دانش کشاورزی و تولید پایدار
سال:1395 | دوره:26 | شماره:1 |تعداد مقالات:12

به منظور بررسی تاثیر تراکم کاشت بر برخی ویژگی های زراعی ذرت در کشت مخلوط با لوبیا چشم بلبلی آزمایشی در سال 1389 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خوی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. کرت اصلی شامل تراکم کاشت در 3 سطح 55، 70 و 85 هزار بوته در هکتار برای ذرت و 150، 200 و 250 هزار بوته در هکتار برای لوبیا چشم بلبلی و کرت های فرعی شامل 5 نسبت کاشت ذرت- لوبیا چشم بلبلی بترتیب =R1 کشت خالص ذرت، 75 =R2 درصد ذرت + 25 درصد لوبیا چشم بلبلی،  50 =R3درصد ذرت+50 درصد لوبیا چشم بلبلی،  25 =R4درصد ذرت + 75 درصد لوبیا چشم بلبلی و =R5 کشت خالص لوبیا چشم بلبلی بودند. اثر تراکم بوته بر وزن صد دانه، عملکرد دانه در متر مربع و عملکرد بیولوژیک در متر مربع ذرت معنی دار شد. اثر نسبت های کاشت ذرت و لوبیا چشم بلبلی به جز تعداد بلال، عملکرد دانه و شاخص برداشت بر سایر صفات مورد بررسی ذرت معنی دار بود. همچنین اثر متقابل تراکم و نسبت کاشت فقط بر شاخص برداشت ذرت معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (1034 گرم در متر مربع) و بیولوژیک (2293 گرم درمترمربع) ذرت در بالاترین تراکم (85 هزار بوته در هکتار) مشاهده شد. عملکرد بیولوژیک ذرت در واحد سطح در تیمارهای کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص بود، به طوری که بیشترین عملکرد بیولوژیک، نسبت برابری زمین (2.17) و مجموع ارزش نسبی (1.86) در تراکم 85 هزار بوته در هکتار و کشت مخلوط 50 درصد ذرت + 50 درصد لوبیا چشم بلبلی بدست آمد. بر اساس نتایج حاصل، تراکم 85 هزاربوته در هکتار در کشت مخلوط 50 درصد ذرت + 50 درصد لوبیا چشم بلبلی مناسبتر از سایر ترکیبات تیماری بوده است.

به منظور ارزیابی کشت مخلوط نخود و گندم در شرایط دیم، پژوهشی در سال زراعی 1392 در مزرعه دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه به صورت طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار و 3 تکرار اجرا شد. تیمارها شامل کشت خالص گندم و نخود، کشت مخلوط جایگزینی نخود- گندم با نسبت 1:1، 2:1 و کشت مخلوط افزایشی 100 درصد نخود+ 100 درصد گندم و 100 درصد نخود+ 75 درصد گندم بود. کشت مخلوط بر اساس شاخص های نسبت برابری زمین، ضریب ازدحام نسبی، غالبیت، نسبت رقابت، افت واقعی عملکرد، برتری مالی، سودمندی مخلوط و شاخص بهره وری سیستم ارزیابی شد. نتایج نشان داد تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه نخود و تعداد سنبلچه در سنبله، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، درصد پروتئین و عملکرد پروتئین دانه گندم تحت تاثیر الگوهای کاشت قرار گرفتند. بیشترین عملکرد دانه در هر دو گونه به کشت خالص تعلق داشت. در الگوهای مخلوط، بیشترین عملکرد دانه نخود و گندم به ترتیب در تیمارهای 2:1 و 1:1 مشاهده شد. در نسبت های 1:1، 2:1 و 100:75 نخود غالبیت بیشتری نسبت به گندم داشت که این بیانگر توانایی رقابت بالاتر نخود در این تیمارهاست. مقادیر افت واقعی عملکرد در کشت مخلوط جایگزینی و افزایشی به ترتیب مثبت و منفی بود، که بیانگر ثبات بیشتر عملکرد در کشت مخلوط جایگزینی نسبت به افزایشی است. بالاترین میزان شاخص نسبت برابری زمین، برتری مالی، سودمندی مخلوط و بهره وری سیستم در کشت های 1:1 و 2:1 ثبت شد، که سودمندی این تیمارها را از لحاظ زراعی و اقتصادی نشان می دهد. بر اساس یافته های این پژوهش، کشت مخلوط افزایشی نخود با گندم جهت تولید دانه در شرایط دیم مراغه فاقد سودمندی است.

