علوم زیستی
سال:1389 | دوره:4 | شماره:2 (پیاپی 13) |تعداد مقالات:10

بیوپلیمرهای باکتریایی (پلی هیدروکسی آلکانوات ها (PHAs)، پلی استرهایی هستند که توسط برخی از باکتری ها به عنوان ترکیبات ذخیره کربن و انرژی به صورت گرانول های سیتوپلاسمی تولید می شوند. این بیوپلیمرها به دلیل این که می توانند به عنوان ماده پلاستیکی تجزیه پذیر مورد استفاده قرار گیرند، از نظر تجاری اهمیت زیادی دارند. هدف از این تحقیق جداسازی و کلون کردن ژن های bktB و phaC از باکتری Ralstonia eutropha سویه H16 بوده است. ژن phaC، آنزیم PHA پلیمراز را کد می کند که این آنزیم، پلیمریزه کردن واحدهای هیدروکسی بوتیریل CoA و هیدروکسی والریل CoA را بر عهده دارد. ژن bktB، آنزیم بتاکتوتیولاز را کد می کند که نقش مهمی در تولید هیدروکسی والریل CoA و کوپلیمرهای انعطاف پذیر باکتریایی دارد. در این تحقیق، ابتدا ژن bktB، در وکتور pGEM-T کلون سازی شد و به باکتری E. coli JM107، منتقل گردید و ورود قطعه، توسط PCR و هضم آنزیمی تایید شد. در مرحله بعد با در نظر گرفتن RBS و با توجه به جایگاه های آنزیمی وکتور، برای تکثیر ژن phaC، پرایمر های اختصاصی طراحی شد و جایگاه های آنزیمی SpeI و NsiI در این پرایمرها قرار داده شد. سپس ORF کامل ژن phaC توسط PCR از ژنوم باکتری R. eutropha تکثیر شد. گام بعدی در این تحقیق، هضم وکتور و ژن phaC با آنزیم های مذکور، خالص سازی آن ها از روی ژل آگارز، کلون سازی آن ها در وکتور حاوی ژن bktB و سپس انتقال آن به باکتری E. coli BL21 بود. با توجه به ویژگی های فیزیکی مثبت کوپلیمرها در صنعت، از جمله استحکام، انعطاف پذیری و سرعت تجزیه زیستی آن ها توسط میکروار گانیسم های محیط، تهیه این باکتری نوترکیب می تواند گامی موثر در جهت تولید پلاستیک های تجزیه پذیر زیستی با خصوصیات مطلوب تر باشد.

مهمترین مساله در امر پرورش تجاری موفق تاسماهیان، تهیه غذای مصنوعی با کیفیت مناسب، نحوه و میزان غذادهی و تراکم ماهیان در استخرها می باشد که تمام این موارد با توجه به سن ماهی و دمای آب می تواند بسیار متنوع باشد. کیفیت غذا به طور قابل ملاحظه ای بر خصوصیات ریخت شناسی خون و خواص کمی و کیفی هموگلوبین در تاسماهیان جوان (Acipenser persicus) اثر می گذارد. هدف از این تحقیق بررسی فاکتورهای رشد و خون تیمارهای تغذیه شده با سطوح مختلف پلی ویتام، همچنین مقایسه این فاکتورها در اثر افزودن این محلول ویتامینی بوده است. در این تحقیق اثرات افزودن پلی ویتام بر فاکتورهای رشد و خون بچه تاسماهیان ایرانی در مرکز تکثیر و پرورش ماهیان خاویاری شهید دکتر بهشتی سد سنگر رشت در تابستان 1387 مورد بررسی قرار گرفت. 90 عدد بچه تاسماهی ایرانی با میانگین وزنی 0.74±3.70 گرم و میانگین طولی 0.85±9.69 سانتی متر، در گروه های آزمایشی شامل پلی ویتام به میزان 2 و 5 درصد جیره و شاهد، هر یک در سه تکرار مجزا به صورت تصادفی مورد پرورش قرار گرفتند. شاخص های رشد پس از هر 10 روز زیست سنجی در هر یک از تیمارها محاسبه گردید. در پایان دوره تغذیه ای 60 روزه نیز، نمونه خون در هر تیمار از ناحیه سیاهرگ دمی تهیه شد و شاخص های خون شناسی مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج شاخص های رشد نشان داد که افزودن پلی ویتام به جیره غذایی بچه تاسماهیان ایرانی تاثیری بر این شاخص ها ندارد و مقادیر وزن و طول نهایی، رشد روزانه (GR)، ضریب رشد ویژه (SGR)، شاخص افزایش وزن بدن (BWI)، کارایی غذا (FE)، ضریب چاقی (CF) و نسبت بازده پروتئینی (PER) در تیمار شاهد بیش از تیمارهای پلی ویتام 2% و 5% می باشد. ضریب تبدیل غذایی (FCR) نیز در تیمار پلی ویتام 5% بیش از تیمار شاهد و پلی ویتام 2% بوده است. در نتایج بدست آمده از فاکتورهای خونی مشاهده شد که استفاده از پلی ویتام با مقادیر مورد مطالعه تاثیر عمده ای بر تعداد گلبول های سفید شامل نوتروفیل و لنفوسیت، گلبول های قرمز، هموگلوبین و هماتوکریت خون بچه تاسماهیان ایرانی نداشته است (0.05<P).

