرسشنامه ها با استفاده از آزمون مجذورخی و آزمون لگاریتم خطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان داد که شیوه فرزندپروری مستبدانه در والدین آزمودنی های با اختلال سلوک بیشتر از والدین آزمودنی های عادی به کار گرفته می شود ( (p<0.001شیوه فرزندپروری مقتدرانه در والدین آزمودنی های با اختلال سلوک کمتر از والدین آزمودنی های عادی به کار گرفته می شود ( (p<0.001بین والدین آزمودنی های عادی و والدین آزمودنی های با اختلال سلوک، در استفاده از شیوه فرزندپروری سهل گیرانه تفاوت معناداری وجود ندارد ( (p<0.05تضاد بین شیوه های فرزندپروری والدین، در والدین آزمودنی های با اختلال سلوک، بیشتر از والدین آزمودنی های عادی است ( (p<0.001آزمودنی های پسر، تحت تاثیر شیوه های فرزندپروری هر دو والدشان هستند ( (p<0.01در حالی که آزمودنی های دختر، تحت تاثیر شیوه فرزندپروری مادرانشان هستند ( (p<0.05همچنین یافته های جانبی تحقیق نشان داد که میزان افت تحصیلی در آزمودنی های با اختلال سلوک بیشتر از آزمودنی های عادی است (p<0.05) و اعتیاد در بین پدران آزمودنی های با اختلال سلوک بیشتر از آزمودنی های عادی است ( (p<0.05در بین سایر متغیرها، تفاوت معنادار یافت نشد.

در این پژوهش رابطه متغیرهای شادکامی، خودشکوفایی، سلامت روان و عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی در دانشجویان تحصیلات تکمیلی واحد علوم و تحقیقات مرکز اهواز بررسی شده است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. به منظور دستیابی به اهداف پژوهش از بین دانشجویان تحصیلات تکمیلی علوم و تحقیقات مرکز اهواز 373 نفر (185 پسر و 188 دختر) با روش تصادفی ساده انتخاب شدند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. با توجه به نتایج به دست آمده بین متغیرهای شادکامی و دوگانگی جنسی، بین خودشکوفایی و دوگانگی جنسی، بین سلامت روان و دوگانگی جنسی، بین شادکامی و خودشکوفایی، بین شادکامی و سلامت روان، بین خودشکوفایی و سلامت روان روابط معناداری به دست آمد ( (p<0.001ولی بین عملکرد تحصیلی با دوگانگی جنسی، بین شادکامی با عملکرد تحصیلی، خودشکوفایی با عملکرد تحصیلی و سلامت روان با عملکرد تحصیلی رابطه معناداری مشاهده نگردید ( (p<0.001در ضمن روابط بین متغیرها با توجه به تفکیک جنسیت مورد بررسی قرار گرفت که با توجه به نتایج به دست آمده بین شادکامی و دوگانگی جنسی در دانشجویان پسر رابطه معناداری مشاهده نگردید ( (p<0.001ولی بین شادکامی و دوگانگی جنسی در دختران رابطه معناداری مشاهده گردید ( (p<0.001همچنین بین سلامت روان و دوگانگی جنسی و خودشکوفایی و دوگانگی جنسی و نیز بین عملکرد تحصیلی و دوگانگی جنسی در دختران و پسران به تفکیک جنسیت رابطه معناداری مشاهده نگردید ( (p<0.001از سوی دیگر بین شادکامی و خودشکوفایی و نیز بین شادکامی و سلامت روان و بین خودشکوفایی و سلامت روان هم در دختران و هم در پسران رابطه معناداری مشاهده گردید ( (p<0.001ولی بین شادکامی و عملکرد تحصیلی، بین خودشکوفایی و عملکرد تحصیلی و نیز بین سلامت روان و عملکرد تحصیلی هم در دختران و هم در پسران رابطه معناداری مشاهده نگردید ( (p<0.001