به منظور ارزیابی سودمندی کشت مخلوط بزرک (Linum usitatissimum L.) و لوبیا چیتی (Phaseolus vulgaris L.)در شرایط محلول پاشی با نانو کلات آهن و روی، آزمایشی در سال زراعی 1393-1392 در مزرعه ای واقع در استان آذربایجان غربی- شهرستان نقده به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح کود بصورت عدم کاربرد کود (شاهد)، نانو کلات آهن، نانو کلات روی و تلفیق نانو کلات آهن + روی و شش الگوی کشت شامل کشت مخلوط یک ردیف لوبیا چیتی+ یک ردیف بزرک، کشت مخلوط دو ردیف لوبیا چیتی+ یک ردیف بزرک، کشت مخلوط یک ردیف لوبیا چیتی+ دو ردیف بزرک، دو ردیف لوبیا چیتی+ دو ردیف بزرک و کشت خالص دو گیاه بود. نتایج نشان داد که الگوی کشت مخلوط بر تمامی صفات مورد بررسی اثر معنی دار داشت (p≤0.01). نتایج در مورد گیاه لوبیا چیتی نشان داد که بیشترین عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی لوبیا چیتی از تیمار کشت خالص به دست آمد، اما بالاترین میزان پروتئین دانه لوبیا چیتی در کشت مخلوط ردیفی مشاهده شد. نتایج در مورد گیاه بزرک نشان داد که بالاترین عملکرد بیولوژیکی، عملکرد دانه و میزان پروتئین دانه از کشت خالص حاصل شد، اما درصد روغن در تمام تیمارهای مخلوط بیشتر از کشت خالص بود. محلول پاشی با نانو کلات آهن و روی نیز بر عملکرد کمی و کیفی لوبیا چیتی و بزرک اثر معنی داری را نشان داد (p≤0.01). محلول پاشی با این کودها سبب بهبود عملکرد کمی و کیفی هر دو گونه نسبت به تیمار شاهد گردید و در این میان تیمارهای ترکیبی نسبت به تیمارهای مصرف جداگانه بیشترین تاثیر را در افزایش صفات مورد مطالعه داشتند. بالاترین میزان نسبت برابری زمین (LER=1.89) از الگوی کشت مخلوط دو ردیف لوبیا چیتی+ دو ردیف بزرک با تیمار مصرف نانو کلات آهن به دست آمد که نشان دهنده 89 درصد افزایش سودمندی زراعی نسبت به کشت خالص دو گونه است.

ارقام یک گونه گیاه زراعی از نظر قدرت رقابت با علف های هرز تفاوت دارند که ناشی از تفاوت های مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی آنها می باشد. این آزمایش به منظور مطالعه صفات مورفوفیزیولوژیکی 18 ژنوتیپ گندم در رقابت با علف های هرز در سال زراعی 1390-1389 در مزرعه دانشکده کشاورزی مغان دانشگاه محقق اردبیلی انجام شد. تیمار های آزمایشی 18 ژنوتیپ گندم بودند که در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز رشد می کردند. آزمایش به صورت اسپیلیت پلات نواری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که در بیشتر ژنوتیپ های گندم رقابت علف های هرز ارتفاع آنها را تا 27 درصد کاهش داد. در مرحله ساقه دهی گندم و در شرایط رقابت و عدم رقابت علف های هرز، ژنوتیپ های الوند و S-82-10 بیشترین ارتفاع و ژنوتیپ های کاسکوژن و C-85-8 کمترین ارتفاع را داشتند. نتایج نشان داد که رقابت علف های هرز سطح برگ اکثر ژنوتیپ های گندم را 5 تا 47 درصد کاهش داد. بیشترین کاهش سطح برگ در ژنوتیپ سرداری مشاهده شد، در حالی که ژنوتیپ های گاسپارد و طوس توانستند در شرایط رقابت بیش از 95 درصد از سطح برگ خود را در شرایط رقابت علف های هرز حفظ کنند. شاخص LAR و SLA در ژنوتیپ های طوس،  N-80-19و MV-17 در شرایط رقابت علف های هرز بیش از دو برابر بیشتر بود. عملکرد ژنوتیپ های گندم در شرایط حضور و عدم حضور علف های هرز متفاوت بود. در 7 ژنوتیپ N-80-19، آذر 2، طوس، امید، MV17, S-82-10, C-85-9 افت عملکرد ناشی از حضور علف های هرز بیش از 25 درصد بود. نتایج این آزمایش می تواند در اصلاح ارقام جدید گندم برای توسعه کشاورزی پایدار و کنترل غیرشیمیایی علف های هرز مورد استفاده باشد.

