پژوهش های بالینی دام های بزرگ (دامپزشکی)
سال:1393 | دوره:7 | شماره:2 (پیاپی 21) |تعداد مقالات:9

مطالعه حاضر به منظور ارزیابی دقت شاخص نرمی زوائد عرضی مهره های کمری جهت تشخیص زودهنگام استئومالاسی در گاو انجام شده است. در این مطالعه پس از معاینه بالینی و اخذ تاریخچه از مجموع 325 راس گاو با بیماری نا مشخص ارجاعی به درمانگاه دانشکده دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز، 33 راس (10.1 درصد) دارای درجاتی از نرمی زوائد عرضی مهره کمری بودند، که به عنوان گروه بیمار و 57 راس گاو که فاقد مشکل فوق بودند به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند. مقیاس نرمی زوائد مهره ای در گاوهای مبتلا، با استفاده از لمس در سه درجه (+)، (++) و (+++) تعیین گردید. خونگیری از دام های بیمار و کنترل بعمل آمد و مقادیر سرمی کلسیم، فسفر، منیزیم و فعالیت آنزیم ALP اندازه گیری شد. نتایج اشکار ساخت که تفاوت معنی داری بین مقدار سرمی فسفر و فعالیت ALP در دو گروه مبتلا و کنترل وجود دارد اما این تفاوت در مقدار سرمی کلسیم و منیزیم دو گروه مبتلا و کنترل معنی دار نبود. همچنین، تفاوت معنی داری بین میزان فسفر خون گاوهای مبتلای (+) و گروه کنترل مشاهده نشد اما بین هر یک از زیرگروه های مبتلای (++) و (+++) با گروه کنترل، تفاوت قابل ملاحظه بود (P<0.01) لذا می توان چنین نتیجه گیری نمود که گاوهای با درجه نرمی (++) و (+++)، از مقدار فسفر خون پایینی در مقایسه با گاوهای سالم، برخوردار بوده و در صورت وجود این نشانه در گاو، جهت پیشگیری از کمبود فسفر و وقوع استئومالاسی، باید اقدامات لازم انجام گیرد.

هدف این تحقیق بررسی اثر افزودن تمپول به رقیق کننده در اسپرماتوزوئیدهای گاومیش قبل و بعد از انجماد- ذوب است. بیست و پنج نمونه منی از 5 گاومیش نر سالم ( 5 نمونه از هر گاومیش در 5 زمان مختلف) مورد استفاده قرار گرفت. هر نمونه در C°37 در رقیق کننده تریس-اسید سیتریک (بدون زرده تخم مرغ) حاوی 0 (شاهد)، 0.5، 1، 4، 8 و 12 میلی مول تمپول رقیق گردید. تحرک روبه جلو و میزان زنده ماندن اسپرماتوزوئیدهای منی رقیق شده در 0 (T0) (بلافاصله بعد از رقیق کردن)، 60 (T1) و 120 (T2) دقیقه بعد از رقیق کردن اندازه گیری شد. در مرحله بعد همین دوزهای تمپول، زرده تخم مرغ و گلیسرول به رقیق کننده فوق افزوده، نمونه های منی در آن رقیق شد و ظرف 2 ساعت تا C°4 سرد گردید، به مدت 4 ساعت در آن دما نگهداشته شد تا به حالت تعادل درآید و سنجه های منی (تحرک روبه جلو، زنده ماندن، یکپارچگی غشا و میزان آسیب دیدن DNA) ارزیابی شد. منی متعادل شده در پایدتهای فرانسوی 0.5 میلی لیتری بسته بندی و در ازت مایع منجمد گردید. بعد، منی را ذوب کرده همان سنجه ها به اضافه توان آنتی اکسیدانی تام آن اندازه گیری شد. نتایج نشان داد افزودن 0.5 و 1 میلی مول تمپول به رقیق کننده منی در قیاس با نمونه های شاهد تحرک روبه جلو اسپرماتوزوئیدها را در نمونه رقیق و متعادل شده بدون تاثیر بر بقیه سنجه ها بهبود می بخشد. در منی منجمد- ذوب شده در رقیق کننده حاوی 0.5 و 1 میلی مول تمپول، تحرک رو به جلو، زنده ماندن، یکپارچگی غشا و توان آنتی اکسیدانی تام اسپرماتوزوئیدها بالاتر ومیزان آسیب دیدن DNA کمتری از شاهد مشاهده شد. نتیجه آن که، افزودن 0.5 و 1 میلی مول تمپول به رقیق کننده، کیفیت منی گاومیش را هنگام انجماد – ذوب حفظ می کند.