هدف این پژوهش بررسی رابطه خوش بینی و بدبینی با سلامت روان و ابعاد آن (نشانه های بدنی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی، افسردگی) و مقایسه رابطه خوش بینی و بدبینی با سلامت روان در زنان و مردان بزرگسال شهر اصفهان، در سال 1385 است. برای دستیابی به اهداف پژوهش، نمونه ای 100 نفری با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای از جامعه آماری انتخاب و پرسشنامه های خوش بینی ـ بدبینی (محقق ساخته) و سلامت عمومی  در مورد آنها اجرا شد. نتایج ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین خوش بینی با سلامت روان و ابعاد آن رابطه معنادار وجود دارد ( (p<0.001همچنین بین بدبینی با سلامت روان و ابعاد آن (نشانه های بدنی، اضطراب، اختلال در عملکرد اجتماعی) ( (p<0.001و بدبینی با افسردگی (p<0.05) رابطه معنادار وجود دارد. اما براساس نتایج Z فیشر بین رابطه خوش بینی و بدبینی با سلامت روان در زنان و مردان بزرگسال تفاوتی وجود ندارد.

هدف از این پژوهش، بررسی رابطه کیفیت زندگی والدین با عملکرد مدرسه ای دانش آموزان مقطع ابتدایی شهر اصفهان است. روش پژوهش از نوع همبستگی است. برای اجرای این طرح ابتدا جامعه دانش آموزان مدارس دولتی شهر اصفهان مشخص و با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تعداد 494 دانش آموز و به همین تعداد والدین آنان انتخاب شدند. سپس پرسشنامه کیفیت زندگی والدین را والدین دانش آموزان و پرسشنامه عملکرد مدرسه ای دانش آموزان را معلمان آنها پاسخ دادند.روش تجزیه و تحلیل آماری داده ها تحلیل رگرسیون یک متغیری و رگرسیون چندمتغیری با روش قدم به قدم بود. یافته های پژوهش نشان داد که کیفیت زندگی والدین با عملکرد مدرسه دانش آموزان رابطه معنادار دارد و از بین مجموعه متغیرهای کیفیت زندگی سه متغیر تحصیلات والدین، رویدادهای نامطلوب زندگی والدین و تعداد فرزندان خانواده به ترتیب از مهمترین متغیرهای پیش بینی کننده عملکرد مدرسه ای هستند. نتایج نشان می دهد که می توان با در نظر گرفتن کیفیت زندگی والدین و مولفه های آن، عملکرد مدرسه ای و مولفه هایش را پیش بینی کرد.

به منظور بررسی تفاوت زمینه های مستعدکننده اعتیاد در افراد سالم و معتاد از دو گروه مطالعه (معتادان) و مقایسه (افراد سالم) استفاده شد. آزمودنیهای شرکت کننده در پژوهش 400 نفر بودند که 200 نفر آنها را معتادان مراجعه کننده به مرکز بازتوانی معتادان ارومیه و 200 نفر آنها را افراد سالم شهر ارومیه تشکیل می دادند. نمونه معتادان به صورت نمونه تصادفی ساده و نمونه افراد سالم به صورت غیرتصادفی ساده انتخاب شد. آزمودنیها مرد و تحصیلات حداقل پنجم ابتدایی به بالا داشتند. داده ها با پرسشنامه 70 سوالی محقق ساخته که اعتبار و پایایی آن مطلوب برآورد شد، جمع آوری گردید و در یک طرح علی ـ مقایسه ای با آزمون آماری t تحلیل شد. یافته های پژوهش نشان داد، زمینه های پیش اعتیادی معتادان (خصوصیات شخصیتی، روابط خانوادگی، شیوه زندگی، عقاید) به طور معناداری متفاوت از افراد سالم است. لذا وجود زمینه و استعداد ویژه برای قبول و مصرف مواد مخدر ضروری است و لازم است، اقدامات پیشگیرانه از زمان کودکی و از درون نظام خانواده آغاز شود و در درمان بیماران معتاد علاوه بر جنبه جسمی به جنبه های روان شناختی و اجتماعی تخریب یافته، برای کسب بهبودی، توجه اکید شود.