مجله دانشگاه علوم پزشکی خراسان شمالی
سال:1389 | دوره:2 | شماره:3-2 |تعداد مقالات:10

عفونت با ویروس سلول T لنفوتروپیک انسانی(HTLV-1) در برخی از مناطق دنیا اندمیک می باشد که یکی از مناطق شیوع آن در خراسان می باشد. یکی از درگیری های این ویروس درگیری چشمی می باشد. تظاهرات شناخته شده چشمی این ویروس شامل انفیلتراسیون بدخیمی در بیماران با لوکمی / لنفوم T سل بالغین، دژنراسیون شبکیه، درگیری نوروافتالمیک، واسکولیت و اگزودا در پریفر شبکیه، کراتو کونژکتویت سیکا - به خصوص در بیماران با میلوپاتی / پاراپارزی اسپاستیک تروپیکال وابسته به HTLV-1، یوئیت وابسته به HTLV-1 و آسیب قرنیه است. طیف بیماریهای چشمی مرتبط با HTLV-1 در حال گسترش می باشد. بررسی روتین بیماران آلوده به HTLV-1 به دلیل درگیری ایمنولوژیک یا نئوپلاستیک چشمی مهم می باشد. در این نوشتار تظاهرات چشمی  HTLV-1مرور می گردد.

مقدمه: آسپیرین به عنوان داروی ضد درد و برخی ویژگی ﻫﺎی درمانی دیگر مورد استفاده قرار ﻣﻲگیرد. این مطالعه برای تعیین آثار جانبی مصرف آسپیرین که یک داروی پرمصرف می باشد، بر جفت انجام شد.مواد و روش کار: 40 سر موش ماده نژاد BALB/C را به دو گروه تجربی 1 و 2، و دوگروه پلاسبوی 1 و 2، جمعا به 4 گروه ده تایی بصورت تصادفی تقسیم کردیم. پس از باردار شدن موشﻫﺎ، گروه ﻫﺎی تجربی 1 و 2 روزانه 200 mg/kg آسپیرین محلول در 1 سی سی سرم فیزیولوژی و گروه ﻫﺎی پلاسبوی 1 و 2 روزانه 1 سی سی سرم فیزیولوژی از طریق گاواژ دریافت نمودند. سپس تحت بیهوشی موشﻫﺎ کشته شده و جفت ﻫﺎ استخراج گردیدند. جفت های موش های سقط شده و مرده نیز بلافاصله همانند بقیه موش ها استخراج شده و در فرایند تثبیت بافتی قرار گرفتند. سپس رنگ آمیزی با هماتوکسیلین- ائوزین انجام شده و مورد مطالعه قرار گرفتند.نتایج: در گروه تجربی 1، دو مورد و در گروه تجربی 2، هفت مورد سقط جنین مشاهده شد. در گروهﻫﺎی پلاسبو سقط جنین مشاهده نشد. در گروه ﻫﺎی تجربی تغییرات پاتولوژیک مشخصی مشاهده شد، در حالیکه در گروه ﻫﺎی پلاسبو تغییر بافتی مشاهده نشد.بحث و نتیجه گیری: آثار سوء آسپیرین منجمله آثار خونریزی دهنده آن بر دستگاه گوارش در تحقیقات دیگران گزارش شده است. در این تحقیق نیز خونریزی از جفت و بدنبال آن سقط جنین مشاهده شد. لذا ﻣﻲتوان پیشنهاد داد که مصرف آسپیرین موجب اختلال در جدار عروق ﻣﻲ شود یعنی همان چیزی که در بررسی میکروسکپیک نوری مشاهده کردیم.

