آموزش و ارزشیابی (علوم تربیتی)
سال:1396 | دوره:10 | شماره:39 |تعداد مقالات:8

رابطه شاگرد-معلم، در تمام نظام های آموزشی، جنبه کلیدی ایجاد محیط های آموزشی کارآمد است. لذا، بررسی رفتار معلمان در کلاس های درس و شناسایی درک دانش آموزان از نحوه رفتار معلمان یکی از ضرورت های پژوهشی در هر نظام آموزشی است.به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت رفتار تعاملی معلمان با شاگردان در مدارس راهنمایی شهر گرگان شکل گرفت. روش پژوهش، پیمایشی بود و کلیه دانش آموزان مقطع راهنمایی شهر گرگان و معلمان ریاضی آنها به عنوان جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. بدین ترتیب، 354 دانش آموز پایه دوم و سوم به همراه معلمان ریاضی خود به عنوان نمونه وارد پژوهش شدند. روش نمونه گیری در گروه دانش آموزان تصادفی خوشه ای و در گروه معلمان از نوع هدفمند بود. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه استاندارد رفتار تعاملی معلم بود. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تی استفاده شد. یافته ها نشان داد که درک دانش آموزان از سبک رفتاری غالب معلمان ریاضی در کلاس، مطابق با الگوی سلطه گری- سلطه پذیری بود، ولی معلمان ریاضی معتقد بودند که تفاوتی بین به کارگیری سبک های تعاملی سلطه گری- سلطه پذیری و همکاری- مخالفت جویی در بین آنها وجود ندارد و از هر دو سبک به طور یکسان بهره می برند. هم چنین نتایج نشان داد که بین تصویری که معلمان از تعامل شان با دانش آموزان و تصویری که دانش آموزان از نحوه تعامل معلمان خود در ذهن دارند، در رفتارهای سرزنش کننده، جدی و مردد تفاوت معنی دار است، به گونه ای که دانش آموزان معتقدند که این سبک ها بیشتر مورد استفاده معلمان قرار می گیرد ولی معلمان اعتقاد دارند که این سبک ها را کمتر به کار می برند. مقایسه درک معلمان و دانش آموزان از میزان به کارگیری رفتار تعاملی معلمان در دو سبک همکاری-مخالفت جویی و سلطه گری- سلطه پذیری حاکی از عدم وجود تفاوت معنی دار بود.

پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه ویژگی های شخصیت و سبک رهبری کلاس با کیفیت تدریس اساتید به روش خود ارزیابی صورت گرفت. روش پژوهش توصیفی-پیمایشی از نوع همبستگی-علی بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه اعضای هیات علمی دانشگاه شهید مدنی در سال تحصیلی 93-92 بود، که 138 نفر از آن ها با استفاده از روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش حاضر شامل، سه پرسشنامه ویژگی های بزرگ شخصیت (نئو)، پرسشنامه سبک رهبری کلاس درس هالپین و پرسشنامه محقق ساخته کیفیت تدریس اساتید بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون و مدل سازی معادلات ساختاری با نرم افزارهای SPSS و Amos انجام گرفت. نتایج نشان داد که مولفه های برونگرایی، با وجدان بودن و توافق با هر یک از مولفه های توان علمی و رفتار علمی کیفیت تدریس اساتید دارای همبستگی مثبت و معنادار می باشند (0.05≥P). هم چنین، مولفه های مراعات و ساخت دهی سبک رهبری با مولفه های توان علمی و رفتار علمی کیفیت تدریس اساتید دارای همبستگی مثبت و معنادار می باشند (0.01≥P). هم چنین، داده های پژوهش با مدل مفهومی پژوهش دارای برازش مناسب بود و مدل معادلات ساختاری نشان داد که ویژگی های شخصیت و سبک رهبری کلاس درس می توانند کیفیت تدریس اساتید را به صورت معناداری تبیین کنند. از این رو می توان گفت، توجه به ویژگی های شخصیت و سبک رهبری کلاس درس می تواند در کیفیت تدریس اساتید موثر باشد.