آنزیم پراکسیداز (EC 1.11.1.7) جزء پروتئین های هم دار می باشد که وظیفه اصلی آن ها اکسیداسیون سوبستراهای مختلف با استفاده از پراکسید هیدروژن می باشد. به دلیل نقش این آنزیم در حذف رادیکال های آزاد و بالا بودن قدرت کاتالیتیکی کاربرد وسیعی در صنعت پزشکی و عرصه بیوشیمی دارد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر برخی داروهای فشار خون موجود که توسط متخصص به بیماران تجویز می شوند و از طریق مکانسیم های مختلف عمل می کنند روی آنزیم پراکسیداز می باشد. در عمل، ابتدا فعالیت آنزیم پراکسیداز در حضور غلظت های مختلف داروهای مورد نظر، آتنولول، لوزارتان و کاپتوپریل، بررسی و درصد فعالیت آنزیم مشخص گردید. نتایج نشان دادند که آتنونول به عنوان فعال کننده پراکسیداز عمل می کند، در حالی که لوزارتان و کاپتوپریل نقش باز دارنده را برای این آنزیم دارند. سپس با تغییر دادن غلظت یکی از سوبستراها در حضور غلظت IC50 این ترکیبات فعالیت آنزیم اندازه گیری و مقادیر Km وVmax  آن ها محاسبه شد. از طرفی، میزان برگشت پذیری واکنش نیز با استفاده از روش دیالیز بررسی و اثبات گردید. نتایج این بخش نشان دادند که مهار و یا فعال شدن آنزیم پراکسیداز توسط هر سه داروی فوق از نوع برگشت پذیر است.

یکی از بیماری های شایع پوستی که در بسیاری از نقاط دنیا انتشار دارد لیشمانیوز می باشد. انتقال توسط نیش پشه خاکی آلوده صورت می گیرد، و بیماری به وسیله تک یاخته داخل سلولی اجباری از جنس لیشمانیا ایجاد شده و در ماکروفاژها تکثیر می یابد. هدف از انجام این مطالعه، بررسی تاثیر ضد لیشمانیایی داروی ASA در موش های حساس Balb/c، از طریق نقش آنتی اکسیدانی آن با القای واسطه های ایمنی همچون نیتریک اکساید (NO)، تغییر الگوی القای پروتئین واکنشی سی (CRP) در میزبان، ارزیابی ممانعت از احشایی شدن انگل و تاثیر آن با التیام زخم لیشمانیا (اندازه زخم و طول دوره بیماری) و همچنین تاثیر دارو بر میزان تکثیر انگل در ماکروفاژها می باشد. ابتدا به دو طریق خوراکی (گاواژ) و تزریق صفاقی (ip)،ASA  را به صورت محلول به موش ها تلقیح کردیم و نتیجه گرفتیم که شکل خوراکی نسبت به روش تزریقی پاسخ بهتری را بهمراه خواهد داشت. در این مطالعه 40 موش همخون Balb/c در دو گروه 20 تایی آلوده به لیشمانیا و سالم (10 موش در هر زیرگروه آزمون و شاهد) مورد استفاده قرار گرفتند و پس از هشت هفته که در موش ها زخم دیده شد به مدت دو هفته به وسیله گاواژ،ASA  محلول در اتانول به گروه آزمون و حلال دارویی (سرم فیزیولوژی و الکل) به گروه شاهد تلقیح شدند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که ASA قادر به ایجاد اثرات محدود ضد لیشمانیایی از طریق تغییر فاکتورهای ایمنی و التهابی NO و CRP بر روی موش های حساس Balb/c آلوده به L. major شده است. هم چنین، به کارگیری ASA باعث کاهش درصد احشایی شدن انگل در اندام های هدف و تکثیر آماستیگوت ها در داخل ماکروفاژها شده است، در حالی که در اندازه زخم لیشمانیایی، میزان درصد بقا، هپاتومگالی و اسپلنومگالی تاثیر چندانی نداشته است.