زمینه و هدف: قارچ های کراتینوفیلیک قارچهای دوستدار کراتین هستند که گروهی ازآنها به دلیل ترشح کراتیناز کراتینولیتیک بوده که که علاوه بر ایجاد بیماری در انسان و حیوان، در صنایع مختلف نیز اهمیت دارند. خاک های زراعی - جنگلی حاوی مقادیر زیادی کراتین بوده و شرایطی بسیار مستعد برای رشد قارچ های کراتینوفیلیک فراهم می نمایند در این پژوهش فراوانی و نوع قارچهای کراتینوفیلیک خاک در مناطق زراعی - جنگلی استان های خراسان رضوی و شمالی تعیین شدند.روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه توصیفی مقایسه ای با استفاده از نمونه برداری طبقه ای می باشد که از مناطق مختلف زراعی - جنگلی در استان های خراسان رضوی و شمالی 140 نمونه خاک جمع آوری شد و به روش وان بروزگهمیا کشت داده شد و قارچهای موجود در آن شناسایی و مورد شمارش قرار گرفتند و اطلاعات با استفاده از جداول دو بعدی و چند بعدی توصیف و با استفاده از آزمون های مناسب آماری داده ها آنالیز گردیدند.یافته ها: از نمونه های خاک 784 کلنی قارچی که 71.43% از نمونه های خاک نواحی زراعی - جنگلی استان خراسان رضوی و 28.5% از نمونه های خاک نواحی زراعی - جنگلی استان خراسان شمالی می باشند، جدا شدند که در بین آنها آنکسیوپسیس استرکوراریا با 240 کلنی (30.6%) و گونه های مختلف کرایزوسپوریوم با 133 کلنی (17%) بالاترین فراوانی را داشتند.نتیجه گیری: این مطالعه نشان می دهد که قارچ های کراتینولیتیک به دلیل توانایی ترشح پروتئازها می توانند در مدیریت پسماندها مفید باشند. بر اساس دانش ما تاکنون این مقاله اولین گزارش از جدا نمودن مریدنتیوم کراتینوفیلوم از خاک در ایران است.

زمینه و هدف: طرح ملی بیمه روستایی و پزشک خانواده بر اساس ماده 91 قانون برنامه چهارم توسعه از ابتدای سال 84 در مناطق روستایی و شهرهای کمتر از 20000 نفر جمعیت اجرا شده است. این مطالعه به منظور بررسی سطح آشنایی بیمه شدگان بیمه روستایی از تسهیلات، ضوابط و شرایط بهره مندی از دفترچه بیمه روستایی در طرح پزشک خانواده دانشگاه های علوم پزشکی استان های شمالی ایران انجام گرفته است.روش کار: این مطالعه توصیفی – تحلیلی به صورت مقطعی در نیمسال دوم 1387 انجام گرفت. محیط پژوهش مناطق روستایی و شهرهای کمتر از 20000 نفر تحت پوشش دانشگاه های علوم پزشکی گلستان، مازندران، بابل و گیلان بوده است. داده ها با استفاده از پرسشنامه خود ساخته و به روش مصاحبه جمع آوری و با آزمون های  kendallو chi-square در نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: از بین 1081 نفر بیمه شدگان بیمه روستایی مورد مطالعه، 33 نفر (3%) دارای سطح آشنایی خوب، 416 نفر (38.5%) دارای سطح آشنایی متوسط و 632 نفر (58.5%) دارای سطح آشنایی ضعیف بودند. بین جنس، سن و سطح تحصیلات با سطح آشنایی رابطه معنی دار وجود داشت. بین تاهل، محل سکونت، شغل و دانشگاه علوم پزشکی مورد مطالعه با سطح آشنایی رابطه معنی دار آماری وجود نداشت.نتیجه گیری: بطور کلی شناخت بیمه شدگان بیمه روستایی از تسهیلات، ضوابط و شرایط بهره مندی از دفترچه بیمه روستایی در طرح پزشک خانواده پایین بوده و نیاز مبرم به اجرای برنامه های آموزشی وجود دارد.