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش میانجی جهت گیری اهداف پیشرفت در رابطه بین کمال گرایی و عملکرد تحصیلی در بین دانشجویان بود. بدین منظور 240دانشجوی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان به صورت تصادفی خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شده و ابزارهای پژوهش را تکمیل کردند، اما با توجه به ناقص بودن پرسشنامه 6 نفر، تحلیل ها بر روی 234 نفر انجام گرفت. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس کمال گرایی هیل، پرسشنامه جهت گیری اهداف (AGQ) بود. یافته ها نشان داد کمال گرایی مثبت تاثیر نیرومند معنی داری بر جهت گیری اهداف تسلط-گرایش، عملکرد-گرایش و عملکرد-اجتناب و کمال گرایی منفی تاثیر مثبت معنی داری بر جهت گیری عملکرد-گرایش و عملکرد-اجتناب دارد، همچنین کمال گرایی مثبت تاثیر مثبتی بر عملکرد تحصیلی دارد. علاوه براین جهت گیری هدف تسلط-اجتناب و عملکرد-اجتناب تاثیر معنی دار منفی بر عملکرد تحصیلی دارند. در نهایت یافته ها نشان داد که جهت گیری هدف عملکرد-اجتناب در رابطه بین کمال گرایی مثبت و عملکرد تحصیلی نقش میانجی داشته و موجب کاهش تاثیر مثبت کمال گرایی مثبت بر عملکرد تحصیلی می شود. همچنین جهت گیری عملکرد اجتناب در رابطه کمال گرایی منفی و عملکرد تحصیلی نقش میانجی داشته و موجب شده است که ضریب تاثیر کل منفی باشد.

مقاله حاضر با هدف اثربخشی آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر یادگیری درس ریاضی و اضطراب دانش آموزان دختر دوره اول متوسطه شهرستان بستان آباد در سال تحصیلی 95-1394انجام شد. روش تحقیق نیمه تجربی می باشد بدینگونه که ابتدا 40 نفر از دانش آموزان جامعه آماری که به طور تصادفی خوشه ای از آزمودنی هایی که دارای اضطراب بالا بودند انتخاب شده و سپس به دو گروه 20 نفری آزمایش و کنترل تقسیم شدند. برای هر دو گروه پرسشنامه اضطراب بک و آزمون یادگیری درس ریاضی اجرا شد و بعد از آن فقط برای گروه آزمایش 8 جلسه کلاس های راهبردهای یادگیری خود تنظیمی اجرا شد و برای گروه کنترل هیچگونه آموزشی ارائه نشد، سپس مجددا پرسشنامه های پس آزمون برای هر دو گروه اجرا شد. جهت سنجش روایی پرسشنامه ها از اعتبار صوری و جهت سنجش پایایی از آلفای کرون باخ استفاده شد که برای هر دو متغیر مورد تایید قرار گرفت. نتایج با استفاده از نرم افزار spss و آزمون ANCOVA انجام شده نشان داد: آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی بر بهبود یادگیری درس ریاضی اثربخش بوده است. همچنین آموزش راهبردهای یادگیری خود تنظیمی موجب کاهش اضطراب دانش آموزان شد.

هدف پژوهش حاضر پیش بینی تعلل ورزی تحصیلی بر اساس ارزش اهمیت و هزینه مربوط به تکلیف بود. در راستای هدف فوق، از جامعه آماری دانش آموزان پایه دهم اداره آموزش و پرورش ناحیه 2 شهر تبریز، نمونه ای متشکل از350 دانش آموز دبیرستانی (175 پسر و 175 دختر) با استفاده از روش تصادفی چند مرحله ای انتخاب شد. آزمودنی ها مقیاس تعلل ورزی تاکمن و مقیاس ارزش تکلیف را تکمیل کردند.برای تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزار آماری spss و روش تحلیل همبستگی گشتاوری پیرسون و رگرسیون چندگانه استفاده شد. نتایج همبستگی پیرسون بین متغیرهای مورد مطالعه نشان داد که بین تعلل ورزی تحصیلی با ارزش اهمیت رابطه منفی معنی دار و بین تعلل ورزی تحصیلی با هزینه مرتبط با تکلیف رابطه مثبت معنی دار وجود دارد. هم چنین نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نیز نشان داد که هزینه مرتبط با تکلیف، پیش بینی کننده معنی دار تعلل ورزی تحصیلی می باشد. این یافته ها می توانند در خدمات آموزشی و مشاوره ای، توسط معلمان، مشاوران و والدین به کار گرفته شوند.