جهت بررسی اثرات کود نیتروژن بر محتویات روغن و پروتئین و کارایی مصرف نیتروژن ارقام کنجد تحت رقابت علف های هرز، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 3 تکرار در شهرستان امیدیه در تابستان 1392 انجام شد. فاکتور اصلی سطوح مصرف نیتروژن شامل عدم کاربرد و کاربرد 50 و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن و فاکتور فرعی در ترکیب فاکتوریل شامل ارقام کنجد (توده محلی بهبهان، رقم یلووایت، لاین های  tn-238و (tn-240 و رقابت علف های هرز (عاری و آلوده به علف هرز) بود. نتایج نشان داد که اثر نیتروژن و رقابت علف های هرز بر عملکرد دانه ارقام مختلف کنجد معنی دار شد. بیشترین عملکرد دانه (220 گرم در متر مربع) با کاربرد 100 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار و شرایط بدون رقابت علف های هرز از رقم محلی بهبهان به دست آمد. کمترین عملکرد دانه (61 گرم در متر مربع) از تیمار عدم مصرف کود و شرایط رقابت علف های هرز در لاینهای tn-238 و 240 tn- بدست آمد. بیشترین درصد روغن کنجد (44%) از تیمار عدم مصرف کود نیتروژن و رقم  tn-238و کمترین میزان این صفت از تیمار کودی 100 کیلوگرم نیتروژن و رقم یلووایت (35%) بدست آمد. بیشترین عملکرد روغن کنجد (83 کیلوگرم در متر مربع) نیز مربوط به رقم محلی بهبهان در شرایط عدم رقابت علف های هرز و کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بود. افزایش مصرف کود نیتروژن موجب کاهش کارایی استفاده از نیتروژن گردید و بیشترین کارایی استفاده از نیتروژن از تیمار عدم مصرف کود و رقم محلی بهبهان بدست آمد.

کاربرد مالچ زنده و زمان تهیه بستر کشت از روش های پیشنهادی برای مهار علف های هرز مزارع است. در همین راستا آزمایشی جهت ارزیابی کاربرد تلفیقی مالچ زنده و بستر کهنه در کنترل علف های هرز ذرت به صورت اسپیلیت بلوک در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 15 تیمار و در چهار تکرار در سال 1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان انجام شد. فاکتور اصلی شامل زمان تهیه بستر کهنه در سه سطح (ششم فروردین، سوم اردیبهشت و 24 اردیبهشت) و فاکتور فرعی گیاهان پوششی شامل ماشک گل خوشه ای، خلر و شبدر برسیم بود که در فاصله بین دو ردیف در تراکم توصیه شده کشت شد. همچنین دو تیمار شاهد شامل کنترل علف های هرز در طول فصل (بدون مالچ زنده) و تداخل علف هرز در کل دوره رشد در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تیمار زمان تهیه بستر کهنه بر وزن صد دانه، زیست توده و عملکرد دانه ذرت اثر معنی داری داشت، ولی این عامل تاثیر معنی داری بر ارتفاع بوته، قطر بلال، تعداد ردیف دانه در بلال و زیست توده علف های هرز نداشت. بیشترین عملکرد دانه ذرت در تیمار خاک ورزی در ششم فروردین به مقدار 8.7 تن در هکتار به دست آمد. استفاده از مالچ زنده اثر معنی داری بر رشد ذرت و علف های هرز داشت. کمترین وزن خشک علف های هرز در حضور گیاه پوششی شبدر برسیم به دست آمد. اثر متقابل بستر کهنه و مالچ زنده بر روی هیچ کدام از صفات معنی دار نبود. این نتایج حاکی از آن است که استفاده از مالچ زنده و بستر کهنه به تنهایی یا در تلفیق با هم نمی توانند کنترل قابل قبول علف های هرز را در ذرت فراهم سازند، بنابراین این روش ها باید در تلفیق با سایر روش ها استفاده شوند.