زمینه و هدف: تزریق عضلانی یکی از روش های تهاجمی و دردناک رساندن دارو به بدن است. مروری بر مطالعات نشان داد که ژل لیدوکائین با کاهش هدایت عصبی می تواند در کاهش درد موثر باشد. تاثیر ژل لیدوکائین 2% بر کاهش درد ناشی از تزریق عضلانی پنی سیلین بنزاتین 1.200.000 واحد نامشخص است. این پژوهش با هدف ارزیابی میزان تاثیر ژل لیدوکائین 2% بر شدت درد ناشی از تست و تزریق عضلانی پنی سیلین بنزاتین 1.200.000 واحد در مراجعه کنندگان به اورژانس بیمارستان امام خمینی شیروان انجام شد.روش کار: این مطالعه از نوع کارآزمایی بالینی بود که در آن تعداد 60 نفر بیمار با روش نمونه گیری آسان انتخاب و بطور تصادفی تخصیصی در دو گروه (مداخله و شاهد) قرار گرفتند. برای گروه مداخله ژل لیدوکائین 2% به مدت 10 دقیقه قبل از تست و قبل از تزریق پنی سیلین در محل تزریق قرار داده شد. برای گروه شاهد تست و تزریق به روش عادی انجام شد. ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه و مقیاس مقایسه ای- بصری بود. برای آنالیز داده ها، از آمار توصیفی (میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (آزمون آماری تی مستقل) استفاده گردید.یافته ها: میانگین شدت درد ناشی از تست پنی سیلین در گروه مداخله 0.46±3.01 و در گروه شاهد 1.24±4.79 بود. میانگین شدت درد ناشی از تزریق پنی سیلین در گروه مداخله 1.05±6.85 و در گروه شاهد 1.55±7.39 بود. شدت درد ناشی از تست پنی سیلین به طور معنی داری در گروه مداخله کمتر از گروه شاهد بود ( P<0.001). اما شدت درد ناشی از تزریق پنی سیلین در دو گروه تفاوت معنی داری نداشت.نتیجه گیری: استفاده از ژل لیدوکائین 2% بطور موثری باعث کاهش درد ناشی از انجام تست پنی سیلین گردید. اما تاثیر معنی داری در کاهش درد ناشی از تزریق عضلانی پنی سیلین 1.200.000 واحد نداشت. با اینحال نیاز به مطالعات بیشتری برای بررسی دوزهای مختلف، مقدار ژل مورد استفاده و مدت زمان استفاده از ژل در ناحیه تزریق می باشد.

زمینه و هدف: بستنی سنتی محصول غذایی است که در فصول گرم سال به فراوانی توسط مراکز صنفی به طور معمولا غیر بهداشتی تهیه و عرضه می شود. این تحقیق با هدف تعیین فراوانی کلی فرم، استافیلوکوک ارئوس، اشرشیاکلی در نمونه های بستنی های سنتی و آبمیوه های دست ساز شهر بجنورد و همچنین تعیین ارتباط بین میزان آلودگی و بهداشت فردی، بهداشت ساختمانی انجام گرفت.روش کار: این پژوهش از نوع توصیفی- تحلیلی بوده و به صورت مقطعی می باشد که در آن 20 مرکز تهیه و توزیع بستنی های سنتی غیر پاستوریزه و همچنین 8 مرکز آبمیوه فروشی های سنتی شهر بجنورد در تابستان سال 86 و 87 مورد مطالعه قرار گرفتند. داده های حاصل با استفاده از فرمولهای آمار توصیفی و همچنین آزمونهای من ویتنی تحلیل گردید.یافته ها: این پژوهش نشان داد که میزان آلودگی میکروبی در مرکز تهیه و توزیع بستنی های سنتی برای اشرشیاکلی 58 درصد،کلی فرم 95 درصد و استافیلوکوک ارئوس 80 درصد بود. بین میزان تحصیلات، نمره بهداشت فردی، نمره لوازم و نمره بهداشت ساختمانی با آلودگی میکروبی با کلی فرم در بستنی ها تفاوت معنی دار مشاهده نگردید (P=0.28). در مورد آبمیوه های مصرفی در سطح شهر مشخص شد که حدود 70 درصد نمونه ها آلوده به اشرشیاکلی و 94 درصد نمونه ها آلوده به کلی فرم و 90 درصد نمونه ها آلوده به استافیلوکوک بودند.نتیجه گیری: با توجه به میزان آلودگی موجود در بستنی ها و آبمیوه ها ضروری است تا با ارتقا شاخص های بهداشتی میزان آلودگی های موجود را کاهش داده و زمینه را برای تبدیل وضعیت تهیه و توزیع بستنی از سنتی به صنعتی را فراهم آورد.

