مجله دانشگاه علوم پزشکی کرمان
سال:1383 | دوره:11 | شماره:2 |تعداد مقالات:11

برخی از عوامل محیطی موتاژن، موجب ناپایداری ژنومی شده و افزایش استعداد آسیب پذیری DNA سلولی را موجب می شوند. نمونه ای از این موتاژن ها، میتومایسین (MMC-Mitomycin C) C است که به عنوان یک آلکیل کننده، به DNA متصل شده و سلول های حساس به واکنش های احیا را تحت تاثیر قرار می دهد. این دارو در شیمی درمانی کاربرد وسیعی داشته و در درمان برخی از تومورها، موثر شناخته شده است. مطالعه ناپایداری ژنومی سلول های طبیعی در حضور غلظت های پایینMMC ، علاوه بر تعیین میزان آسیب پذیری DNA، نشان دهنده میزان اثرات احتمالی این دارو بر سلول های طبیعی، در بیماران شیمی درمانی شده است. بدین منظور، استفاده از (Sister chromatid exchange) SCE که تعداد تعویض های کروماتید خواهری را در کروموزوم های متافازی نشان می دهد، روش قابل قبولی برای بررسی ناپایداری ژنومی است. در عمل، تعداد 105 سلول لنفوسیتی جداسازی شده با فایکول (Ficol) را، در هر یک از 5ml محیط کشت کامل 20-15) F12 درصد (FCS حاوی میتوژن PHA(فیتوهماگلوتنین)، که دارای غلظت های3ng/ml ، 6ng/ml وMMC 9ng/ml  بودند، به همراه یک نمونه بدون MMC به عنوان شاهد، کشت داده و بعد از 24 ساعت، محلولBromodeoxy uridine) BrdU ) در غلظت های خاص، به محیط های کشت اضافه شده و پس از 48 ساعت، سلول های میتوزی در مرحله متافاز با استفاده ازکلشی سین متوقف گردید و با روش SCE رنگ آمیزی شده و از نظر تعداد تبادلات کروماتید خواهری مورد ارزیابی قرار گرفت. مطالعه صد پلاک متافازی تهیه شده، میانگین درصد SCE را در سلول های شاهد 3.35 درصد و در سلول های تیمار شده با غلظت های 3ng/ml، 6ng/ml و MMC 9ng/ml به ترتیب 5.43 ،7.1 و 8.13 نشان داد. آنالیز نتایج حاصله با روش های آماری، معنی دار بودن اختلاف بین گروه مورد و شاهد را نشان داد ( (P<0.001با توجه به نتایج حاصل، MMC در غلظت های پایین نیز موجب ناپایداری ژنومی و افزایش SCE گردیده، که در این میان، غلظت 3ng/ml کمترین و غلظت 9ng/ml بیشترین میزان SCE را باعث شده است. با توجه به ارتباط بین میزان SCE و آسیب پذیریDNA ، می توان چنین نتیجه گیری نمود که قرارگیری سلول های سالم در معرض MMC زمینه را برای افزایش آسیب پذیری DNA مساعدتر می سازد یعنی ژنوم سلول های طبیعی در بیماران شیمی درمانی شده با MMC، بسیار مستعد آسیب ها و جهش های احتمالی ژن ها است. با توجه به نتایج، برای تقلیل اثرات کارسینوژنی MMC در سلول های طبیعی، استفاده ازغلظت های پایین تر از 3ng/ml مناسب تر به نظر می رسد.