شناسایی باکتریهای محرک رشد گیاه و بکارگیری آنها یکی از گام های اساسی در کشاورزی پایدار است. بر این اساس در این آزمایش برخی از جدایه های متعلق به جنس سودوموناس که به تازگی جداسازی و شناسایی شده اند برای اولین بار در شرایط مزرعه در کشت گیاه گوجه فرنگی مورد استفاده قرار گرفتند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 5 تیمار و 3 تکرار به اجرا درآمد. در این آزمایش نشاء های گوجه فرنگی رقم super chief در کشت خزانه با تیمار تلفیقی جدایه های Pseudomonas sp. شاملS19-1+S10-3 ،S19-1+S14-3  وS19-1+S21-1 ) تلقیح شدند، علاوه بر آن تیمار شاهد بدون تلقیح باکتری و تیمار کود کامل (بر اساس نتایج آزمون خاک) به منظور انجام مقایسه لحاظ شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر باکتری های فوق بر شاخص هایی مثل عملکرد، اندازه میوه، محتوای ویتامین ث، لیکوپن، درصد نیتروژن، فسفر و پتاسیم موجود در بخش هوایی و سطح برگ معنی دار است و بالاترین عملکرد در تیمار (4830.9g.m-2) S19-1+S14-3 و بالاترین میزان ویتامین ث، لیکوپن، نیتروژن، فسفر، پتاسیم و سطح برگ در تیمار S19-1+S21-1 به ترتیب با مقادیر7.02 mg.100g-1 Fwt ، 46.01mg.kg-1، 30.09mg.g-1، 7.3mg.g-1، 15.3mg.g-1 و 60.6cm2 بدست آمد. این در حالی بود که سایر ویژگیهای اندازه گیری شده در این آزمایش شامل تعداد میوه کل و اسیدیته، مواد جامد محلول (TSS)، pH و EC میوه، سفتی گوشت، سفتی پوست، قطر ساقه، تعداد گره، ارتفاع ساقه، تعداد ساقه جانبی و کلروفیل متاثر از تیمارهای مورد استفاده نبود. باتوجه به نتایج فوق می توان به موثر بودن باکتریهای مورد استفاده در این آزمایش به عنوان کود زیستی در بهبود عملکرد و جذب بهتر عناصر و افزایش سطح برگ و کیفیت میوه گوجه فرنگی اشاره کرد.