سالمونلوز به عنوان یکی از بیماریهای مهم در گوساله، می تواند سبب تلفات و کاهش رشد شده، از نظر اقتصادی زیان های فراوانی را به صنعت دامپروری وارد نماید. به علاوه، زئونوز بودن این بیماری و تهدید سلامت انسان را هم نباید از نظر دور داشت. در این بررسی فراوانی و چهره های بالینی سالمونلوز در 420 گوساله در 18 گاوداری استان مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری طی دوره یک ساله در فصول چهارگانه سال از مدفوع گوساله های اسهالی و سایر گوساله هایی که از نظر بالینی بیمار یا مشکوک تشخیص داده می شدند، انجام شد. در زمان نمونه برداری وضعیت حیاتی و علائم بالینی گوساله ها هم ثبت گردید. نمونه های مدفوع از هر گوساله در محیط های غنی کننده به آزمایشگاه میکروب شناسی منتقل و آزمایش های باکتریولوژیک لازم بر روی آنها انجام گرفت. از 420 نمونه اخذ شده، تنها 2 مورد (0.47 درصد) از نظر سالمونلا مثبت بودند. این 2 مورد هم به دلیل تشخیص سریع و استفاده از آنتی بیوتیک های مناسب، بهبود یافتند. هر دو گوساله مذکور در سن 1.5 ماهی قرار داشتند و در فصل زمستان باکتری مذکور جدا گردید.

ورم پستان، شایع ترین و پرهزینه ترین معضل گله های گاو شیری است به طوری که بر تولید و کیفیت شیر تاثیر سوء می گذارد. هدف از این مطالعه مقایسه الگوی الکتروفورتیک پروتئین های سرم شیردرگاوهای سالم و مبتلابه ورم پستان تحت بالینی ناشی ازعوامل میکروبی شایع درایران به روش SDS-PAGE باهاپتوگلوبین وآمیلوئید A شیر و نیز مقایسه ارزش تشخیصی آمیلوئید A شیر، آلبومین، آلفالاکتالبومین، بتالاکتوگلوبولین و ایمونوگلوبولین سرم شیر با شمارش سلول های سوماتیک در تشخیص ورم پستان تحت بالینی است.پنجاه و نه راس گاو نژاد هلشتاین به طور تصادفی از 5 گاوداری استان تهران انتخاب شدند. نمونه های شیر از گاوهای سالم و مبتلا به ورم پستان تحت بالینی اخذ گردید. نمونه های شیر به دو قسمت مجزا تقسیم شد که یک قسمت به منظور شمارش سلول های سوماتیک و کشت باکتریولوژیک در مجاورت یخ به آزمایشگاه میکرب شناسی و قسمت دیگر جهت جداسازی سرم شیر و آماده سازی برای الکتروفورز و نیز اندازه گیری پارامترهایی مانند: آمیلوئید A، پروتئین تام، آلبومین، آلفالاکتالبومین، بتالاکتوگلوبولین و ایمونوگلوبولین سرم شیر به آزمایشگاه کلینیکال پاتولوژی ارسال شد. به منظور تفکیک پروتئین های سرم شیر از روش الکتروفورز SDS-PAGE استفاده شد. آمیلوئید A شیر در نقطه برش 0.52 میلی گرم در لیتر، صحیح ترین تست در بین سایر پارامترها در تشخیص ورم پستان تحت بالینی بود. از طرفی مقایسه بین الگوی الکتروفورتیک سرم شیر گاوهای مبتلا به ورم پستان تحت بالینی با گاوهای سالم نشان داد که در سرم شیر گاوهای مبتلا، باندهایی با وزن مولکولی بالا در محدوده 170-70 کیلودالتون وجود داشتند که در گاوهای سالم هیچ باندی در این محدوده موجود نبود. نتیجه گیری، به نظر می رسد که SDS-PAGE می تواند به عنوان یک آزمون مناسب در تشخیص ورم پستان تحت بالینی کمک نماید.