بیماری های قلبی عروقی بالغین ریشه در دوران کودکی دارد. تحقیقات متعدد انجام شده رابطه قابل توجهی بین تغییرات زودرس آترواسکلروزیس و سطوح بالای کلسترول تام و  LDLکلسترول را در اتوپسی کودکان و بالغین جوان نشان داده است. نوزادان هیپر کلسترولمیک بالقوه در معرض خطر بیماری های قلبی در بزرگسالی می باشند. بنابراین بدو تولد زودرس ترین زمان ممکن برای تشخیص نوزادان در معرض خطر بالا می باشد. هدف از انجام این مطالعه مقایسه سطح لیپیدها و لیپوپروتئین های خون بندناف با پارامترهای مشابه در درس نامه طب اطفال نلسون بوده است. این تحقیق به صورت مقطعی بر روی خون بندناف 243 نوزاد سر موعد (129 پسر و 114 دختر) متولد شده در بیمارستان رازی دانشگاه اهواز در نیمه اول سال 1381 انجام گرفته است. برای جمع آوری اطلاعات از نمونه گیری به صورت اتفاقی و پیشآمدی استفاده شده است. نمونه های غیر طبیعی و عارضه دار از مطالعه حذف شده است. بر اساس نتایج در نمونه های مورد مطالعه میانگین کلسترول تام  LDL ،81.02±19.75کلسترول 16.39±48.92،HDL  کلسترول 7.34±25.09 و تری گلیسرید 42±29.10 میلی گرم درصد بود. میانگین این متغیرها با پارامترهای مشابه در کتاب نلسون با استفاده از آزمون t مورد مقایسه قرار گرفت. نتیجه حاصل میانگین کلسترول تام، LDL کلسترول و تری گلیسرید را به طور معنی داری بیش از کتاب نلسون و میانگین HDL کلسترول را کمتر از آن نشان داد (P=0.0001) همچنین شیوع هیپرکلسترولمی در نوزادان مورد مطالعه به طور معنی داری بیش از شیوع آن در کتاب نلسون بود. در این تحقیق میانگین چربی های خون در دو جنس مذکر و مونث نیز مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج حاصل میانگین کلسترول تام و LDL کلسترول را در نوزادان مونث به طور معنی داری بیش از نوزادان مذکر نشان داده است (به ترتیب  P=0.016و  (P=0.007اختلاف مشاهده شده بین نتایج این تحقیق با کتاب نلسون نشان دهنده افزایش خطر در این جامعه می باشد. با توجه به این که نوزادان هیپرکلسترولمیک در سال های بعد نیز دچار این مشکل هستند، بنابراین اندازه گیری چربی های خون بندناف در جامعه ما یک اولویت محسوب می شود. از طرف دیگر به علت آن که هیپرکلسترولمی فامیلی از طریق نقص ارثی غالب منتقل می شود، توصیه می شود که والدین و وابستگان درجه یک نوزادان هیپرکلسترولمیک نیز مورد غربال گری قرار گیرند.

کافئین به طور وابسته به دوز سبب تقویت یا تضعیف حافظه می شود. همچنین اثرات کاهش فراموشی ناشی از گلوکز در مطالعات قبلی اثبات شده است. مطالعه حاضر به کمک رفتار اجتنابی غیر فعال، به بررسی اثر کافئین بر ضبط، تثبیت و فراخوانی حافظه و نیز تداخل احتمالی گلوکز در آن در موش سفید کوچک (سوری) می پردازد. موش های نر پس از توزین، شماره گذاری و به سه گروه تقسیم شدند. گروه مورد الف: دریافت شوک الکتریکی و تزریق کافئین با دوزهای 25، 50 و 100 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن بدون رژیم دکستروز، گروه مورد ب: دریافت شوک الکتریکی و تزریق کافئین در دوزهای سه گانه با رژیم دکستروز و گروه شاهد (دریافت کننده سرم فیزیولوژی). در تمام گروه ها فاکتور تاخیر در قدم گذاری از سکو به کف سیمی محفظه در آزمون های ضبط، تثبیت و فراخوانی حافظه مطالعه شد. داده ها پس از جمع آوری با تست های غیر پارامتری آنالیز شدند و اختلاف داده ها با P کمتر از 05/0 معنی دار تلقی گردید. کافئین با دوز 25mg/kg باعث افزایش فراخوانی حافظه شد. اما در دوز 100mg/kg نسبت به دوزهای قبلی سبب کاهش فراخوانی حافظه گردید که این کاهش در حضور رژیم دکستروز، به افزایش معنی داری تبدیل شد (P<0.0001) . بنابراین در حضور دکستروز اثر منفی کافئین با دوزهای بالا روی حافظه تعدیل می شود.