آهن یکی از مهم ترین عناصر کم مصرف برای گیاهان است و قابلیت دسترسی آن در خاک های آهکی کم می باشد. قابلیت دسترسی آهن برای گیاه به توزیع نسبی شکل های مختلف شیمیایی آن در خاک بستگی دارد که البته تابعی از ویژگی های خاک است. در این پژوهش گلخانه ای به منظور جزء بندی آهن کل به شکل های مختلف آهن به روش عصاره گیری دنباله ای از 21 نمونه خاک با ویژگی های فیزیکی و شیمیایی متنوع، استفاده شد. بر طبق نتایج حاصله غلظت شکل های مختلف آهن به ترتیب آهن باقی مانده(Fe-Res)  < آهن پیوسته به اکسیدهای آهن بلوری < (Fe-CFeOX) آهن پیوسته به اکسیدهای آهن بی شکل< (Fe-AFeOX)  آهن پیوسته به اکسیدهای منگنز < (Fe-MnOX) آهن پیوسته به مواد آلی < (Fe-OM) آهن تبادلی < (Fe-Ex) آهن کربناتی (Fe-Car) بود. شکل های Fe-Ex، Fe-OM، Fe-CFeOX، Fe-AFeOX، Fe-Res و آهن قابل جذب (Fe-DTPA) رابطه معنی داری با ماده خشک بخش هوایی و ریشه ذرت، آهن فعال، شاخص کلروفیل و جذب آهن توسط بخش هوایی ذرت داشتند. مطالعات همبستگی نشان داد که شکل تبادلی آهن، پیوسته به اکسیدهای آهن بی شکل و آهن باقی مانده رابطه معنی داری با تمام صفات زراعی اندازه گیری شده در بخش هوایی ذرت داشتند که این امر نشان می دهد احتمالا این شکل ها منبع آهن قابل جذب ذرت در خاک های مورد مطالعه در شرایط گلخانه ای بودند.

جهت بررسی اثرات کود نیتروژن، کود دامی و کود تلفیقی بر عملکرد دو رقم سورگوم علوفه ای در شرایط آب و هوایی شهرستان رشت، آزمایشی با تیمارهای نیتروژن از منبع اوره در چهار سطح صفر، 46، 92 و 138 کیلوگرم در هکتار، کود دامی در سه سطح 5، 10 و 15 تن در هکتار و تلفیقی در سه سطح 23 کیلوگرم نیتروژن + 2.5 تن کود دامی، 46 کیلوگرم نیتروژن + 5 تن کود دامی و 69 کیلوگرم نیتروژن +7.5  تن کود دامی در هکتار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار به اجرا درآمد. صفات مورد بررسی شامل ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک بوته، عملکرد تر علوفه، درصد پروتئین خام، درصد ماده خشک قابل هضم و درصد خاکستر کل بودند. نتایج برهمکنش رقم و کود بر ارتفاع بوته، قطر ساقه، وزن خشک بوته، عملکرد تر علوفه و اثرات ساده تیمارها بر درصد پروتئین، درصد ماده خشک قابل هضم و درصد خاکستر کل در سطح یک درصد معنی دار شدند. نتایج نشان داد در کلیه صفات مورد بررسی بیشترین میانگین بدلیل بهبود شرایط در جذب مواد غذایی در رقم پگاه و تیمارهای کودی تلفیقی و سپس در تیمارهای شیمیایی مشاهده شد. بر این اساس رقم پگاه با تیمارهای تلفیقی 69 کیلوگرم نیتروژن + 7.5 تن دامی در مناطق مشابه پیشنهاد می شود.

به منظور ارزیابی اثرات مدیریت کود و نحوه برگرداندن گیاهان پوششی بر عملکرد کمی و کیفی سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در زمان در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های زراعی 92-1391 و 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان اجرا شد. نحوه برگرداندن گیاهان پوششی به خاک شامل خاکورزی محدود (دیسک) و عدم خاکورزی (علف کش گلیفوسیت+برش) به عنوان عامل اصلی و مدیریت کودی گیاهان پوششی شامل گیاهان پوششی (گندم، کلزا و نخود) بدون مصرف کود نیتروژنی، گیاهان پوششی با مصرف 25 تن در هکتار کود دامی (جایگزینی کود دامی با کود نیتروژنی)، گیاهان پوششی با 75 کیلوگرم کود اوره (تقسیط کود نیتروژنی بین گیاه پوششی و گیاه اصلی) و تیمار آیش (بدون گیاه پوششی) به عنوان عامل فرعی بودند. نتایج حاصل نشان داد که اثر مدیریت کود و نحوه برگرداندن گیاهان پوششی بر مجموع عملکرد علوفه سبز و خشک معنی دار بود. به استثنای درصد پروتئین، کلیه صفات کیفی علوفه نیز تحت تاثیر مدیریت کودی و برهمکنش مدیریت کود و نحوه برگرداندن گیاهان پوششی قرار گرفتند. کمترین عملکرد کمی و کیفی علوفه به تیمار عدم مصرف کود اوره در هر سه گیاه پوششی مربوط بود، اما استفاده از گیاهان پوششی همراه با مصرف کود دامی و یا تقسیط کود اوره توانست عملکرد کمی و کیفی علوفه سورگوم را علیرغم کاهش مصرف کود اوره به نصف مقدار مورد نیاز، حفظ کند.