به منظور تعیین پارامترهای خون شناسی ماهی سیم دریای خزر (Abramis brama orientalis) در زمستان 1388، 175 قطعه ماهی سیم از سواحل جنوبی دریای خزر (بندرانزلی) توسط تور پره به صورت تصادفی صید شدند. پس از بیومتری ماهیان، از آن ها خون گیری به عمل آمد. خون مورد نظر توسط سرنگ از ساقه دمی گرفته شده، سپس به ویال هایی حاوی هپارین (ماده ضد انعقاد خون) ریخته و به آرامی تکان داده شد. سپس پارامترهای خون شناسی با روش های استاندارد آزمایشگاهی مورد سنجش قرار گرفت. در این مطالعه میانگین گلبول های قرمز 2426149.77 (RBC) عدد در میلی متر مکعب، تعداد گلبول های سفید 16885.36 (WBC) عدد در میلی متر مکعب، هماتوکریت 28.70 (Hct) درصد، غلظت هموگلوبین 7.74 (Hb) گرم در دسی لیتر، متوسط حجم گلبولی 118.95 (MCV) فمتولیتر، مقدار هموگلوبین داخل گلبولی 32.40 (MCH) پیکوگرم، متوسط غلظت هموگلوبین گلبول ها 27.21 (MCHC) گرم، لنفوسیت 76.18 درصد، منوسیت 1.12 درصد و نوتروفیل 23.00 درصد به دست آمد. آنالیز آماری نشان داد که در میانگین فاکتورهای خونی در سنین مختلف تعداد گلبول سفید، میزان هماتوکریت، هموگلوبین، متوسط حجم گلبولی (MCV)، متوسط غلظت هموگلوبین گلبول ها (MCHC)، درصد لنفوسیت و نوتروفیل اختلاف ها معنی دار بودند (0.05>P)، ولی در سایر پارامترها شامل تعداد گلبول قرمز، متوسط هموگلوبین گلبولی (MCH) و منوسیت اختلاف معنی دار آماری به دست نیامد (0.05<P).

این مطالعه به منظور تعیین اثرات رژیم های غذایی متناوب گرسنگی و غذادهی اشباع که سبب القا تغییرات چشمگیر فیزیولوژیک و بیولوژیکی می شود انجام گردید. به این دلیل از این استراتژی های تغذیه استفاده شد تا توانایی بچه ماهیان آزاد دریای خزر (Salmo trutta caspius) در مرحله پار در بهره گیری از رشد جبرانی بعد از یک دوره محرومیت غذادهی که در این مرحله ماهی رشد بیشتری از خود نشان می دهد، بررسی شود. برخی فاکتورهای هماتولوژیکی و بیوشیمیایی، ترکیب لاشه و فاکتورهای رشد در این آزمایش بررسی شدند. از 900 بچه ماهی پار آزاد خزر Salmo trutta caspius (وزن متوسط (12.5±1g در 18 تانک بتنی مربع (50 ماهی در هر تانک) در یک سیستم باز نگه داری شد. غذادهی با جیره تجاری قزل آلای رنگین کمان در سه نوبت در روز به صورت شش هفته غذادهی کامل (FFF)، سه هفته گرسنگی - سه هفته غذادهی (SF)، سه هفته غذادهی - سه هفته گرسنگی (FS)، دو هفته غذادهی - دو هفته گرسنگی - دو هفته غذادهی (FSF)، دو هفته گرسنگی - دو هفته غذادهی - دو هفته گرسنگی (SFS) و شش هفته گرسنگی کامل (SSS) بود. گروه تغذیه کامل، در حد اشباع در کل 42 روز تغذیه شدند. ماهی ها هر 2 هفته در میان بیومتری شدند و اطلاعات ثبت گردید. مطابق نتایج گرسنگی سبب کاهش سطوح گلوکز، تری گلیسرید و کلسترول خون شد و بعد از 3 هفته غذادهی مقادیر آن ها نتوانست به مقدار تیمار تغذیه کامل برسد. اختلاف معنی داری بین تیمارها در میزان افزایش وزن بدن، وزن نهایی، FCR،SGR  و CF مشاهده شد. شاخص کبدی نیز کاهش یافت ولی این کاهش معنی دار نبود (p>0.05). تلفاتی در اثر گرسنگی در هیچ یک از تیمارها مشاهده نشد.