توانایی تنظیم و کنترل افکار، رفتار، انگیزه ها و اعمال برای رسیدن به اهداف خودنظم بخشی نام دارد، و یادگیری خودنظم یافته متضمن برنامه ها و رفتارهایی استراتژیک برای تحقق اهداف یادگیری است. این پژوهش درصدد پاسخ به این سوال است که آیا آموزش مدل یادگیری خودنظم یافته زیمزمن و مویلان به گروهی از دانش آموزان ایرانی بر نگرش آنان به خواندن در انگلیسی به عنوان زبان خارجی تاثیر مثبت دارد. دیگر هدف آن عبارت است از این که آیا سطح مهارت زبانی زبان آموزان می تواند تاثیر آموزش خودنظم بخشی را بر نگرش شرکت کنندگان تعدیل می کند. دو گروه آزمایش دست نخورده در دو سطح زبانی متوسط و پیشرفته استراتژی ها و فرایندهای خودنظم بخشی خواندن را فراگرفتند، ولی دو گروه کنترل دست نخورده در این دو سطح زبانی به روش سنتی و متداول، خواندن را آموزش دیدند. داده های مطالعه با استفاده از پرسشنامه یاماشیتا در باره نگرش به خواندن در انگلیسی جمع آوری شد. و درنتیجه تحلیل کواریانس دوطرفه مشخص شد که آموزش خودنظم بخشی خواندن و درک مطلب در انگلیسی می تواند نگرش شرکت کنندگان را به خواندن در انگلیسی به میزان معناداری بهبودبخشد، اما سطح مهارت زبانی تاثیر آموزش خودنظم بخشی را بر نگرش شرکت کنندگان تعدیل نمی کرد. این نتایج با برجسته کردن نقش یادگیری خودنظم یافته در خواندن دانش آموزان ایرانی می تواند مدرسان زبان انگلیسی را برآن دارد تا برای بهبود نگرش زبان آموزان به خواندن از استراتژی های خودنظم بخشی در کلاس بهره برند.

اضطراب نوعی تشویش و نگرانی است و یک حالت فیزیولوژیکی و روانی است که با علایم جسمی، هیجانی، شناختی و رفتاری مشخص می شود. اکثر دانش آموزان و دانشجویان قبل از امتحان دچار درجاتی از اضطراب می شوند که می توان از روش های مختلف از جمله ارزشیابی الکترونیکی به عنوان یک روش بسیار موثر و مفید جهت کاستن این اضطراب استفاده نمود. این مطالعه با هدف بررسی نقش ارزشیابی الکترونیکی بر میزان اضطراب دانش آموزان صورت پذیرفت. روش پژوهش شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه دانش آموزان دختر مقطع دوم متوسطه شهرستان هرسین در سال تحصیلی 1395 بودند. روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای چند مرحله ای، تعداد 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند (15 نفر گروه آزمایش و 15 نفر گروه کنترل). برای گردآوری داده ها از دو پرسشنامه آزمون های الکترونیکی محقق ساخته و سنجش اضطراب امتحان کودکان و نوجوانان ابوالقاسمی و همکاران (2000) استفاده شد. استفاده شد. تجزیه و تحلیل داده های حاصل در قالب آزمون تحلیل کوواریانس نشان داد که کاربرد ارزشیابی الکترونیکی بر کاهش اضطراب دانش آموزان مورد مطالعه مورد تایید قرار گرفت. یافته های پژوهش نشان داد بین گروه آزمایش و کنترل در پس آزمون، تفاوت معنی دار یافت شد (p=0.001) یافته. هم چنین بین گروه ها از لحاظ اضطراب امتحان تفاوت معنی دار یافت شد (p<0.05). یافته های این پژوهش حاکی از تاثیر موفقیت آمیز بودن ارزشیابی الکترونیکی در کاهش اضطراب می باشد و از آن می توان به عنوان یک روشی مطمئن جهت کاهش اضطراب قبل از امتحان استفاده نمود.

هدف این پژوهش تعیین تاثیر آموزش مهارت های ارتباطی بر انگیزش تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه بود. روش پژوهش نیمه تجربی و از نوع پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه دانش آموزان پسر دوره متوسطه مدارس شهر ایلخچی می باشند که در سال تحصیلی 96-1395 مشغول به تحصیل بودند. نمونه شامل 52 دانش آموز بود که به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش (25 نفر) و گروه کنترل (27 نفر) گمارده شدند. ابزار جمع آوری داده ها پرسشنامه سازگاری تحصیلی و انگیزش تحصیلی بود که تمام آزمودنی ها در مرحله پیش آزمون آن را تکمیل کردند، سپس برنامه آموزش مهارت های ارتباطی برای گروه آزمایش در هشت جلسه اجرا شد و در نهایت، پس آزمون از تمام گروه های گروه آزمایش و کنترل گرفته شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از روش تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج پژوهش نشان داد که آموزش مهارت های ارتباطی بر انگیزش تحصیلی و سازگاری تحصیلی دانش آموزان دوره متوسطه تاثیر دارد. در واقع آموزش مهارت های ارتباطی باعث افزایش انگیزش درونی، انگیزش بیرونی و سازگاری تحصیلی شده و میزان بی انگیزشی را در دانش آموزان کاهش می دهد.