شتر یکی از سازش پذیرترین حیوانات صحرا ست و بیماری های ریوی در شتر بیانگر یکی از مهم ترین موارد ارجاعات کلینیکی در این گونه دامی می باشد. در تحقیق پیش رو که در طول دوره نحر شتر در پاییز و زمستان سال 1391 و در کشتارگاه شهرستان قم به اجرا در آمد، از مجموع 100 نفر شتر که به صورت تصادفی و در دفعات مختلف تحت معاینات و بازرسی های پس از کشتار قرار گرفتند، در مجموع 46 لاشه واجد یک یا بیش از یک ضایعه ماکروسکپی در ریه تشخیص، و ریه های دارای ضایعه ضبط شدند. از موارد مثبت با ضایعات ماکروسکپی، پس از تهیه عکس های ضروری، نمونه بافت ریوی در ابعاد مناسب اخذ، در فرمالین بافر 10 درصد تثبیت، و تحت روش های معمول هیستوتکنیک، بلوک های پارافینی تهیه گردید. در نهایت مقاطع 5 میکرونی آماده و به روش HdE رنگ آمیزی شدند. در مطالعه مقاطع رنگ آمیزی شده عمده ترین ضایعات مشاهده شده در ریه شترهای نحر شده عبارت بودند از: پنومونی بینابینی 31 مورد (67.39 درصد)؛ برونکوپنومونی فیبرینی 19 مورد (41.3 درصد)؛ برونکوپنومونی چرکی 21 مورد (45.65 درصد)؛ پنوموکونیوزیس 15مورد (32.60 درصد )؛ پنومونی انگلی شامل کیست هیداتیک و حضور لارو انگل در مجاری تنفسی به ترتیب 3 و 2 مورد (6.52 درصد و 4.34 درصد)؛ کیست کلسیفه 4 مورد (8.89 درصد)، آتلکتازی 8 مورد (17.39 درصد)، و آمفیزم ریوی 18 مورد (39.13 درصد). در این مطالعه نیز همچون مطالعات گذشته که در شهرستان های تهران و سمنان بعمل آمده بود، مشاهده شد که پنومونی بینابینی شایع ترین ضایعه ریوی در شتر و عامل اصلی حذف 67.39 درصد ریه شترهای ذبح شده در کشتارگاه مورد نظر در شهرستان قم می باشد .

توکسوپلاسموز یک بیماری زئونوز ناشی از تک یاخته داخل سلولی توکسوپلاسما گوندی است که تاکنون در لرستان بررسی نشده است، مطالعه حاضر با هدف بررسی میزان شیوع آنتی بادی ضد توکسوپلاسما (IgG) در نشخوارکنندگان اهلی بر اساس متغیرهای گونه و جنس دام، و منطقه جغرافیایی انجام شد. بدین منظور از مهر تا اسفند 1391 با مراجعه به کشتارگاه های خرم آباد، بروجرد و الیگودرز، تعداد 760 نمونه خون (174 نمونه از گاو، 398 نمونه ازگوسفند و 188 نمونه از بز) جمع آوری شد. نمونه های سرم گوسفند و بز با روش الایزای غیرمستقیم بررسی و نتایج بر اساس نسبت درصد مقدار جذب نوری سرم نمونه به شاهد محاسبه می گردید، بطوری که نسبت 30 درصد ³ منفی و 50 درصد £ مثبت تلقی می شد. نمونه های سرم گاو با آزمایش ایمونوفلورسانس آنتی بادی غیرمستقیم بررسی و عیار 1:16 £ مثبت تلقی می گردید. در این بررسی میزان شیوع IgG در گاو، گوسفند و بز به ترتیب 28.73 درصد، 53.01 درصد و 51.06 درصد بود. آنالیز آماری نتایج، نشان داد که از نظر گونه و جنس دام، اختلاف آماری معنی داری وجود دارد، بطوری که کمترین آلودگی در گاو و بیشترین آلودگی در گوسفند مشاهده شد. همچنین میزان آلودگی در جنس ماده بیشتر از جنس نر بود، ولی برحسب منطقه جغرافیایی اختلاف آماری معنی داری وجود نداشت. (p<0.05) از آنجا که در استان لرستان نیز مانند سایر نقاط کشور، توکسوپلاسموز گوسفند و بز، فراوانی بالایی دارد و گوشت این دامها به عنوان منبع پروتئینی مهم محسوب می گردد، برای پیشگیری از بیماری ، اطلاع رسانی و آموزش همگانی ضروری است.