تحقیق حاضر روی پراکنش زیرگونه Neogobius fluviatilis pallasi در آب های سواحل استان گیلان واقع در جنوب دریای خزر از مهر 1384 تا شهریور 1385 به مدت یک سال انجام گرفت. نمونه های گاوماهی شنی از ساحل تا عمق 15 متری سواحل آستارا، انزلی و چابکسر و به صورت ماهانه با استفاده از ترال کفی، صید شده و تراکم گاوماهی شنی به ازای هر ترال کشی و نیز به هکتار و فراوانی مطلق و نسبی آن به ازای هر ایستگاه تعیین گردید. نتایج نشان داد که گاوماهی شنی در منطقه مطالعاتی در دی ماه با فراوانی 7.70 درصد کمترین و در آذرماه با فراوانی 32.85 درصد، بیشترین نسبت کل صید را به خود اختصاص داده و در این ماه ها نیز با 9.98 و 41.64 درصد از کل گاوماهیان صید شده به ترتیب کمترین و بیشترین فراوانی را داشته است. نتایج نشان داد که میانگین تراکم گاوماهی شنی در اعماق 0 تا 5، 5 تا 10 و 10 تا 15 متر با افزایش عمق به طور قابل ملاحظه ای کاسته شده است. همچنین بیشترین فراوانی این گونه در ساحل آستارا مشاهده گردید. آزمون ناپارامتریک نشان داد که اثر متقابل بین فاکتورهای مختلف وجود دارد و معلوم گردید که در بین عمق، ایستگاه و ایستگاه - عمق ، تنها عمق است که بر فراوانی مطلق این ماهی اثر دارد. بررسی ضریب همبستگی عوامل زیستی و غیرزیستی مورد مطالعه با فراوانی گاوماهی شنی با استفاده از آزمون ناپارامتریک نشان داد که همبستگی بین فراوانی گاوماهی شنی با کل صید 0.703، با گاوماهیان 0.672، با دما 0.683 و اکسیژن محلول 0.419 در سطح اطمینان 99 درصد ولی با زئوپلانکتون 0.300- و فیتوپلانکتون 0.388- و به ترتیب در سطح اطمینان 95 و 99 درصد تعیین گردیده و با سایر عوامل همبستگی وجود ندارد. بررسی این فاکتورها نیز با استفاده از آنالیز تجزیه مولفه اصلی (PCA) نشان داد که نزدیک ترین عوامل به میزان فراوانی مطلق و نیز تراکم وزنی گاوماهی شنی به ترتیب فراوانی گاوماهیان، کل صید، دما و اکسیژن می باشند.

این مطالعه با هدف مقایسه تاثیر کودهای شیمیایی و کودهای آلی بر خصوصیات کیفی و تغذیه ای برنج در موسسه تحقیقات برنج کشور به صورت آزمایش فاکتوریل و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام گرفت. در این آزمایش کود نیتروژن با چهار سطح (0، 40، 60 و 80 کیلوگرم در هکتار) از منبع کود اوره تحت عنوان فاکتور اول و کود گاوی با سه سطح (0، 10 و20  تن در هکتار) و کمپوست آزولای پوسیده با یک سطح (5 تن در هکتار) تحت عنوان فاکتور دوم در نظر گرفته شد. میزان عملکرد و خصوصیات کیفی برنج شامل درصد آمیلوز (AC)، قوام ژل (GC)، دمای ژلاتینه شدن (GT) و در نهایت میزان پروتئین دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد مقادیر مختلف کودهای شیمیایی در تمامی سطوح بر کلیه ویژگی های کیفی اختلافات معنی داری ایجاد می کند، به طوری که تیمار 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بیشترین عملکرد و بیشترین GC را داشته است در حالی که بیشترین AC،GT  و پروتئین به ترتیب در تیمارهای 40، 0 و 60 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد. در بین سطوح مختلف کودهای آلی اختلاف معنی داری بر روی درصد آمیلوز و مقدار پروتئین دیده نمی شود اما بیشترین عملکرد در شرایط استفاده از کمپوست آزولا به مقدار 5 تن در هکتار به دست می آید در حالی که تیمار 10 تن در هکتار کود گاوی بالاترین GC و GT را به وجود می آورد. نتایج اثرات متقابل کودهای شیمیایی و آلی نشان داد که بالاترین مقدار AC تحت تیماری عاری از هرگونه کود شیمیایی و آلی به دست آمد. کود گاوی در مقدار 10 تن در هکتار بدون هیچ گونه کود شیمیایی بیشترین GC و GT را داشت اما بالاترین عملکرد در تیمار استفاده از بیشترین سطح کود شیمیایی اوره همراه با شرایط استفاده 5 تن در هکتار آزولا حاصل شد. حداکثر پروتئین در تیمار 20 تن در هکتار کود گاوی و 60 کیلوگرم در هکتار نیتروژن اندازه گیری شد.