با توجه به تاثیر عوامل گوناگون بر رشد و عملکرد انگور، فرایند سنجش تناسب اراضی برای کشت به منظور آمایش فضایی این محصول، مستلزم استفاده از اطلاعات جامع و متنوع مکانی و توصیفی است. فن آوری GIS امکان بهره گیری از این نوع داده ها را فراهم ساخته و تحلیل فضایی اطلاعات را بر اساس مدل های مناسب تسهیل نموده است. بنابراین در پژوهش حاضر با در نظر گرفتن نیازهای اکولوژیک انگور از روش های تصمیم گیری چند معیاره (MCDM)، مبتنی بر روش تحلیل سلسله مراتبی (AHP) استفاده شده و در محیط نرم افزاری ARC/GIS 9.3 مدل سازی و سپس تحلیل فضایی اطلاعات صورت گرفت. نهایت اینکه، اراضی مستعد استان آذربایجان شرقی جهت کشت و تولید انگور از لحاظ عناصر اقلیمی و عوامل فیزیکی زمین (دما، بارش، رطوبت نسبی، توپوگرافی و غیره) ارزیابی و پهنه بندی شد. نتیجه تحقیق نشان می دهد که از نظر فضایی، 10 درصد استان در شرایط نسبی مناسب تا بسیار مناسب جهت تولید انگور نسبت به سایر مناطق استان آذربایجان شرقی قرار دارد که از لحاظ پهنه های فضایی شامل شهرستان های میانه، ملکان، شبستر، جلفا، بناب و عجب شیر می باشد و مطلوب ترین مناطق با توجه به لایه نهایی ارائه شده است.

به منظور ارزیابی تاثیر پساب شرکت ایران مایه بر برخی صفات مورفولوژیکی و عملکرد گندم پژوهشی در قالب آزمایش فاکتوریل با طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. فاکتور اول: دفعات آبیاری با پساب در سه سطح شامل =I1 یکبار آبیاری با پساب با نسبت های تعیین شده،=I2  دوبار آبیاری با پساب با نسبت های تعیین شده و =I3 آبیاری با پساب با نسبت های تعیین شده در کل دوره رشد و فاکتور دوم غلظت های مختلف پساب در شش سطح شامل =P0 آب شاهد،=P15  15 درصد پساب + 85 درصد آب آبیاری، 30 =P30 درصد پساب +70 درصد آب آبیاری، 45 =P45 درصد پساب + 55 درصد آب آبیاری، 60 =P60 درصد پساب +40 درصد آب آبیاری و =P100 پساب خالص، بود. نتایج نشان داد که آبیاری با پساب در کل دوره رشد (سه بار) در مقایسه با یکبار آبیاری و دوبار آبیاری با پساب به ترتیب باعث افزایش 28 و 14.6 درصدی در عملکرد بیولوژیکی گردید. با عنایت به نتایج داده های مزرعه ای این پژوهش، استفاده از پساب کارخانه ایران مایه (تولید کننده خمیر مایه) در یکبار، دو بار و سه بار آبیاری با نسبت های تعیین شده پساب، اغلب اثر افزایشی روی برخی صفات مورفولوژیکی شامل ارتفاع بوته، طول پدانکل، طول سنبله و نهایتا عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیکی داشت. با این حال به نظر می رسد برای موارد بیشتر از سه بار آبیاری و نیز اثرات آن روی خصوصیات خاک در دراز مدت نمی توان اظهار نظری قطعی نمود و به مطالعات بیشتری نیاز است.