صفحه کفی لوله عصبی گروه کوچکی از سلول ها هستند که در قسمت قدامی میانی لوله عصبی قرار دارند و در مرحله نوروژنز نقش  کلیدی در تمایز بخش قدامی لوله عصبی ایفا می کنند. هدف از مطالعه حاضر بررسی توزیع گلیکوکانژوگیت ها در صفحه کفی لوله عصبی و نوتوکورد و اثرات القایی آنها در جنین موش بود. برای این منظور جنین های 10 تا 14 روزه موش های Balb/C  در فرمالین فیکس شدند و سپس مقاطع میکروسکوپی از آنها تهیه گردید. این مقاطع جهت مطالعات هیستوشیمیایی پردازش شدند و سپس در مجاورت پنج لکتین مختلف کنجوگه شده با Horseradish peroxidase (HRP) قرار داده شدند. این پنج لکتین عبارت بودند از Glycin max (SBA) :که برای قندهای انتهایی گالاکتوز و ان استیل گالاکتوزآمین اختصاصی است، Vicia villosa (VVA) و Arachis hypogaea (PNA)  که به قند انتهایی ان استیل گالاکتوز آمین باند می شوند و Lotus tetragonolobus (LTA)  و europeus Ulex (UEA-1) که برای قند انتهایی فوکوز اختصاصی می باشند. نتایج حاصله نشان داد که گلیکوکانژوگیت های حساس به SBA در صفحه کفی لوله عصبی، سلول های نوتوکوردی و ماتریکس خارج سلولی اطراف آنها واکنش می نمایند و در اثنای تکامل تغییرات معنی داری نشان می دهند (P<0.05). اختلاف چشمگیری بین لکتین های مختلفی که با ان استیل گالاکتوزآمین باند می شوند، در اثنای تمایز نورون های حرکتی مشاهده گردید و به جز با SBA هیچکدام از آنها واکنش نشان ندادند. لکتین های اختصاصی قند انتهایی فوکوز تغییرات معنی داری (P<0.05) در اثنای تکامل نوتوکورد نشان دادند. بر اساس یافته های این تحقیق زمان ظهور و نحوه توزیع گلیکوکانژوگیت های حساس به SBA ممکن است نقش کلیدی در میان کنش های سلولی و شکل پذیری متعاقب آن در بافت هایی از قبیل صفحه کفی لوله عصبی ونوتوکورد در دوره بحرانی مورفوژنز داشته باشند. به علاوه گلیکوکانژوگیت های دارای قند انتهایی فوکوز ممکن است در تکامل نوتوکورد دخالت داشته باشند اما احتمالا در تکامل صفحه کفی لوله عصبی دخالت ندارند.

سرطان حنجره، بیماری افراد مسن بوده و شایع ترین سن بروز بیماری دهه های ششم و هفتم زندگی می باشد. این بیماری در مردان شایع تر از زنان است. شایع ترین عوامل خطر برای پیدایش بیماری مصرف سیگار و الکل می باشد. جهت تعیین سن ابتلا به سرطان حنجره در کرمان یک مطالعه در مدت 6 سال از ابتدای سال 1375 تا پایان 1380 انجام شد. به این منظور 98 مورد بیمار ثابت شده سرطان حنجره که 83 نفر مرد و 15 نفر زن با میانگین سنی 12.9±57.5 سال بودند وارد مطالعه شدند. این بیماران بر حسب اعتیاد به تریاک به دو گروه معتاد و غیر معتاد تقسیم شدند. میانگین سن افراد معتاد به تریاک  55.1±12.1و میانگین سن افراد غیر معتاد 12.8±65.6 سال بود (P=0.0001)همچنین از مدل کاپلان مایر جهت مقایسه خطر تجمعی نسبت به سن برای دو گروه استفاده شد که خطر تجمعی ابتلا به سرطان حنجره در سن مشابه برای افراد معتاد به تریاک بیشتر بود. تعداد بیماران زیر 40 سال که در آمار بین المللی کمتر از 2% گزارش شده است، در بیماران مطالعه حاضر 6.5% بود که همه آنها معتاد به تریاک بودند. در ضمن تعداد نخ سیگار مصرفی و مدت مصرف سیگار نیز به طور معنی داری در افراد معتاد کمتر از غیر معتاد بود .تعداد نخ سیگار مصرف روزانه در بیماران معتاد 7±21.5 و در افراد غیر معتاد31.5±9.5  بود (P=0.001) مدت مصرف سیگار در گروه معتاد 11.1±25.2 سال و در گروه غیر معتاد 11.9±37.4 سال بود (P=0.0001) بنابراین به نظر می رسد که میانگین سن بیماران مطالعه حاضر نسبت به میانگین سن بیماران در منابع جهانی پایین تر است که احتمالا می تواند ناشی از مصرف تریاک باشد. با توجه به این که شایع ترین عوامل خطر برای پیدایش سرطان حنجره مصرف سیگار و الکل می باشد، در بیماران معتاد به تریاک با وجود مصرف سیگار کمتر از نظر تعداد نخ سیگار مصرفی و مدت مصرف سیگار نسبت به افراد غیر معتاد و نبودن سابقه مصرف مداوم الکل سن ابتلا به سرطان حنجره پایین تر از افراد غیر معتاد بود که می تواند ناشی از مصرف تریاک به صورت استنشاقی باشد.