زمینه و هدف: مدیریت نامناسب بهداشت محیط در بیمارستانها، یکی از عوامل مهم بروز بیماری های عفونی است که در سال های اخیر مورد توجه قرار گرفته است. یکی از راه های انتقال عفونت ها انتشار عوامل بیولوژیک از طریق هوای بیمارستان ها است. در این مطالعه میزان تراکم عوامل بیولوژیک در هوای بخش های دو بیمارستان در شهر ساری مورد بررسی قرار گرفت.روش کار: این مطالعه توصیفی مقطعی در مدت 6 ماه از تیرماه تا آذر ماه 1386 در بیمارستان های امام خمینی و شهید زارع ساری انجام شد. نمونه برداری از هوای بخش های مختلف بیمارستان در دو نوبت صبح و بعد از ظهر و هفته ای یک بار توسط پمپ مخصوص نمونه برداری از هوا و فیلتر انجام می شد. در مجموع 98 نمونه از هوا برداشت و در آزمایشگاه میکروبیولوژی بر اساس روش های استاندارد کشت شد و از نظر تعداد کلنی و مورفولوژی مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: این مطالعه نشان داد که هوای تقریبا همه بخش های دو بیمارستان مورد بررسی به انواع میکروب ها آلوده بوده و میزان آلودگی میکروبی در هوای بخش های بیمارستان امام خمینی بیش تر از هوای بخش های بیمارستان زارع می باشد. استافیلوکوک، سودوموناس و باکتری های گرم مثبت به ترتیب از جمله فراوانترین میکروب های بررسی شده بودند. حداکثر آلودگی میکروبی در بخش جراحی عمومی بیمارستان امام خمینی مشاهده شد.نتیجه گیری: این بررسی نشان داد که تعداد و تنوع میکروارگانیسم ها در هوای بخش های بیمارستان امام خمینی بیشتر از هوای بخش های مطالعه شده در بیمارستان زارع بود. تراکم زیاد افراد در بخش ها اعم از بیماران، کارکنان و همراهان بیمار عامل اصلی و موثر افزایش عوامل بیولوژیک در هوای بیمارستان امام خمینی است. سایر عوامل نظیر وجود سیستم فرسوده تهویه، نگهداری نامناسب سیستم های تنظیم حرارت در بیمارستان تراکم آلودگی هوا به عوامل بیولوژیک در بیمارستان های مورد مطالعه را تحت تاثیر قرار می دهد.

زمینه و هدف: نان روزانه بخش اعظمی از انرژی، املاح معدنی و ویتامین های مورد نیاز بدن را تامین می کند. جوش شیرین یا بیکربنات سدیم که باعث ور آمدن سریع خمیر نان می شود در سالهای اخیر در کشور ما به جای خمیر مایه استفاده می شود.بقایای جوش شیرین موجود در نان موجب ناراحتی های گوارشی، و مانع جذب کلسیم، آهن و سایر عناصر ضروری در دستگاه گوارش می شود. هدف از انجام این مطالعه بررسی وضعیت استفاده از جوش شیرین در نانوایی های شهر زاهدان و عوامل موثر برآن در سال 1387 و پیشنهاد راهکارهای مناسب به منظور کاهش استفاده از جوش شیرین در نان می باشد.مواد و روش کار: مطالعه حاضر یک مطالعه مقطعی توصیفی - تحلیلی است که در سال 87 بر روی 220 نانوایی شهر زاهدان انجام گرفت. نمونه ها بر اساس روش موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران از نظر pH مورد آزمایش قرار گرفتند که بر این اساس pH بالاتر از 6 نشاندهنده استفاده از جوش شیرین در نان و 6 pH و کمتر نشاندهنده عدم استفاده از جوش شیرین در نان در نظر گرفته شد. علاوه بر این، اطلاعاتی نظیر سابقه کار و تحصیلات کارگر تهیه خمیر، جمع آوری شد و ارتباط عوامل مختلف با استفاده از جوش شیرین از طریق آزمونهای آماری مورد بررسی قرار گرفت.یافته ها: میانگین کلی pH بدست آمده از کلیه نانها معادل 0.34±5.93 بود. بیشترین میزان استفاده از جوش شیرین در نان لواش و کمترین آن در نان سنگک بود. در عین حال از لحاظ آماری بین نوع نان و استفاده از جوش شیرین رابطه معنی داری بدست نیامد (P=0.1).بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد که مصرف جوش شیرین در نانوایی های لواش رایج تر از نان بربری، تافتون و سنگک می باشد. علیرغم اینکه وزارت بهداشت مصرف جوش شیرین بطور رسمی در فرایند تولید نان ممنوع کرده است، ولی این ماده همچنان در فرایند تهیه نان مصرف می شود.