زخم های شیردانی یکی از عوارض شایع در نشخوارکنندگان به شمار می روند که بنابر نوع وقوع آن، علامت بالینی مربوطه بروز خواهد نمود. هدف از انجام این تحقیق، علاوه بر این که بررسی فراوانی میکروسکوپیک انواع زخم شیردان در گوسفندانی که جهت تغذیه از علوفه چراگاه استفاده کرده اند بوده است، بررسی تاثیر سن، جنس و فصل گرم بر میزان وقوع آن نیز می باشد. در این مطالعه، شیردان 1562 رأس گوسفند کشتار شده (468 رأس گوسفند نر و 1094 رأس گوسفند ماده) در کشتارگاه سنندج از دیدگاه ماکروسکوپیک مورد بررسی قرار گرفت که سن تمامی دام های ماده بالای 2 سال و تمامی دام های نر، زیر یک سال تخمین زده شد و از این تعداد نیز تنها 21 مورد (شامل 15 رأس دام ماده و 6 رأس دام نر) دارای ضایعات ماکروسکوپیک بودند. پس از آن، نمونه ها جهت تایید تشخیص به آزمایشگاه پاتولوژی ارجاع داده شدند. پس از بررسی های هیستوپاتولوژیک مشخص گردید که از 21 مورد، تنها 19 مورد (14 رأس دام ماده و 5 رأس دام نر)، یا به عبارت دیگر 1.21 درصد از کل دام ها، مبتلا به انواع زخم شیردانی بوده اند. همه موارد مبتلا به انواع تحت نوع های زخم نوع 1 بوده که در یک مورد نیز، علاوه بر داشتن زخم نوع 1، درگیری با زخم نوع 2 شیردان نیز تشخیص داده شد. در این مطالعه، هیچ گونه ارتباط آماری معنی داری میان میزان وقوع زخم شیردان گوسفندان با سن، جنس، فصل گرم و مصرف علوفه ی چراگاه وجود نداشت (P>0.05).

هدف از انجام این تحقیق تعیین غلظت سرمی ویتامین A و بتاکاروتن سرم گاوهای آبستن و گوساله های آنها در زمان تولد و پس از مصرف آغوز ( 24 و 48 و 72 ساعت بعد از تولد) می باشد. برای انجام این تحقیق با مراجعه به گاوداریهای شیری، از 40 راس گاو آبستن پا به ماه و تقریبأ هم سن (6-5 سال) نژاد هلشتاین و گوساله های متولد شده از آنها در زمان تولد و زمانهای 24 و 48 و 72 ساعت بعد از تولد خون گیری به عمل آمد. بعد از جدا نمودن سرم، ویتامین A و بتاکاروتن نمونه ها توسط دستگاه اسپکتوفتومتر به روش -N هگزان اندازه گیری شدند. بررسی نتایج آماری نشان داد که میانگین مقادیر سرمی ویتامین A در گوساله ها نسبت به مادران بالاتر است (P<0.05) در حالیکه میانگین مقادیر سرمی بتاکاروتن در گوساله ها در زمان تولد نسبت به مادران به طور معنی داری (P<0.05) کمتر است ولی در زمانهای 24، 48 و 72 ساعت بعد از تولد به طور معنی داری بیشتر است (P<0.05) میانگین مقادیر سرمی ویتامین A در گوساله های ماده نسبت به نر بیشتر بود (P<0.05) ولی میانگین مقادیر بتاکاروتن در بین جنس نر و ماده اختلاف آماری معنی داری نشان نداد (P>0.05). نتایج این مطالعه نشان می دهد استفاده از آغوز در زمان تولد به منظور کسب مواد مورد نیاز برای گوساله به خصوص پیش ساز ویتامین A ضروری است.