اثرات گیاه سنبل الطیب بر سلسله اعصاب، از دیرباز شناخته شده است. در مطالعه حاضر، اثر ضد تشنجی عصاره متانولی این گیاه در موش سوری بررسی گردیده است. برای ایجاد تشنج از پیکروتوکسین با دوزهای 6 و 12 میلی گرم بر کیلوگرم استفاده شد. اثر دوزهای متفاوت عصاره در تغییر زمان شروع حملات ارزیابی شده و میزان بروز حملات تونیک، کلونیک و مرگ ناشی از تشنج نیز بعد از دریافت عصاره مشخص گردید. تزریق داخل صفاقی دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم عصاره، باعث به تعویق افتادن زمان شروع حملات در موش هایی شد که دوزهای6  و 12.5 میلی گرم بر کیلوگرم پیکروتوکسین را 20 دقیقه بعد از تزریق عصاره دریافت نموده بودند. زمان شروع حملات تونیک در موش هایی که دوز 6 میلی گرم بر کیلوگرم پیکروتوکسین را دریافت کرده بودند از 10.58 به 15 دقیقه و در مورد دوز 12میلی گرم بر کیلوگرم از 5.87 به 10.82 دقیقه افزایش یافت که نسبت به گروه کنترل تفاوت معنی داری را نشان داد. میزان بروز حملات کلونیک و مرگ نیز در این گروه از حیوانات کاهش یافت (به ترتیب P<0.01 و (P<0.05 بنابراین به نظر می رسد که سنبل الطیب دارای مواد موثره ضد تشنجی است که بر حملات عمومی تونیک، کلونیک و تونیک ـ کلونیک اثر زیادی دارد و دوز 50 میلی گرم بر کیلوگرم آن قادر به ایجاد غلظت خونی موثر برای اثر ضد تشنجی در موش سوری می باشد.