زمینه و هدف: تب مالت، یکی از بیماریهای مشترک بین انسان و حیوان است که به صورت حاد، تحت حاد یا مزمن عارض می شود. از آنجا که این بیماری یکی از بیماریهای مشترک انسان و دام شایع در استان خراسان شمالی است، این مطالعه به منظور بررسی خصوصیات اپیدمیولوژیک بیماری تب مالت در شهرستان مانه و سملقان - استان خراسان شمالی- طی سالهای 88-1387 طراحی شد.روش کار: این مطالعه یک مطالعه توصیفی – تحلیلی مقطعی بود که بر روی افراد مبتلا به تب مالت از بهار سال 87 تا اسفند سال 88 انجام شد. در این مطالعه داده های کلیه موارد محتمل و قطعی تب مالت که از مطب ها، آزمایشگاهها، مراکز بهداشتی درمانی جمع آوری شده و در مرکز بهداشت شهرستان وجود داشت، استفاده شد. به این ترتیب برای افرادی که وارد مطالعه شدند، فرم جمع آوری داده ها را تکمیل و پس از وارد کردن کلیه داده ها به نرم افزار  SPSS16با استفاده از شاخصهای آماری توصیفی و آزمون کای دو مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. مقدار P-value کمتر از 0.05 به عنوان معنی دار در نظر گرفته شد.یافته ها: تعداد کل بیماران محتمل و قطعی تب مالت گزارش شده در طی سالهای 88-1387 برابر 64 نفر بود. بنابراین میزان بروز این بیماری در 100000 نفر در طول سالهای فوق الذکر به ترتیب برابر با  25.2و 38.6 می باشد. و متوسط میزان بروز در طی این سالها  31.9بوده است. 44 نفر (68.8%) از مبتلایان مذکر بوده و 14 نفر (21.9%) از آنها در گروه سنی 20-11 ساله قرار داشتند، 53 نفر از مبتلایان سابقه تماس با دام را داشتند. هر سه ارتباط مورد بررسی در این مطالعه (سن، جنس و تماس با دام با شغل مبتلایان) از لحاظ آماری معنی دار بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که میزان بروز این بیماری در سالهای اخیر در شهرستان مانه و سملقان افزایش داشته است. همچنین در این بیماری شغل با سن و جنس و تماس با دام ارتباط معنی داری دارد.

زمینه و هدف: آگاهی در مورد تغذیه مطلوب در طی دوران نوجوانی می تواند از بسیاری از بیماری های دوران بزرگسالی پیشگیری کند. هدف از این مطالعه تعیین تاثیر آموزش تغذیه بر آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان دختر در مدارس راهنمایی شهر بجنورد می باشد که طی سال های 1388-1387 در این شهرستان انجام شد.روش کار: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه تجربی است که میزان آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان با استفاده از پرسشنامه مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. برای انجام این مطالعه دو مدرسه در شهرستان بجنورد انتخاب شدند و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و شاهد قرار گرفتند. پس از اجرای برنامه آموزش بهداشت برای گروه مداخله، میزان تاثیر آموزش بر آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان با آزمون های T دو نمونه ای مستقل و زوجی مورد سنجش قرار گرفت.یافته ها: یافته های تحقیق نشان می دهد میانگین میزان آگاهی دانش آموزان گروه مداخله پس از آموزش از 1.1±6.2 به 1.1±8.9، نگرش از 1.3±5.6 به 1.3±8.3 و عملکرد صحیح آن ها از 1.3±5.0 به 1.3±6.8 افزایش یافته است (P<0.001).نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نقش مثبت برنامه های آموزش بهداشت را در ارتقا آگاهی، نگرش و عملکرد تغذیه ای دانش آموزان نشان داد. لذا لزوم توجه به برنامه های آموزشی جهت ارتقای رفتارهای تغذیه ای ضروری به نظر می رسد.