در این تحقیق اثرات ضد میکروبی اسانس مریم گلی ایرانی و مریم گلی آذربایجانی بر روی شش سوش میکروبی استاندارد گرم مثبت و گرم منفی به روش های بیواتوگرافی تعلیقی، سیلندر- پلیت و رقت - لوله مورد بررسی قرار گرفت. در روش بیواتوگرافی تعلیقی اسانس مریم گلی ایرانی و آذربایجانی به طریقه تقطیر با آب تهیه شد و اجزا متشکله آنها توسط سیستم حلال تولوئن - اتیل استات (7- 93) بر روی پلیت های آماده سیلیکاژل به روش TLC مجزا گردید. در روش سیلندر- پلیت و رقت- لوله، عصاره آبی و متانولی گیاهان فوق را به روش خیساندن تهیه نموده و پس از تبخیر حلال، عصاره ها با غلظت های 50، 25،12.5 ، 6.25، 3.125  و 1.562 میلی گرم در میلی لیتر با کمک حلال آب مقطر تهیه شد. آنگاه اثرات ضد میکروبی بررسی شد. با استفاده از روش بیواتوگرافی، اسانس مریم گلی ایرانی روی اشرشیاکلی، استافیلوکوک طلایی، کلبسیلا پنومونیه، پسودومونا آئروژینوزا، باسیلوس سابتیلیس و اسانس مریم گلی آذربایجانی روی اشرشیاکولی، استافیلوکوک طلایی، استافیلوکوک اپیدرمیدیس و باسیلوس سابتیلیس اثرات ضد میکروبی نشان دادند MIC .های به دست آمده بر حسب mg/ml عصاره در مورد اشرشیـــاکولی، استافیــلوکوکوس آرئـوس، استافیـلوکوکوس اپیـدرمیـدیس، کلبسـیلاپنـومونیه، پسودوموناآئروژینوزا و باسیلوس سابتیلیس به ترتیب در عصاره آبی مریم گلی ایرانی عبارت بود از 6.25، 3.125، 25،6.25 ، 50، 6.25 و در مورد عصاره متانولی آن به ترتیب 6.25، 3.125، 6.25، 6.25،12.5 ، 3.125 بود. در مورد عصاره آبی مریم گلی آذربایجانی 6.25، 3.125، 6.25 بی اثر، بی اثر، 3.125 و در مورد عصاره متانولی آن به ترتیب 3.125، 3.125، 6.25، بی اثر، بی اثر و 3.125 بود. انواع عصاره و اسانس مریم گلی آذربایجانی هیچ اثر ضد میکروبی روی کلبسیلاپنومونیه و پسودوموناآئروژینوزا از خود نشان ندادند. در حالی که مریم گلی ایرانی روی پسودوموناآئروژینوزا اثر ضد میکروبی داشت.

پرسش نامه درد مک گیل شامل سه قسمت اصلی و دارای مجموعه عباراتی برای سنجش تجربه ذهنی بیمار از درد (از نظر ادراک حسی، عاطفی و ارزیابی) می باشد. این پرسش نامه همچنین شدت و سایر ویژگی های تجربی درد را مشخص کرده و توانایی سنجش کیفیت بالینی درد به صورت داده های آماری را دارا می باشد. در این پژوهش نحوه ارزیابی مفهوم درد در نرم ایرانی با نتایج تحقیقات علمی در سایر کشورها مورد مقایسه قرار گرفت. مقیاس انحراف معیار و میانگین 46 بیمار بستری در بخش جراحی مغز و اعصاب بیمارستان شهید دکتر باهنر کرمان در قبل و بعد از عمل جراحی که درد آنها با ابعاد روان شناختی و هیجان توام بوده است، توصیف شده است. پرسش نامه درد مک گیل داده های آماری کیفی سودمندی در مورد تجربه درد در مطالعه بر روی بیمارانی که از درد رنج می برند در اختیار پژوهشگران قرار می دهد. نتایج این مطالعه نشان می دهد ابعاد مختلف درد با نتایج قبلی انجام شده توسط ملزاک و تورگرسون (1971) و ابراهیمی نژاد (1997) نزدیک است.

اکتینومیکوز عفونت مزمن و غیر شایعی است که توسط میکروارگانیزم Actinomyces Israilii ایجاد می شود. ابتلا ناحیه گردنی صورتی از ابتلا نواحی سینه ای و احشایی بسیار شایع تر است و به صورت تیپیک در ناحیه زاویه فک پایین بروز می کند اما فک بالا نیز ممکن است با شیوع کمتر توسط این پروسه عفونی مبتلا شود. ضایعات آماسی پری اپیکال در فک بالا که توسط باکتریIsrailii Actinomyces ایجاد می شود نادر بوده و شایع ترین محل بروز آنها ناحیه ثنایای میانی این فک می باشد. در گزارش حاضر خانمی 31 ساله معرفی می شود که متعاقب چندین بار مداخله اندودنتیک و جراحی در ناحیه قدام فک بالا سرانجام با جراحی دقیق ناحیه و بررسی آزمایشگاهی با تشخیص اکتینومیکوز پری اپیکال به مدت ده هفته با پنی سیلین تحت درمان قرار گرفت و پس از اتمام دوره درمانی در معاینات بعدی هیچ گونه علایمی از عفونت در ناحیه وجود نداشته و بهبودی کامل به دست آمد.